Funkcje pieniądza: w gospodarce bezpieniężnej (barterowej) nie występuje środek wymiany. Wymiana ma charakter bezpośredni, co oznacza, że jedne dobra są wymieniane na inne; jednostka rozrachunkowa jest to jednostka, w której są wyrażone ceny i prowadzi się rozliczenie; pieniądz jest środkiem przechowywania wartości (tezauryzacji), ponieważ można go wykorzystać do dokonania zakupów w przyszłości. Popyt - to ilość dobra lub usługi jaką konsumenci są gotowi zapłacić przy danym poziomie cen. (popyt - koszty). Podaż - to pewna ilość dóbr i usług jaką sprzedawcy, pośrednicy czy producenci są gotowi zaoferować przy danym poziomie cen (podaż - zysk). Teoria ilości pieniądza - w teorii ilościowej pieniądza utrzymuje się, że zmiany nominalnej podaży pieniądza powodują identyczne zmiany poziomu cen (a także płac), lecz nie wpływają na produkcję i zatrudnienie. Podaż pieniądza jest to całkowita wartość znajdujących się w obiegu zasobów pieniądza występującego w roli środka wymiany. System bankowy. Pośrednik finansowy to instytucja, która specjalizuje się w ułatwianiu kontaktów między kredytodawcami a kredytobiorcami. Banki komercyjne są to pośrednicy finansowi, którym państwo udzieliło licencji na działalność polegającą na udzielaniu kredytów i przyjmowaniu depozytów, włączając w to wkłady, w których ciężar mogą być wystawiane czeki. System clearingowy (rozliczeniowy) jest to ogół porozumień, na mocy których wzajemne zobowiązania i należności banków rozlicza się przez zestawienie wszystkich transakcji dokonanych w danym okresie i spłatę tylko zobowiązań netto powstałych w rozliczeniach międzybankowych.

Keynes posługiwał się często pojęciem całkowitego popytu, będącego ogólną sumą zapotrzebowania na dobra i usługi w całym systemie ekonomicznym. Pojęcie to znane było też w klasycznej ekonomii. Zdaniem Keynesa jednak poziom produkcji i zatrudnienie wynika właśnie z całkowitego popytu, podczas gdy w ekonomii klasycznej to osiągnięty poziom produkcji i dostosowane do niego płace decydowały o całkowitym popycie. W klasycznej ekonomii przyjmowano, że mechanizm popytu i podaży automatycznie reguluje całkowity popyt. Samoregulacja poziomu płac i cen miała gwarantować stałą równowagę między pełnym zatrudnieniem i całkowitym popytem. Nadmiar produkcji miał być zachowywany na przyszłość lub pożytkowany na nowe inwestycje. System stóp procentowych w tym modelu funkcjonował jako "koszt pieniądza", regulujący automatycznie optymalne proporcje między bieżącym spożyciem a tendencją do oszczędzania i inwestowania. CELE POLITYKI MONETARNEJ: W polityce pieniężnej pieniądz spełnia trzy podstawowe funkcje: środka wymiany (funkcja wynikająca z tzw. podwójnej zbieżności potrzeb) i środka płatniczego, miernika wartości, środka przechowywania wartości i odroczonych płatności. W zestawieniu z innymi składnikami aktywów pieniądz posiada trzy wyróżniki: stała wielkość nominalnej przechowywanej wartości, brak kosztów transformacji (pozostałe aktywa wymagają transformacji w pieniądz), brak dochodu z przechowywania wartości w jego formie. Formy występowania pieniądza: gotówkowa: bilety banku centralnego, bilon metalowy; bezgotówkowa (tzw. pieniądz skrupulatny): depozyty w banku centralnym, depozyty w innym banku.

Produkt Narodowy Brutto (PNB, PNN) - (dochód narodowy brutto) jest miernikiem całkowitych dochodów osiąganych przez obywateli danego kraju, nie zależnie od miejsca (kraju) świadczenia usług przez czynniki produkcji. Produkt narodowy brutto (dochód narodowy brutto) jest równy PKB skorygowanemu o dochody netto z tytułu własności za granicą. Produkt Krajowy Brutto (PKB) jest miarą wielkości produkcji wytworzonej przez czynniki wytwórcze zlokalizowane na terytorium danego kraju, nie zależnie od tego, kto jest ich właścicielem. PKB w cenach rynkowych jest miarą produkcji krajowej łącznie z podatkami pośrednimi na dobra i usługi. PKB w cenach bazowych jest miarą produkcji krajowej z pominięciem podatków pośrednich. PKB wyrażony w cenach rynkowych jest więc wyższy od PKB w cenach bazowych o wielkości podatków pośrednich (pomniejszoną o sumę ewentualnych dotacji do dóbr i usług). Dochód Narodowy (DN) jest to produkt narodowy netto wytworzony w gospodarce. Oblicza się go przez odjęcie amortyzacji od PNB w cenach bazowych. Dochód Osobisty (DO) jest równy Dochodowi Narodowemu pomniejszony o niepodzielne zyski przedsiębiorstw. Dochód Osobisty do dyspozycji (DOD) jest równy Dochodowi Osobistemu pomniejszonemu o podatki osobiste plus osobiste opłaty nieopodatkowane. Czym zajmuje się makroekonomia? Makroekonomia polityki gospodarczej otwartej bada gospodarkę, w której ważną rolę odgrywają transakcje z zagranicą. Nowa makroekonomia klasyczna jest oparta na dwóch przesłankach: niemal natychmiastowego równoważenia rynku i racjonalnych oczekiwań. Pieniądz - jest to pewien powszechnie akceptowany, za pomocą którego dokonujemy płatności za dostarczone dobra lub wywiązujemy się z zobowiązań (np. spłata długu). Inaczej mówiąc jest to środek wymiany.

