Beata Gajda
Wyższa Szkoła Pedagogiczna
semestr III
DIAGNOZA PEDAGOGICZNA
Łódź 02.12.2005r
Postanowiłam przeprowadzić diagnozę pedagogiczną dziewczynki, która w tak młodym wieku doświadczyła ogromnej tragedii jaką jest śmierć matki.
OGÓLNE INFORMACJE O DZIECKU I JEGO PROBLEMIE
Daria S. ma 10 lat. Jest uczennicą szkoły podstawowej. Jest osobą zdrową, rzadko choruje. Rozwija się w sposób prawidłowy. Jednak często zamyka się w sobie, zdarza się, że nie jest świadoma tego, co się dzieje w otoczeniu, wokół niej. Jest wstydliwa i nieśmiała w towarzystwie, trudno do niej dotrzeć i nawiązać kontakt.
Daria w wieku 8 lat straciła matkę. Obecnie mieszka z ojcem, jego konkubiną oraz jej dziećmi z poprzedniego małżeństwa. Są to: Paweł 14 lat, Ewelina 11 lat oraz Monika 7 lat. Dziewczynka nie ma raczej pozytywnych kontaktów z przyrodnim rodzeństwem. Macocha niechętnie zajmuje się nią, praktycznie w ogóle nie interesuje, faworyzuje swoje dzieci, przez to są one w stosunku do Darii niemiłe, samolubne, czują się ważniejsze. Sytuacja materialna rodziny jest dość trudna. Ojciec dziewczynki pracuje, ale jego konkubina jest osobą bezrobotną nie posiadającą prawa do zasiłku jednak nie zamierza ubiegać się o jakąkolwiek pracę.
W środowisku lokalny rodzina cieszy się pozytywną opinią. Dzieci są zawsze czysto ubrane, nie wyróżniają się wyglądem od swoich rówieśników, jedynie Daria wydaje się być apatyczna i nie odpowiada uczuciem za uczucie. Jest postrzegana przez sąsiadów jako zamknięta w sobie. Woli przebywać sama na pobliskim podwórku, nie lubi nawiązywać kontaktów towarzyskich, nie bawi się z dziećmi. Najczęściej siedzi w jednej pozycji przez dłuższy okres czasu, jest nieaktywna, często smutna, czasami wydaje się na nic nie reagować.
TECHNIKI I NARZĘDZIA BADAWCZE
Rozmowa-wywiad z ojcem, sąsiadami i wychowawcą w szkole oraz z samym dzieckiem
Bezpośrednia i spontaniczna obserwacja dziewczynki
Ankiety dla ojca dziewczynki- załącznik nr 1i nr 2
Ankieta dla wychowawcy szkolnego- załącznik nr 3
2 rysunki dziewczynki- załącznik nr 4 i nr 5
WYNIKI BADAŃ SZCZEGÓŁOWYCH
1. Arkusz Nihiry - część II
W punkcie pierwszym odnośnie gwałtownych i destruktywnych zachowań wynik surowy wyniósł 0, czyli w przeliczeniu na steny wynosi 5. Odnośnie zachowań antyspołecznych wynik surowy wynosi 0, co daje nam 4 sten. W punkcie trzecim - zachowania buntownicze- wynik surowy to 0, tzn. 5 sten. Podobnie jest w punkcie czwartym, wynik surowy również wyniósł 0, co daje nam w przeliczeniu na steny 6. Sytuacja zmienia się w punktach piątym i szóstym - zamykanie się w sobie; stereotypie ruchowe i dziwaczne ruchy - wyniki surowe wynoszą kolejno 22 i 6, w przeliczeniu na steny wynosi 10 i 10. Oznacza to, że dziecko wykazuje dość znaczne odchylenia od normy. Punkty siódmy i ósmy dotyczące niewłaściwych form zachowania się w towarzystwie oraz niewłaściwych nawyków głosowych wyniki surowe przedstawiają się następująco: wyniki surowe 0 i 0, wyniki w stenach 6 i 7. Kolejny punkt- niewłaściwe lub ekscentryczne nawyki- to: wynik surowy 6, czyli 9 sten. W punktach: dziesiątym- zachowanie autodestruktywne, jedenastym- nadmierna pobudliwość ruchowa i dwunastym- odbiegające od normy zachowanie seksualne, wyniki surowe każdego z tych punktów wynoszą 0, ale w przeliczeniu na steny daje to nam kolejno 9, 6 i 9. Oznacza to, że dziecko nie wykazuje zaburzenia zachowania odnośnie tych punktów. W punkcie trzynastym, dotyczącym zaburzeń o charakterze psychologicznym, możemy zauważyć, pewne odchylenie od normy, gdyż wynik surowy równa się 12, w przeliczeniu na steny 7. Dziecko nie przyjmuje żadnych leków, dlatego wynik surowy w czternastym punkcie wynosi 0, co daje nam 9 sten.
