Geografia- nauka badająca powłokę ziemi jej przestrzenne zróżnicowanie pod względem przyrody, społeczno- gospodarcze oraz związki które zachodza pomiędzy środowiskiem przyrodniczym a działalością społeczeństw
Pojęcie przestrzeni- warunkiem istnienia i relacje przestrzeni jest istnienie materii( tworzyciel przestrzeni) oraz relacje zachodzące w przestrzeni
Rodzaje przestrzeni- newtonowska( nieskończenie wielki pojemniek pozbawiony jakichkolwiek granic) geodezyjna( służy do lokalizacji obiektów geog do ich rejestracji wg położenia) geograficzna( oprócz relacji rozciągłości zachodzą procesy i zjawiska) społeczno- ekonomiczna( istotą jest pojawienie się w niej człowieka jako wartości strukturalnych) środowisko geogr.( jest to powłoka ziemska w skład, której wchodzą wzajemnie przenikające się warstwy)
Rodzaje przestrzeni wg Liszewskiego
-eksploracji turystycznej- odkrywanie nowych terenów dla działalnośc tur// penetracji tur- cele poznawcze// asymilacji- asymilacja turysty z poznawaną społecznością// kolonizacja- trwałe zajmowanie i zagospodarowanie terenów przez obiekty turystyki// urbanizacji- przemiana obszarów wiejskich w miejskie
Zadania badawcze geogr. Tur- naukowe określenie warunków tur, krajobrazu, zbadanie możliwości ruchu tur z zachowaniem istotnych cech pierwotnych krajobrazu
Geogr. Tur( kaprowski)- jest to szerokie pojęcie obejmujące rozmieszczanie zjawisk tur w przestrzeni i związki jakie miedzy nimi zachodzące
Geogr. turyzmu( kowalczyk)- jest dyscypliną zajmującą się badaniem przestrzennego zróżnicowania społeczno- kulturowych, gospodarczych, przyrodniczych, uwarunkowań turystyki oraz zagospodarowania turystycznego jak również dyscypliną analizującą przebieg i następstwa ruchu tur dla środowiska przyrodniczego
Turyzm- całokształt zagadnień terytorycznych, gospodarczych, geografii, prawnych, kulturowych i społecznych związanych z ruchem uzdrowiskowo- turystycznym
Turystyka(WTO)- czynności osób podróżujących podróżujących celach wypoczynkowych, służbowych lub innych pozostający poza swoim codziennym środowiskiem nie dłużej niż przez rok
Walorami krajoznawczymi są : cechy środowiska nie będące obiektami, lecz przedstawiające określoną wartość krajoznawcze
Obiektami krajoznawczymi są : przedmioty nieruchome, interesujące ze wzglądu na swoje wartości historyczne, religijne, kulturowe, gospodarcze
Zespół gospodarczy- dwa lub więcej obiektów krajoznawczych tworzących zwarta całość pod względem krajoznawczym
Walory turystyczne( łoboda) takie cechy środowiska przyrodniczego które turyści uważają za szczególnie cenne pod względem wypoczynkowym, krajoznawczym
Walory tur( peretiatkowicz) wszystkie czynniki występujące w danym terenie które mogą być przesłanką do podejmowania przez turystów decyzji o przyjeździe do tego kraju.
Walory turystyczne a atrakcyjność tur- o ile wt jest obiektywnie istniejącą cechą, to at jest subiektywnym odczuciem znaczenia danego waloru przez poszczególnych turystów
Struktura przestrzenna wk- wpływa na ich atrakcyjność atrakcyjność określa sposób ich zwiedzania
Plan przestrzenny wyróżniają- centa krajoznawcze/ ośrodki krajoznawcze/ miejscowości krajo// obiekty krajo
Typy atrakcji tur- naturalne/ miejsca stworzone przez człowieka ale w innym celu niż przyciąganie turystów/ miejsca zaprojektowane i wybudowane od podstaw jako atrakcje
Klasyfikacja at ( ritche,sins)- dziedzictwo kultury, dostępność do regony, postawa do tur, infrastruktura regiony, poziom cen, urządzenia do handlu i biznesu, urządzenia rekreacyjne,
Chłonność i pojemność tur- pojęcie wiążące się z określeniem postaw ruchu tur na obszarach w miejscowościach i szlakach tur
Zadania gegografi tur- badanie środowiska naturalnego pod kątem atrakcyjności i przydatności dla tur// klasyfikacja regionów, miejscowości, tras, wyznaczenie regionów// charakterystyka i klasyfikacja walorów tur/ badanie ruchu tur w regionach i miejscowościach.
