Współczesne społeczeństwo polskie - wykład
Temat: Definicja społeczeństwa obywatelskiego - rola organizacji po za rządowych
1 . Do lat 70-80 tego pojęcia nie było w naukach humanistycznych. Nikt się tym nie interesował bo:
- uważano że społeczeństwo obywatelskie bo coś pochodnego demokracji
- społeczeństwo obywatelskie jest konsekwencją (cechą) demokracji
- bo jak żyjemy w demokracji to normalne że czujemy się obywatelami
2 . W państwach totalitarnych pojawiły się ruchy które doprowadziły do zmian. Zredukowano poglądy że najpierw demokracja potem tworzenie się światopoglądu, stwierdzono że może być też odwrotnie.
3 . Droga do tworzenia się społeczeństwa obywatelskiego może być naprawdę różna
4 . Dlaczego tak się wydarzyło że powstało społeczeństwo obywatelskie
5 . W Polsce przed pierwszą wizytą papieża była duża cenzura i tłumiono wszelkie pomysły. Ludzie podczas spotkań z papieżem zobaczyli się w tłumie i poczuli się silni (zyskali na sile). Pierwsza wizyta papieża zapoczątkowała zryw wolnościowy.
6 . Definicje społeczeństwa obywatelskiego:
społeczeństwo obywatelskie - to ogół niepaństwowych instytucji, organizacji i stowarzyszeń cywilnych działających w sferze publicznej. Są to struktury względnie autonomiczne wobec państwa powstające oddolnie i charakteryzujące się na ogół dobrowolnym uczestnictwem swoich członków.
Inną definicję zaproponował w końcówce ubiegłego wieku naukowiec Schmitler: społeczeństwo obywatelskie - jest to zespól lub system samoorganizujących się grup pośrednich, które:
Po1. są relatywnie nie zależne od władz publicznych i prywatnych jednostek
Po2. są zdolne do ustalania i podejmowania działań zbiorowych w celu obrony lub promocji własnych interesów i wartości
Po3. nie dążą do zastąpienia instytucji państwowych (nie mają aspiracji politycznych)
Po4. zgadzają się działać w ramach uprzednio ustalonych regół
Polski socjolog Adam Szacki proponuje aby społeczeństwo obywatelskie definiowano
jako trzeci sektor życia społecznego. Według Szackiego pierwszy sektor to wolny rynek, drugi sektor to rząd (struktury samorządowe), trzeci sektor to społeczeństwo obywatelskie gdzie podmioty są prywatne a cele publiczne. Szacki wyróżnia także czwarty sektor, który charakteryzuje się: podmioty są publiczne natomiast cele są prywatne.
Wszelka aktywność obywatelską, która przybiera określone cele, nie aspiruje do władzy politycznej, współpracuje z władzą obecną, uczestnictwo ma charakter dobrowolny
7 . Warunki brzegowe funkcjonowania społeczeństwa obywatelskiego.
Społeczeństwo obywatelskie:
- bardzo często mówi się o podmiotowości funkcjonowania Społeczeństwa obywatelskiego
- tworzenie form pozarządowych
8 . Żeby móc odpowiedzieć na pytanie - „Czy społeczeństwo którym funkcjonujemy daje szanse samorealizacji obywatelskiej” musimy zdiagnozować przestrzeń publiczną, w której funkcjonujemy.
Życie zbiorowe może funkcjonować w przestrzeni społecznej na którą składają się następujące obszary społecznego funkcjonowania:
Występuje swoboda stowarzyszania się i swoboda komunikowania się wzajemnego.
W państwie niedemokratycznym (jest to widoczne szczególnie w systemach totalitarnych) przestań społeczna dla stowarzyszeń jest niedostępna, często reglamentowana występuje element ograniczanej autonomii stowarzyszeń lub różne formy stowarzyszeń są powołane z inicjatywy państwa.
Społeczeństwo polityczne funkcjonujące wedle „zasady wolnej i inkluzywnej kontestancji wyborczej”
Partia polityczna czym się różni od stowarzyszenia?
Partia ma cele polityczne, a stowarzyszenie nie mają celów politycznych ambicji.
Muszą występować rządy prawa, Opierające się na skodyfikowanej konstytucji. Prawo musi być stabilne i reprezentowane.
aparat państwowy kierowany musi być racjonalno-prawnymi normami
Społeczeństwo gospodarcze, musi realizować funkcje gospodarcze , funkcjonowanie społeczne musi opierać się o zinstytucjonalizowany rynek
9 . Warunki brzegowe funkcjonowania życia obywatelskiego:
Po1. istnieje przestrzeń publiczna, rejestrowanie różnych organizacji
Po2. istnieje komunikacja społeczna
Po3. istnieje rynek na którym dokonywane są transakcje wymiany dóbr i usług wraz z ochroną prywatnej własności
10 . Definicja organizacji pozarządowych
-Jednym z wymiarów aktywności obywatelskiej są organizacje pozarządowe.
-Organizacje pozarządowe to ogół zinstytucjonalizowanych inicjatyw obywatelskich, które nie mają na celu zdobycia władzy ani uczestnictwa w grze politycznej, ale ich celem jest rozwiązywanie problemów społecznych, zwłaszcza tych z którymi państwo sobie nie radzi
-Funkcją organizacji pozarządowych jest takie pokazywanie innej interpretacji świata społecznego, która jest bliska wszystkim członkom określonej organizacji pozarządowej.