Ralph Linton - Pojęcie kultury
Od początku ludzie zdawali sobie sprawę z różnic między społeczeństwami.
Podróżnicy opowiadali po prostocie do domu o niezwykłych zachowaniach osób z innych społeczności, a opowieści te słuchane były z ciekawością.
Obyczaje kultur pozaeuropejskich traktowane były jako kuriozalne, natomiast zwyczaje własnego społeczeństwa uznawane były za naturalne, stąd też nie były opisywane.
„Opisy współczesnych europejskich wzorów kulturowych […] uznawane były za coś równie nie na miejscu, jak nóż kuchenny wiszący na ścianie gabinetu pośród ostrzy strzał”
Przejście od „kolekcjonowania osobliwości” (opisywania wyłącznie zachowań uznawanych za dziwne i odbiegające od uznawanych przez pisarza norm) do naukowego badania zachowania ludzkiego:
Uświadomienie sobie, że podobieństwa między kulturami są ważniejsze niż różnice
„Fakt, że w każdym występuje jakaś organizacja rodzinna jest ważniejsza, niż fakt, że kobiety tybetańskie niższej klasy mają kilkoro mężów”
Uświadomienie sobie, że wiele problemów można rozwiązać rozpatrując poszczególne społeczeństwa jako całości.
Lepiej rozpatrywać funkcjonowanie instytucji, np. małżeństwa w porównaniu z innymi instytucjami, niż samodzielnie.
Pojęcie kultury
W sensie naukowym pojęcie kultura jest pozbawione nacechowania wartościującego - odnosi się do całości życia społeczeństw a nie tylko jego części uznawanych za wyższe - obejmuje także czynności prozaiczne jak prowadzenie samochodu czy sposób jedzenia, co oznacza, że każde społeczeństwo posiada kulturę.
Definicja kultury wg Ralpha Lintona
„Kultura jest konfiguracją wyuczonych zachowań i ich rezultatów, których elementy składowe są podzielane i przekazywane przez członków danego społeczeństwa. „
Konfiguracja - pewna całość zgodnie z określonym wzorem
Wyuczone zachowania - takie, których formy zostały zmodyfikowane w procesie uczenia się - zachowania instynktowne i podstawowe potrzeby nie są elementem kultury, jednak sposób ich realizacji podlega modyfikacji jak np. jedzenie - jest podstawową potrzebą, ale sposób jedzenia zależy od kultury, można go zmieniać i on jest elementem kultury.
Rezultaty zachowania mogą być dwojakie:
Psychiczne - (systemy wartości, postawy, wiedza) - są ukształtowane w jednostce w wyniku kontaktów z otoczeniem i uczenia się.
Materialne - tak zwana kultura materialna - przedmioty wytwarzane i używane - istnieje problem, czy same przedmioty powinny być wliczane do elementów kultury, czy jedynie elementy psychologiczne, z którymi dane przedmioty korespondują.
Czy do kultury wliczać topór czy jedynie poglądy jakie wyrażają członkowie danego społeczeństwa an to jak ten topór powinien wyglądać czy do czego służyć.
Jednak od kultury materialnej zależy rozwój i funkcjonowanie jednostki. Inaczej zachowuje się dziecko wychowane w domu pełnym łatwo tłukących się bibelotów, niż wychowane w domu, gdzie takich elementów nie było. Także innych rzeczy uczy się dziecko w kulturze europejskiej gdzie siadamy i leżymy nad podłogą na meblach, innych dziecko wychowujący się w społeczeństwie, gdzie wciąż siada się i kładzie na podłodze.
Podzielane - podzielana oznacza, że dany wzór zachowania ejst właściwy dwu lub więcej członków danego społeczeństwa, element zachowania swoisty dla pojedynczej jednostki nie może być postrzegany jako element kultury. Nie muszą być jednak podzielane przez wszystkich członków społeczeństwa.
Nowa technika wyplatania koszyków nie będzie klasyfikowana jako element kultury, dopóki jest znana tylko jednej osobie. Zostanie zaliczona do kultury gdy będzie podzielana także przez innych.
Jeżeli w jakiejś społeczności był w określonym czasie był tylko 1 lekarz nie oznacza, że były to kwalifikacje nie należące do kultury, ponieważ wcześniej były osoby o takich kwalifikacjach i później również.
Przekazywana - należy pamiętać, że kultury charakteryzują się ciągłością Przekazywanie jest w wyniku szkolenia i naśladowania, jest to proces trwający dłużej niż życie jakiegokolwiek członka społeczności -elementy kultury przekazywane są z pokolenia na pokolenie.
Przekazywanie to dziedzictwo społeczne - przekazywane jest m.in. sposób adaptacji do środowiska wypracowany przez wcześniejsze pokolenia - ułatwia to przetrwanie i oszczędza bolesnych doświadczeń.
Kultura:
Jawny aspekt kultury
elementy obserwowalne, opisywalne, możliwe do zarejestrowania np. przez kamerę.
