ODPOWIEDZIALNOSC CYWILNA PRACOWNIKOW ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ:
Uzupelnienie do ADN 1:
ODPOWIEDZIALNOSC SKARBU PANSTWA I PANSTWOWYCH OSOB PRAWNYCH
ART 417 KC
„Za SZKODE wyrzadzona przez NIEZGODNE Z PRAWEM DZIALANIE lub zaniechanie przy WYKONYWANIU WLADZY PUBLICZNEJ ponosi OPDPOWIEDZIALNOSC SKARB PANSTWA, jednostka SAMORZADU TERYTORIALNEGO lub INNA OSOBA PRAWNA wykonywujaca te wladze z mocy prawa
(osoby prawne wykonujace wladze z mocy prawa , wykonuja zadania wladzy publicznej- PANSTWOWE OSOBY PRAWNE- np ZUS, NBP, NFZ, PUBLICZNE SZKOLY WYZSZE; skarb Panstwa tez)
Dalej w art. 417-Wykoknywanie zadan z zakresu wladzy publicznej moze zostac ZLECONE na podstawie POROZUMIENIA JEDNOSTCE SAMORZADU TERYTORIALNEGO albo INNEJ OSOBIE PRAWNEJ
Czyli - PODMIOTAMI ponoszacymi ODPOWIEDZIALNOSC ZA SZKODY przy WYKONYWANIU WLADZY PUBLICZNEJ (PODMIOTY ODPOWIEDZIALNE)sa :
OSOBY PRAWNE wykonujace Z MOCY PRAWA wladze publiczna (PANSTWOWE OSOBY PRAWNE), a w szczegolnosci SKARB PANSTWA oraz JEDNOSTKA SAMORZADU TERYTORIALNEGO
OSOBY PRAWNE, ktorym zlecono wykonywanie zadan z zakresu wladzy publicznej na podstawie porozumienia
PODMIOTEM ODPOWIEDZIALNYM ZA SZKODE JEST KAZDY PODMIOT , KTOREGO DZIALALNOSC POWIAZANA JEST Z WYKONYWANIEM WLADZY PUBLICZNEJ
W przypadku gdy sprawca szkody jest funkcjonariusz publiczny (organ lub pracownik) bezposrednia odpowiedzialnosc ponosi SKARB PANSTWA lub wlasciwa jednostka samorzadu terytorialnego.
Szkoda wyrzadzona przez urzednika bedzie bezposrednio obciazala osobe prawna, z ktora ten jestpowiazany organizacyjnie.
Przepis art 417 KC nie odnosi sie do odpowiedzialnosci osoby fizycznej (urzednika), co nie oznacza, ze w ogole odpowiedzialnosc cywilnoprawna jest wykluczona. Jezeli bowiem z dzialaniem lub zaniechaniem osoby fizycznej (urzednika) bedzie zwiazana szkoda, podstawa do odpowiedzialnosci tej osoby bedzie art 415 KC:
„Kto z winy swej wyrzadzil drugiemu szkode obowiazany jest do jej naprawienia”
Adn 4:
ZAKRES ODPOWIEDZIALNOSCI SKARBU PANSTWA:
Nowelizacjia KC - bardzo znacznemu poszerzeniu ulegl zakres odpowiedzialnosci Skarbu panstwa za szkody wyrzadzone obywatelom w wyniku wydania niezgodnego z prawem rozstrzygniecia administracyjnego- SZEROKA ODPOWIEDZIALNOSC ODSZKODOWAWCZA SKARBU PANSTWA ZA DZIALANIA URZEDNIKOW.
PODMIOT ODPOWIEDZIALNY (SKARB PANSTWA, jednostka sam. Ter, i inna osoba prawna) PONOSI BEZPOSREDNIA ODPOWIEDZIALNOSC ODSZKODOWAWCZA WOBEC OSOBY POSZKODOWANEJ za szkode wyrzadzone przez niezgodne z prawem dzialanie przy wykonywaniu wladzy publicznej.
Dopiero po wyplacie odszkodowania podmiot odpowiedzialny moze pociagnac do odpowiedzialnoci majatkowej FUNKCJONARIUSZ PUBLICZNEGO - RZECZYWISTEGO SPRAWCE SZKODY
ADN 7:
POSTEPOWANIE WOBEC SKARBOWI PANSTWA:
Jeżeli dłużnikiem jest Skarb Państwa, wierzyciel wzywa do spełnienia świadczenia bezpośrednio państwową jednostkę organizacyjną, z której działalnością wiąże się to świadczenie; jednostka ta jest obowiązana spełnić niezwłocznie świadczenie stwierdzone tytułem egzekucyjnym.
