CV - jak pisać, aby być skutecznym?
CV jest Twoją wizytówką, decyduje o tym, jakie wrażenie wywrzesz na pracodawcy i czy otrzymasz szansę na bezpośrednie z nim spotkanie.
Pamiętaj, że nie istnieje model doskonałego CV. Skuteczność życiorysu zależy przede wszystkim od tego, czy będzie on zgodny z kryteriami, potrzebami, i sposobem oceny osoby, która go czyta. Za każdym razem kryteria te będą inne! Uwagi te dotyczą zarówno treści dokumentu, jak i też jego estetyki i formy graficznej.
Podstawowe błędy popełniane podczas pisania CV to:
nieprawidłowa identyfikacja potrzeb pracodawcy,
nieumiejętność znalezienia i prawidłowego przedstawienia swoich doświadczeń tak, by stanowiły skuteczne potwierdzenie umiejętności i kompetencji,
niedocenianie własnych kwalifikacji,
niedopasowanie formy graficznej, brak estetyki dokumentu, drobne błędy językowe,
stosowanie szablonów, kserowanie i rozsyłanie standardowego życiorysu do różnych firm.
Oto kilka kroków, jakie należy zrobić, aby stworzyć skuteczne CV:
1. Precyzyjna identyfikacja potrzeb pracodawcy - jeżeli przyjmiesz, że pracodawca jest Twoim klientem, łatwiej będzie Ci stworzyć CV dostosowane do jego perspektywy. Przeczytaj uważnie ogłoszenie na jakie odpowiadasz: opis stanowiska, zakresu obowiązków i wymagań. Czytaj również między słowami - wnioskuj z kolejności podanych wymagań i z opisu stanowiska. Znajdź i dokładnie przeczytaj całą literaturę i wszystkie publikacje na temat firmy. Zapoznaj się z definicją stanowiska o jakie się ubiegasz (tego typu informacje dostępne są na portalach dotyczących rynku pracy). Przejrzyj stronę internetową pracodawcy. Pomyśl o umiejętnościach i kompetencjach zawodowych jakie są wymagane. Postaraj się dopasować swoje doświadczenia i umiejętności to wymagań klienta.
2. Dostosowanie dokumentu do wymagań pracodawcy - przejrzyj swoje standardowe CV i zastanów się, w jaki sposób można przystosować je do potrzeb pracodawcy. Zabiegi których możesz dokonać to: zmiana kolejności przedstawiania poszczególnych informacji adekwatnie do priorytetów firmy, podkreślenie w czytelny sposób graficzny swoich atutów i osiągnięć, dopasowanie estetyki dokumentu do standardów firmy.
3. Wyróżniaj się! - sytuacja na rynku pracy powoduje, że na jedno ogłoszenie spływa zazwyczaj kilkaset ofert. Jeżeli Twoje CV będzie oryginalnym, pomysłowym i nieszablonowym dokumentem, na pewno zostanie zauważone i wybrane spośród wielu innych. Ważne, aby oryginalność szła w parze z treścią i opisem kompetencji. Należy również pamiętać o specyfice instytucji do której aplikujemy - nieszablonowe CV z linkami do stron internetowych, próbkami naszych prac graficznych czy specyficznym układem treści i szerokim opisem zainteresowań może znakomicie sprawdzić się w agencji reklamowej, natomiast zdecydowanie mniej w urzędach państwowych.
4. Nie ignoruj doświadczeń pozazawodowych - wolontariatu, działalności na rzecz społeczności lokalnej, prac czasowych itd. Jakie umiejętności dzięki nim rozwinąłeś? Pamiętaj, by tego typu informacje znalazły się w Twoim CV z opisem zakresu obowiązków. Praca społeczna równie dobrze jak zawodowa przyczynia się do rozwoju Twoich kwalifikacji!
5. Zainteresowania - nie należy ignorować tej kategorii. Na podstawie opisu zainteresowań osoba rekrutująca wyciąga pierwsze wnioski o naszym charakterze i predyspozycjach. Ważne, by opis zainteresowań był konkretny.
Dylematy CV - Jak napisać...?
Jak napisać w CV o przerwie w pracy?
Tzw. „dziury w karierze” to problem, który w polskich realiach dotyka wiele osób - nie tylko szeregowych pracowników, ale także tych z wyższym wykształceniem. Nawet najlepszemu specjaliście może się zdarzyć, że przez jakiś czas będzie bez pracy. To nie żaden wstyd. Ale jeśli przerwa jest długa i trudną ją uzasadnić „siłą wyższą” (powrotem na studia, urlopem wychowawczym) - większość osób stara się ją w życiorysie ukryć. Nie musisz pisać w CV o przerwie spowodowanej kłopotami ze znalezieniem pracy. Jeśli właśnie teraz masz tę „przerwę”, to pisząc o poprzednim miejscu zatrudnienia nie podawaj zakończenia współpracy. Pamiętaj, że generalną zasadą jest „nie kłamać” Ale nie ma zasady „pisz wszystko”. Wystarczy, jeśli podasz, że Twoja ostatnia praca rozpoczęła się w np. w 2002 roku. O szczegółach opowiesz najwyżej podczas rozmowy kwalifikacyjnej.
