Marta Baran
Grupa K2
Temat: Zachowania seksualne wobec dzieci oraz przyczyny i następstwa przemocy seksualnej.
Zachowania seksualne wobec nieletnich zdarzały się i zdarzać będą w wielu społecznościach świata. Spotyka się różne formy tego typu zachowań: relacje dewiacyjne, kazirodcze, obyczajowe, rytualne, motywowane poza seksualnie (np.: gwałcenie córek wrogów).
Przemoc w stosunku do dziecka jest problemem od wieków. Przez setki lat akty okrucieństwa wobec dzieci traktowane były jako cos „oczywistego”. Zasadniczą zmianę przyniósł dopiero wiek XIX. Zaczęły się tworzyć specjalne organizacje mające na celu zapobieganie przemocy wobec dzieci. W Polsce sprawa krzywdzenia nieletnich stała się przedmiotem zainteresowań różnych środowisk, które starają się pomagać skrzywdzonym.
Wyróżnia się cztery typy krzywdzenia dzieci: przemoc fizyczna, maltretowanie psychiczne, zaniedbywanie i wykorzystywanie seksualne. To ostatnie obejmuje nie tylko akt fizyczny gwałtu lub zmuszania do prostytucji, ale też ekshibicjonizm lub obsceniczne rozmowy z dzieckiem czy dotykanie narządów płciowych. Prostytucja i pornografia dziecięca jest jedną z form wykorzystywania seksualnego nieletnich. Przykładem mogą być Stany Zjednoczone gdzie do produkcji pornografii pedofilnej wykorzystuje się około 30.000 dzieci. Zjawisko prostytucji i pornografii dziecięcej dotyczy prawie 2 mln nieletnich.
Do wzrostu wyżej wymienionych zjawisk przyczynił się szybki rozwój internetu. Pedofile używając własnych komputerów przesyłają zdjęcia dzieci osobom o podobnych zainteresowaniach na świecie. Badania przeprowadzone w 2002roku na zlecenie Rzecznika Praw Dziecka wykazały, że 44% badanych, którzy otrzymali zaskakujące listy e-mailowe, wskazywało treści erotyczne, w tym listy od pedofili, propozycje współżycia, oferty prostytutek, pracy w nocnych klubach. Takie doświadczenia częściej miały dziewczęta (52% zaskakujących listów), niż chłopcy (36% zaskakujących listów). Badane osoby były w wieku 13-15 lat.
O rozwoju prostytucji i pornografii dziecięcej zdecydowały inne formy patologii społecznej, takie jak porzucenie i zaniedbanie dziecka przez rodziców, analfabetyzm czy nędza. Ten ostatni czynnik stanowi najistotniejszy motyw skłaniający dzieci do prostytuowania się. Prostytucja dziecięca w Polsce jest tematem, o którym niechętnie się mówi. Wiadomo jednak, że polskimi dziećmi zainteresowani są pedofile zachodni. Coraz częściej też, seks z nieletnimi wybierają mężczyźni nie mający skłonności pedofilskich- ze względu na pewność, że dzieci wolne są od wirusa HIV. Pełna skala zjawiska nie jest znana, gdyż prostytucja i pornografia nieletnich ma charakter okazjonalny, a zapłatą za nie, rzadko są pieniądze, częściej upominek czy ubrania.
Znaczący wpływ na wykorzystywanie seksualne mają także: konsumpcyjny styl życia, narkotyki i niski poziom edukacji, w tym brak edukacji seksualnej. Przyczyną może być seksualne wykorzystanie w dzieciństwie lub przedwczesna dojrzałość seksualna.
Innym groźnym zjawiskiem jest molestowanie seksualne nieletnich i pedofilia, której rozpowszechnienie jest trudne do ustalenia. Podejmowane są różne typy tego zjawiska. Z przeprowadzonych badań wynika, że wielu mężczyzn ujawnia podniecenie, a jednocześnie nigdy nie miało tego typu kontaktów seksualnych.
Przyczyn pedofilii jest wiele: zaburzenia psychiczne np.: nerwice, fobie, patologia rodzinna, uzależnienie od alkoholu, zaburzenia identyfikacji płciowej, lęk wobec dorosłych partnerów, tęsknota do wyidealizowanego dzieciństwa lub zablokowana zdolność osiągania satysfakcji seksualnej z dorosłymi partnerami.
Badania osobowości pedofilów ujawniły pewne powtarzające się cechy: poczucie niższości, lęki seksualne, problemy rodzinne, złe relacje z matkami, kontakt z pornografią czy brak pozytywnych więzi uczuciowych z ojcami.