-----
6 gł jednostek tektonicznych w europie- prekambryjska platforma wschodnioeuropejska-( jest to najstarsza cześć europy, uformowana w tzw. neoprosteozoiku )kaledonidy pół i pół-zach europy( występują w Norwegii Szwecji , Szkocji i pół Irlandii, zbudowane są one z utworów fliszowych, węglowych oraz skał wulkanicznych/ paleozoiczna platforma europy zach. i środkowej( składa się ze struktur kaledońskich oraz warycyjskich zach. Europy//platforma scytyjska// struktura hercyńska Uralu( powstała w wyniku osadów nagromadzonych w oceanie uralskim//strefa fałdowań alpejskich( obejmuje całą południową Europę łącząc się z górami atlas w Afryce pół i alpejskimi łańcuchami Azji
3 gałęzie w strukturze alpidów europy// zachodnia( atlas, góry betyckie, Apeniny)północna( Alpy, karaty, góry pontyjskie, mały Kaukaz// góry dynarskie, pindaos, taurus//
-------
POLSKA- fałdowania( prekambryjskie, kaledońskie, hercyńskie, alpejskie)
Pobrzeże południwobłtyckie- pas ciągnący się wzdłuż południowych wybrzeży Morza Bałtyckiego od wyspy Uznam po Zalew Wiślany. Zróżnicowane krajobrazy: wydmowe, deltowe, jeziora bagienne, wybrzeża klifowe. Klimat kształtują masy powietrza z nad Morza bałtyckiego bałtyckiego Oceanu atlantyckiego. Gleby bielicowe, bagienne, brunatne. Makroregiony pobrzeże szczecińskie, koszalińskie, gdańskie
Pojezierze południowopomorskie- makro- poj. Zachodniopomorskie, wschodniopomorski, iławskie, chełmińsko-dobrzańskie, dolina dolnej Wisły
Niziny środkowopolskie- leżą miedzy pojezierzami a przedgórzem sudeckim. Największe kompleksy leśne- bory dolnośląskie, puszcza kampinoska, białowieska
Przedgórze sudeckie- pogórze zachodniosudeckie, Sudety zachodnie, Sudety środkowe, Sudety wschodnie
Kotliny podkarpackie- ostawska, oświęcimska, sandomierska
Karpaty zach- pogórze zachodniobeskidzkie, Beskidy zachodnie,pogórze środkowobeskidzkie,Beskidy środkowe
Centralne Karpaty zach- tatry, obniżenie orawsko-podhalańskie, Pieniny
Pobrzeża wschodniobałtyckie- nizina staropruska,
Pojezierze wschodniobałtyckie- mazurskie, litewskie.
Nizina staropruska- jest regionem prawie zupełnie pozbawionym jezior.
------
Zasoby wypoczynkowe polski- w ocenie środowiska przyrodniczego dla potrzeb wypoczynku kwalifikacja terenów wypoczynkowych jest możliwa wówczas kiedy w zespole cech środowiska przyrodniczego odpowiadających warunkom regionalnej rekreacji da się wyróżnić tzw. cechy niezbędne i cechy korzystne
Cechy wykluczające lub ograniczające możliwość korzystania terenów- niekorzystne przekształcenie krajobrazu rolniczego, duża gęstość zaludnienia obszarów rolnych// gł strefy z urbanizowane// tereny z zanieczyszczeniem powietrza powyżej normy
Walory przyrodnicze polski- A- walory których większość ukształtowała się bez ingerencji człowieka. Nalezą do nich osobliwości fauny i flory( przeważają drzewa pomnikowe, największy w europie kompleks stawowo-łąkowo-leśny) skałki i grupy skał( stanowią w krajobrazie najbardziej atrakcyjne formy przyrody abiotycznej- góry stołowe)wodospady-wieliczki, jaskinie, groty, głazy narzutowe// B- obiekty przyrodnicze utworzone przez człowieka. Nalezą do nich: ogrody botaniczne, zoologiczne, parki zabytkowe// C- ingerencja człowieka występuje w stopniu nie wpływającym na charakter i znaczenie samego waloru( punkty widokowe, parki narodowe, krajobrazowe)
Walory antropogeniczne( kulturowe) są to obiekty materialne oraz elementy ściśle związane z życiem, pracą człowieka i przez niego wytworzone w procesie historycznego rozwoju stanowiące przedmiot powszechnego zainteresowania ludzi.