W makroekonomii konsumpcja to wydatki gospodarstw domowych na zakup dóbr. W tym znaczeniu wyróżniamy konsumpcję autonomiczną i dodatkową. Konsumpcja autonomiczna jest niezależna od dochodów, stanowi ona - oczywiście według subiektywnej oceny danego konsumenta - niezbędne minimum, zapewniające egzystencję. Konsumpcja dodatkowa jest natomiast uwarunkowana wysokością dochodów, oznacza wydatki na dobra, które nie są niezbędne do życia. Cykl koniunkturalny - zjawisko występowania w gospodarce wahań różnych mierników ekonomicznych charakteryzujących poziom koniunktury, wokół rosnącego trendu wzrostu gospodarczego, analizowanego w długim okresie. Najczęściej tymi zmiennymi są: PKB, zatrudnienie, ceny, wielkość eksportu i importu, wskaźniki rynku kapitałowego, nakłady inwestycyjne i zapasy przedsiębiorstw, dochody i wydatki ludności, obroty i zyski przedsiębiorstw. Polityka fiskalna inaczej budżetowa to decyzje państwa dotyczące wydatków i podatków. Polityka pieniężna, polityka monetarna - łagodzi szok, jeżeli zmiana cen wywołuje reakcję państwa, które dostosowuje wielkość nominalnej podaży pieniądza, aby w krótkim okresie uniknąć zmiany jego realnej podaży. Mnożnik - mnożnikiem nazywamy stosunek zmiany wielkości produkcji w punkcie równowagi do powodującej ją zmiany wydatków autonomicznych.

Funkcje pieniądza: w gospodarce bezpieniężnej (barterowej) nie występuje środek wymiany. Wymiana ma charakter bezpośredni, co oznacza, że jedne dobra są wymieniane na inne; jednostka rozrachunkowa jest to jednostka, w której są wyrażone ceny i prowadzi się rozliczenie; pieniądz jest środkiem przechowywania wartości (tezauryzacji), ponieważ można go wykorzystać do dokonania zakupów w przyszłości. Popyt - to ilość dobra lub usługi jaką konsumenci są gotowi zapłacić przy danym poziomie cen. (popyt - koszty). Podaż - to pewna ilość dóbr i usług jaką sprzedawcy, pośrednicy czy producenci są gotowi zaoferować przy danym poziomie cen (podaż - zysk). Teoria ilości pieniądza - w teorii ilościowej pieniądza utrzymuje się, że zmiany nominalnej podaży pieniądza powodują identyczne zmiany poziomu cen (a także płac), lecz nie wpływają na produkcję i zatrudnienie. Podaż pieniądza jest to całkowita wartość znajdujących się w obiegu zasobów pieniądza występującego w roli środka wymiany. System bankowy. Pośrednik finansowy to instytucja, która specjalizuje się w ułatwianiu kontaktów między kredytodawcami a kredytobiorcami. Banki komercyjne są to pośrednicy finansowi, którym państwo udzieliło licencji na działalność polegającą na udzielaniu kredytów i przyjmowaniu depozytów, włączając w to wkłady, w których ciężar mogą być wystawiane czeki. System clearingowy (rozliczeniowy) jest to ogół porozumień, na mocy których wzajemne zobowiązania i należności banków rozlicza się przez zestawienie wszystkich transakcji dokonanych w danym okresie i spłatę tylko zobowiązań netto powstałych w rozliczeniach międzybankowych.

