SCENARIUSZE ZAJĘĆ ZE SZTUKI (MUZYKI I PLASTYKI)
Z WYKORZYSTANIEM TECHNIK
TWÓRCZEGO MYŚLENIA.
SCENARIUSZ 1 .
TEMAT : CZY MOGĘ BYĆ AKTOREM?
ZADANIA DYDAKTYCZNE: Poznawanie historii teatru, rozwijanie
zakresu pojęć dotyczących teatru.
CZAS TRWANIA -2 x 45 MIN.
CELE: Kształtowanie postawy twórczej poprzez:
- pobudzanie wyobraźni twórczej,
- rozwijanie twórczego myślenia,
-rozbudzanie aktywności ucznia i chęci zaangażowania podczas lekcji.
METODY:
a) czynne(praktycznych ćwiczeń) - techniki twórczego myślenia, samodzielnych doświadczeń teatralnych, projektowanie sytuacji edukacyjnych, swobodnej ekspresji słownej i ruchowej.
b) podające - swobodne wypowiedzi, słuchanie opowiadania nauczyciela,
c) percepcyjne(pokazowe) - zewnętrzna demonstracja doznań, uczuć, w formie ruchowej i słownej.
POMOCE: filiżanka, magnetofon, płyty CD, kartki .
KLASA - VI.
PRZEBIEG ZAJĘĆ:
I. WPROWADZENIE.
Zapoznanie uczniów z historią teatru w starożytności.
Zabawa „Co by było gdyby...nie było teatru?
3. Zabawa „Śmieszne definicje”- „kto to jest aktor?”
4. Poszukaj jak najwięcej określeń związanych z hasłem „teatr”.
II.CZĘŚĆ WŁAŚCIWA.
1.Przeprowadzenie etiud teatralnych:
a)pantomima : scena jednego aktora.
- na stole stoi filiżanka- jak na nią patrzysz?
( rozdajemy kilku osobom na karteczkach hasła kim są i te osoby powinny za
pomocą pantomimy przedstawić swoje podejście do filiżanki w zależności
od tego kim są ( np. .jesteś: znawcą sztuki, detektywem złodziejem , pijakiem,
osobą mającą obie ręce w gipsie, kosmitą, małym dzieckiem)
reszta klasy odgaduje kim jest dana osoba.
- przedstaw ruchem ciała na tle muzyki następujące wydarzenia:
jesteś rozkwitającym kwiatem,
taniec robotów,
jesteś zamknięty w klatce próbujesz się z niej wydostać,
jesteś tańczącą kroplą deszczu,
- pokaż uczucie: smutku, zmartwienia, radości, zachwytu, itp.,
- usiądź na krzesło jako : dziecko, małpa, wykładowca, jako człowiek po całym
dniu pracy, jako kobieta przed lustrem, która chce zrobić makijaż
b)pantomima - sceny wielu aktorów:
( podział klasy na grupy - przydzielenie zadań wypisanych na karteczkach
co mają przedstawić za pomocą pantomimy)
gr. I - stanie w kolejce.
gr. II - wsiadanie do pociągu na kolejnych stacjach,
gr. III - w poczekalni u dentysty,
gr. IV - niemowlaki uczące się chodzić,
gr. V - przyjęcie urodzinowe.
c)czytanie tekstu w odpowiedni sposób:1 aktor
- ( wybieramy dowolny tekst, rozdajemy kilku osobom hasła na karteczkach,
że mają ten tekst odczytać jako : ksiądz, komentator piłki nożnej, poseł
w sejmie, obcokrajowiec, zwycięzca udzielający wywiadu, mama czytająca
bajkę na dobranoc...), reszta klasy odgaduje kim jest dana osoba).
