Struktura ustrojowa państw totalitarnych

Komunizm ->przewrót

1922 -powstanie ZSRR (1917 -rewolucja październikowa)

1991 -rozpad ZSRR

ZSRR nie pokrywa się z WNP (Wspólnota Niepodległych Państw) W WNP nie ma np. państw Bałtyckich, Ukrainy, Gruzji

Faszyzm ->wybory

1922 -Marsz na Rzym (z Mediolanu wyrusza 40-50tyś. faszystów) -> Mussolini tworzy nowy rząd (jest premierem), poprosił go o to król Wiktor Emanuel

1943 -Mussolini pozbawiony władzy

1945 -pada system państwowy

Nazizm ->1923 nieudany pucz monachijski, wybory

1933 -Hitler kanclerzem III Rzeszy

8-9.05.1945 -kapitulacja III Rzeszy

Wykład 23.03.2006

Włochy

Dynastia Sabaucka -Sabaudia, francuska okolica k. Mont Blank

1861 -zjednoczenie Włoch

1861 -1946 -Włochy są monarchią

Włochy dyktaturą?

przeciw

-mały zakres opresywności

-państwo nie ingeruje w strefę prywatną

-Włochy są monarchią

-układy loterańskie 1929 /znormalizowanie stosunków z kościołem/

za

-kult wodza

-docenianie mass mediów

1956, Zbigniew Brzezinski, Carl Friedrich -Syndrom totalitarny

1.państwowy monopol nad informacja (totalna propaganda)

2.centralnie sterowana gospodarka

3.rozbudowany aparat terroru (policyzacja polityki, polityzacja policji)

np. Jurij Andropow -szef partii i szef policji; represja staje się narzędziem politycznym;

Aparat represji

Policja polityczna uwalnia się spod kontroli politycznej /różnica miedzy policją polityczną a ABW/

ZSRR /bardzo długa tradycja/

-Guag (początki za Iwana Groźnego)

-II połowa XVI w. opricznina (1565 -1572)

-k. XVII Piotr wielki -tajna policja na mocy ukazu preobrażeński /nie wiadomo kiedy powstał i do kiedy trwała/,

-carska ochrana (p. 1881-1917) -instytucja ponad obok i stanowiąca prawo /właściwy wzorzec przy tworzeni policji politycznej w ZSRR/

12.1917-1922 powstaje Czeka

1922-1946 NKWD (Narodny Komisariat Wnutriennych Dzieł/Ludowy Komisariat Spraw Wewnętrznych) ->1946 zmienia nazwę MWD (Ministerstwo Wnutriennych Dzieł/ MSW)

GPU-policja polityczna (Głownoje Politycznoje Urząd/Główny Zarząd Polityczny)

w 1941 wyszedł z NKWD i wytworzył własne ministerstwo NKGB (Narodny Komisariat Bezpieczeństwa Państwowego), po II wojnie światowej (1946) zmienia nazwę na MGB, po śmierci Stalina MGB wtłoczono w MWD, a w 1954 wyprowadzono z MWD i zmieniono nazwe na KGB

Włochy

-MSW -minister Banito Mussolini

-Milicja faszystowska /formacje ochronne i kontrolne/

-1927-1944 policja faszystowska OVRA (wzór dla gestapo)

-specjalny trybunał do ochrony państwa

III Rzesza

-Frei Kors -bojówki prawicowe (jeszcze w republice weimarskiej)

-1933 (po dojściu Hitlera do władzy) -powstaje z inicjatywy Geringa Gestapo (Gehaim Statz). Do 1936 struktury Gestapo rozpowszechniły się na cała rzesze i Prusy

-Policja Partyjna -od 1936 następuje upaństwowienie policji partyjnej i przerobienie jej na państwową. Himmler jest jej szefem

*SS

*SA -Wydziały Szturmowe -policja partyjna NSDAP

*SD-policja wytworzona (Służba Bezpieczeństwa) przez SS do badania czystości rasy (zasilają Gestapo)

-1936 integracja policji politycznej i policji kryminalnej powstanie policji bezpieczeństwa

Gestapo + Kripo =Sipo

-1939 RSHA -główny urząd bezpieczeństwa Rzeszy /Ministerstwo policji niezależne od MSW/. Na czele stoi Hydrich (w 1942 podziemie czeskie dokonuje udanego zamachu na niego)

Wykład 30.03.2006

[SDKPiL -Socjaldemokracja Królestwa Polski i Litwy}

Rosja -ZSRR

SDPRR -Socjaldemokratyczna Partia Robotników Rosji podział na mienszewików i bolszewików /SDPRR(b)/ -> przekształcili się w WKP(b) /Wszechzwiązkowa Komunistyczna Partia bolszewików/ -> po 2 Wojnie Światowej KPZR /Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego

Oddziaływanie masowe w ramach nowoczesnego państwa:

1.Agitacja -oddziaływanie na krótką metę -reakcja emocjonalna

2.Propaganda -średnio terminowe oddziaływanie, wymaga pewnego zaplecza technologicznego -zmiana w zachowaniu

3.Indoktrynacja -działanie na największą skalę. Trwałe zmiany aksjologiczne /wartości/ -zmiany w postawie

1. miejsca indoktrynacji: szkoły, imprezy masowe, wojsko, kościół, instytucje zajmujące się czasem wolnym

