KOMENTARZ
Rada Ministrów znowelizowała przepisy dotyczące ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy. Zmiany dotyczą m.in. składu zespołu powypadkowego, załączników do protokołu powypadkowego oraz rejestru wypadków przy pracy.
Kodeks pracy określa, że pracodawca w razie wypadku przy pracy powinien podjąć niezbędne działania eliminujące lub ograniczające zagrożenie oraz zapewnić udzielenie pierwszej pomocy osobom poszkodowanym. Ponadto pracodawca powinien ustalić w przewidzianym trybie okoliczności i przyczyny wypadku oraz zastosować odpowiednie środki zapobiegające podobnym wypadkom. Przepisem określającym tryb dokonania tych czynności jest rozporządzenie Rady Ministrów z 28 lipca 1998 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz sposobu ich dokumentowania, a także zakresu informacji zamieszczanych w rejestrze wypadków przy pracy (Dz.U. Nr. 115, poz. 744 z późn.zm.).
Powyższe rozporządzenie zostało znowelizowane obowiązującym od 13 grudnia br. rozporządzeniem Rady Ministrów z 23 listopada 2006 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz sposobu ich dokumentowania, a także zakresu informacji zamieszczanych w rejestrze wypadków przy pracy (Dz.U. Nr 215, poz. 1582).
Zespół powypadkowy
Ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy dokonuje zespół powypadkowy.
Dotychczas w przypadku wypadków śmiertelnych, ciężkich i zbiorowych okoliczności i przyczyny tych wypadków ustalał zespół powypadkowy, w skład którego wchodził pracownik kierujący komórką służby bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zakładowy społeczny inspektor pracy.
Obecnie okoliczności i przyczyny wypadków ustala, powoływany przez pracodawcę, zespół powypadkowy, w którego skład wchodzi pracownik służby bezpieczeństwa i higieny pracy oraz społeczny inspektor pracy. Natomiast okoliczności i przyczyny innych wypadków ustala zespół powypadkowy, w którego skład wchodzi pracownik służby bezpieczeństwa i higieny pracy oraz oddziałowy (wydziałowy) społeczny inspektor pracy (§ 3).
Zespół powypadkowy, niezwłocznie po otrzymaniu wiadomości o wypadku, obowiązany jest przystąpić do ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku. Przepisy rozporządzenia określają, że w szczególności zespół powinien:
• dokonać oględzin miejsca wypadku, stanu technicznego maszyn i innych urządzeń technicznych, stanu urządzeń ochronnych oraz zbadać warunki wykonywania pracy i inne okoliczności, które mogły mieć wpływ na powstanie wypadku,
• jeżeli jest to konieczne, sporządzić szkic lub wykonać fotografię miejsca wypadku,
• zebrać inne dowody dotyczące wypadku,
• dokonać prawnej kwalifikacji wypadku zgodnie z art. 3 ust. 1 i 2 ustawy z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. Nr 199, poz. 1673 z późn.zm.),
• określić środki profilaktyczne oraz wnioski, w szczególności wynikające z oceny ryzyka zawodowego na stanowisku pracy, na którym wystąpił wypadek.
Oprócz wymienionych wyżej czynności, przed nowelizacją rozporządzenia, zespół powypadkowy powinien przesłuchać poszkodowanego, jeżeli stan jego zdrowia na to pozwala; przesłuchać świadków wypadku; zasięgnąć opinii lekarza, w szczególności lekarza sprawującego opiekę zdrowotną nad pracownikami, oraz w razie potrzeby innych specjalistów.
Po nowelizacji, przy ustalaniu okoliczności i przyczyn wypadku, zespół powypadkowy powinien także:
• wysłuchać wyjaśnień poszkodowanego, jeżeli stan jego zdrowia na to pozwala;
• zebrać informacje dotyczące wypadku od świadków wypadku;
• zasięgnąć opinii lekarza, a w razie potrzeby opinii innych specjalistów, w zakresie niezbędnym do oceny rodzaju i skutków wypadku.
Uchylony został także przepis nakładający na zespół powypadkowy obowiązku uprzedzenia o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywych zeznań przed przesłuchaniem świadka wypadku (§ 6).
Protokół powypadkowy
Zespół powypadkowy obowiązuje 14-dniowy termin, licząc od dnia uzyskania zawiadomienia o wypadku, w ciągu którego powinien zbadać okoliczności i przyczyny wypadku oraz sporządzić protokół powypadkowy.
Stwierdzenie w protokole powypadkowym, że wypadek nie jest wypadkiem przy pracy albo że zachodzą okoliczności, które mogą mieć wpływ na prawo pracownika do świadczeń przysługujących z tytułu wypadku, wymaga szczegółowego uzasadnienia i wskazania dowodów stanowiących podstawę takiego stwierdzenia.
Przed nowelizacją do protokołu powypadkowego należało dołączyć protokoły przesłuchania poszkodowanego, świadków, a także inne dokumenty zebrane w czasie ustalania okoliczności i przyczyn wypadku, np. pisemną opinię lekarza, pisemną opinię innych specjalistów, szkice lub fotografie miejsca wypadku, a także odrębne zdanie złożone przez członka zespołu powypadkowego oraz uwagi i zastrzeżenia poszkodowanego oraz członków jego rodziny do ustaleń zawartych w protokole powypadkowym, o których mowa w § 10 ust. 2 i 4 rozporządzenia, jeżeli zostały zgłoszone.
Od 13 grudnia do protokołu powypadkowego dołącza się:
• zapis wyjaśnień poszkodowanego;
........................................ ............................... 200... r.
(pieczęć adresowa pracodawcy) (miejscowość i data)
ZAPIS
wyjaśnień pracownika poszkodowanego w wypadku
Poszkodowany(a)
1. Imię i nazwisko: ..........................................
2. Imię ojca: ..................................................................................................................
3. Data i miejsce urodzenia: ............................................................................................
4. Dowód osobisty (seria i nr): .........................................................................................
5. PESEL: ........................................................................................................................
6. NIP:............................................................................................................................
7. Miejsce zatrudnienia:...................................................................................................
8. Stanowisko służbowe: .................................................................................................
9. Adres zamieszkania: ....................................................................................................
Wyjaśnienia
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
Podpisy zespołu powypadkowego Podpis poszkodowanego
• zapis informacji uzyskanych od świadków wypadku;
(pieczęć adresowa pracodawcy) (miejscowość i data)
ZAPIS
informacji uzyskanych od świadka wypadku
Świadek
1. Imię i nazwisko: ..........................................................................................................
2. Imię ojca: .....................................................................................................................
3. Data i miejsce urodzenia: ............................................................................................
4. Dowód osobisty (seria i nr): ........................................................................................
5. PESEL: .......................................................................
6. NIP:................................................................................
7. Miejsce zatrudnienia:.....................................................
8. Stanowisko służbowe: ...................................................
9. Adres zamieszkania: .....................................................
INFORMACJE
...........................................................................................
...........................................................................................
Podpis członków zespołu powypadkowego
Podpis świadka