Jeśli w trakcie tej przerwy pracowałe(a)ś tymczasowo lub w branży zupełnie odbiegającej od Twojego profilu, wpisz to koniecznie do CV. Pamiętaj, że wielu pracodawców doświadczyło przerw w pracy i może mieć więcej zrozumienia dla Twojej sytuacji niż Ci się wydaje. A jak się zachować, jeśli od czasu odejścia z poprzedniej firmy niczego nie udało Ci się znaleźć? Ostatecznie możesz powiedzieć, że zrobiłe(a)ś sobie przerwę np. na zwiedzanie Grecji. Pracodawca nie powinien wnikać w Twoje pozazawodowe wojaże - a takie wytłumaczenie jest zawsze lepsze niż przyznanie się do porażki w poszukiwaniu pracy albo, co gorsza, do bezczynności.
Jak - i czy - pisać w CV o przyczynach utraty pracy?
W CV wcale nie musisz pisać, dlaczego odszedłeś/odeszłaś z poprzedniej firmy. Ale prawie na pewno możesz spodziewać się takiego pytania podczas rozmowy kwalifikacyjnej. Pracodawca będzie chciał poznać nie tylko Twoje doświadczenia zawodowe, ale także okoliczności rozstania się z pracodawcą. Jeżeli są pozytywne - dostałe(a)ś propozycję pracy na lepszych warunkach lub miałe(a)ś większe ambicje, możesz bez wahania o tym powiedzieć potencjalnemu pracodawcy.
Jeśli zostałe(a)ś zwolniony(a), przeanalizuj dlaczego tak się stało. W większości przypadków zwolnienie nie następuje ze względu na kwalifikacje czy wyniki w pracy, a raczej w wyniku konfliktów interpersonalnych. A to wcale nie oznacza, że nie okażesz się atrakcyjnym pracownikiem. Nie przedstawiaj jednak poprzedniego pracodawcy w negatywnym świetle - to z kolei może wpłynąć źle na Twoją opinię. Lepiej coś przemilczeć niż powiedzieć za dużo. Jeżeli Twój szef nie był zadowolony z Twoich wyników, nie próbuj ukrywać tego faktu. Nie możesz mieć pewności, czy w kolejnym etapie nie zostaniesz poproszony(a) o referencje lub czy przyszły szef nie skontaktuje się z poprzednią firmą osobiście. Postaraj się przekonać go, dlaczego tym razem się tak nie stanie.
Jak opisać w CV kłopoty z prawem?
CV nie powinno zawierać negatywnych informacji na Twój temat. Jeśli więc kiedykolwiek miałe(a)ś kłopoty z prawem, nie wspominaj o tym. Zazwyczaj pracodawcy o to nie pytają. W Kodeksie Pracy wśród dokumentów, których pracodawca może żądać, brak zaświadczenia o niekaralności. Ale są sytuacje (np. gdy ubiegasz się o pracę w sferze publicznej), gdzie możesz zostać poproszony(a) o dostarczenie takiego zaświadczenia na podstawie tzw. przepisów szczególnych. Zazwyczaj nie wystarcza wtedy podpisane przez Ciebie oświadczenie. Konieczny będzie dokument z rejestru sądowego - i na to nic nie poradzisz.
W przypadku większości stanowisk wykroczenia - np. niezapłacony mandat - nie powinny mieć wpływu na wynik rekrutacji. Co innego, jeśli mamy do czynienia z przestępstwem. Wyrok w życiorysie kandydata z prawnego punktu widzenia nie jest wystarczającym powodem, aby pracodawca odmówił zatrudnienia, ale mając swobodę w doborze pracowników, może zrezygnować z przyjęcia karanej osoby. Wyrok skazujący lub areszt mogą być szczególnie niepożądane w przypadku pewnych stanowisk. Nikt chyba nie chciałby zatrudnić księgowego skazanego za przestępstwa finansowe. Jeśli już jesteś w takiej sytuacji, to raczej od razu zrezygnuj ze starania się o taką pracę. Oszczędzisz czas. Nie ubiegaj się o pracę, w której teoretycznie możliwe byłoby ponowne popełnienie podobnego przestępstwa. Nawet jeśli uda Ci się zataić przeszłość, możesz spodziewać się zwolnienia (nawet pod innym pozorem), jeśli tylko fakt popełnienia przestępstwa wyjdzie na jaw. Życiorys ma mówić o tym, co potrafisz, a nie o Twoich słabych stronach. Postaraj się więc zneutralizować przeszłość argumentami przekonującymi, że pracę, o którą się ubiegasz potrafisz wykonać bez zarzutu. Jeśli dostaniesz szansę i wykażesz się w pracy, Twoja przeszłość straci na znaczeniu. Podobno zdarzyło się kiedyś, że pracodawca mając do wyboru dwóch kandydatów: osobę z doświadczeniem oraz byłego alkoholika niepijącego od 10 lat, wybrał tego drugiego. Uznał, że skoro tak długo wytrzymał w swoim postanowieniu, jest osobą konsekwentną i o silnej woli. Nie żałował wyboru.
