Zaburzenia Dzieci i Młodzieży dr Iniewicz
ZABURZENIA ODżYWIANIA
• Zaburzenia odżywiania z przeżuwaniem (ruminacje)
• Pica
• Jadłowstręt psychiczny
• Bulimia psychiczna
MOCZENIE MIMOWOLNE (ENURESIS)
Rozpowszechnienie wg DSM:
5 lat - chłopcy 7%; dziewczynki 3%
10 lat - chłopcy 3%; dziewczynki 2%
18 lat - chłopcy 1%; dziewczynki rzadko
Dorośli: 1-3%
ZANIECZYSZCZANIE SIĘ KAŁEM (ENCOPRESIS)
Rozpowszechnienie wg DSM:
5 latki - 1%
TYP:
* Agresywny
* Regresywny
T I K I
Tik - nie poddający się woli, nagły, szybki, nawracający, nierytmiczny, stereotypowy ruch lub wokalizacja
(ICD-10)
TIKI PRZEMIJAJĄCE
Czas trwania do 12 miesięcy
PRZEWLEKŁE TIKI RUCHOWE LUB GŁOSOWE
Albo ruchowe albo głosowe
ZESPOŁ TIKOW GŁOSOWYCH I RUCHOWYCH GILLESA DE LA TOURETTE'A
Ruchowe i głosowe
Większość dni w ciągu min 12 miesięcy
DEPRESJA
Dorośli:
• obniŜenie nastroju (hypothymia)
• osłabienie tępa procesow psychicznych i ruchowych
• objawy somatyczne i zaburzenia rytmow biologicznych
• lęk (wolnopłynący)
Depresja anaklityczna (R.Spitz)
Fazy reakcji na rozstanie z matką (Bowlby):
• faza protestu
• faza rozpaczy
• faza odcięcia od związkow emocjonalnych
Symptomatyka depresyjna u niemowląt (Kreiser):
• atonia nastroju
• atonia motoryczna
• ubostwo reakcji
• wrażliwość psychosomatyczna
Symptomatyka depresji u dzieci (Weinberg):
(Objawy osiowe)
• Obniżony nastroj
• Samoobwinianie się (Objawy brzeżne)
• Zachowania agresywne
• Zmiany w funkcjonowaniu szkolnym
• Zaburzenia socjalizacji
• Zmiany postaw wobec szkoły
• Dolegliwości fizyczne
• Utrata energii
• Zmiany apetytu lub wagi ciała
Symptomatyka u młodzieży (Kępiński):
• Postać apatyczno-abuliczna
• Postać buntownicza
• Postać rezygnacyjna
• Postać labilna
• Depresja młodzieńcza czysta
• Depresja młodzieńcza z rezygnacją
• Depresja młodzieńcza z niepokojem
• Depresja młodzieńcza hipochondryczna (Bomba i in.)
Dzieci:
• najczęściej pod postacią somatycznych dolegliwości: bole brzucha, czy głowy
• halucynacje słuchowe
• podniecenie ruchowe
• lęki separacyjne, fobia
Starsze dzieci i młodzież:
• wahania nastroju
• urojenia
• anhedonia
• poczucie beznadziejności
• spowolnienie psychoruchowe
Młodzież:
• bezsenność
• nadużywanie alkoholu lub narkotykow
Płeć:
Dziewczęta - częściej zaburzenia nastroju, lęki, zaburzenia funkcji intelektualnych i objawy somatyczne
Chłopcy - zaburzenia aktywności, autoagresja
OBRAZ KLINICZNY DEPRESJI U MŁODZIEŻY
Zaburzenia nastroju
Podwyższony poziom lęku
Zaburzenia w sferze poznawczej
Nuda, anhedonia
Zaburzenia aktywności
Zaburzenia rytmow dobowych
Zaburzenia zachowania
Zachowania ryzykowne, zachowania samobojcze
Dolegliwości somatyczne
ICD-10
„Zaburzenia mające początek w okresie dzieciństwa i dorastania”
→ „Mieszane zaburzenia zachowania i emocji”
→ specyficzne: „Depresyjne zaburzenia zachowania”
SAMOBÓJSTWO
Celowe i świadome pozbawienie się życia.
Zadanie sobie śmierci lub sprowokowanie zdarzeń, ktore mają w swoim bezpośrednim
następstwie doprowadzić do niej.