OKRESLENIE PODMIOTU ODPOWIEDZIALNEGO
- WSKAZAC SKARB PANSTWA + PODMIOT ODPOWIEDZIALNY
KOLEJNOSC DOCHODZENIA ROSZCZEN:
1. NAJPIERW ORGAN+ SKARB PANSTWA
2. FUNKCJONARIUSZ W DRUGIEJ KOLEJNOSCI (np mozna go pozwac o zadoscuczynienie za szkody moralne)
Np ktos zostal niezgodnie z prawem zatrzymany - to wystapi z roszczeniem przeciwko Skarbowi Panstwa i Komendzie Policji
ADN 8:
POSTEPOWANIE PODMIOTU ODPOWIEDZIALNEGO PRZECIOWKO FUNKCJONARIUSZOWI PUBLICZNEMU O ODSZKODOWANIE:
PODMIOT ODPOWIEDZIALNY (SKARB PANSTWA, jednostka sam. Ter, i inna osoba prawna) PONOSI BEZPOSREDNIA ODPOWIEDZIALNOSC ODSZKODOWAWCZA WOBEC OSOBY POSZKODOWANEJ za szkode wyrzadzone przez niezgodne z prawem dzialanie przy wykonywaniu wladzy publicznej.
Dopiero po wyplacie odszkodowania podmiot odpowiedzialny moze pociagnac do odpowiedzialnoci majatkowej FUNKCJONARIUSZ PUBLICZNEGO - RZECZYWISTEGO SPRAWCE SZKODY
W terminie 14 DNI OD DNIA WYPLATY ODSZKODOWANIA kierownik PODMIOTU ODPOWIEDZIALNEGO ktory wyplacil odszkodowanie sklada do PROKURATORA OKREGOWEGO wlasciwego ze wzgledu na siedzibe podmiotu odpowiedzialnego WNIOSEK O PRZEPROWADZENIE POSTEPOWANIA WYJASNIAJACEGO
Po otrzymaniu wniosku prokurator przeprowadza POSTEPOWANIE WYJASNIAJACE zmierzajace do ustalenia przeslanek uzasadniajacych WYTOCZENIE (na rzecz podmiotu odpowiedzialnego) POWODZTWA O ODSZKODOWANIE PRZECIWKO FUNKCJONARIUSZOWI PUBLICZNEMU Z TYTULU SZKODY WYRZADZONEJ PRZY WYKONYWANIU WLADZY PUBLICZNEJ Z RAZACYM NARUSZENIEM PRAWA.
Prokurator moze:
Zadac nadeslania/przedstawienia akt/dokumentow/pisemnych wyjasnien
Przesluchac swiadkow i zasiegnac opinii bieglych
Przeprowadzic ogledziny w celu wyjasnienia sprawy
W przypadku STWIERDZENIA PODSTAW DO WYTOCZENIA przeciwko funkcjonariuszowi publicznemu POWODZTWA O ODSZKODOWANIE z tytulu szkody wyrzadzonej przy wykonywaniu wladzy publicznej z razacym naruszeniem prawa, prokurator wydaje stosowne POSTANOWIENIE.
Przed wytoczniem postanowienia prokurator wzywa na pismie funkcjonariusza publicznego do DOBROWOLNEGO SPELNIENIA SWIADCZENIA w okreslonym terminie, nie krotszym niz 7 dni od dnia otrzymania wezwania. Po bezkutecznym uplywie tego terminu WYTACZA POWODZTWO.
Nastepny etap to POSTEPOWANIE PRZED SADEM.
W sprawach nieuregulowanych w omawianej do odpowiedzialnosci majatkowej funkjonariuszy publicznych stosuje sie przepisy KC. Tez mozna mowic o odpowiedzialnosci materialnej urzednikow za szkody wyrzadzone pracodawcy - przepisy Kodeksu Pracy
Uzupenienie do ADN 9:
DOBRA OSOBISTE:
CHRONIONE PRAWEM DOBRA O CHARAKTERZE NIEMAJĄTKOWYM przysługujące każdemu człowiekowi (osobie fizycznej) a także osobom prawnym.
Prawo cywilne do dóbr osobistych człowieka zalicza (art. 23 k.c.):
zdrowie,
wolność,
cześć (godność i dobre imię),
swobodę sumienia,
nazwisko lub pseudonim,
wizerunek,
tajemnicę korespondencji,
nietykalność mieszkania,
twórczość naukową, artystyczną, wynalazczą i racjonalizatorską.
