 | Pobierz cały dokument gf.w7.25.11.geologia.gzmiw.uam.2010.2013.i.rok.doc Rozmiar 50 KB |
Powierzchnia Ziemi jest ogrzewana przez Słońce, przy czym 40% tegoż promieniowania jest odbijane z powrotem, 20% pochłania atmosfera, pozostałe 40% pochłaniają skały i woda. Dobowe zmiany temperatur sięgają na głębokość 1m. Zmiany związane z porami roku sięgają głębokości kilku (kilkunastu - kilkudziesięciu) m. Poniżej temperatura pozostaje niezmienna. Obserwatorium astronomiczne w Paryżu - na głębokości 27,6 m termometr od 1783 wskazuje stałą temperaturę 11,83oC. Roczne zmiany temperatury zależą od klimatu. W Polsce sięgają głębokości 20 m, gdzie temperatura wynosi przeciętnie 6 - 9oC, z tego względu woda studzien głębinowych nie zamarza. Oprócz ciepła dostarczanego przez Słońce, Ziemia posiada własne źródło ciepła, o czym świadczy wzrost temperatury wgłąb. Co określoną ilość metrów w głąb temperatura wzrasta o 1oC i jest to tak zwany stopień geotermiczny (ilość metrów o którą wzrośnie temperatura o 1oC). Stopię geotermiczny zależy od przewodnictwa cieplnego skał, a te są złymi przewodnikami cieplna. Drugim źródłem jest bliskość ognisk magmowych. Można powiedzieć, stopień geotermiczny zależy od budowy geologicznej danego obszaru. Im obszar bardziej stabilny, starszy - tam stopień geotermiczny jest większy. Niski stopień oznacza szybki wzrost temperatury. Mała wartość stopnia jest obserwowana tam, gdzie mamy do czynienia z przejawami wulkanizmu.
Miejscowość |
Stopień m/oC |
Budapeszt |
15 |
Krzywy Róg (Ukraina) |
12,5 |
Szubin (Kujawy) |
33 |
Pisz (Mazury) |
96 |
Wzrost temperatury wraz z głębokością nie jest stały, średnio wynosi 33 m, przy czym gdyby ta średnia wartość była stała, to we wnętrzu ziemi musiała by panować temperatura 190 tys oC, co jest niemożliwe - wnętrze Ziemi musiałoby wyparować. Przyjmuje się, że temperatura w okolicach jądra Ziemi nie przekracza 6200oC. Jeżeli robilibyśmy wiercenie przez skorupę ziemską to największy wzrost obserwujemy płytko, potem ten wzrost jest coraz to wolniejszy. Stąd tez uważa się, ze źródłem wysokiego stopnia geotermicznego w obrębie skał skorupy ziemskiej są pierwiastki promieniotwórcze,a dokładnie związane z nimi przemiany jądrowe. Chodzi szczególnie o izotopy takie jak: 235U, 238U, 232Th, 40K. I tak:
1 kg granitu produkuje 9,6 x 10-10 W/kg
1 kg bazaltu produkuje 2,6 x 10-11 W/kg
1 kg perydotytu 2,3 x 10-12 W/kg
 | Pobierz cały dokument gf.w7.25.11.geologia.gzmiw.uam.2010.2013.i.rok.doc rozmiar 50 KB |