Podmioty stosunków cywilno-prawnych niebędące osobami fizycznymi są to: osoby prawne. Kodeks Cywilny poświęca problematyce osób prawnych artykuły od 33 do 43, a więc stosunkowo nie wiele. Oprócz tego obowiązują rożne akty normatywne. Na plan pierwszy wysuwa się pojęcie form organizacyjnych, które sprawiają, że działalność pewnych grup ludzi przypisuje się nie im lecz jednostce organizacyjnej uznanej przez prawo za osobę prawną. Te formy nie powinny być pojęte jednolicie dla wszystkich osób prawnych.
Akty normatywne, które podkreślają ustrój i sposób działania bądź to indywidualnych oznaczonych osób prawnych (dotycząca PKP, NBP, itd.) bądź też pewnych typów osób prawnych (o spółdzielniach i ich związkach, o szkołach wyższych, o stowarzyszeniach, o Sp. z o.o. i S.A.). Normatywnym wyrazem dla osób prawnych jest artykuł 35 K.C., który mówi, że powstanie i ustrój określają właściwie przepisy reguluje także jej statut.
PRZESŁANKA OSOBOWOŚCI PRAWNEJ
Osobami prawnymi są :skarb państwa i jednostki organizacyjne którym przepisy szczególne przyznają osobowość prawną.
OSOBĄ PRAWNĄ należy uznać jednostkę organizacyjną która została przez normę prawną wyposażona w zdolność prawną która zatem może być podmiotem stosunków cywilno-prawnym. Jednostką organizacyjną jest jakiś twór społeczny który przejawia się w postaci zorganizowanej formy działalności ludzkiej czyli zjawisko realne czyli chodzi tu o zdolnośc prawną która kwalifikacje łączy z ta jednostką organizacyjną. Jednostka organizacyjna uzyskuje osobowość prawną gdy konkretny przepis jak kodeks cywilny lub akt szczególny o tym stanowi. Otóż można też przyjąć ze osobą prawną jest wyodrębniona jednostka organizacyjna która zgodnie z obowiązującymi przepisami może występować jako samodzielny podmiot prawa cywilnego jest ona tworem sztucznym powołanym przez człowieka. Na istotę osoby prawnej składa się element ludzki (udziałowcy, zespół) elementy majątkowe (własny wyodrębniony z majątku członków lub powstały na innej drodze) odpowiada za swoje zobowiązania własnym majątkiem nie członków. Trzeci to element organizacyjny wyrażający się w istnieniu danej struktury czy organizacji wykonujący wszelkie ich czynności. Cel określony w przepisach regulujących działalność osoby prawnej albo w statucie.
Istnieją różne sposoby tworzenia osób prawnych:
- Ze względu na sposób tworzenia wyróznia się osoby prawne typu:
1. instytucjonalnego -tworzone przez państwo w drodze władczego aktu (np.: wyższa uczelnia)
2. zrzeszeniowego - zaliczamy do tej grupy osoby prawne powstające w drodze porozumienia założycieli (spółki, partie polityczne, spółdzielnie).
Państwowe osoby prawne powstają na mocy indywidualnych ustaw (PKP, NBP)fundacje których jedynym fundatorem jest państwo, państwowe szkoły wyższe.
Wyróżniamy korporacyjne i fundacyjne osoby prawne, w tym przypadku kryterium jest struktura organizacyjno-majątkowa.
Osoba prawna typu korporacyjnego charakteryzuje się następującymi cechami:
- jej głównym substratem są osoby fizyczne lub prawne które poprzez składki lub wnoszone udziały tworzą majątek osoby prawnej
- członkowie osoby prawnej poprzez swoje uprawnienia decydują o celach i zakresie działalności osoby prawnej
Do tego typu osób prawnych należa stowarzyszenia, partie polityczne , spółki i spółdzielnie.
Osoba prawna typu fundacyjnego charakteryzuje się następującymi cechami :
- podstawowym substratem osoby prawnej jest majątek
- majątek ten jest wydzielony i przeznaczony na cele wskazane przez założycieli
- założyciel, fundator określa strukturę organizacji jej cele i zakres działania
- w przypadku osoby prawnej typu fundacyjnego nie występują organy które decydują o celach sposobach działania osoby prawnej, występują za to ????????????? czyli nieoznaczony krąg osób których potrzeby są zaspakajane dzięki działalności osoby prawnej.
Osoby prawne typu zarobkowego i niezarobkowego:
Gospodarcze i nie gospodarcze osoby prawne, kryterium wyróżnienia jest tu rodzaj celów do jakich podmiot został powołany. Osoby prawne które profesjonalnie zajmują się prowadzeniem działalności gospodarczej będące przedsiębiorstwami podlegają wpisowi do rejestru przedsiębiorców (przedsiębiorstwa, państwowe spółki kapitałowe i handlowe).
Celem niegospodarczych osób prawnych nie jest osiąganie zysków a działalność ich jest skierowana na realizację celów o charakterze kulturalnym lub charytatywnym. Mogą one prowadzić działalność gospodarczą o ile pozwalają na to przepisy a zyski muszą być przekazywane na realizację celów statutowych (szkoły wyższe, PAN, kościelne osoby prawne).
Państwowe i samorządowe osoby prawne, kryterium wyróżnienia jest strukturalne i majątkowe ich powiązanie z państwem lub jednostką samorządu.
Państwo ma kompetencje określane jako imperium i dominium.
Imperium obejmuje władcze obowiązki które realizowane są w oparciu o administracyjno - prawne zasady podporządkowania a sfera dominium obejmuje uprawnienia i obowiązki wynikające ze stosunków prawnych państwa z innymi podmiotami na zasadzie równorzędności stron.
państwo może występować jako uczestnik obrotu cywilno- prawnego i podmiot prawa cywilnego.
????????????????????????????????????????????????
występuje wówczas jako skarb państwa- Fiskus autonomiczny podmiot prawa cywilnego wyposażony w osobowość prawną. Skarb państwa nie ma swojej siedziby. W stosunku cywilno-prawnym skarb państwa działa za pośrednictwem różnych podmiotów i swoich jednostek organizacyjnych.
Skarb państwa stanowi jednolity podmiot niezależny od wielości wskazanych w pozwie i orzeczeniu sądowym jednostek organizacyjnych, stroną zawsze jest skarb państwa a nie wskazane jednostki. 5 lipca 2005 roku uchwalono ustawę o prokuratorii generalnej skarbu państwa, która weszła w życie 1 stycznia 2006 roku. Prokuratoria Generalna jest państwową jednostką organizacyjną nad którą nadzór sprawuje minister właściwy do spraw skarbu państwa. Prokuratoria Generalna utworzona została w celu zapewnienia ochrony prawnej praw i interesów Skarbu Państwa.
RESZTY NIESTETY NIE MAM POJEDYNCZE ZDANIA BEZ SENSU JAK MOŻESZ TO UZUPEŁNIJ WSZYSTKIE ?????? W TEKSCIE I MI ODEŚLIJ MAM NADZIEJE ŻE TOBIE TĘŻ SIĘ NA COŚ MOJA PISANINA PRZYDA POZDRAWIAM
MACIEK
Reszty nie mam też mam pojedyncze zdania