ISTOTA ŚWIATŁOLECZNICTWA
-obejmuje stosowanie w celach leczniczych i profilaktycznych
- promieniowanie światła widzialnego, niewidzialnego , prom. Podczerwonego i nadfioletowego
-atmosfera otaczająca kulę ziemską stanowi filtr
Promieniowanie słoneczne to ta jego część, która dociera do pow. Ziemi po liniach prostych
1 Od czego zależy natężenie promieniowania słonecznego padającego na pow. Ziemi
( kąt padania promieni, klimat, pory roku, dnia, ukształtowanie)
2. promieniowanie pochłonięte przez skórę powoduje powstawanie
* rumienia cieplnego
* rumienia fotochemicznego
3 Rumień fotochemiczny:
- wrażliwość skóry na promienie UV zależy od odcienia i barwy skóry
- jest jednolity pod względem barwy i sciśle ograniczony do naświetlanego obszaru
- zanika w zalezności od wielkości dawki promieniowanie
- Jest oparzeniem słonecznym
- po ustąpieniu rumienia następuje nagromadzenie się barwika melaniny, brunatnienie skóry, pogrubienie, złuszczenie naskórka.
- zbrunatnienie i zgrubienie utrzymuje się przez 30-40dni
4. Zasady dawkowania promieni nadfioletowych
Dawkowanie Pr. Nadfiol. Ułatwia podział odczytu rumienia skóry podany przez Konarska
Stopnie odczynu rumieniowego wg. Konarskiej:
Odczyn progowy po okresie utajonym od 6-8 h następuje lekkie zaróżowienie skóry, ustępuje po 2 -4 h
E I stopnia
Okres utajony od 3-4 h występuje zaróżowienie skóry ustepuje po 12 h w wyniku wielokrotnego napromieniowania występuje lekka jednolita pigmentacja
E II stopnia
Ok. utajony 4 h po nim występuje silnie zaróżowienie skóry, pieczenie, ból odczyn ten ustępuje stopniowo po 24 h po jego ustąpieniu występuje silne zbrunatnienie skóry i łuszczenie
E III stopnia
Nazywa sielawka zapalną na małe pola np. trądzik naświetlenia
Dawki promieniowania wywołujące rumień IV stopnia E4 nie wolno stosować występowanie pęcherzy wypełnionych surowiczym płynem,
5 o wielkości dawki, oprócz indywidualnej wrażliwości decyduje
- natężenie emitowanego promieniowania a to związane jest z :
* odległością jego źródła od pacjenta
* katem padania promieni
* czasem oddziaływania
Naświetlanie wykonuje się ze stalej odległości lampy od ciala pacjenta równej 100 cm
* Jedynym czynnikiem podlegającym zmianie jest czas trwania zabiegu, w kolejnych zabiegach zostaje stop. Zwiekszany
6 przy dawkowaniu promieni UV należy pamiętać o tym, że:
- mężczyźni są bardziej wrażliwi na nie niż kobiety
-Blondyni szybciej reagują od brunetów
Wrażliwość na promienie UV jest większa u osób młodszych i starszych
- wrażliwość jest wieksza u osób nerwowych, chorych na nadciśnienie, nadczynność tarczycy, gruźlicę
7 naświetlanie ogólne ( całkowite)
-stosuje niewyłącznie dawki podprogowe określone za pomocą testu biologicznego
- jeżeli pacjent przerwał leczenie prom. Nadfiolet. Należy ustalic nowy czas naświetleń
- najmniejsza odległość do której stopniowo można dojść w ciagu 5 dni zabiegów to odległość 60 cm
- przy ogólnych naświetlać można ciało ze stałej odległości 100 cm.
UWAGA: odległość skóry pacjenta od palnika zawsze ustala niedokładnie za pomocą miarki a czas powinien odmierzać zegar sygnałowy, naświetlanie ogólne wykonuje się w seriach
8 naświetlanie miejscowe
Wykonuje się na ściśle określone i ograniczone miejsca skóry. W zależności od wskazań lekarskich, dawkami podrumienionymi (podprogowymi) mającymi na celu pobudzenie procesów życiowych lub rumieniowymi powodującymi powstanie odczynu zapalnego:
W każdym przypadku dawki ustala się za pomocą testu biologicznego. Dawki rumieniowe stosuje się tylko na ściśle ograniczone wielkości pow. Ciała Naświetlanie miejscowe mniejszych pól stosuje się najczęsciej w celu uśmierzenia bólu
Na ogół naświetlanie miejscowe wykonuje się z mniejszej odległości niż całkowite.
9 Technika naświetleń
Pozycja: leżąca, stojąca, siedząca
Przy napr. Tylnej pow. Ciała promień centralny kierujemy na I kręg lędźwiowy przednią na wyrostek mieczykowaty. Gdy klatka piersiowa- na rękojeść mostka, tył na łopatki
10 warunki bezpieczeństwa
- POM. Dobrze wentylowane
- okulary ochronne
- Mężczyźni kąpielówki, Kobiety zakryte wzgórki łonowe, sutki.
- tem. Pokojowa
- fizjoterapeuta nie może mieć ograniczonego dojścia do pacjenta
- zawsze pacjenta naświetlany ta samą lampą
- pacjent nie może się ruszać, lampą nie można ruszać
11 wskazania:
Bóle mm, choroby skóry, rekonwalescencja
12 przeciwwskazania
Padaczka, nowotwory, ciezkie choroby serca, gruzlica płuc
13 kapiele słoneczne:
Wskazane jest ostrożnie i z umiarem zażywanie kap. Słon. Intensywność promieniowania słonecznego zalezy od :
- wysokości położenia słońca w danej szerok. Geograf.
-pory roku, dnia
- największe nateżenie w Polsce występuje od maja do sierpnia włącznie w godz. Maks. Ich natężenia
O mocy ochrony skóry przez dany kosmetyk informuje podany na jego etykiecie nr. Tzw wskaźnika ochrony -pokazuje on ile razy dłużej można przebywać na słońcu po zastosowaniu danego kremu. Podczas opalania należy zawsze stos. Kosmetyk o wskaźniku co najmniej 15
Zwykłe natłuszczenie skóry nie przeciwdziała wnikaniu promieni.
14Dawkowanie promieni słonecznych:
Sprawdzianem prawidłowego dawkowania kąpieli jest brak patologicznych reakcji skóry, dobry apetyt, prawidłowy sen, dobre samopoczucie
Nadmierna dawka powoduje: powstawanie rumieńca, towarzyszący obrzęk, bąble pęcherze, w przypadku oparzenia skóry 3 stop może wystąpić martwica
Miejscowym zmianą towarzyszyć mogą: Gorączka, dreszcze, wymioty, zaburzenia świadomości
15. kapiele słoneczne dzieci
Spacerki w cieniu, rozpoczęte kąpiele 2-4 min co 3 o 4 min przedłużamy.
Do 3 lat 20-30 min. Stopniowo.
3-7 lat do 60 min
12 lat - 2 h
Dziecko w kapeluszu, okulary, filtry
16 Wskazania
Osteoporoza
Depresja
Choroby dróg oddechowych
Naświetlanie 2 razy w tygodniu twarzy i rąk zaspokaja zapotrzebowanie na Wit D
17 Profilaktyka
Zapob. Krzywicy u dzieci
18 Przeciwwskazania
Bezsenność
Podeszły wiek
Zaostrzenie choroby skóry