PONADTO - do dobr osobistych zalicza sie (orzecznictwo sadow, doktryna):
prawo do prywatności,
prawo do spokoju (wolność od strachu),
prawo do pozostawienia w spokoju,
prawo do kultu po osobie zmarłej.
SZKODA to USZCZERBEK jakiego doznaje poszkodowany na wszelkiego rodzaju dobrach PRZEZ PRAWO CHRONIONYCH (dobra osobiste, majatek)
NARUSZENIE DOBR OSOBISTYCH - prowadzi do SZKODY NA OSOBIE np uszkodzenie ciala, rozstroj zdrowia, naruszenie czci.
Ze szkoda na osobie z reguly laczy sie uszczerbek o charakterze majatkowym np poniesienie kosztow leczenia, twala lub przejsciowa niezdolnosc do pracy, utrata aktualnych zarobkow.
SZKODA NA OSOBIE O CHARAKTERZE NIEMATERIALNYM- KRZYWDA
Art 448 kc
„W razie naruszenia dobra osobistego sad moze przyznac temu czyje dobro osobiste zostalo naruszone odpowiednia sume tytulem ZADOSCUCZYNIENIA pienieznego za dosnana krzywde”
SZKODA O CHARAKTERZE NIEMATERIALNYM - domagamy sie ZADOSCUCZYNIENIA
SZKODA O CHARAKTERZE MATERIALNYM- domagamy sie ODSZKODOWANIA
Uzupelnienie do ADN 5:
USTAWA O ODPOWIEDZIALNOSCI MAJATKOWEJ FUNKCJONARIUSZY PUBLICZNYCH ZA RAZACE NARUSZENIE PRAWA
Ustawa okresla:
1. ZASADY ODPOWIEDZIALNOSCI MAJATKOWEJ FUNKCJONARIUSZY PUBLICZNYCH WOBEC SKARBU PANSTWA, jednostek samorzadu terytorialnego lub innych podmiotow ponoszacych odpowiedzialnosc:
Za szkode wyrzadzona przy wykonywaniu wladzy publicznej
Za dzialania/zaniechania prowadzace do razacego naruszenia prawa
2. ZASADY POSTEPOWANIA w przedmiocie tej ODPOWIEDZIALNOSCI (postepowanie podmiotu odpowiedzialnego przeciwko funkcjonariuszowi publicznemu o odszkodowanie)
Wykonujac prawo aparat administracyjny zbyt czesto dziala z jego naruszeniem.
Przez wadliwe rozstrzygniecia, nieuzasadniona biernosc etc urzednicy wyrzadzaja obywatelom i przedsiebiorcom szkody- uszczerbek autorytetu panstwa, zmiejszone zaufanie obywateli.
Istniala koniecznosc wprowadzenia silniejszego i bardziej skutecznego mechanizmu zabezpieczenie praworzadnego dzialania administracji publicznej. Nowelizacja KC - poszerzyla zakres odpowiedzialnosci Skarbu Panstwa za szkody wyrzadzone obywatelom w wyniku wydania niezgodnego z prawem rozstrzygniecia administracyjnego. Szeroka odpowiedzialnosc Skarbu Panstwa za dzialania urzednikow- uszczerbek dla budzetu Panstwa (Skarb Panstwa i jednostki Samorzadu teryt. Zmuszone sa naprawiac wyrzadzone obywatelom i przedsiebiorcom szkody).
Cel ustawy:
Skuteczne ZAPOBIEGANIE WYNATURZENIOM w FUNCJONOWANIU ADMINISTRACJI przez sprawne i nieuchronne OBCIAZENIE URZEDNIKOW MATERIALNYMI SKUTKAMI ICH DZIALAN NIEZGODNYCH Z PRAWEM.
Dodatkowo wprowadza:
- WYMOG przeprowadzenia POSTEPOWANIE WYJASNIAJACEGO w kazdym przypadku stwierdzenia niewaznosci decyzji administracyjnej
- OSOBISTA ODPOWIEDZIALNOSC CYWILNA URZEDNIKA w przypadku RAZACEGO NARAZENIA PRAWA (gdy PODMIOT ODPOWIEDZIALNY tj Skarb Panstwa lub jednostka samorzadu terytorialnego zaplacil odszkodowanie na rzecz podmiotu ponoszacego szkode)
ZASADA ODPOWIEDZIALNOSCI - WINA urzednika przy naruszaniu prawa
Istota ustawy jest zmuszenie Skarbu Panstwa i jednostek samorzadu terytorialnego DO DOCHODZENIA OD URZEDNIKOW NALEZNYCH IM KWOT (Skarb Panstwa najpierw placi a potem dochodzi od urzednikow naleznych im kwot)
1