Temat 5. Prawne formy i metody działania administracji.

Prawna Forma działania administracji: prawnie określony typ konkretnej czynności organu

administracyjnego.( wg. Służewskiego )

Metoda - świadome i konsekwentne stosowanie sposobu postępowania, dla osiągnięcia celu, celów działania ( inaczej polityka stosowania określonych form działania administracji )

Klasyfikacja prawnych form działania administracji ( wg. Prof. Starościaka )

1. zewnętrzne:

• stanowienie przepisów powszechnie obowiązujących, czyli stanowienie aktów normatywnych

• wydawanie aktów administracyjnych

• zawieranie umów

• zawieranie porozumień administracyjnych

• prowadzenie działalności społeczno-organizatorskiej

• wykonywanie czynności materialno-technicznych

2. wewnętrzne:

• stanowienie przepisów powszechnie obowiązujących, czyli stanowienie aktów normatywnych ( mające postać polecenia służbowego )

• wydawanie aktów administracyjnych ( mające postać polecenia służbowego )

• prowadzenie działalności społeczno-organizatorskiej

• wykonywanie czynności materialno-technicznych

Akt Administracyjny: to oparte na przepisach prawa, władcze jednostronne oświadczenie woli organu administracji publicznej, określające prawnie wiążący sytuację konkretnie wskazanego adresata w indywidualnie oznaczonej sprawie.

Podstawą prawną wydawania aktu prawnego musi być ustawa lub przepisy wydane na podstawie ustawy tj. rozporządzenia. Akt administracyjny musi być wydany na podstawie przepisów administracyjnych. Musi być on wydany w ramach kompetencji i właściwości organu, który go wydaje. Organ nie może przekroczyć swoich kompetencji gdyż byłby nieważny. Podwójna konkretność aktu dotyczy określonej sytuacji i adresata ( wyjątkowo kilku osób ).

Klasyfikacja aktów administracyjnych:

• zewnętrzne : kierowane są na zewnątrz i dotyczą wszystkich

• wewnętrzne: dotyczą pracowników określonego organu administracyjnego ( pod adresem niektórych osób, np. decyzja o przeniesieniu, opinia służbowa itp. )

• konstytutywne : ( o charakterze konstytutywnym ) są to tego rodzaju akty , które tworzą nowe stosunki lub znoszą stosunki istniejące

• deklaratoryjne: nie tworzą nowych stosunków w zakresie prawa materialnego a są raczej proceduralne ( są to akty, które tylko potwierdzają pewne fakty np. obywatelstwo nabywane z chwilą urodzenia w określonych przypadkach stosunek ten wymaga tylko potwierdzenia w urzędzie.

• zależne od woli adresata: dotyczą tych aktów gdy osoby ubiegają się o nadanie określonych prawa

• niezależne od woli adresata : dotyczą tych osób, którym zabrano określone prawo przez organ ( do organu należy inicjatywa w tej sprawie )

• wywołujące skutki w zakresie prawa cywilnego: np. decyzja wywłaszczeniowa, pozbawienia prawa do posiadania broni

• niewywołująca skutków w zakresie prawa cywilnego: wydawanie zezwolenia - przyjęcia oświadczenia woli w sprawie zakresu zgromadzenia

• regulujące sytuację prawną osób: przyznanie konkretnej osobie czegoś np. zapomogi

• regulujące sytuację prawną rzeczy: np. uznanie budowli za zabytek

• związane: są to akty oznaczonego skutku tj. gdy przepisy mówią, że podmiot powinien spełnić określone kryteria a następnie dopiero otrzyma pozwolenie na budowę

• wydawane w ramach uznania administracyjnego ( swobodne ): decyzja jest wydawana wtedy gdy organ uzna, że w konkretnym przypadku wydanie zgody jest zasadne np. gdy ktoś ubiega się o broń to. wg. uznania może a nie musi wydać osobie ubiegającej się o zezwolenie takie zezwolenie wydać.

Zasada trwałości aktu administracyjnego: mówi ona, że nie wolno uchylić ( cofnąć ) aktu administracyjnego już wydanego.

Akty administracyjne stanowione przez Policję:

1. klasyczne

• w sprawach

• rozstrzygnięcia bezpośrednie: wywołanie określonego skutku przwnego przez bezpośrednie działanie policjanta tj. np. zatrzymanie do kontroli , kierowanie ruchem itp.