2. Skala nieprzystosowania społecznego - Lesława Pytki
W podskali nr 1 NIEPRZYSTOSOWANIE RODZINNE - wynik surowy wynosi 6, daje to nam w przeliczeniu na steny 6. Jest to wynik przeciętny, dziewczynka nie wykazuje znacznych odchyleń od normy w tej kategorii. Daria wychodząc z domu zazwyczaj mówi dokąd idzie, lubi spędzać czas jedynie z ojcem, ma drobne kłótnie z rodzeństwem.
W podskali nr 2 NIEPRZYSTOSOWANIE KOLEŻEŃSKIE - wynik surowy wynosi 14, czyli w przeliczeniu na steny wynosi 9. Wynik ten jest bardzo wysoki. Daje to mi podstawę do stwierdzenia, że dziecko przejawia zaburzenie zachowania w tej kategorii. Daria ma wyraźne trudności w nawiązywaniu znajomości z rówieśnikami, nie spotyka się z koleżankami poza szkołą, nie stara się dostosować do grupy, woli przebywać sama.
W podskali nr 3 NIEPRZYSTOSOWANIE SZKOLNE - wynik surowy
wynosi 7, daje to nam w przeliczeniu na steny 6. jest to wynik przeciętny na pograniczu z wysokim. Dziecko nie przejawia zainteresowania przedmiotami nauczania, zdarza się, że zaniedbuje obowiązki szkolne, nie lubi przebywać w szkole dłużej niż jest do tego zobowiązany.
W podskali nr 4 NASILENIE ZACHOWAŃ ANTYSPOŁECZNYCH - wynik surowy wynosi 0, w przeliczeniu na steny 4. Jest to wynik niski. Daria jest dziewczynką bardzo spokojną, na ogół nie oszukuje, nie ucieka z domu, nie przejawia agresji fizycznej.
3. Arkusz zachowania się ucznia - Barbary Markowskiej
W kategorii MOTYWACJA DO NAUKI SZKOLNEJ wynik uzyskany po podliczeniu punktów wynosi 31. Jest to wynik na pograniczu poziomów: przeciętnego i niskiego. Oznacza to, że szkoła oraz sama nauka jest dziewczynce obojętna, a nawet można stwierdzić, że Daria odczuwa do niej niechęć i zdecydowany brak motywacji do działań związanych z nauką.
W kategorii ZACHOWANIE SIĘ ANTYSPOŁECZNE wynik równa się 13. Jest to poziom niski. W jej zachowaniu brak jest jakiejkolwiek agresji, drażliwości czy ekspansywności.
W kategorii PRZYHAMOWANIE uzyskany wynik to 47. jest to już poziom wysoki, znaczny. Dziewczynka jest lękliwa, często bez wigoru, niepewna siebie, często reaguje płaczem na nieznane, stresujące sytuacje. Jest również uległa, nie broni swojego zdania.
