WĘGIERKA ZWYKŁA- duża wrażliwość na szarkę, owoc mały, na przetwory, deserowa, późno wchodzi w owocowanie, dojrzewanie rozciągnięte w czasie. Wyselekcjonowane typy mało podatne na szarkę.

Typy Węgierki Zwykłej mało podatne na szarkę: Promis, Nectarit, Tolar-wczesne wchodzenie w owocowanie 2-3 rok po posadzeniu, owoce niezbyt duże, owocowanie przypada na późną porę.

Dobre zapylacze-Stanley, Empress, Ćaćanska Lepotica, Walor, Renkloda Ulena, Węgierka Dąbrowicka.

Odmiany japońskie: mieszańce śliwy japońskiej z ałyczą (nie wpisane do rejestru)

Kometa 1-2 dek VII-owoce średniej wielkości

Nadiena 2 dek VII-owoce średniej wielkości

Wczesna pora dojrzewania. Wyhodowano je na Ukrainie. Po ałyczy bardzo odporne na mróz, odm obcopylne, wzajemnie mogą być dla siebie zapylaczami, albo odm japońska, np. Santa Rosa lub ałycza. Odmiany plenne, owocują wcześnie już w 2 roku po posadzeniu. Kwitną wcześniej niż odmiany europejskie (bardziej narażone na przymrozki). Owoce trwalsze od odmian europejskich. Skórka gruba, elastyczna. Miąższ smaczny, soczysty-bardziej odporne na transport. Można je dłużej przechowywać.

Minimalna wielkość śliwek deserowych odmian europejskich wg norm UE (największa poprzeczna średnica):

KLASA	ODM WIELKO- OWOCOWE	INNE ODMIANY
Extra	35 mm	28 mm
I	35 mm	28 mm
II	30 mm	25 mm

Głównymi odbiorcami polskich śliwek są Niemcy.

	Wartość sadownicza w Polsce	Atrakcyjność rynkowa
				Polska	Niemcy
Hanita	4	3	4
Promis	4	5	5
Tolar	4	5	5
Nectavit	4	5	5
Earliblue	2	5	4

BRZOSKWINIE Rząd:Rosales Rodzina:Rosaceae

Podrodzina:Prudoideae-śliwowe Rodzaj:Prunuspersica-brzoskwinia

Gatunki dzikie:

Persica vulgaris-brzoskwinia pospolita

P. cansuensis-b kansuńska

P. davidiana-b Dawida

Pochodzenie-Chiny. Rejony uprawy-głównie cieplejsza strefa klimatu umiarkowanego (od 30* do 40* szer geogr półn i południowej). Największa produkcja w Europie-Grecja, Włochy. W Polsce uprawa amatorska w sprzyjających regionach.

Cechy morfologiczne i biologiczne:

>drzewa do 4 m wysokości, rozgałęziające się nisko

>pąki kwiatowe na pędach 1rocznych

>kwiaty „różowate” (o szerokich płatkach) lub „dzwonkowate” (drobne o wąskich płatkach); jest to min cecha rozpoznawcza odmian; koloru białego lub różowego

>owoc-pestkowiec (kuliste, owalne, sercowate, spłaszczone).

Podział śliw w zależności od owoców:

-brzoskwinie właściwe-omszona skórka

-nektaryny-skórka bez omszeń, gładka

-twardki-brzoskwinie właściwe o zwięzłym, twardym miąższu, pestka przylega do miąższu (przemysł-brzoskiwnie w zalewie)

>kwitnienie-wcześnie, przed rozwojem liści (w Polsce centralnej w 3 dekadzie IV)

>samopylne.

Zagrożenia w uprawie brzoskwini: rak bakteryjny, kędzierzawość liści brzoskwini.

Wymagania klimatyczno-glebowe:

-duże wymagania cieplne-łagodna zima, ciepłe lato, jesień umiarkowanie wilgotna i słoneczna. Roślina o krótkim okresie spoczynku bezwzględnego (do przerwania spoczynku 650-1050 godz chłodu). Łatwo rozhartowuje się.

-temp przemarzania konarów i pni to -22* -25*C; pędów 1rocznych i pąków kwiatowych -18* -20*. Łatwo regeneruje uszkodzenia mrozowe (w V przyciąć przemarznięte drewno).