Uważa się, że pedofilia będzie jeszcze przez wiele lat stanowiła problem społeczny. Z każdym rokiem zwiększa się odsetek seksualnego wykorzystywania dzieci i młodzieży np.: w USA z 10%w 1960 roku do 55%w latach 90. Zachowania pedofilne wiążą się także z epidemią AIDS, gdyż lęk przed zarażeniem wirusem HIV skłania do poszukiwania dziewiczych obiektów erotycznych.
Obecnie ważnym problemem staje się tzw. rytualna przemoc seksualna. Jest to brutalna forma przemocy wobec nieletnich, obejmująca przemoc fizyczną, psychiczną i seksualną, wiążąca się z rytuałem, często o charakterze satanistycznym.
Każde zachowanie seksualne wobec dziecka ma swoje negatywne następstwa psychiczne nie wspominając już o fizycznych. Małoletni staje się lękliwy, ma niską samoocenę, pojawiają się próby ucieczki z domu czy samobójstwa. Staje się wrogi, agresywny, popada w depresję. Ucieczki od problemów szuka w używkach co w efekcie prowadzi do prostytucji. Badacze stwierdzają, że u ofiar wykorzystania rozwijają się następujące odległe następstwa takie jak: zaburzenia identyfikacji z rolą płciową, zaburzenia osobowości, psychosomatyczne, psychotyczne, homofobia. Wykorzystywanie seksualne w dzieciństwie powoduje wystąpienie depresji, koszmarów nocnych czy moczenia nocnego. Osoby seksualnie wykorzystywane w dzieciństwie, w życiu dorosłym powielają sposoby zachowań wyuczone w przeszłości tzn. mają trudności z odmową, poszanowaniem swojej intymności i granic ciała, wyegzekwowaniem od innych szacunku do siebie. Im więcej osób było w dzieciństwie i młodości obiektem wykorzystania seksualnego, tym więcej będzie takich zachowań w wieku dojrzałym. W tym przypadku sprawdza się powiedzenie „przemoc rodzi przemoc”.
W wielu publikacjach można znaleźć wiele praktycznych informacji o metodach leczenia ofiar wykorzystania seksualnego, a także informacje, jak należy się zachować w przypadku rozpoznania seksualnego wykorzystania, gdzie szukać pomocy prawnej i terapeutycznej . W Polsce powstaje coraz więcej ośrodków opiekujących się nieletnimi ofiarami przemocy seksualnej (fundacje, przychodnie).
Dzieci wzorem dorosłych starają się zaspokajać swoje potrzeby. Najczęściej zachowania te są wynoszone ze środowisk rodzinnych. Jeśli przemoc fizyczna czy zmuszanie do współżycia są normą w domu, to dziecko będzie je stosowało w gronie swoich rówieśników, w szkole czy na podwórku. Aby zapobiegać przemocy seksualnej opracowano wiele specjalnych programów prewencji. Ich najważniejsze zadanie to m.in. terapia patologicznych rodzin, edukacja dzieci i młodzieży począwszy od wieku przedszkolnego, walka z treściami przemocy w mass mediach, zwłaszcza w programach TV, a także tworzenie specjalistycznych ośrodków prewencji i seksualnej przemocy.
Spis literatury:
Czernikiewicz W., Pawlak- Jordan B.: Wykorzystywanie seksualne dzieci. Fundacja Dzieci Niczyje, Warszawa 1998, s.6, 29- 30
Lew- Starowicz Z.: Seksuologia wieku dziecięcego w okresie dojrzewania. W: Popielarska A., Popielarska M.: Psychiatria wieku rozwojowego. PZWL, Warszawa 2000, s. 212-216.
Lew- Starowicz Z.: Encyklopedia erotyki. Wyd. MUZA, Warszawa 2004, s.458- 459, 477-479
MENiS: Prewencja przemocy seksualnej i komercji seksualnej z wykorzystaniem seksualnym dzieci i młodzieży. Ogólnopolska konferencja MENiS, Warszawa 2003.
Woynarowska B. (red.), Zdrowie i szkoła. PZWL, Warszawa 2000, s. 327-339.
Lew- Starowicz Z.: Seksuologia wieku dziecięcego w okresie dojrzewania. [W]: Popielarska A., Popielarska M.: Psychiatria wieku rozwojowego. PZWL, Warszawa 2000, s.212-213
Tamże
MENiS: Prewencja przemocy seksualnej i komercji seksualnej z wykorzystaniem seksualnym dzieci i młodzieży. Ogólnopolska konferencja MENiS, Warszawa 2003
Lew- Starowicz Z.: Encyklopedia erotyki. Wyd. MUZA, Warszawa 2004, s.478-479
Woynarowska B. (red.): Zdrowie i szkoła. PZWL, Warszawa 2000, s.331
Czernikiewicz W., Pawlak- Jordan B.: Wykorzystywanie seksualne dzieci. Fundacja Dzieci Niczyje, Warszawa 1998, s.30