15. Cykl koniunkturalny

(pojęcie cyklu koniunkturalnego, klasyczny i współczesny cykl koniunkturalny, rodzaje przyczyny cyklów koniunkturalnych, model akceleratora).

Rozwój gospodarki rynkowej cechuje cykliczność wyrażona zmiennością dynamiki PKB stąd wzrost w długim okresie to jedynie ten wynikający z wahań koniunktury. Wyróżniamy klasyczny i współczesny cykl koniunkturalny- wynikający z działań państwa.

Klasyczny cykl koniunkturalny cechują następujące fazy: 1. faza kryzysu od A do B, 2. faza depresji B-C, 3. ożywienie, 4. rozkwitu

Mówiąc o kryzysie klasycznym mamy na myśli kryzys nadprodukcji która sprowadza się do powstania nadwyżki podaży globalnej w stosunku do popytu globalnego w skutek czego powstają trudności ze zbytej gotowej produkcji. W skali całej gospodarki przedsiębiorstwa będą ograniczały produkcję i redukowały zatrudnienie. Jednocześnie przy stałej podaży pieniądza i zmniejszonej ilości towaru wystąpi inflacja oraz wystąpi spadek płac realnych. Spadek produkcji ma swoje granice zatem po okresie kryzysu produkcja ustabilizuje się na relatywnie niskim poziomie, który cechuje wysoki poziom bezrobocia, niski poziom zatrudnienia oraz dążenie przedsiębiorców do dostosowania się do nowych warunków. Dążenie to często wyraża się w poszukiwaniu tanich metod wytwarzania, wzroście popytu na dobra inwestycyjne wzrośnie zatrudnienie co jednocześnie pobudzi popyt na dobra konsumpcyjne. Gospodarka wejdzie w fazę ożywienia, jednocześnie w fazie ożywienia wzrostem dochodu zatrudnienia popytu wystąpi wzrost cen co będzie dodatkowo motywowało do inwestowania. Projekty inwestycyjne zazwyczaj dotyczą nowoczesnych technologii, które gwarantują niższy koszt wytworzenia jednostki towaru ale przy zapewnieniu przy danych wysokich cenach odpowiednio większej skali produkcji. Inwestycje te zostają zakończone i rozpoczyna się produkcja, która jest wysoka w stosunku do istniejącego popytu przy danych wysokich cenach. Powstaje przesłanka nadprodukcji i następnego kryzysu. Jest to jeden z możliwych modeli powstania sytuacji kryzysowej w gospodarce. Innym modelem jest model Akceleratora czyli przyspieszacza zakłada, że przedsiębiorstwa oceniają przyszłą wielkość produkcji i zysków poprzez ekstrapolację dotychczasowego wzrostu produkcji. Wzrost produkcji w stałym tempie prowadzi do niezmiennego poziomu inwestycji i stałego tempa wzrostu pożądanego majątku produkcyjnego. Dla zwiększenia zamierzonego poziomu inwestycji konieczny jest przyspieszony wzrost produkcji. Okres cyklu koniunkturalnego może być różny z uwagi na przyczyny wywołujący ten cykl. Wyróżniamy następujące rodzaje cyklu: - cykl zapasów 3- letnich Kitschim'a, cykl inwestycyjny Yuglan, cykl technologiczny Kuznietza, cykl budowlany Kordiatera.

Obecnie dzięki postępowi nauki w obszarze relacji państwo gospodarka i zastosowaniu narzędzi polityki gospodarczej w tym polityki fiskalnej, pieniężnej, zatrudnienia, dochodowej itd. Udało się doprowadzić do pozytywnych modyfikacji klasycznego cyklu koniunkturalnego, które głównie sprowadzają się do znacznego ograniczenia głębokości jego vatu oraz zmiany fazowości tego cyklu. Stał się on w zasadzie dwu-fazowy: -spadek produkcji, - stabilizacji.

---