Rodzaje walorów krajoznawczych- muzea i rezerwaty archeologiczne, muzea etnograficzne, zabytki architektury, muzea sztuki, miejsca pielgrzymkowe, muzea biograficzne
Walory specjalistyczne- określone cechy środowiska przyrodniczego, którymi nie jest zainteresowany masowy ruch tur ale określone grupy społeczne. Korzystanie z tych walorów wymaga specjalnych umiejętności technicznych, odpowiedniego przygotowania sprawnościowego.
Walory kajakowe i żeglarskie- sztuczne zbiorniki wodne o powierzchni powyżej 20 km3// kanały( W.J mazurskich) szlaki kajakowe( Poprad, wda, radunia, Dunajec) szlaki żeglarskie
Walory wędkarskie- 2 typy wód powierzchni: typu nizinnego, wody górskie/ 7 gł regionów turystyki wędkarskiej: słowiński, drawski, chorzykowsko- wdzydzki, iławsko -brodnicki, W.J mazurskie, węgierski, żmigrodzko- milicki
Walory myślicie- tereny najbogatsze w zwierzynę: pól- wsch polska, poj pomorskie i wielkopolskie, Bieszczady
Walory taternickie-( taternictwo- uprawianie wycieczek wspinaczkowych)
Walory speleologiczne- 2 grupy jaskiń:- jaskinie zagospodarowane tur, przystosowane do masowego zwiedzania/ jaskinie dostępne tylko dla wykwalifikowanych speleologów, posiadających kwalifikację z zakresu taternictwa jaskiniowego.
-----
EUROPA
Czynniki które wpływają na rozwój turystyki w Europie: różnorodnośc środowiska przyrodniczego// różnorodnośc dóbr kulturalnych// czynniki polityczne/ czynniki społeczno- ekonomiczne.
Czynniki społeczno-ekonomiczne: wydłużenie czasu wolnego, wzrost zamożności krajów europejskich, dobra sieć komunikacyjna, wysoki standard usług, rozwój bazy noclegowej
Czynniki polityczne- koniec podziału na blok wschodni, upadek muru berlińskiego,
Główne jednostki strukturalne Europy: sfera fałdowań kaledońskich( G. Kaledońskie, grampian, pienińskie, skandynawskie) prekambryjskie, międzygórza i zapadliska przedgórskie, sfery fałdowań hercyńskich( masyw centralny, jura, Sudety, rudawy,)fałdowanie alpejskie( Alpy, Pireneje, Apeniny, betyckie, Karpaty)
3 sfery klimatyczne- klimat okołobiegunowy, umiarkowany( ciepły, chlodny) podzwrotnikowy, morski* przejściowy, kontynentalny) Typy ustroju rzek: północnoeuropejski, atlantycki, wschodnioeuropejski, przejściowy, śródziemnomorski, alpejski.Roślinność”: lasy liściaste, mieszane, iglaste, kosodrzewina, hale, turnie.( Holarktyka) wyróżnia się: sferę tajgi( lasy iglaste)częściowo liściaste, lasy mieszane, lasy iglaste, lasostepy, stepy, nadatlantycka, śródziemnomorska )
------
Turystyczne regiony europy:
SZWAJCARIA- Większe miasta: Zurych Genewa, Bazylea, Lozanna, Lucerna . Kraje sąsiadujące: Niemcy, Francja, Włochy, Austria, Liechtenstein. Nazwa państwa pochodzi od nazwy kantonu Schwyz - jednego z założycieli związku kantonów w 1291 roku. Języki: niemiecki (64%), francuski (19%), włoski (8%), retoromański (1%), inne (8%)Najwyższy punkt: szczyt Dufour w masywie Monta Rosa: 4634 m
Najniższy punkt: Lago Maggiore (Ticino) Największe jeziora: Jezioro Lemańskie (Genewskie), Jezioro Bodeńskie, Jezioro Neuchâtel, Lago Maggiore. Największe lodowce: Aletsch, Gorber, Fiescher. Największe rzeki: Ren, Aare, Rodan, Reuss. Regiony: Bazylea, Berneński Oberland, Centralna Szwajcaria, Wschodnia Szwajcaria i Lichtenstein, Jura Berneńska, Genewa, Region Jeziora Genewskiego, Gryzonia, Szwajcarski Mittelland, Ticino, Wallis, Zurych. Gospodarka oprata na usługach bankowych i nowoczesnym przemysle precyzyjnym, elektrochemicznym. Chemicznym. Regiony turystyczne- Alpy berneńskie( 3 stacje narciarskie: grinderwald, wełen, murren) Gryzonia, Meiringen, Messyn, wallis.