-temp krytyczne dla pąków kwiatowych (wiosną) i zawiązków brzoskwini:

FAZA	10% przemarznięć	90% przemarznięć
Zielony pąk	-6,1	-15
Różowy pąk	-3,9	-9
Pełnia kwitnienia	-2,8	-4,4
Zawiązki owoców	-2,2	-3,9

-gleby lżejsze (III-IV klasa), o przepuszczalnym podłożu, żyzne

-woda gruntowa 1,5-2 m; pH 6,0-6,5

Podkładki-siewki wyselekcjonowanych odmian tzw nasiennych:

Brzoskwini Mandżurskiej, Siberian C, Siewka Rakoniewicka-silny wzrost, niezgodność fizjologiczna z ałyczą.

Rozstawa sadzenia drzew brzoskwini:

Na silnie rosnącej: Siewce Rakoniewickiej	4,5-5,0 x 3,0-4,0 m
Na słabiej rosnących: Mandżurskiej lub Siberian C	4,0-4,5 x 2,5-3,5 m

Zabiegi:

-ochrona drzew przed mrozem (odpowiednie stanowisko, osłony)

-owocowanie (2-3 rok, zagrożenia, zbiór 2-3krotny)

-przerzedzanie zawiązków (ręczne co 15 cm w fazie wielkości orzecha włoskiego)

Terminy cięcia drzew ze względu na raka bakteryjnego i przemarzanie:

*późna wiosna (różowy pąk)

*cięcie letnie (odkrywanie owoców)

*po zbiorze owoców (tylko wczesne odmiany)

bardzo ważne warunki pogodowe w czasie cięcia (ciepło i słonecznie).

Uprawa brzoskwini pod osłonami (nieogrzewane szklarnie i tunele):

Ocrona przed mrozem, dojrzewanie o 2 tyg wcześniej, mała podatność na kędzierzawość liści, raka bakteryjnego i leukostmozę. Przydatne odmiany-Harnaś, Redhaven, Harblaze (nektaryna). Rozstawa 3,0 x 2,0; 2,0 x 1,5. Plonowanie-w 2 roku 4 kg/drzewo, w 3 i dalszych 15 kg/drzewo.

MORELA

Pochodzenie-Azja; rejony uprawy-cieplejsze strefy klimatu umiarkowanego

W Europie-Francja,Włochy, Hiszpania. Roślina w Polsce-amtorska

Cechy morfologiczne i biologiczne: drzewa do 5 m wys. Wzrost silny, długopędy grube. Krótkopędy cienkie, zwykle na pedach 2 letnich, pąki kwiat-na krótko i długo pędach, kwitnienie-2 poł.IV, bardzo wcześnie, przed rozwojem liści. W Polsce centralnej w poł IV, odmiany samopylne i obcopylne, owocowanie: 2-4 rok po posadzeniu; zawiązują i utrzymują dużo zawiązków, często konieczne przerzedzanie (główną przyczyną nieregularnego owocowania są przemarznięcia z powodu przymrozków wiosennych), owoce pestkowce: kuliste lub lekko spłaszczone, masa 20-80 g. Barwa od jasnożółtej do pomarańczowej. Zawierają dużo wit.A, potasu.

Przechowywanie w chłodni:

>temp 4-5*- 1 tydzień

>temp 0 do 0,5*- ok 3 tygodni

Wymagania klimatyczne:drzewa maja krótki okres spoczynku bezwzględnego (200-900 godz.w chłodni w temp.<7* wystarcza do przełamania spoczynku). W Polsce rośliny tę dawke chłodu otrzymują późną jesienią, dlatego zimą łatwo się rozhartowują

Temperat.przemarzania w stanie rozhartowania:

-drewno = -20do-25*C

-pąki kwiatowe = -16 do -21*C

W czasie przymrozków wiosennych

- kwiaty w pełni kwitnienia: -25*C

- zawiązki: -1,1*C

Wymagania klimatyczne: zimy łagodne, lato ciepłe ,długa i słoneczna jesień. Drzewa trudno regenerują uszkodzenia mrozowe, pędy zasychają.

mróz+rak bakteryjny+zwójka koróweczka=apopleksja moreli

Najlepsze rejony do uprawy moreli w Polsce: Podkarpackie, świętokrzyskie, lubelskie, małopolskie (w Polsce zachodniej większe ryzyko, gdyż gdyż jest wcześniejsze kwitnienie i częstsze przemarzanie kwiatów).

