Wyodrębnij składniki procesu kształcenia i określ ich wpływ na efektywność tego procesu.
Formy w procesie kształcenia:
przewaga roli nauczyciela (encyklopedyzm)
przewaga roli ucznia (Dewey)
zrównoważenie roli uczenia i nauczyciela
Nowoczesny system kształcenia charakteryzuje się tym, iż rola nauczyciela i podległych mu uczniów stanowią pewną zintegrowaną całość. W procesie tym nauczyciel posiada kierowniczą rolę natomiast uczniowie wykazują aktywny i samodzielny udział w lekcję. Wincenty Okoń stworzył teorię dotyczącą wspólnych elementów procesu kształcenia. Kupisiewicz podaje następujące właściwości nowoczesnego modelu kształcenia:
integracja procesu uczenia się z procesem nauczania
integracja dydaktycznych i wychowawczych oddziaływań
wszechstronność procesu kształcenia polegająca na łączeniu szkoły z prawdziwym życiem
indywidualizacja procesu kształcenia polegająca na różnym tempie wykonywanych czynności, różnym zasobie wiedzy oraz zaawansowania w danym przedmiocie, różnym stopniu uzdolnienia lub trudności
organizacyjna i metodyczna elastyczność
Okoń jest autorem koncepcji siedmiu ogniw procesu kształcenia, których łańcuch jest rozerwalny. Elastyczność tej teorii wyraża się w tym, iż na jednej lekcji niekoniecznie należy stosować wszystkie te ogniwa, czasami nawet korzystniej jest pominąć któreś z nich.
Na efektywność tego procesu składają się:
Stworzenie odpowiedniej atmosfery na lekcji czyli:
wprowadzenie określonych reguł i procedur
przedstawianie zasad w pozytywnej formie
tworzenie zasad obowiązujących przy zmianie aktywności
podkreślanie znaczenia zasad
egzekwowanie przestrzegania zasad
czujności nauczyciela
odpowiednie tempo i rytm pracy
płynny przebieg zajęć
Do popełnianych przez nauczycieli błędów na tym etapie kształcenia zalicza się:
brak uświadamiania uczniom celów lekcji
zbyt łatwe lub zbyt trudne cele wytyczane uczniom
podawanie jedynie tematu lekcji bez celów szczegółowych
brak ukazywania przydatności przerabianego materiału w praktyce
W czasie tego etapu kształcenia uczniowie wykazują następujące trudności:
brak świadomości celów lekcji
stosunek rodziców do szkoły - aspiracje rodziców
wpływ ich starszego rodzeństwa
przejawiana postawa w sytuacji zmuszającej go do samodzielnej nauki prowadzącej do ujrzenia jej celu
brak motywacji