Jak „ukryć” w CV niedostateczne wykształcenie?
Jeżeli masz doświadczenie niezbędne do pracy, którą zwykle obejmują osoby z wyższym niż Twoje wykształceniem, przygotowując CV skup się przede wszystkim na części dotyczącej właśnie doświadczenia zawodowego. Zawsze podkreślaj w CV to, co najmocniej przemawia na Twoją korzyść. Warto w takiej sytuacji pomyśleć o funkcjonalnym CV, w którym nacisk położony będzie głównie na Twoje cechy i doświadczenie. Uwypuklisz w ten sposób to, co jest Twoją najmocniejszą stroną, a informacje o wykształceniu potraktujesz tylko jako uzupełnenie.
Pisząc o wykształceniu, możesz wspomnieć, że uczęszczałe(a)ś do takiej i takiej uczelni, ale nie musisz wcale pisać, że jej nie ukończyłeś i nie masz dyplomu. W ten sposób pozostawiasz sobie szanse na zaproszenie na rozmowę kwalifikacyjną, podczas której możesz wyjaśnić, dlaczego tak wyglądała Twoja edukacyjna ścieżka.
Jak „ukryć” w CV zbyt małe doświadczenie?
Świeżo upieczeni absolwenci często mają problem z otrzymaniem pracy, gdyż pracodawcy chętniej decydują się na kogoś z minimalnym chociaż doświadczeniem zawodowym - najlepiej w danej branży lub na podobnym stanowisku. Jeżeli nie masz żadnego doświadczenia zawodowego, Twoje CV powinno zawierać informację, że szybko się uczysz, a cechy osobowości pozwolą Ci osiągać w pracy wyniki równie dobre jak te, które uzyskują osoby z doświadczeniem. Najłatwiej zrobić to poprzez funkcjonalne CV, w którym możesz w widoczny sposób podkreślić swoje najmocniejsze cechy. Spróbuj jednak znaleźć coś, co możesz zakwalifikować jako doświadczenie i postaraj się to uwypuklić. Jeśli masz na koncie pracę wakacyjną, praktyki studenckie lub wolontariat, napisz krótko, za co byłe(a)ś w ich trakcie odpowiedzialny(a). Ale pamiętaj, że doświadczenie zbiera się także podczas studiów (np. działalność w organizacjach studenckich, samorządzie, a nawet poprzez przygotowywanie materiałów na zajęcia, robienie prezentacji). Napisz o tym!
Jak określić w CV swój cel zawodowy?
Twój życiorys zyska na wartości, jeśli określisz w nim swój cel zawodowy. Jeśli nie masz długofalowej wizji swojej kariery, możesz skupić się na krótkoterminowym celu - np. rozwijaniu umiejętności na stanowisku, na które aplikujesz. Jeśli już wiesz, co chcesz robić za 10 czy 15 lat - też o tym napisz. W zależności od stanowiska i możliwości rozwoju w danej pracy, możesz przygotować kilka życiorysów z różnymi celami zawodowymi. Aplikując zdecyduj, czy informacja o Twoich wysokich aspiracjach zawodowych nie przekreśli Twoich szans na pracę. Jeśli z kolei firma poszukuje rozwojowej osoby, napisz, że swoją karierę planujesz związać z jedną firmą.
Czy pisać w CV o nielegalnej pracy?
Jeśli pracowałe(a)ś nielegalnie, ale chcesz powiedzieć o zdobytym doświadczeniu, skup się właśnie na tej kwestii, a nie na proceduralno-formalnych kwestiach związanych z zatrudnieniem. Napisz, czego nauczyłe(a)ś się w danej pracy - to będzie znacznie cenniejsza informacja dla pracodawcy niż to, że pracowałe(a)ś bez wymaganych uprawnień. Oczywiście potem, w czasie rozmowy kwalifikacyjnej, trzeba będzie odpowiedzieć na pytanie, jaka to była praca. I wtedy już nie ma sensu ukrywanie jej charakteru.