3.Ćwiczenie rozwijające umiejętność posługiwania się głosem - praca
w grupach:
a)wymień i zaprezentuj co możesz przedstawić swoim głosem.
b)podział klasy na pięć grup - przydzielenie zadań na kartkach:
- gr. I - jesteście zwierzętami w dżungli,
- gr. II - przedstawcie głosem rajd samochodowy,
- gr. III - jesteście krainą komputerów,
- gr. IV - jesteście pacjentami w szpitalu psychiatrycznym,
- gr. V - jesteście zespołem instrumentalnym.
( grupy przedstawiają głosem swoje zadania, inne grupy odgadują kim są uczniowie z danej grupy.)
III. PODSUMOWANIE I ZAKOŃCZENIE ZAJĘĆ.
SCENARIUSZ 2.
TEMAT - O CZYM SZUMI MUSZELKA? - TWORZYMY ILUSTRACJĘ DŹWIĘKOWĄ
I PLASTYCZNĄ.
ZADANIA DYDAKTYCZNE:
1. Poszukiwanie przedmiotów wydających ciekawe dźwięki.
2. Dobór odpowiednich dźwięków do napisanego tekstu.
3. Prezentacja plastyczna napisanej historii.
CELE :
1.Rozwijanie wyobraźni twórczej.
2.Ekspresja słowna, dźwiękowa i plastyczna.
3.Stymulowanie aktywności twórczej.
4.Pomoc w odkrywaniu własnych możliwości twórczych.
5.Zainspirowanie uczniów do wymyślenia ciekawych historii.
METODY: TWÓRCZA.
POMOCE: tekst wiersza „O czym szumi muszelka?”, różnorodne przedmioty wydające dźwięki( kartki papieru, plastikowe kubki, torebki foliowe, butelki plastikowe, flety, instrumenty perkusyjne, brystol kolorowy, farby, bibułka, wycinanki, gaziki, gąbka...
CZAS TRWANIA- 2X45 MINUT.
KLASA - CZWARTA.
PRZEBIEG LEKCJI:
I. WPROWADZENIE.
1. Odczytanie wiersza Krystyny Wodnickiej „ O czym szumi muszelka?”
a)krótkie omówienie wiersza,
b)przypomnienie na czym polegają gestodźwięki,
c) wyjaśnienie na czym polega ilustracja dźwiekowa.
c)przedstawienie celu lekcji.
2. ZABAWA -„Podajmy sobie muszlę
Uczniowie stoją w kręgu i przekazują sobie muszlę kończąc zdanie:
„Moja muszla jest...”
3.ZABAWA - „Jestem ślimakiem w muszli”
Zabawa muzyczno-ruchowa :dzieci zamieniają się w ślimaki.
Kiedy muzyka jest wolna i spokojna dzieci wchodzą do swoich
muszli i zasypiają, kiedy muzyka jest szybka i dynamiczna-ślimaki
wychodzą na spacer.
II. CZĘŚĆ WŁAŚCIWA LEKCJI:
1.Podział na grupy 3-4 osobowe,
2.Poszukiwanie potrzebnych materiałów, zgromadzenie ich na stołach.
3. Przedstawienie zadania dla grup:
Uczniowie mają wymyślić historię w ciągu 20 minut „O czym szumi muszelka, którą znalazłem na plaży...”( mogą to być opowieści o syrenach, zatopionych statkach, podwodnym królestwie... ). Kolejnym etapem jest dołączenie do opowiadania efektów dźwiękowych- głosów, szelestów...itp. Przy tworzeniu ilustracji dźwiękowej mogą być wykorzystane instrumenty dostępne w pracowni.
4.Prezentacja twórczych opowiadań przez grupy.
5.Wspólna ocena przez uczniów ilustracji dźwiękowych i, wskazanie
najciekawszych.
6.Wykonanie przez grupy ilustracji plastycznej wymyślonej historii techniką
kolażu.
7.Wystawa prac plastycznych i ich ocena.
III. ZABAWY KOŃCOWE - PODSUMOWUJĄCE:
1.„Nietypowe zastosowanie muszli”- uczniowie wymyślają różne dziwne
wykorzystanie muszli.
2.Przekazanie sobie iskierki.
