9.Fizjoterapia na oddziale chirurgicznym ( przed i po zabiegu)
Rehabilitacja przedoperacyjna:
1. przeprowadzenie badań spirograficznych i określenie stopnia wydolności układu oddechowego. Celami rehabilitacji w okresie przedoperacyjnym są:
- zapobieganie zjawisku hipokinezy,
- nauka ćwiczeń stosowanych po operacji,
- normalizacja stwierdzonych zaburzeń czynności układu krążenia i układu oddechowego.
2.Przy kilkudniowym okresie przedoperacyjnym możliwa jest tylko nauka ćwiczeń stosowanych po operacji, przy dłuższym, trwającym kilka tygodni, można także zapobiegać zjawisku hipokinezy oraz poprawić zaburzoną czynność.
3. należy zapoznać się ze stanem chorego, przeprowadzając:wywiad dotyczący choroby zasadniczej oraz stanu układu krążeniowo-oddechowego,
4. Po ustaleniu wskazań i przeciwwskazań do rehabilitacji w okresie przedoperacyjnym prowadzi się naukę ćwiczeń jakie będą stosowane po operacji: ćwiczenia ogólnie usprawniające, ćwiczenia kondycyjne, ćwiczenia normalizujące czynność zaburzonych układów.
5.ćw. ogólnokondycyjne. Przeciwdziałają „roztrenowaniu" organizmu wynikającemu ze szpitalnej hipokinezy. Prowadzone jako różne formy treningu wytrzymałościowego, począwszy od kilkakrotnych spacerów o odpowiedniej intensywności aż do ćwiczeń na cykloergometrze lub bieżni ruchomej z obciążeniem dostosowanym do wydolności chorego.
Rehabilitacja w okresie pooperacyjnym
1.Rozpoczyna się już w pierwszej dobie po operacji i kontynuuje aż do wypisania chorego ze szpitala. Następnie rehabilitacja obejmująca etap ambulatoryjny, a jeżeli są wskazania - także sanatoryjny.
2.Bezpośrednio po operacji, jeśli nie ma przeciwwskazań, pozycja półsiedząca lub siedząca z podparciem pod plecy. Jeżeli jest to możliwe, w tej pozycji przebywać jak najdłużej. W tym okresie co godzinę ćw. oddechowe torem odpowiednim do rodzaju operacji, częste powtarzania tych ćwiczeń pozwala uniknąć hiperwentylacji Zależnie od stanu chorego i potrzeb prowadzi się ćwiczenia oddechowe czynne, bierne, wspomagane lub z oporem.
3.Bezpośrednio po tych ćw. - ćw. skutecznego kaszlu. W celu zmniejszenia bólu prowadzi się je po podaniu leków p/bólowych.
4.Metody pobudzania do kaszlu : ćw. oddechowe, oklepywanie klatki piersiowej, zmiany pozycji ciała oraz inhalacje. Oklepywanie klatki piersiowej -po obu jej stronach w części przedniej i tylnej. Zmiana pozycji ciała powoduje ruch wydzieliny w oskrzelach i drażnienie zakończeń nerwowych, które powodują odruch kaszlu. Inhalacje za pomocą środków rozszerzających oskrzela, rozrzedzających wydzielinę i wykrztuśnych. W trakcie inhalacji chory powinien głęboko i wolno oddychać. Im wolniejszy jest rytm oddechowy, tym większa jest jej skuteczność. Zalecany jest rytm oddechowy 5-6 oddechów . Na szczycie wdechu powinna nastąpić 3-5-sekundowa, a nawet dłuższa - sięgająca 25 sekund - przerwa oddechowa, powodująca całkowite zniesienie ruchu powietrza w drogach oddechowych, co sprzyja odkładaniu się aerozolu.
5.Od pierwszych dni po operacji-ćwiczenia przeciwzakrzepowe. Uważa się, że chory leżący powinien wykonywać około 1000 różnych ruchów kkd dziennie w celu zapobieżenia u siebie pooperacyjnej zakrzepicy żył głębokich. Chory musi co godzinę wykonać serię 16 rytmicznych zgięć podeszwowych i grzbietowych stóp; powodują one skuteczne odprowadzanie krwi żylnej z kończyn dolnych. ćw. łatwe, nie wymagające dużej sprawności chorego i nie obciążające nadmiernie jego organizmu
6.Wczesna pionizacja i uruchamianie chorego. Niezależnie od rodzaju operacji dąży się do maksymalnego skrócenia czasu unieruchomienia chorego w łóżku. O ile jest to możliwe, pionizacja już w pierwszej lub drugiej dobie po operacji. Aby zapobiec zapaści ortostatycznej, pionizację u chorych po operacji należy przeprowadzać stopniowo według ogólnie obowiązujących zasad, cały czas kontrolując częstość akcji serca i ciśnienie tętnicze krwi.
7.Po uruchomieniu oprócz zapobiegania powikłaniom ćwiczenia ogólnie usprawniające i trening wytrzymałościowy z odpowiednią intensywnością.
Przeciwwskazaniami do ćwiczeń są: podwyższona temperatura ciała, ogólny lub miejscowy stan zapalny oraz miejscowe powikłania pooperacyjne. Przeciwwskazania te nie dotyczą ćwiczeń oddechowych i skutecznego kaszlu.