Lekcja języka polskiego w klasie I F przeprowadzona w dniu 15 stycznia 2004r.

TEMAT: „Kim jesteście, Melpomeno i Talio?” - Wprowadzenie do „Zemsty” A. Fredry.

Cele lekcji:

• Kształcenie umiejętności:

- planowanie i organizowanie własnej pracy,

- komunikowania się z zespołem,

- efektywnego współdziałania z zespołem,

- twórczego rozwiązywania problemów,

- efektywnego posługiwania się słownikami (języka polskiego, wyrazów obcych, wyrazów bliskoznacznych),

- wykorzystania i prezentacji swej wiedzy i umiejętności,

- formułowania uogólnień i wnioskowania na temat swego stosunku do sztuki teatralnej,

- aktywnego słuchania,

- poprawnego posługiwania się polszczyzną literacką,

• przypomnienie sylwetek IX muz, z uwydatnieniem Melpomeny i Talii,

• przygotowanie do odbioru dzieła i przedstawienia teatralnego,

• wymienienie i poznanie tworzyw teatru; uświadomienie ich roli,

• uświadomienie przynależności do kultury śródziemnomorskiej (wskazanie korzeni współczesnego teatru w antyku),

• klasyfikowanie tragedii i komedii do dramatu jako rodzaju literackiego,

• poznanie nowych terminów związanych z teatrem: antrakt, foyer, prapremiera, premiera,

• poznanie sylwetki Aleksandra Fredry,

• poznanie przyczyn, które złożyły się na powstanie „Zemsty”,

• uwrażliwienie na sztukę: budzenie wrażliwości widza teatralnego.

Metody i formy pracy:

• praca w grupach,

• wnioskowanie,

• praca ze słownikiem,

• pogadanka, rozmowa.

Środki i pomoce dydaktyczne:

• słowniki: języka polskiego, wyrazów obcych, wyrazów bliskoznacznych,

• rozsypani i pytania na karteczkach do pracy w grupach,

• gazetka ścienna o tematyce teatralnej,

• wizerunki Aleksandra Fredry,

Lp.	Przebieg lekcji	Kształcone umiejętności
1.	Wprowadzenie w świat magii teatru. - Co to jest teatr? - Z czym ci się on kojarzy? - Czy lubisz teatr? - Dlaczego ludzie stworzyli teatr? itd.	Formułowanie uogólnień i samodzielne wyciąganie wniosków.
2.	Uświadomienie uczniom celu lekcji. Podanie tematu lekcji.
3. 4.	Wskazanie korzeni teatru w antyku. Współczesny teatr potwierdzeniem na obecność kultury śródziemnomorskiej w naszej kulturze. początki teatru - starożytna Grecja, IX muz - opiekunek sztuk - odczytanie ze ściennej gazetki. Talia i Melpomena -opiekunki dramatu komedia tragedia GATUNKI DRAMATU (zapis do zeszytu) Wymienienie kilku tragedii (np.: „Balladyna”, „Romeo i Julia”) oraz komedii („Zemsta”). Praca w grupach ( 5-6 osób ) - losowanie pytań i zadań przez jednego z członków grupy. Każda grupa otrzymuje do wykonania zadanie z wykorzystaniem odpowiedniego słownika: GRUPA I Wyszukaj w odpowiednim słowniku znaczenie wyrazów związanych z teatrem: premiera, prapremiera, antrakt. W jakim słowniku szukałeś? GRUPA II Wyszukaj w odpowiednim słowniku znaczenie wyrazów związanych z teatrem? spektakl, foyer, scenografia. W jakim słowniku szukałeś? GRUPA III Z jakiego języka pochodzą wyrazy związane z teatrem? premiera, prapremiera, antrakt. W jakim słowniku szukałeś? GRUPA IV Z jakiego języka pochodzą wyrazy związane z teatrem? spektakl, foyer, scenografia. W jakim słowniku szukałeś? GRUPA V Znajdź synonimy do podanych wyrazów związanych z teatrem: premiera, foyer, antrakt, spektakl, scenografia. Z jakiego słownika korzystałeś? Po skończeniu pracy przedstawiciele grup referują przy tablicy wyniki swojej pracy.	Piękne wypowiadanie się na zadany temat, piękne czytanie, wykorzystanie wiedzy o teatrze. Planowanie i organizowanie własnej pracy, komunikowanie się z zespołem. efektywne posługiwanie się słownikami, efektywne współdziałanie, wykorzystanie i prezentacja swojej wiedzy i umiejętności.
5.	Dokładne omówienie i zapis do zeszytów: Prapremiera, premiera, antrakt, foyer Prapremiera „Zemsty” odbyła się we Lwowie w 1834r	Notowanie nowych wiadomości w sposób zaproponowany przez nauczyciela lub indywidualnie.
6.	Sylwetka Aleksandra Fredry. Uczniowie znają już fragmenty pamiętników Fredry „Trzy po trzy”, na ich podstawie przypominają podstawowe fakty z życia dramatopisarza. Nauczyciel wzbogaca wiadomości uczniów, przedstawiając informacje - ciekawostki o Fredrze ( np. jako o człowieku ambiwalentnej natury )	Piękne wypowiadanie się na zadany temat. Wykorzystanie i prezentacja wiedzy. Aktywne słuchanie.
7.	Geneza „Zemsty”. Nauczyciel opowiada historię dawnego sporu, który stał się inspiracją do napisania komedii.	Aktywne słuchanie.
8.	Praca w grupach (pomysł tabeli został zaczerpnięty z: „Język Polski w Szkole”) Każda grupa otrzymuje rozsypankę, którą należy ułożyć w tabelkę. Ćwiczenie to pomaga dokładnie zapamiętać przyczyny napisania dramatu.	Patrz punkt 3. tabeli. Rozwiązywanie problemów w twórczy sposób.
	RZECZYWISTOŚĆ ŹRÓDŁOWA TEKST LITERACKI BOHATEROWIE SPORU skłóceni sąsiedzi: Piotr Filery - wojewoda i Jan Skotnicki - kasztelan Cześnik Raptusiewicz i Rejent Milczek MIEJSCE WYDARZEŃ stary zamek Odrzykoń w okolicach Krosna stary dwupoziomowy zamek na wis CZAS WYDARZEŃ I poł. XVII w. (1603r.) Wiek XVII PRZEMIOT ZATARGU zasypywanie studni, zajmowanie bydła, wycinanie lasów, niszczenie łąk, pól, burzenie murów granicznych. mur graniczny FINAŁ SPORU małżeństwo Piotra Firleja z kasztelanką Zofią Skotnicką, akt zgody sąsiedzkiej małżeństwo Wacława z Klarą zgoda sąsiedzka Na koniec uczniowie - przedstawiciele grup - prezentują efekty pracy i porównują Z wynikami innych grup.
8.	PRACA DOMOWA Co skłoniło Fredrę do napisania „Zemsty”? lub Ułóż trzy zdania z wyrazami związanymi z teatrem, które poznałeś na lekcji. Zastanów się , jakie są charakterystyczne cechy utworu dramatycznego? Co różni dramat od znanych Ci do tej pory dzieł literackich?
9.	Ocena aktywności i zaangażowania uczniów w pracę w grupie.

Barbara Woźniak

4

---