W kategorii USPOŁECZNIENIE wynik wynosi 33 i mieści się w granicy normy, jest to poziom przeciętny z tendencją ku niskiemu. Daje to podstawę do stwierdzenia, że Daria nie jest zbyt towarzyska i nie przywiązuje się do przyjaciół. Nie jest popularna wśród rówieśników, niechętnie pracuje w grupie.
W kategorii ZAINTERESOWANIA SEKSUALNE nie przejawia żadnych zaburzeń zachowania. Dziewczynka otrzymała 3 punkty na 10 możliwych.
4. Interpretacja rysunków- diagnoza sytuacji rodzinnej
„Moja rodzina”
Daria rozpoczęła swój rysunek od namalowania siebie, następnie ojca, „cioci” (bo tak nazywa konkubinę swojego ojca) i Przemka(przyrodniego brata). W swojej pracy pominęła dwie przyrodnie siostry, natomiast dorysowała pieska, który w rzeczywistości nie istnieje. Rysunek jest mało barwny, może to oznaczać, że dziewczynka tłumi swoje uczucia. Dominują dwa kolory, mocno zaakcentowane: niebieski i zielony, które sugerują niezaspokojenie potrzeb miłości, bezpieczeństwa i akceptacji. Postacie, które narysowała są zawieszone w powietrzu, bez podstawy, oddalone od siebie, nie ma między nimi żadnych przeszkód, ale też nic je nie łączy. Świadczy to o braku dobrych relacji z rodziną. Pominięcie dwóch sióstr sygnalizuje nam, że Daria jest z nimi w konflikcie, prawdopodobnie odczuwa lęk wobec starszej od niej-Eweliny.
„Mój wymarzony dom”
Daria narysowała ogromny dom z dużymi oknami i drzwiami. Dominujące kolory to: różowy- świadczący o infantylności, lekkim niepokoju; fioletowy- tłumienie uczuć przez dziewczynkę i poczucie nie radzenia sobie; pomarańczowy- niezdecydowanie, niepewność.
DIAGNOZA WYJAŚNIAJACA
Na podstawie swoich własnych obserwacji, wywiadów z rodziną, wychowawcą klasy, sąsiadów wywnioskowałam, że główną przyczyną takiego zachowania Darii jest śmierć matki. Kobieta od porodu dziewczynki chorowała na raka mózgu. Przed samą śmiercią, matka była nieświadoma tego co dzieje się wokół niej. Daria bardzo dużo doświadczyła w swoim życiu, była świadkiem ogromnego cierpienia i bólu, nie miała szczęśliwego dzieciństwa. To wszystko wpłynęło na to, jakim jest dzisiaj dzieckiem, dziewczynką, której nic i nikt nie cieszy, zamknięta w sobie, nieśmiałą, niechętnie nawiązującą kontakty towarzyskie. Takie zachowanie pogłębia fakt, ze Daria nie ma wsparcia u osób, z którymi przebywa codziennie. Konkubina ojca nie toleruje dziewczynki, często krzyczy na nią bez wyraźnego powodu. Przyrodnie rodzeństwo również źle traktuje Darię. Dzieci zabierają jej rzeczy, nie bawią się z nią, traktują jako „zło konieczne”. Jedyną osobą, z którą Daria ma dobre relacje jest ojciec, jednak kontakt z nim jest ograniczony ze względu na jego dużą ilość godzin pracy.
WSKAZANIA DO PRACY WYCHOWAWCZO -TERAPEUTYCZNEJ
Najważniejszą sprawą jest nawiązanie współpracy z rodziną, celem uświadomienia przyczyn takiego zachowania dziewczynki
Doprowadzenie poprzez podjęcie rozmowy do polepszenia stosunków między konkubiną ojca a Darią, kobieta musi zrozumieć, że traktując dziewczynkę w ten sposób przyczynia się do pogłębienia jej zaburzeń
Potrzeby miłości i bezpieczeństwa nie są zaspokojone, dlatego należy przekonać rodzinę do szczególnej troski i większego zainteresowania się Darią
Zapewnienie wsparcia psychologicznego poprzez codzienne rozmowy ze szkolnym psychologiem