Zjawiska materialne - rezultaty zachowań
Zjawiska kinetyczne - zachowania jawne
Ukryty aspekt kultury
istnieją ogromne problemy badania, albo antropolodzy nie mają odpowiednich testów psychologicznych, albo nawet gdy mają nie mają odpowiedniej reprezentacji - wśród ludzi tego samego środowiska istnieją różnice indywidualne ,ponadto część osób zgadzających się wypał nić testy to osoby przychylne badaczowi, lub takie, które ze względu na trudną sytuację materialną zgodzą się za opłatą wypełnić test, dlatego też trudno na tej podstawie wnioskować o całym społeczeństwie lub nawet jego części. Również ważne jest, że badacz nie jest wolny od subiektywizmu - bada osoby, z którymi łączy go więź, więc wnioski mogą odbiegać od rzeczywistości w odniesieniu do całej grupy.
Zjawiska psychologiczne - wiedza, postawy, wartości same w sobie nie są podzielane, są podzielane tylko poprzez podzielanie kultury jawnej.
jeżeli w obecności czaszki członkowie okazują zachowania sugerujące lęk, to lęk przekazywany jest na podstawie tych obserwowalnych zachowań.
Kultura rzeczywista - składa się z konkretnych zachowań członków danego społeczeństwa. Nie ma dwóch dokładnie takich samych zachowań, sygnałów, bodźców, jednak człowiek nauczył się generalizować je.
uczeń na dźwięk dzwonka wie, że jest koniec lekcji, nie są dla niego istotne różnice w tonie, czy czasie trwania dźwięku.
Wzór kultury rzeczywistej - Określone bodźce wywołują określone zachowania, zakres różnorodności tych zachowań jest ograniczony przez pewne normy praktyczne lub społeczne.
normy praktyczne - jeżeli chcemy wypleść koszyk, musimy użyć jedną z kilku ograniczonych technik wyplatania, inaczej nasze próby nie będą skuteczne.
normy społeczna - zachowanie przynoszące efekt w danej sytuacji - inne zachowania uznane będą za dziwne, lub wręcz naganne, na przykład w sytuacji prośby o pomoc do zwierzchnika pewne zachowania przyniosą oczekiwany skutek, a inne jako nie na miejscu.
Konstrukt wzoru kulturowego - modalna skończonej serii wariantów zachowań funkcjonująca jako symbol rzeczywistego wzoru zachowań.
Np. członkowie danego społeczeństwa kładą się spać między 20.00 a 22.00, modalna wypada na 21.15 i to jest konstrukt wzoru kulturowego - co nie pokrywa się dokładnie z rzeczywistością, jest tylko jednym z możliwych wzorów kulturowych.
Konstrukt całej kultury powstaje z połączenia wszystkich konstruktów, ale konstrukt kultury może nie pokrywać się dokładnie z kulturą rzeczywistą.
Wszystkie istoty ludzkie normalnie rozwijają się i funkcjonują jako członkowie jakiejś zorganizowanej grupy mieszkającej w tym samym miejscu. Większość wczesnych doświadczeń jednostki bierze się z zachowania innych osób.
Na przykład dziecko jedzące palcami spotkając się z dezaprobatą wkrótce oduczy się tego zachowania, a obserwacja w jaki sposób jedzą dorośli da mu wzór zachowania, które będzie próbowało naśladować.
Doświadczenia, które jednostka wynosi z uczestnictwa w jakiejś sytuacji zależą nie tylko od tej sytuacji, ale także od zdolności i spostrzeżeń jednostki. Nawet w przypadku, kiedy sytuacja zewnętrzna jest taka sama - czynniki indywidualne będą przyczyną odmiennych zachowań u różnych osób.
Wzór kulturowy przynoszenia przez chłopców drewna na opał wywoła inne doświadczenia u dziecka silnego i aktywnego niż u dziecka chorowitego i słabego
Widok cyganki stojącej u drzwi wywoła inną reakcję u dziecka, które słyszało historie, że wszystkie cyganki porywają dzieci, niż u dziecka, które takiej historii nigdy nie słyszało.
Wzory kulturowe dostarczają członkom określonego społeczeństwa podobnych doświadczeń, są one źródłem reakcji oraz konfiguracji osobowości członków społeczeństwa.
w pewnym społeczeństwie dzieci były karmione tylko w sytuacji płaczu, gdy nie płakały nie były karmione - więc u osób z tego społeczeństwa utrwalił się nawyk płaczu jako sposobu zaspokojenia głodu.
Niewielkie odchylenia od wzoru kulturowego mogą wynikać z indywidualnych cech jednostki.
Poza rzeczywistymi wzorami kultury istnieją także wzory idealne - opinie abstrakcyjne, jak ludzie powinni się w danej sytuacji zachowywać, najczęściej konstruuje się je w odniesieniu do sytuacji, do których społeczeństwo przywiązuje dużą wagę, szczególnie dotyczących relacji międzyludzkich. Zazwyczaj wzory idealne nie zgadzają się z rzeczywistymi wzorami kulturowymi. Wzór idealny odnosi się do tego jak kiedyś sprawy się miały, lub jest niezgodny z zachowaniami i ma charakter dezyderatu.