Samobojstwo rozłożone w czasie:
• zachowania autodestrukcyjne, samookaleczenia
• uzależnienia
• zachowania ryzykowne
• zaniedbanie leczenia
Etapy samobojstwa usiłowanego:
1. Etap samobojstwa wyobraŜonego
2. Etap samobojstwa upragnionego
3. Etap samobojstwa usiłowanego (Hołyst)
Dziewczęta probują 3x częściej
chłopcy popełniają 3x częściej
ROZPOZNAWANIE:
• Werbalne znaki ostrzegawcze
• żegnanie się
• Rozdawanie swoich rzeczy
• Depresja
INDYWIDUALNE CZYNNIKI RYZYKA:
• Proby samobojcze w przeszłości
• Izolowanie się
• Niskie poczucie własnej wartości
• Poczucie niezrozumienia
• Doświadczanie stresu i porażek
• Presja sukcesow
• Uzależnienie
• Zaburzenia depresyjne, psychotycznym, zaburzenia osobowości
• Molestowanie seksualne, przemocy
• Duże utraty
• Ciąża lub lęk przed nią
• Perfekcjonizm
• Fascynacja śmiercią, fantazje
RODZINNE CZYNNIKI RYZYKA
• Rozpad rodziny
• Samooskarżanie się za kłopoty rodzinne
• Depresja, proby samobojcze, uzależnienia u rodzicow
• Brak więzi emocjonalnej
KULTUROWE/SPOŁECZNE CZYNNIKI RYZYKA
• Proba samobojcza w najbliższym otoczeniu lub zbiorowa
• Proba samobojcza jako „wydarzenie medialne”
• Proba samobojcza jako styl i moda
• Proby samobojcze jako efekt uboczny transformacji
• Lęk socjalny
• Brak sieci wsparcia i pomocy
SCHIZOFRENIA U DZIECI:
• autyzm
• zaburzenia mowy
• stereotypie ruchowe
• obojętne lub wrogie nastawienie
• symptomatyka hebefreniczna
• symptomatyka katatoniczna
• objawy paranoidalne
• zaburzenia snu, aż po bezsenność
• zaburzenia zachowania
SCHIZOFRENIA W WIEKU MŁODZIEŃCZYM:
Dominowanie w symptomatyce i treści psychozy problematyki okresu dojrzewania
AUTYZM
- Jakościowe uszkodzenie związkow społecznych
- Jakościowe zaburzenia komunikacji werbalnej, niewerbalnej i wyobraźni
- Ograniczenie repertuaru aktywności i zainteresowań
Zaburzenie autystyczne (zespoł Kannera)
Zespoł Retta
Zespoł Aspergera
Adolescencja
Autonomia uwarunkowana przywiązaniem
Bliskość <=> Indywiduowanie
Rownowaga / konflikt:
Autonomia <=> Zależność
jako manifestacja bezpiecznego przywiązania
ZABURZENIA PSYCHOSOMATYCZNE ICD:
Kategoria: Zaburzenia nerwicowe, związane ze stresem i pod postacią somatyczną DSM-IV:
Zaburzenia lękowe; zaburzenia pod postacią somatyczną; zaburzenia dysocjacyjne, zaburzenia adaptacyjne
Z.Freud
Psychonerwice
Nerwica aktualna
Franz Alexander
1. Astma oskrzelowa
2. Choroba wrzodowa
3. Wrzodziejące zapalenie jelita grubego
4. Atopowe zapalenie skory
5. Reumatoidalne zapalenie stawow
6. Samoistne nadciśnienie tętnicze
7. Nadczynność tarczycy
Szkoła francuska (McDougall)
Myślenie operacyjne
Stany Zjednoczone (Sifneos)
Aleksytymia
Max Schur
TEORIA DESOMATYZACJI - RESOMATYZACJI
Henry Krystal
TEORIA AFEKTU
Trauma I typu → RESOMATYZACJA
Trauma II typu → NIEPOWODZENIE
DESOMATYZACJI
Khan (60)
Matka jako „tarcza ochronna”
„Trauma skumulowana”
Allan Schore
Matka reguluje emocje dziecka (regulacja diadyczna)
Peter Fonagy
Funkcjonowanie refleksyjne
Odzwierciedlanie stanow dziecka
→ rozwoj funkcji refleksyjnej
PSYCHOSOMATYKA
przewaga czynnikow psychosocjologicznych <=> przewaga czynnikow organicznych
Czynniki predysponujące i przyśpieszające:
• Biologiczna podatność
• Fizjologiczna reakcja na stres
• Doświadczenia z wczesnego dzieciństwa
• Cechy indywidualne
• Wpływy socjokulturowe
Czynniki podtrzymujące:
• Te same stresory
• Pierwotne i wtorne zyski z choroby
• Wzmocnienie
• Silna tendencja do emocjonalnego pobudzenia
• Wpływy społeczno-kulturowe
• Wpływy rodzinne
(Lask & Fosson)
MODEL RODZINY PSYCHOSOMATYCZNEJ /S. Minuchin/
• Splątanie
• Nadopiekuńczość
• Sztywność
• Nieumiejętność rozwiązywania konfliktow
• Triangulacja
MODEL RODZINY PSYCHOSOMATYCZNEJ Beatrice Wood
• Bliskość
• Międzypokoleniowa hierarchia
• Triangulacja
• Wzajemne reagowanie na siebie
• INTENSYWNOŚĆ REAGOWANIA PRZYWIĄZANIE
• Aktywność biobehawioralna
• Aktywność procesu chorobowego