Keynes posługiwał się często pojęciem całkowitego popytu, będącego ogólną sumą zapotrzebowania na dobra i usługi w całym systemie ekonomicznym. Pojęcie to znane było też w klasycznej ekonomii. Zdaniem Keynesa jednak poziom produkcji i zatrudnienie wynika właśnie z całkowitego popytu, podczas gdy w ekonomii klasycznej to osiągnięty poziom produkcji i dostosowane do niego płace decydowały o całkowitym popycie. W klasycznej ekonomii przyjmowano, że mechanizm popytu i podaży automatycznie reguluje całkowity popyt. Samoregulacja poziomu płac i cen miała gwarantować stałą równowagę między pełnym zatrudnieniem i całkowitym popytem. Nadmiar produkcji miał być zachowywany na przyszłość lub pożytkowany na nowe inwestycje. System stóp procentowych w tym modelu funkcjonował jako "koszt pieniądza", regulujący automatycznie optymalne proporcje między bieżącym spożyciem a tendencją do oszczędzania i inwestowania. CELE POLITYKI MONETARNEJ: W polityce pieniężnej pieniądz spełnia trzy podstawowe funkcje: środka wymiany (funkcja wynikająca z tzw. podwójnej zbieżności potrzeb) i środka płatniczego, miernika wartości, środka przechowywania wartości i odroczonych płatności. W zestawieniu z innymi składnikami aktywów pieniądz posiada trzy wyróżniki: stała wielkość nominalnej przechowywanej wartości, brak kosztów transformacji (pozostałe aktywa wymagają transformacji w pieniądz), brak dochodu z przechowywania wartości w jego formie. Formy występowania pieniądza: gotówkowa: bilety banku centralnego, bilon metalowy; bezgotówkowa (tzw. pieniądz skrupulatny): depozyty w banku centralnym, depozyty w innym banku.

Popyt zagregowany (inaczej popyt globalny) jest to suma popytów na danym obszarze. Funkcja ta, podobnie jak funkcja popytu, pokazuje skłonność do zakupu (jednakże tu bez rozgraniczania na dobra) w zależności od wielkości dochodu grup konsumenckich np. gospodarstw, przedsiębiorstw etc. Obliczanie popytu zagregowanego jest jedną z metod obliczania produktu krajowego. Na popyt zagregowany mają wpływ: realne bogactwo społeczeństwa, realne stopy procentowe, oczekiwania ekonomiczne, oczekiwania inflacyjne, zmiany w kursach wymiany walut, dochód państw importujących towary danego państwa. Podaż zagregowana (agregatowa) - suma podaży dóbr i usług w gospodarce narodowej. Pokazuje zależność między ilością produktów, czyli wielkością realnego produktu narodowego brutto, jaką wszyscy producenci w gospodarce chcą zaoferować na sprzedaż, a poziomem cen mierzonych deflatorem produktu narodowego brutto w danym okresie. Inflacja to wzrost przeciętnego poziomu cen dóbr w jakimś okresie. Czysta inflacja jest przypadkiem szczególnym, który pojawia się wtedy, kiedy wszystkie ceny dóbr i czynników produkcji wzrastają w tym samym tempie. Ludzie ulegają złudzeniu inflacyjnemu, gdy mylą zmiany realne ze zmianami nominalnymi. Dobrobyt zależy od zmiennych realnych, a nie nominalnych. Cel inflacyjny służy jako produkt odniesienia przy ustaleniu poziomu stóp procentowych. Spełnia on funkcję nominalnej kotwicy. Bilans płatniczy z zagranicą: Bilans płatniczy jest to usystematyzowane zestawienie wszystkich transakcji zawieranych miedzy mieszkańcami danego kraju a zagranicą. W systemie stałego kursu walutowego dewaluacja (rewaluacja) oznacza obniżenie (podwyższenie) kursu danej waluty przez państwo, które przyjęło na siebie zobowiązanie do obrony tego kursu.

KURS WATUTOWY I SYSTEM WALUTOWY: System kursu walutowego jest to określony przez państwo zbiór zasad decydujących o sposobie ustalenia kursu walutowego. System kursu walutowego jest przyjętym sposobem interwencji państwa na rynku walutowym. Realny kurs walutowy jest miarą względnej ceny dóbr pochodzących z różnych krajów, wyrażonej w jednej walucie. System waluty złotej był unią monetarną opartych na stałych cenach złota, wymienialnych walutach oraz pełnym pokryciu podaży pieniądza w złocie. Waluta jest wymienialna, jeżeli państwo działające za pośrednictwem banku centralnego, zobowiązuje się do skupu lub sprzedaży, po stałym kursie, takiej ilości walut, jaka zostanie zgłoszona do sprzedaży (zakupu) na rynku. Deprecjacja - spadek ceny towaru lub dobra. Termin używany w szczególności w odniesieniu do spadku wartości waluty krajowej względem waluty zagranicznej w systemie płynnych kursów walut. W systemie stałego kursu walutowego obniżanie wartości waluty krajowej nazywamy dewaluacją. Deprecjacja (dewaluacja) oznacza obniżenie siły nabywczej danego pieniądza w rozliczeniach międzynarodowych. Zjawiskiem odwrotnym do deprecjacji jest aprecjacja. Aprecjacja - wzrost ceny towaru lub dobra. Termin używany w szczególności w odniesieniu do wzrostu wartości waluty krajowej względem waluty zagranicznej w systemie płynnych kursów walut. W systemie stałego kursu walutowego podniesienie wartości waluty krajowej nazywamy rewaluacją. Aprecjacja zachodzi w sytuacji płynnego kursu walutowego (jest on regulowany przez rynek). Oznacza wzrost siły nabywczej danego pieniądza w rozliczeniach międzynarodowych. Zjawiskiem odwrotnym do aprecjacji jest deprecjacja.

---