7. Omówić system ASG-EUPOS

EUPOS jest to system pozycjonowania, udział w nim bierze szesnaście państw Europy Środkowej i Wschodniej. Są to: Bułgaria, Bośnia i Hercegowina, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Macedonia, Niemcy, Polska, Rumunia, Rosja, Serbia, Słowacja, Słowenia, Ukraina i Węgry. Budowane w ramach programu EUPOS krajowe systemy pozycjonowania, oparte są na tym samym standardzie, co pozwala na wymianę danych. W swoich założeniach projekt EUPOS posiada następujące cechy:

• wielofunkcyjność,

• wspomaganie nawigacji lądowej, powietrznej i morskiej,

• wspieranie precyzyjnych pomiarów geodezyjnych,

• dane geodezyjne są wyznaczane w układzie odniesienia będącym realizacją systemu EUREF'89, a następnie przeliczane do narodowych układów współrzędnych,

• jednolity standard techniczny, kompatybilny z niemieckim systemem SAPOS,

• odległość pomiędzy stacjami referencyjnymi powinny być mniejsze od 70 km,

dane z przygranicznych stacji referencyjnych będą udostępnianie pomiędzy krajami członkowskimi

ASG - EUPOS jest wielofunkcyjnym systemem pozycjonowania satelitarnego, opartego na powierzchniowej sieci stacji referencyjnych GNSS, w którym udostępniane są poprawki oraz dane obserwacyjne dla obszaru Polski. System ASG - EUPOS składa się z trzech segmentów, są to: segment odbiorczy, centrum zarządzające oraz segment użytkownika.

Zadaniem segmentu odbiorczego jest zbieranie danych obserwacyjnych i przekazywanie ich w czasie rzeczywistym do Centrum Obliczeniowego. W skład segmentu odbiorczego wchodzą także stacje referencyjne, mają one wyznaczone współrzędne w układzie EUREF'89 a także w układach państwowych. Stacje referencyjne zlokalizowane są na budynkach administracji państwowej lub innych budynkach publicznych, w taki sposób aby zapewnić dogodne warunki obserwacji satelitów, zainstalowano w nich precyzyjne odbiorniki dwuczęstotliwościowe. Obecnie działają osiemdziesiąt cztery stacje z modułem GPS, czternaście stacji GPS/GLONASS oraz dwadzieścia stacji zagranicznych.

Centrum Zarządzające ma za zadanie obliczanie i udostępnianie danych, na podstawie obserwacji wysyłanych na bieżąco ze stacji referencyjnych. Obliczenia dokonywane są automatycznie, a pracownicy centrum zarządzającego odpowiadają jedynie za wykonywanie testów poprawności działania systemu. Bezpośrednio z Centrum Zarządzającego można pobrać pliki obserwacyjne z poszczególnych stacji lub przesłać własne pliki i uzyskać precyzyjną pozycję. Oprócz tego Centrum Zarządzające pełni funkcję związaną z konserwacją państwowego układu odniesienia - cotygodniowe kontrolne pomiary pozwalają na bieżącą kontrolę stałości położenia stacji, które stanowią punkty podstawowej osnowy geodezyjnej I klasy. Centra obliczeniowe znajdują się w Warszawie i Katowicach.

ASG - EUPOS daje możliwość skorzystania z różnych serwisów, są to serwisy czasu rzeczywistego, oraz tak zwane serwisy postprocesingu.

System ASG - EUPOS umożliwia korzystanie z następujących serwisów (usług):

• POZGEO - serwis automatycznych obliczeń w trybie postprocesingu obserwacji GNSS (?w chwili obecnej faktycznie jedynie z systemu GPS?) wykonywanych metodą statyczną, z deklarowanym błędem średnim wyznaczenia współrzędnych nie większym niż 0,01 m przy wykorzystaniu odbiornika L1/L2 i nie większym niż 0,1 m przy wykorzystaniu odbiornika L1,

• POZGEO D - serwis pobierania obserwacji satelitarnych GNSS w formacie RINEX z wybranych przez użytkownika stacji referencyjnych systemu ASG -EUPOS, ?teoretycznie, po spełnieniu szeregu wyspecyfikowanych kryteriów i warunków, pozwalający na osiągnięcie najwyższych „gwarantowanych” przez system dokładności wyznaczeń współrzędnych pnktów,?