BELGIA- Największy procent turystów stanowią Holendrzy, Niemcy, Francuzi i Anglicy. Najliczniejsze tłumy skupiają się na zwiedzaniu wspaniałych, zabytkowych miast kraju - powodzeniem cieszą się więc Bruksela, Antwerpia, Gandawia, Bruggia, Liége, Leuven, Tournai, czy Tongeren. Turyści chętnie zaglądają też do popularnych nadmorskich uzdrowisk - Spa i Ostenda, czy znanych miejsc kultu religijnego - Benneux, Saint-Hubert i Beauraing. Atrakcyjnym walorem turystycznym Belgów są mocno kultywowane przez nich tradycje ludowe, takie jak tkactwo czy - konkurencyjne dla wyrobów z naszego ojczystego Koniakowa - koronkarstwo. Belgijskie Ardeny stwarzają fantastyczne warunki dla wielbicieli ruchu na świeżym powietrzu. Zimą przybywa tu mnóstwo fanów narciarstwa alpejskiego i przełajowego, latem zaś niebo roi się od spadochronowych czasz, a stoki wypełniają amatorzy wspinaczki i piesi turyści. Najwyższym punktem Królestwa jest leżąca we wschodnim masywie Hautes Fagnes góra Signal de Botrange. Najniższym zaś - Morze Północne.
Naturalną szatę roślinną kraju stanowią wrzosowiska i torfowiska oraz lasy wierzbowe, bukowe, olchowe i dębowo-brzozowe. Trzy autonomiczne regiony Królestwa Belgii to Bruksela (region stołeczny), Flandria oraz Walonia. Atrakcje: Grand Palace( Bruksela) katedrę św. Michała, Maneken Pis( siusiający chłopiec)
Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej: W skład wchodzą: Anglia, Walia i Szkocja położone na wyspie Wielka Brytania, Irlandia Północna. Leżąca w północnej części wyspy Irlandia. Guernsey, Jersey i Wyspa Man, posiadają odrębny status dependencji Korony brytyjskiej.Terytoriami zależnymi są: Akrotiri, Dhekelia, Gibraltar, Anguilla, Bermudy , Brytyjskie Wyspy Dziewicze, Falklandy, Georgia Południowa i Sandwich Południowy, Kajmany. Zjednoczone Królestwo jest monarchią parlamentarną z rządem odpowiedzialnym przed parlamentem. Anglia: 9 regionów, 46 hrabstw (w tym 7 hrabstw metropolitalnych) Szkocja: 12 regionów, 32 jednostki administracyjne Walia: 3 miasta, 9 hrabstw, 10 hrabstw miejskich, Irlandia Północna: 26 dystryktów
Bośnia i Hercegowina: Graniczy od zachodu i północy z Chorwacją, a z Serbią iCzarnogórą od wschodu. Składa się z dwóch organizmów: Bośniacko-Chorwackiej Federacji Bośni i Hercegowiny oraz Republiki Serbskiej.
Republika Czarnogóry: państwo w Europie Południowej. Leży na wybrzeżu Morza Adriatyckiego i graniczy z Serbią, Kosowem, Chorwacją, Bośnią i Hercegowiną oraz Albanią. Największym zbiornikiem wodnym w Czarnogórze jest Jezioro Szkoderskie
ALBANIA- państwo w południowo-wschodniej Europie na Bałkanach, nad Morzem Adriatyckim. Graniczy z Grecją ,Macedonią oraz Kosowem i Czarnogórą Ważniejsze miastaTirana Durrës, Elbasan
KRYM: półwysep na południu Ukrainy, zwany czasem półwyspem Taurydzkim. Krym dzieli się na trzy rejony Krym Górski - obejmujący południową część półwyspu// Krym Stepowy - obejmujący równinną część północną// Półwysep Kerczeński - we wschodniej części