 | Pobierz cały dokument b.klasyczne.zasady.budzetowe.finanse.doc Rozmiar 49 KB |
KLASYCZNE ZASADY BUDŻETOWE
Zasady budżetowe stworzone przez teoretyków finansów istnieją niezależnie od stopnia ich zastosowania w praktyce czy też stopnia ich słuszności, podobnie jak dekalog. W konsekwencji zasady budżetowe należy traktować jako zbiór pożądanych cech budżetu i gospodarki budżetowej. Zasady budżetowe należy odróżnić od tych cech budżetu, które są niezbędne by budżet mógł funkcjonować w praktyce np. uchwalenie budżetu w formie aktu prawnego.
Niektóre zasady budżetowe sformułowano w przepisach prawa wprost, niekoniecznie jednak są one tam określane mianem „zasad” np.:
zasada roczności (art. 95 UOFP),
zasada jawności (art. 12 UOFP),
zasada niefunduszowania (art. 31 UOFP).
Częściej jednak zasady budżetowe nie są zawarte w aktach prawnych, co powoduje, że ich stosunek do danego aktu prawnego ustala się w drodze wykładni. Ustawodawca może być zwolennikiem danej zasady, mimo że jej formalnie nie precyzuje (np. zasada powszechności,), po to by nie ograniczać swobody organów ustawodawczych i wykonawców budżetu (zasada równowagi). Z drugiej strony rzadko się zdarza, by zasada nie ujęta w ustawie, była respektowana. Wyjątkiem od tego jest dążenie do równowagi w budżecie.
Zasady budżetowe będące nakazami prawa również mogą być łamane wprost albo poprzez wydanie przepisów sprzecznych z daną zasadą budżetową. Sposobem na nierealizowanie obowiązujących zasad budżetowych jest korzystanie z wyjątków od tej zasady w takim zakresie, że zasada nie jest faktycznie stosowana (np. swego czasu zasada niefunduszowania).
ZASADA POWSZECHNOŚCI
Występuje także pod nazwą zasady zupełności albo budżetowania brutto. W klasycznym ujęciu wyraża postulat, według którego plany finansowe wszystkich jednostek państwowych są ujmowane w budżecie w całości. Wzrost skali finansów publicznych w XX wieku i powstanie przedsiębiorstw państwowych oraz banków państwowych, wymusiły wprowadzenia łagodniejszych kryteriów w przestrzeganiu tej zasady. W efekcie część jednostek państwowych powiązana jest z budżetem poprzez finansowanie netto, co oznacza, że w budżecie ujęte jest tylko saldo finansowe danej jednostki publicznej.
Zasada powszechności umożliwia kontrolę parlamentu nad wydatkami rządu. Pełne jej stosowanie uniemożliwia ukrywanie przed parlamentem z administrację rządową jakichkolwiek operacji finansowych.
Główną wadą tej zasady jest to, że uniemożliwia ustaleni czystych kosztów działalności poszczególnych służb publicznych. Oddzielenie wydatków od osiąganych dochodów zniechęca kierowników służb administracyjnych do poprawiania jakości pracy i wypracowywania dodatkowych wpływów.
 | Pobierz cały dokument b.klasyczne.zasady.budzetowe.finanse.doc rozmiar 49 KB |