Znaczenie nie musi być związane z językiem, ale zawsze jest związane ze znakiem
Pelc: zamiast tworzyć koncepcję absolutystyczną, dotyczącą wszystkich rodzajów bytów, lepiej tworzyć wiele koncepcji dotyczących konkretnych obiektów
znak typologiczny - treść niewyraźna, a wiec obejmuje większy zakres
czasowniki - wyrazy relacyjne (predykaty; wymagają argumentów - np. co, kto, za ile, od kogo, a więc w tym przypadku jest cztero-argumentowy); znaczenie predykatu nie wyczerpuje się w nim samym, wymaga dookreślenia (np. w czasowniku dusić: żonę, się, grzyby, grosze)
NAZWY |
KONSTRUKCJE ZDANIA |
|
|
pojęcie znaczenia związane jest ściśle z interpretacją (gdy znamy własności jednej idealnej figury - niezmysłowej, znamy własności wszystkich figur tego typu); listy cech, sądy istnieją w umyśle; z drugiej strony jedna nazwa może przywodzić różne skojarzenia (świnia - łapczywe jedzenie, samolubność, zwierzę - wiele możliwych interpretacji; świnia jest oceniana poprzez pryzmat ludzkich kryteriów)
5 koncepcji znaczenia
asocjacjonistyczna (skojarzeniowa) - umiejętność powiązania formy znaku z reprezentacją własności obiektu (mówię „świnia” - wyobrażam sobie zwierzę, zupełnie tak, jakbym je rzeczywiście widziała) dzięki ciągłemu powtarzaniu danych dźwięków (znaków) w zestawieniu z odpowiadającą im ideą; nie działa przy nowych wyrazach (bo opiera się na konieczności powtarzania schematu); skojarzenia są indywidualnie standaryzowane (np. mama - każdy wyobraża sobie kogoś innego); chodzi tu raczej o wspólny mianownik, do którego każdy dorabia sobie w umyśle formę; klasa typowych wyobrażeń dla danego znaku - to, co wspólne klasie przedstawień (klasa wyobrażeń własności danego obiektu, która powstaje na skutek powtarzania)
behawiorystyczna; bodźca i reakcji (Morris, Pavlow) - znaki bodźcami zastępczymi, warunkowymi (bodźcami, które mogą wywołać konkretną reakcję, np. odskoczenie na okrzyk „Wąż”); reakcją na znak jest powstałą w organizmie dyspozycja (pod wpływem wielokrotnego powtarzania zależności) do reakcji na sam obiekt, którego bodziec był znakiem, np. piec Pavlowa - reakcją na dźwięk dzwonka był ślinotok u psa, któremu dzwonek, po wielokrotnym powtarzaniu, zaczął się kojarzyć z jedzeniem; za znaczenie znaku może uchodzić interpretant (dyspozycja do określonego zachowanie w kontakcie z rzeczonym znakiem) lub sygnifikat (zbiorem cech lub warunków, tego, do czego się odnosi znak - ale nie jako sam przedmiot, ale ze względu na potrzebę, którą może one zaspokoić; potrzebę, która pojawiła się na skutek kontaktu ze znakiem, np. lody - zimne, słodkie, smaczne lub nie - chęć zjedzenia, jeśli są w stanie zaspokoić jakąś moją potrzebę lub chęć - na coś zimnego, słodkiego, itd.)
konotacyjna (J.S. Mill) - przysługuje jedynie nazwom (ale nie własnym); konotacja to zespół cech charakterystycznych, dla zakresu (denotacji - zbioru obiektów spełniających pewną listę cech) danej nazwy, za pomocą którego myślimy o jej desygnatach; znaczenie istnieje w sferze realnej - realna lista cech obiektu, daje realny obiekt
znaczenie jako przedmiot idealny (2 tendencje, z czego tu: Husserl i Mainong)- znaczenie poza umysłem i językiem; liczby, zbiory, figury geometryczne; zgodnie z koncepcją prawdy, jako zgodności twierdzenia z rzeczywistością - jeśli, np. o liczbie 4 można powiedzieć coś prawdziwego (np., że to 2+2), istnieje ona realnie, nawet jeśli istnieje tylko abstrakcyjnie
intencja znaczeniowa (za Brentano) - każda myśl jest o czymś, albo skierowana ku czemuś; Husserl: intencjonalne odczytywanie znaków:
realna forma znaku
przedmiot idealny, czyli znaczenie, które się do tego znaku odnosi - forma staje się przezroczysta (np. gdy szukamy w słowniku znaczenia hasła i szukamy tej najczęściej funkcjonującego wytłumaczenia - nazwa hasła staje sie przezroczysta wobec jego znaczenia)
znaczenie, jako sposób użycia wyrażenia (s. 181 „Znaczenie jako narzędzie”) -