ZSRR

-wydział propagandy i agitacji KC

Włochy

-propaganda w ramach faszystowskiej partii;

-w rządzie-urząd szefa prasy ->1935 Ministerstwo Informacji i Propagandy ->1937 Ministerstwo Kultury Ludowej

Rzesza

-NSDAP miała wewnętrzne struktury propagandowe

-1933 Ministerstwo Oświecenia Narodowego i Propagandy III Rzeszy /PROMI lub RvuP/ -było to mega ministerstwo rządzone przez Goebbelsa -oddziaływało na teatr, kino, prasę. W ramach tego ministerstwa była Izba Kultury Rzeszy /jej szefem również był Goebbels

aparat propagandy i aparat represji są to dwie najważniejsze dziedziny państwa totalitarnego. Obie te dziedziny służą do utrwalenia monizmu ideologicznego

--o--

System radziecki /od słowa rada/

-cecha charakterystyczna ZSRR -system działa od dołu aż do gmin

Z rad, które powstały spontanicznie (rady robotnicze, rady żołnierskie itp.) powstał system, którego czapą był Wszechrosyjski Zjazd Rad; Centralny Komitet wykonawczy był władzą ustawodawczą.

Rada Komisarzy Ludowych -władza wykonawcza -na jej czele stoi Lenin

Po powstaniu ZSRR (12.1922) -przystąpiono do konstytucji (01.1924)

*Centralny Komitet wykonawczy podzielono na 2 izby: Rada Związku (wybory powszechne ale nie wolne) i Rada Narodowości (delegowano przedstawicieli poszczególnych republik)

*suweren -lud panujący miast i wsi

Józef Stalin -największe zmiany

Struktury państwowe

1936 nowa wersja ->konstytucja Stalinowska

*wyraźnie zaznaczona kierownicza rola partii

*monopartia stworzyła monistyczne państwo totalitarne

*zamiast Zjazdu Delegatów Rad -> Rada Najwyższa ZSRR (która przejęła też kompetencje Centralnego Komitetu Wykonawczego)

*pozostał 2 izbowy parlament z Rada Związku i Rada Narodowości

Model Państwa Włoskiego

-ani razu nie zmieniono konstytucji. Istniała stara z XIX wieku, która zakładała monarchię o charakterze parlamentarno konstytucyjnym.

-1919 Wielka Rada Faszystowska na czele Mussolini istniała w Partii Faszystowskiej

-zmieniono ordynacje wyborczą 1924 faszyści w Izbie niższej zdobywają 65% głosów

-od 1925 przebudowa państwa w duchu totalitaryzmu

-1925 ustawa grudniowa:

*nowy podział kompetencji premiera, członków rządu

*ograniczona władza parlamentu

*rząd i poszczególni ministrowie odpowiedzialni nie przed parlamentem, ale przed królem (to była fikcja)

* Il Duce miał prawo do wydawania dekretów

-1926 prawo do wydawania aktów prawnych o mocy ustawy dla rządu i Il Duce

*może istnieć tylko jedna partia -wprowadzenie monizmu organizacji

-1939 Izba niższa zastąpiona Izba Faszystowską i Korporacyjną

-Zmieniło się życie zawodowe podporządkowane korporacjom. Wszystko, co było ważne odbywało się pod okiem korporacji i władz. Utworzono 6 dużych korporacji. /Przezwyciężono konflikt klasowy/

-Senat działa na zasadzie nominacji

Wykład 06.04.2006

Niemcy

-01.1933 -do władzy dochodzi Narodowy socjalizm. Ten system zastąpił system demokratyczno -parlamentarny (Republika Weimarska)

-koniec dynastii Hohenzollernów

-III Rzesza państwo stanu wyjątkowego -33/34 konstytucja z 1918 zostaje zawieszona

a) dwa akty które zawieszają konstytucję: rozporządzenie prezydenta w związku z podpaleniem Reichstagu i ustawa o pełnomocnictwach (prawo do wydawania ustaw)

-delegalizacja partii i stowarzyszeń oraz zakaz tworzenia nowych od lipca'33 -system monopartyjny

-sierpień'34 umiera prezydent Hindenburg (jest pochowany w Tanenbergu /Strzębock)

-ustawa o głowie państwa -Hitler Furerem (połączona funkcja kanclerza i prezydenta)

-demontaż struktury federacyjnej pod generalnym hasłem uniformizacji. Landy stały się jednostkami administracyjnymi. Utrąciły samodzielność -> dzięki temu zlikwidowano 2-izbowy parlament /Reichstag -funkcja reprezentacyjna iReichstraf/

*Prusy były odrębne, bo ich premierem był Góring

-struktura III Rzeszy miała charakter polikratyczny -istnienie szeregu ośrodków władzy (wielowładztwo) -poziomy/konkurencyjny rząd a nad wszystkim czuwa wódz

Mosca -władza jako piramida porządek stratarchiczny -istnienie kilku warstw (ośrodków władzy)

Wierzchołek władzy nie ma wyodrębnionego wierzchołka władzy

Kompleks policyjny -Himler; kompleks gospodarczy -Funk; MSZ -Ribentrop; propaganda -Goebbels ->wszystkie kontrowersje rozstrzygał Furer bez możliwości odwołania

4

---