Uczniowie stoją w kręgu i przekazują sobie uścisk dłoni po czym zamieniają się
w muszlę leżącą na plaży.
SCENARIUSZ NR 3
TEMAT : JAK MUZYKA PRZEMAWIA
DO NAS?
ZADANIA DYDAKTYCZNE - ukazanie różnych rodzajów muzyki i ich
oddziaływania na psychikę człowieka.
CELE:
1. Omówienie roli muzyki w życiu człowieka.
2. Budzenie i rozwijanie ciekawości poznawczej.
3. Kształtowanie empatii i tolerancji.
4. Uczenie asertywnego wyrażania własnych opinii.
METODY: praktycznych ćwiczeń, słowna ( dyskusja, sąd)
KLASA - PIĄTA
CZAS - 2x45 minut.
PRZEBIEG LEKCJI.
I. WPROWADZENIE:
1. Wysłuchanie dwóch kontrastowych przykładów muzycznych:
utworu rockowego o dużej sile głośności,
utworu z muzyki poważnej, spokojnego np. „Marzenie” R. Schumanna.
2. Dokończ zdanie: Podczas słuchania pierwszego utworu czułam, że...
a podczas słuchania drugiego utworu czułam, że...
(uczniowie przedstawiają krótko swoje odczucia związane z przykładami
muzycznymi).
3.Jeżeli dany utwór miałby opisać mój temperament , to który utwór bym
wybrał? (uczniowie wybierają jeden z utworów, który opisuje ich osobowość)
III. CZĘŚĆ WŁAŚCIWA.
1. Dokonanie sądu nad muzyką- oskarżenie „muzyka jest zła gdyż budzi
w młodych ludziach agresję, co doprowadza do zniszczeń, zabójstw...itp
a) wybór z klasy oskarżyciela, obrońcy, świadków, ławy przysięgłych.
b) przydzielenie zadań, przygotowanie się do rozprawy sądowej, w której
oskarżonym jest - muzyka.
przeprowadzenie rozprawy sądowej.
wydanie wyroku przez ławę przysięgłych.
2. Ćwiczenia z zakresu muzykoterapii na tle muzyki relaksacyjnej.
-„Jestem falą”
-„Jestem płatkiem śniegu”,
-„Rzeźby i kupcy”.
-„Marionetki”
-„W gabinecie krzywych luster”.
IV. PODSUMOWANIE.
Poszukiwanie porównań - Dokończ zdanie: Muzyka dla mnie jest jak....
SCENARIUSZ 4.
TEMAT - DŹWIĘKI WOKÓŁ NAS.
CEL GŁÓWNY: WZMACNIANIE ZAINTERESOWAŃ MUZYKĄ W TOKU RÓŻNORODNYCH DZIAŁAŃ TWÓRCZYCH.
CELE SZCZEGÓLOWE:
- WZBUDZENIE CIEKAWOŚCI POZNAWCZEJ,
- ROZWÓJ EKSPRESJI TWÓRCZEJ, WYOBRAŹNI, INWENCJI
WŁASNEJ I POMYSŁOWOŚCI,
- ROZWÓJ WŁASNYCH MOŻLIWOŚCI TWÓRCZYCH POPRZEZ
DZIAŁANIA PLASTYCZNE, MUZYCZNE, RUCHOWE,
- WIARA WE WŁASNE MOŻLIWOŚCI TWÓRCZE.
- UMIEJETNOŚĆ WSPÓŁPRACY W GRUPIE.
KLASA - SZÓSTA,
CZAS- 2X45 MINUT.
METODY:
TWÓRCZE : techniki twórczego myślenia, techniki
samodzielnych doświadczeń muzycznych,
PERCEPCYJNE: demonstracja uczuć w różnych
formach: ruchowej, plastycznej, muzycznej, zadań
inspirujących swobodną ekspresję ruchową,
FORMY - praca zepołowa, indywidualna.