Wymagania glebowe: gleby głębokie, przepuszczalne,ciepłe, żyzne; woda gruntowa niska-1,8-2,0 m; pH 6,5-7,0; małe wymagania wodne i jest odporna na suszę; znosi gleby suche i kamieniste

Podkładki

-siewki moreli zwyczajnej

-wyselekcjonowane odmiany nasienne moreli (o drobnych owocach)

-ałycza (może być niezgodność)

-siewki Węgierki Wangenheima (słabszy wzrost drzew, słabe owocowanie, krótkowieczność)

Rozstawa sadzenia:4 -5 x5 m-forma naturalna lub 4 x 3 m- forma stożkowa

Formowanie i cięcie drzew (jest trudne z powodu silnego wzrostu i słabego rozgałęzienia się pędów):

- formowanie kątów prostych, usuwanie pędów rosnących do wnętrza korony, uszczykiwanie młodych pędów latem

-drzewa owocujące: cięcie prześwietlające, co 3-4 lata odmładzające, obniżanie korony do 2,5 m wys.

Termin: późna wiosna (różowy pąk) lub po zbiorze owoców; pogoda słoneczna. Rany zasmarować (ochrona przed rakiem bakteryjnym.

ODMIANY MORELI:

Early Orange (obcopylna); zbiór- 3 dek.VII; śred. masa ow- 30-45; odchodz.od pest-dobre; wzrost i pora wchodz. w owoc-silny,2-3 rok. Owoce podatne na pękanie, opadaja przed zbiorem, smaczne

Wczesna z Morden (obcopylna) zbiór- 3 dek.VII; śred. masa ow- 35-50; odchodz.od pest-dobre; wzrost i pora wchodz. w owocow.-b.silny,3-4 rok. Owoce mało podatne na pękanie, opadają przed zbiorem, średnio smaczne

Horcot (obcopylna) zbiór- koniecVII-pocz.VIII; śred. masa ow- 40-60; odchodz.od pest-dobre; wzrost i pora wchodz. w owocow.-silny,3-4 rok Owoce mało podatne na pękanie, nie opadają przed zbiorem, bardzo smaczne

Moorpark zbiór- 1 dek.VIII; śred. masa ow- 40-60; odchodz.od pest-dobre; wzrost i pora wchodz.w owocow.-silny,4 rok. Owoce średnio podatne na pękanie, nie opadają przed zbiorem, bardzo smaczne

Somo najmniej zawod w plonow, odporne na mróz bardziej niż inne odmiany; zbiór- 2 poł.VIII; śred. masa ow- 20-35; odchodz.od pest-średnie; wzrost i pora wchodz. w owocow.-średni, 4 rok. Owoce średnio podatne na pękanie, nie opadają przed zbiorem.

Nazwa odmiany MORELI	Termin zbioru owoców	Śr masa owocu	Odch pestki od miąż	Wzrost drz i pora wchodz w owocow	Uwagi
Early Orange (obcopylna)	3 dek.VII	30-45	dobre	silny, 2-3 rok	owoce podatne na pękanie, opadają przed zbiorem, smaczne
Wczesna z Morden (obcopylna)	3 dek VII	35-50	dobre	b silny, 3-4 rok	owoce mało podatne na pękanie, opadają przed zbiorem, średnio smaczne
Harcot (obcopylna) najcenniejsza odmiana	kon VII pocz VIII	40-60	dobre	silny, 3-4 rok	owoce mało podatne na pękanie, nie opadają przed zbiorem, bardzo smaczne
Moorpark	1 dek VIII	40-60	dobre	silny, 4 rok	owoce średnio podatne na pękanie, nie opadają przed zbiorem, bardzo smaczne
Somo najmniej zawodna w plonowaniu, bardziej odporna na mróz niż inne ww odmiany	2 poł VIII	20-35	średn	średni, 4 rok	owoce średnio podatne na pękanie, nie opadają przed zbiorem

Odmiany	Termin dojrz.	Sr.masa owocu	Kolor miąższu	Odch od pestki
BRZOSKWINIE
Harbringer	2 poł.VII	80-100	jasnpom	słabe
Early Red Haven	1 dek.VIII	100-160	żół-pom	dobre
Royalvee	1 poł.VIII	80-120	żółty	średnie
Harnaś	1 poł.VIII	90-130	żółty	średnie
Velvet	2 poł.VIII	90-120	żół-pom	średnie
Iskra PL	2 poł.VIII	90-150	żół-pom	gobre
Inka PL	koniecVIII	100-160	żółty	dobre
Harco nektarynka	poł.VIII	90-120	żółty	dobre
Herblaze	poł.VIII	100-160	żółty	dobre
Siewka Rakoniewicka	2 poł.IX	50-150	biały	dobre
TWARDKI
Vulkan	pocz.VIII	80-120	żólty	złe
Babygold	Pocz.IX	130-160	pomarań.	złe

---