Operacjonalizacja celów kształcenia

Cele kształcenia - zamierzone właściwości uczniów pod względem emocjonalno - motywacyjnym i poznawczym.

Operacyjność - możliwość porównania opisu z rzeczywistymi osiągnięciami uczniów.

Cele:OGÓLNE - wskazują kierunki dążenia ucznia.

OPERACYJNE - stanowią opis wyników, jakie mają być uzyskane. Opis ten powinien być na tyle dokładny, aby umożliwić rozpoznanie czy cel został osiągnięty, a przynajmniej określenie sposobu sprawdzenia wyniku.

Błędy operacjonalizacji:

• Zbytnie rozdrabnianie celu.

• Preferowanie celów poznawczych.

• Zapominanie o celu ogólnym.

• Zamknięcie zbioru celów operacyjnych.

• Zaniedbanie osiągania celów operacyjnych.

Operacjonalizacja celów kształcenia - przykład:

1. Uczeń (podmiot działań - kto?)

2. Uczeń wymienia (czynność - co robi?)

3. Uczeń wymienia przyczyny wybuchu II wojny światowej (przedmiot działań - co?)

4. Uczeń na podstawie tekstu źródłowego wymieni przyczyny wybuchu II wojny światowej (warunki działania, źródła, wyposażenie - jak? gdzie?)

5. Uczeń wymienia trzy najistotniejsze przyczyny wybuchu II wojny światowej wskazane w tekście źródłowym (kryteria działania, jakość, sprawność - ile? kiedy? Jakie?)Cele składowe nieoperacyjne:

(zapoznanie, kształtowanie, wykazanie)

Zapoznanie uczniów ze stanami skupienia - ze stanem ciekłym.

Cele szczegółowe:

1. Zapoznanie uczniów z możliwościami wykorzystania stanu ciekłego H2O w przyrodzie i życiu.

2. Zapoznanie uczniów z procesami fizycznymi związanymi ze zmianami stanu skupienia H2O.

3. Wykazanie różnic między stanem ciekłym a innymi stanami skupienia H2O.

Operacjonalizowanie celów szczegółowych:

1. Uczeń wymienia 5 sposobów na wykorzystanie stanu ciekłego H2O w zyciu na podstawie własnych doświadczeń.

2. Uczeń opisuje znaczenie stanu ciekłego dla środowiska.

3. Uczeń wymienia 3 właściwości fizyczne stanu ciekłego H2O.

4. Uczeń rysuje schemat obiegu wody w przyrodzie z zaznaczeniem miejsc zmiany stanu skupienia H2O na ciekły

5. Uczeń wykonuje doświadczenie zmiany stanu lotnego H2O na ciekły.

Operacjonalizacja celów (na przykładach lekcji)

• temat lekcji → Główne formy ochrony przyrody w Polsce

• cel ogólny → Zapoznanie się przez uczniów z głównymi formami ochrony przyrody w Polsce

• cele operacyjne:

1. Uczeń potrafi wymienić przynajmniej pięć form ochrony przyrody (np. parki narodowe, parki krajoznawcze, rezerwaty, pomniki przyrody, ochrona gatunków roślin i zwierząt)

• zachowanie końcowe → wymieni

• warunek → brak

• kryterium jakościowe → prawidłowo

• kryterium ilościowe → pięć

• taksonomia → A

2. Uczeń potrafi wymienić przynajmniej pięć parków narodowych w Polsce

• zachowanie końcowe → wymieni

• warunek → brak

• kryterium jakościowe → prawidłowo

• kryterium ilościowe → pięć

• taksonomia → A

3. Uczeń potrafi wskazać na mapie przynajmniej pięć parków narodowych w Polsce

• zachowanie końcowe → wskaże

• warunek → mapa Polski

• kryterium jakościowe → prawidłowo

• kryterium ilościowe → pięć

• taksonomia → C

4. Uczeń potrafi wymienić przynajmniej pięć gatunków roślin będących pod całkowitą ochroną i pięć gatunków zwierząt będących pod całkowitą ochroną w Polsce

• zachowanie końcowe → wymieni

• warunek → brak

• kryterium jakościowe → prawidłowo

• kryterium ilościowe → pięć i pięć

• taksonomia → A

temat lekcji → Budowa i funkcje oka człowieka

cel ogólny → zapoznanie się z budową i funkcją oka człowieka

cele operacyjne:

1. Uczeń potrafi wymienić przynajmniej sześć elementów budowy oka u człowieka

• zachowanie końcowe →wymieni

• warunek → brak

• kryterium jakościowe → prawidłowo

• kryterium ilościowe → sześć

• taksonomia → A

2. Uczeń potrafi prawidłowo wskazać na rysunku przynajmniej sześć elementów budowy oka u człowieka

• zachowanie końcowe → wskaże

• warunek → rysunek budowy oka człowieka

• kryterium jakościowe → prawidłowo

• kryterium ilościowe → sześć

• taksonomia → C

3. Uczeń potrafi wymienić przynajmniej trzy choroby oka człowieka

• zachowania końcowe → wymieni

• warunek → brak

• kryterium jakościowe → prawidłowo

• kryterium ilościowe → trzy

• taksonomia → A

---