POMOCE: magnetofon, wybrane nagrania, kartki, kredki, farby, pędzle,
instrumenty perkusyjne i samodzielnie wykonane przez uczniów,
PRZEBIEG ZAJĘĆ.
I. PRZYWITANIE I ROZGRZEWKA.
róznorodne formy powitań np., witają się wszyscy, którzy jedli dzisiaj ser żółty na śniadanie, którzy pili rano herbatę, którzy czują się dzisiaj doskonale, którzy mają na sobie coś w kolorze czerwonym...itp...
uczniowie otrzymują kartki „Jestem...kolorem, dźwiękiem, kwiatem, wypełniają je następnie wymieniają się z osobą siedzącą obok, jeżeli ktoś będzie miał ochotę może podzielić się informacjami z grupą.
II. WPROWADZENIE DO TEMATU ZAJĘĆ.
Co to jest dźwięk - poszukiwanie określeń wyjaśniających to pojęcie,
Co by było, gdyby drzewa umiały mówić?
Zamknij na minutę oczy i wsłuchaj się w odgłosy, które słyszysz wokół siebie, nazwij te dźwięki.
III. CZĘŚĆ WŁAŚCIWA
a)ĆWICZENIE I-(na tle muzyki spokojnej np. „Poranek” - E.Griega) -wyobraź sobie , że jest lato, siedzisz właśnie na szczycie góry, w dole widzisz przepiękny widok, leśne polany, drzewa, płynący strumyk, w górze lecą ptaki, wsłuchaj się w dźwięki wokół siebie, co słyszysz? Nazwij te dźwięki. ( uczniowie wymieniają dźwięki, które słyszeli w swojej wyobraźni). Teraz spróbuj przedstawić wybrany przez siebie odgłos w formie pracy plastycznej za pomocą linii, kształtów, kolorów ,faktury. Podejdź i wybierz potrzebne ci materiały plastyczne.
po wykonaniu pracy plastycznej, razem próbujemy odgadnąć jaki dźwięk przedstawiła dana osoba.
b)ĆWICZENIE II - przed wami kolejne zadanie - spróbujecie wspólnie
w grupach stworzyć utwór muzyczny, związany z różnymi odgłosami, nadać mu
tytuł. Wybierzcie potrzebne instrumenty, pomoce. Pracą zespołu powinien, jak
w orkiestrze kierować dyrygent.
muzyka wiatru ( od spokojnego szumu do huraganu),
muzyka deszczu( od kropelki do burzy),
muzyka ptaków( ptaki zlatują się kolejno na występ i wykonują
wspólnie śpiew),
muzyka zegarów ( nakręcamy kolejne zegary),
muzyka ulicy (od rana do południa).
prezentacja i omówienie utworów, wskazanie na środki muzyczne wykorzystane przez grupy.
c)ĆWICZENIE III - co można wyrazić utworem muzycznym? Uczniowie
wykonują rzeźbę zbiorową, do której instrukcję stanowi utwór FR.
Chopina - „Etiuda Rewolucyjna”. Nadają rzeźbie tytuł.
d)ĆWICZENIE IV - muzyka to nie tylko odgłosy, uczucia , sposób
porozumiewania się , rozrywka, wiemy z poprzednich lekcji ,że
muzyka ma swoją treść, o czymś opowiada. Jest to muzyka
programowa. Wysłuchacie teraz utworu muzycznego i spróbujecie
napisać opowiadanie, może scenariusz, oddający waszym zdaniem
treść słuchanego utworu.
- Po wykonaniu zadania przedstawiciele grup odczytują wspólne
dzieło literackie.
IV. PODSUMOWANIE.
Dźwięk to również słowo, którym posługujemy się na co dzień, słowem można również wyrazić uczucia, weź teraz słowo w swoje dłonie i przekaż je osobie stojącej obok.
Dokończ zdanie - muzyka jest jak....(uczniowie poszukują porównań).
opracowała: Jolanta Gwiazdowska
Białystok
12