1. Transformacja systemu zarządzania w Polsce, przejście z gospodarki nakazowej do gospodarki rynkowej.

W okresie powojennym w Polsce przystąpiono do budowy gospodarki nakazowo-rozdzielczej. Gospodarka całego kraju była zarządzana przez państwo. Wiązało się to ze stworzeniem hierarchicznej struktury zarządzania. Zadania do zrealizowania planowane były na szczeblu centralnym a następnie przekazywane niżej. Plany gospodarcze stały się głównym narzędziem zarządzania.

System centralnego planowania spowodował powstanie dwóch patologicznych zjawisk, powodujących ogromne zagrożenie dla całej gospodarki i niewątpliwie przyczyniających się do upadku całego systemu centralnego planowania. Były to:

• Czółenko planistyczne - zadania dla całego kraju były rozdzielane na niższych poziomach zarządzania dla poszczególnych segmentów gospodarki. Gdzieś na samym końcu tego łańcucha znajdowało się przedsiębiorstwo, które dostawało z góry zaplanowane wytyczne dotyczące realizacji celów. Cele te na ogół były nie zgodne z możliwościami danego przedsiębiorstwa. Mimo to było ono zmuszone do wykonania planu, a następnie złożenia sprawozdania z jego wykonania. Sprawozdanie to przechodziło tą samą drogą co plan do centralnego planisty. Taki stan rzeczy powodował powstanie drugiego zjawiska.

• Przetarg planistyczny - negocjacje dotyczące wytyczanych planów (co i w jakich ilościach ma zostać wykonane). Przedsiębiorstwa ukrywając zwoje prawdziwe możliwości i rezerwy otrzymywały zaniżone plany, które z łatwością mogły być przekroczone. Za przekroczenie planów przedsiębiorstwa otrzymywały nagrody i premie. Tak, więc ukrywanie swojego prawdziwego potencjału produkcyjnego było dla przedsiębiorstw bardzo korzystne.

Polityka gospodarcza rządu była w tym czasie wszechobecna zajmowała się zarówno planowaniem obejmującym całokształt procesów gospodarczych jak i zarządzaniem przedsiębiorstwami.

W hierarchii zarządzającej całą gospodarką było wiele szczebli. Występował szczebel centralny (rząd i instytucje centralne). Następnie istniały resorty odpowiedzialne za poszczególne dziedziny gospodarki, potem zjednoczenia a dopiero na samym końcu przedsiębiorstwa. Istniała długa droga przekazywania informacji, która na każdym z tych poziomów była zniekształcana.

Rodzaje opracowywanych wówczas planów gospodarczych:

• plany roczne

• plany kilkuletnie - panowało powszechne przekonanie, że wszystkie inwestycje można zrealizować w przeciągu pięciu lat

• plany perspektywiczne - obliczane na 15 - 20 lat.

Planowanie i polityka odbywała się w ramach całej wspólnoty socjalistycznej, co miało często zgubny wpływ na wewnętrzną politykę gospodarczą poszczególnych krajów.

Transformacja systemu zarządzania za gospodarki nakazowej do rynkowej rozpoczęła się w roku 89 i można powiedzieć że trwa po dzień dzisiejszy.

Przyczyn upadku systemu nakzaowo-rozdzielczego jest wiele. Jednak z perspektywy zarządzania można powiedzieć że jedną z istotniejszych był brak odpowiedzialności za podejmowane decyzje. Osoba podejmująca decyzje ryzykowała kapitał państwowy a nie swój własny. Ceny były ustalane przez organ administracyjny a nie rynek. Na skutek błędów w zarządzaniu gospodarką na przełomie lutego i kwietnia 89r. dochodzi do rozmów opozycji i ówczesnego rządu. Rozpoczyna to okres przechodzenia do gospodarki rynkowej.

Transformacja ta nie odbywa się niestety bezboleśnie. Już w roku 90 u[pada wiele przedsiębiorstw których działania zostały zweryfikowane przez wolny rynek. W związku z tym pojawia się bezrobocie. Następuje spadek płac realnych. Jednocześnie powstaje wiele nowych podmiotów gospodarczych, które teraz mogą same decydować o swojej przyszłości i swoim istnieniu na rynku. Okres transformacji zmienia także podejście do zarządzania przedsiębiorstwami, których głównym celem staje się zysk i dbałość o przetrwanie na rynku, gdzie cenę kształtuje popyt i podaż oraz działania konkurencji. Gospodarka rynkowa zmusiła również rząd do zmiany polityki gospodarczej. Państwo ma obecnie dużo mniejszy wpływ na działania podmiotów gospodarczych, już nie decyduje co i jak ma być produkowane.

Istnienie gospodarki rynkowej wiązało się z ustanowieniem nowych przepisów prawnych, zmiany w polityce budżetowej państwa, rozwojem bankowości, zmianą zarządzania przedsiębiorstwami (obecnie np. dąży się do spłaszczania struktur organizacyjnych), powstanie giełdy papierów wartościowych itp.

Szukasz gotowej pracy ?

To pewna droga do poważnych kłopotów.

Plagiat jest przestępstwem !

Nie ryzykuj ! Nie warto !

Powierz swoje sprawy profesjonalistom.

---