Wykład 7

Podstawowe błędy popełnione w żywieniu krów mlecznych

Stosowanie dawek żywieniowych, które w pełni nie pokrywają potrzeb pokarm.

a) dawki z niedoborem suchej masy; następstwem stosowania jest:

-zmniejszenie wydzielania śliny

-osłabienie motoryki przedżołądków

-zwolnienie przechodzenia treści ze żwacza dalej

-osłabienie aktywności biochem. drobnoustrojów

-obniżenie strawności subst. organicznej

b) skarmianie siana o nadmiernej zawart. włókna. małej zawart. karotenów i skł. min.

-takie siana dostarczają niewielkiej ilości skł. pokarm., wysoka zawart. włókna powoduje obniżenie strawności subst. organ. całej dawki; ilość włókna surowego w dawce dla krów w czasie laktacji nie powinna przekraczać 22% przy zawart .frakcji ADF na poziomie 16-19% a NDF nie przekraczającej 25 % s.m.

c) dawki z niedoborem energii i nadmiarem białka (najczęściej przy żywieniu letnim - zielonkami)

-w wyniku skarmiania takich dawek następuje:

zmniejszenie produkcji LKT i zwiększenie amoniaku

zmniejszenie syntezy białka drobnoustrojowego

niestrawność zasadowa (alkaloza żwaczowa)

zmniejszenie motoryki przedżołądków

zmniejszenie pobierania paszy

zwiększenie amoniaku =>zagrożenie zdrowia

mniejsza ilość białka o dobrej wart. biol.=> zaburzenia w rozrodzie

d) dawki ze znacznym udziałem łatwo strawnych węglowodanów, a niedoborem włókna (występują przy znacznym udziale pasz o dużej ilości łatwo fermentujących węglowodanów i jednoczesnym niedoborze pasz włóknistych - siana, a więc przy skarmianiu kiszonek z liści buraków cukrowych)

niestrawność kwaśna (kwasica żwaczowa)

niedostateczne przeżuwanie => zmniejszenie motoryki żwacza =>zmniejszenie pobierania

podwyższona aktywność bakt. amylolit. obniżona aktywność bakt. celulolit. => zmniejszenie stosunku kw. octowego do propionowego w żwaczu => zmniejszenie zawart. tłuszczu w mleku, zwiększenie syntezy tłuszczu zapasowego

e) dawki o niewielkiej zawartości włókna, wysokim poziomie białka i wysokiej zawart. łatwo strawnych węglowodanów

wzdęcia żwacza

WZDĘCIA (pierwotne) żywieniowe występują przy:

a) podawaniu znacznych ilości lucerny i koniczyny

b) skarmianiu innych zielonek zmarzniętych , zagrzanych, mokrych

c) żywieniu wywarami, młótem, świeżymi wysłodkami buraczanymi

d) podawaniu nadmiernych ilości pasz treściwych

Przyjmuje się , że przyczynami wzdęć są:

- czynniki pokarmowe

- osobnicze

- bakteryjne

Z czynników pokarmowych największą rolę odgrywają białka, które zmniejszają napięcie powierzchniowe treści, powodując jej pienienie, w mniejszym stopniu węglowodany łatwo strawne.

W celu niedopuszczenia do wzdęć należy:

- eliminować przyczyny (pokarmowe, osobnicze, bakteryjne)

- podawać sieczkę lub siano przed opasem, gdy stosuje się pasze usposabiające do wzdęć

W momencie wystąpienie stosuje się:

- środki farmakologiczne, zwiększające napięcie powierzchniowe a także olej roślinne

- sondowanie

Kwaśnej niestrawności żwacza można przeciwdziałać przez:

zmniejszenie ilości pasz zawierających łatwo strawne węglowodany

zwiększenie w dawce udziału pasz białkowych

wprowadzenie siana

obniżenie udziału kiszonek w dawce

eliminowanie kiszonek złej jakości

utrzymywanie zawartości białka ogólnego w s.m. w zależności od wydajności i stadium laktacji (11-18% a włókna surowego 18-22%)

podawanie dożwaczowo 30-50% dwuwęglanu sodu

Alkaloza żwaczowa powstaje na wskutek:

a) podawania dawek o nadmiarze zw. azotowych

b) o niezbilansowanym stosunku białkowo-energetycznym na niekorzyść węglowodanów

c) z nadmiarem włókna a niedoborem strawnych węglowodanów

d) skarmianie złej jakości pasz zanieczyszczonych ziemię, spleśniałych, nadgniłych

e) częste zmiany dawki pokarm.