2. szczególne prawne podstawy działania : dotyczy np. legitymowania, kontroli bagażu czyli form działania opartych na przepisach prawa

3. stosowanie prawa w sytuacjach nadzwyczajnych: działania w czasie stanu wojennego, klęski żywiołowej , wyjątkowego np. godzina policyjna

Formy działania:

1. czynności materialno-techniczne: inaczej działania faktyczne administracji( akt władczy ) są to te działania organów administracji, które są oparte na wyraźnej podstawie prawnej i wywołują określone skutki prawne np. doręczenie zawiadomienia lub spisanie protokołu itp. Ich cechą jest to, że wywołują one określone skutki prawne drogą faktów prawnych a nie przez tworzenie norm prawnych. Cechą ich jest również to, że obywatele muszą się im podporządkować.

• materialne: czerpanie z przepisów prawa podstaw do wykonywania czynności

• techniczna: dotyczy samego wykonywania czynności

2. działalność społeczno-organizatorska:( akt nie władczy ) jest formą działalności nie władczej taką samą jaką może podejmować w zasadzie każda organizacja społeczna. W ramach tej działalności nie stanowi się norm prawnych i nie stosuje przymusu administracyjnego. Polega ona na organizowaniu odczytów, spotkań z mieszkańcami, które nie stanowią obowiązku dla obywateli. W stosunku do osób, które nie biorą w nich udziału organ nie może stosować środków przymusu bezpośredniego.

oddziaływanie na świadomość, mentalność społeczeństwa ( zachęcanie nim ludzi do określonych działań w celu osiągnięcia jakiegoś skutku np. apele w środkach masowego przekazu.

3. porozumienie: ( akt nie władczy ) - inaczej akt administracyjno-prawny - jest to czynność prawna realizowana przez podmioty wykonujące zadania administracyjne. Wymogi jakie muszą spełnione być przy zawieraniu porozumienia :

• obydwa organy wchodzące w porozumienie muszą wykonywać administrację publiczną

• musi występować między nimi zakres krzyżowania się tzn. Co najmniej 2 organy muszą mieć w pewnej części ten sam zakres działań np. wspólne patrole policji i straży miejskiej , wymiana informacji między strażą graniczną a policją itp.

4. zawieranie umów: dotyczy czynności gdzie efekt jest zależny od oświadczenia woli obydwu stron i są w sumie traktowane jak umowy cywilno-prawne.

5. ugoda: jest pisemnym porozumieniem stron o sprzecznych interesach w toczącym się postępowaniu administracyjnym i zastępuje akt administracyjny kończący postępowanie Aby była ważna musi być zatwierdzona przez organ prowadzący postępowanie w ciągu 7 dni od dary zawarcia.

Formy działania administracji

wg. Ochendowskiego

1. Czynności prawne.

2. Inne czynności administracyjne: (akt normatywnych i akt administracyjny):

• umowa cywilno-prawna

• umowa administracyjno-prawna

• oświadczenie

• ugoda

• czynności materialno-techniczne

• czynności organizatorskie

Formy działania administracji

wg. Bocia

1. czynności prawne

2. inne czynności administracyjne ( akt normatywny i akt administracyjny )

• umowa cywilna + publiczno-prawna

• działania faktyczne administracji

Akt Normatywny: władcze jednostronne oświadczenie woli organu państwowego skierowane do generalnie oznaczonego adresata w abstrakcyjnie określonej sytuacji prawnej. Za akt normatywny należy uznać każdy akt, który zawiera chociażby 1 normę prawną o charakterze generalnym lub abstrakcyjnym.

Porównanie aktu normatywnego i administracyjnego.

Akt normatywny: Akt administracyjny:

• abstrakcyjna - sytuacja prawna- -konkretna

• generalny -adresat- -indywidualny

• samoistny - charakter - -wtórny

• organ państwowy -organ wydający - -organ administracji publicznej

• zasady techniki legislacyjnej -proces wydawania - -procedura administracyjna

• karna i dyscyplinarna - naruszanie - -odpowiedzialność administrac. w postaci kary lub egzekucji

• skarga do TK na niezgodność -wzruszenie - -Sądy Administracyjne

aktu po wykorzystaniu wszy-

stkich pozostałych środków

a w przypadku administracyj-

nych Sąd Administracyjny.

Przykład: Decyzja o cofnięciu pozwolenia na broń jest aktem:

• konstytutywnym

• niezależnym od woli adresata

• wywołującym skutek w zakresie prawa cywilnego

• zewnętrznym

• wydawanym w ramach uznania administracyjnego

• regulującym sytuację prawną osób

Czynności materialno-techniczne( te które są wewnętrzne ) są inaczej określane mianem działań faktycznych administracji.

Przykłady czynności technicznych:

• zewnętrzna - kontrola drogowa

• wewnętrzna - wprowadzanie danych do komputera

---