• KODGIS - serwis udostępniający poprawki RTK/DGNSS, umożliwiający wyznaczenie współrzędnych z błędem średnim nie większym niż 0,25 m przy korzystaniu z odbiornika L1/L2 oraz nie większym niż 1,5 m przy wykorzystaniu odbiornika L1,

• NAWGIS - serwis udostępniający poprawki DGNSS, umożliwiający wyznaczenie współrzędnych z błędem średnim nie większym niż 3,0 m przy wykorzystaniu odbiornika L1,

• NAWGEO - serwis udostępniający poprawki RTK, umożliwiający wyznaczenie współrzędnych płaskich z błędem średnim nie większym niż 0,03 m oraz wysokości z błędem średnim nie większym niż 0,05 m przy wykorzystaniu odbiornika L1/L2 RTK. W systemie ASG-EUPOS udostępniane są trzy rodzaje poprawkek sieciowych: VRS (ang. Virtual Reference Station), MAC (ang. Master and Auxiliary Concept) oraz FKP (niem. Flächenkorrekturparameter). Dla użytkownika nie jest istotne, z którego formatu korzysta ponieważ informacje w nich zawarte generowane są przez to samo oprogramowanie i dają bardzo zbliżone rezultaty. Testy przeprowadzone przez wykonawcę systemu oraz zewnętrzne podmioty potwierdzają, że w optymalnych warunkach pomiarowych wszystkie poprawki pozwalają osiągnąć powtarzalność wyznaczeń w granicach ±0,03 m w poziomie i ±0,05 m w pionie. Do wygenerowania strumienia poprawek w oparciu o dane z grupy stacji ASG-EUPOS, system obliczeniowy musi mieć informację o przybliżonej pozycji użytkownika, przesyłanej w depeszy NMEA GGA. w odpowiedzi na przybliżoną pozycję użytkownika, moduł obliczeniowy systemu ASG-EUPOS generuje strumień poprawek sieciowych w wybranym formacie i przesyła go protokołem NTRIP w formacie RTCM. Oprócz poprawek sieciowych dostępne w serwisie NAWGEO są także poprawki z pojedynczej stacji, jednak wraz ze wzrostem odbiornika od stacji referencyjnej zmniejsza się dokładność wyznaczenia pozycji, dlatego zalecane jest wykorzystywanie poprawek sieciowych. Współrzędne punktów pomierzonych metodą RTK z wykorzystaniem poprawek z serwisu ASG - EUPOS są wyznaczane w geodezyjnym układzie odniesienia, który jest realizowany przez stacje referencyjne serwisu.

System ASG - EUPOS:

• stanowi zagęszczenie sieci EPN i realizuje stabilny i jednolity układ odniesienia zgodny z europejskim systemem odniesienia ETRS'89,

• wraz z punktami sieci EUREF-POL, POLREF i EUVN stanowi osnowę podstawową kraju,

• dotychczasową hierarchiczność osnów zastępuje bezpośrednim nawiązaniem do aktywnych punktów I klasy,

• stopniowo zacznie zanikać potrzeba zakładania osnów pośrednich, którymi są osnowy poziome II i III klasy, a w osnowach wysokościowych sieci III klasy i osnowy IV klasy,

• potrzeba osnów szczegółowych będzie ograniczona do obszarów bardzo zurbanizowanych i zadrzewionych,

• stwarza dużą szansę na popularyzację systemu GNSS i jego wykorzystanie w pracach geodezyjnych i kartograficznych,

• w wielu zastosowaniach stwarza możliwości zwiększenia efektywności pracy i zmniejszenia ich kosztów,

• dla zapewnienia pełnego i optymalnego jego wykorzystania wymaga pilnego dokończenia pewnych prac na przykład wykonania dowiązania niwelacyjnego wszystkich stacji systemu.

Zasada pracy serwisu ASG - EUPOS

---