Objawy:

- obniżenie wydajności mleka

- spadek % zawart. tłuszczu w mleku

- pH treści żwacza powyżej 7,6

- pH moczu powyżej 8

- zasadowej niestrawności żwacza można przeciwdziałać eliminując (podpunkty a-e)

- podając dożwaczowo wlew 2-3% kw. octowego

Ketoza spontaniczna

- u krów wysoko wydajnych powstaje po wycieleniu, kiedy potrzeby energet. przewyższają fizjolog., ich pokrycia ze względu na ograniczenie apetytu i następuje gwałtowne uwalnianie tłuszczu zapasowego

- główną przyczyną jest niewłaściwe żywienie w okresie zasuszenia - przekarmianie zwierząt, które prowadzi w tym okresie do odkładania nadmiernych ilości tłuszczu

Ketoza żywieniowa jest następstwem:

- złego zbilansowania dawki pokarm. zawierającej nadmierne ilości białka i niedobór energii

- skarmianie złej jakości kiszonki o znacznej zawart. ketotwórczego kw. masłowego

- skarmianie dużych ilości pasz ketogennych, do których należą: buraki i kiszonki z liści buraków

-objawy:

utrata apetytu, otępienie , apatia

szybkie chudnięcie

zapach acetonu w mleku

-do dodatków zapobiegających ketozie można zaliczyć niacynę, glikol propylenowy

Zalegania i porażenie poporodowe, które są następstwem osłabienia mechanizmów wchłaniania i uruchamiania rezerw Ca po wycieleniu i powstającej hipokalcemii w wyniku:

- złego stosunku Ca : P w dawce w okresie zasuszenia powyżej 1,5 : 1

- niedoboru wit. D₃

- zaburzenia w funkcjonowaniu przytarczyc

Przeciwdziałanie porażeniu:

- ograniczenie skarmiania w okresie zasuszenia pasz bogatych w Ca (lucerny, koniczyny, rzepy) i przy uzupełnianiu dawki zw. fosforowymi (fosforanem sodu) lub mieszanką mineralną

- unikanie podawania lizawek solnych i pasz bogatych w K

- iniekcje wit. D₃ przed i po porodzie

- stosowanie diety bogatej w aniony Cl^- i SO₄^2-

- objawy:

zanik apetytu

niechęć do poruszania się

utrudnione wstawanie

podciąganie tylnych kończyn

sztywność kończyn

drżenie mięśni w okolicy szyi i kończyn

- objawy kliniczne:

śpiączka z odrzuceniem głowy na bok lub ku tyłowi

 hipokalcemia po porodzie nie zawsze musi objawiać się porażeniem poporodowym

Hipokalcemia występuje na wskutek:

a) niedoborów Ca w dawce

b) złego wykorzystanie Ca przy:

 kwaśnej niestrawności żwacza

 nadmiarze Ca w paszy

 złym stosunku w dawce Ca : P (najlepiej wchłania się przy stosunku 1,6 : 1)

c) niedoboru wit. D₃

d) zaburzeń w gospodarce hormonalnej przytarczyc

Hipofosfatemia

a) przyczyny:

niedobór P w paszy

złe wchłanianie P na wskutek:

 nieodpowiedniego stosunku Ca : P

 wysokiego poziomu Zn, Fe i fitynianów w paszy

Niedobór P u krów jest zjawiskiem powszechnie spotykanym latem przy żywieniu zielonkami. Niedobory powodują utratę apetytu, chudnięcie, osłabienie, a także i obniżenie płodności i wydajności.

Hipomagnezemia => często występuje u krów żywionych na młodym pastwisku, bez uprzedniego przyzwyczajenia, przy przejściu z żywienia zimowego na letnie, zwłaszcza przy intensywnym nawożeniu azot. i potas. trwałych użytków zielonych, nosi nazwę TĘŻYCZKI PASTWISKOWEJ.

Objawy:

nadmierna pobudliwość

nerwowość

drżenie mięśni pyska i karku

ślinienie

śpiączka, śmierć

Przyczyny:

niedobór energii w dawkach

nadmiar amoniaku w żwaczu

nadmiar potasu w dawkach

niedobór sodu w dawkach

niewłaściwy stosunek K : (Mg +Ca) - nie powinien przekraczać 1,8

Przeciwdziałanie zaburzeniom w gosp. min. Ca i Mg to przede wszystkim właściwe pokrycie potrzeb pokarmowych zwierząt i dotyczy nie tylko samych skł. min., ale energii i białka.

---