CV - formularz aplikacyjny
Formularz aplikacyjny - jak go wypełnić?
W dużych koncernach, do których aplikuje się wielu absolwentów, selekcja zaczyna się zwykle od formularza aplikacyjnego. Jak go dobrze wypełnić?
Przede wszystkim staraj się maksymalnie podporządkować formie, jaką narzuca formularz. Jeśli nie masz czegoś wyjątkowego do napisania, unikaj zostawiania w formularzu pustych miejsc a w zamian dołączania innych dokumentów (poza tymi, o które proszą autorzy formularza - np. referencji). Staraj się też zmieścić w objętości poszczególnych rubryk, bez pisania bardzo drobnym maczkiem. Być może to samo można wyrazić bardziej zwięźle? Będzie łatwiej, jeśli najpierw napiszesz wszystko na brudno, zredagujesz i dopiero wpiszesz do formularza.
Formularze powstały dlatego, że firmy otrzymują mnóstwo aplikacji od absolwentów, a każdy z nich pisze inny życiorys. Formularz ułatwia firmie poznanie kandydata od tej strony, od której chciałaby - w końcu to dział rekrutacji ustala pytania, takie, jakie go interesują. Dlatego najczęściej na pytania najważniejsze będzie w formularzu najwięcej miejsca na odpowiedź (chyba że są to pytania zamknięte, albo dotyczące podania tylko jednej liczby, np. średniej ocen).
Po tym, jakie pytania zawiera aplikacja i jak wiele miejsca pozostawiono na odpowiedź, można wiele wyczytać. Jeśli np. jest kilka szczegółowych pytań dotyczących znajomości języków, firma pyta o to na jakim poziomie w danym języku mówimy, piszemy, czytamy i rozumiemy ze słuchu, to prawdopodobnie jest to dla niej ważne. Oznaczać to może, iż osoby, które nie znają dobrze ani jednego języka obcego mają tam małe szanse. Podobnie jest z pytaniami otwartymi. Jeśli na odpowiedź przeznaczono pół strony, nikt nie oczekuje, że kandydat zostawi to miejsce puste. Często w pytaniach otwartych firma pyta o różne sytuacje z życia kandydata - jak sobie poradził w sytuacji stresowej, w chwili gdy musiał przejąć w grupie inicjatywę itp. Warto dłużej zastanowić się, jaką sytuację opiszemy i jak zostanie ona odebrana przez czytającego. To nie musi być opis dotyczący wcześniejszych doświadczeń zawodowych czy uczelnianych. Jeśli w formularzu jest pytanie o przywództwo, w pełni uzasadniony może być opis sytuacji z harcerstwa czy drużyny sportowej.
Niektóre firmy dostają tak wiele aplikacji, że nie są w stanie ich przeczytać. Dlatego wprowadziły formularze, których wstępnej selekcji dokonuje komputer ze specjalną przystawką skanującą (być może widziałeś takie urządzenie, na uczelni czasem w ten sposób sprawdza się testy egzaminacyjne). Najczęściej taki test można rozpoznać po tym, iż musimy go wypełnić ołówkiem i drukowanymi literami, a na brzegu kartki znajduje się coś na kształt kodu kreskowego dla komputera. Ważne jest wtedy spełnienie wszystkich wymogów formalnych stawianych w formularzu (np. zakreślanie odpowiedzi poprzez zarysowanie małego prostokącika, a nie przez postawienie krzyżyka), oraz pisanie czytelnie, najlepiej drukowanymi literami. Inaczej komputer może mieć kłopoty. Formularz powinien być wypełniony estetycznie. Często zdarzają się takie, na których widać ślady gumki niemal wszędzie. Lepiej zawczasu przewidzieć możliwość korekt i na Dniach Kariery czy w biurze AIESECu zaopatrzyć się w dwa lub nawet trzy formularze. A przed ich wypełnieniem najlepiej przeczytać dokładnie broszurę rekrutacyjną, którą zwykle można dostać razem z formularzem. Może ona zawierać sporo ciekawych wskazówek.
Europejskie CV
będące formą kolejnej unifikacji wprowadzonej przez Komisję Europejską,
Jest ono stale modyfikowane, w miarę zaistnienia faktycznej potrzeby przedstawienia określonego typu informacji w formularzu.
Powszechne stosowanie go przez europejskich pracodawców może ułatwić zniesienie barier występujących na europejskim rynku pracy. Wzorzec europejskiego CV jest udostępniany w trzynastu językach krajów UE i można go znaleźć na stronie: www.cedefop.eu.int/transparency/cv.asp
Żródło: Pracuj.pl