Doświadczenia w parafii św. Józefa w Lublinie w roku szkolnym 2006-2007.
W naszej parafii istnieje wiele grup formacyjnych dziecięcych, młodzieżowych i osób dorosłych, które kształtują swoje życie w świetle Pisma Świętego. W roku szkolnym 2006-2007 pojawiła się nowa forma pracy, której celem jest uczynienie z Biblii księgi swojego życia. Ze współpracy katechetki Pani Małgorzaty Dec oraz ks. Grzegorza Zadrożnego powstał Uniwersytet Biblijny skupiający dzieci i ich rodziców. Nauka w Uniwersytecie koncentrowała się wokół niedzielnej Eucharystii: dzieci aktywnie uczestniczyły w śpiewach, dialogach mszalnych oraz homilii. Po mszy św. odbywały się krótkie „zajęcia uniwersyteckie”. Każde dziecko otrzymywało kartę pracy, która zawierała: katechezę biblijną tzn. wiadomości ogólne z Pisma Świętego, tekst niedzielnej Ewangelii i pytania z nim związane. W domu wraz z rodzicami, (nierzadko także z rodzeństwem) dzieci dyskutowały o przeczytanym fragmencie Ewangelii. Mali studenci zapisywali wnioski na kartach i przynosili jako zadanie domowe. Wysiłek był oceniany przez katechetkę. Kolejnym zadaniem domowym było pamięciowe opanowanie krótkiego zdania
z niedzielnej Ewangelii. Na każdym spotkaniu słuchacze uniwersytetu byli skrupulatnie odpytywani. Okazało się, że dzieci chętnie przyswajały sobie wersety biblijne, a także dzieliły się swoimi przemyśleniami na temat zadanego tekstu Ewangelii. Rodzice nie tylko rozwiązywali z dziećmi zadania domowe, przysłuchiwali się wypowiedziom swoich pociech, ale włączali się poprzez wspólne z dziećmi mówienie tekstów biblijnych, niektórzy odpowiadali na zadawane pytania, uzupełniali swoją wiedzę przez dodatkowe poszukiwania.
Po każdym spotkaniu aktywnie uczestniczące dzieci otrzymywały naklejkę
o tematyce religijnej.
Każdy żak Uniwersytetu Biblijnego miał indeks, w którym wpisane były postępy w nauce - zaliczenia (okrągła pieczątka parafii). Na zakończenie roku pracy, kto gorliwie studiował i spełnił wszystkie wymagania otrzymał dyplom
z tytułem Znawcy Pisma Świętego I stopnia oraz nagrodę - egzemplarz Biblii. Ze statystycznego obowiązku informujemy, że z grupy ok. 30 osób przewijających się mniej lub bardziej regularnie przez spotkania Uniwersytetu dyplomy i nagrody otrzymało 12 osób. Chociaż taki procent dzieci i rodzin wydaje się niezbyt korzystny, mając na uwadze systematyczną pracę
w przyszłości stanowi to optymistyczną prognozę w ewangelizacji dzieci i rodzin w naszej parafii. Wymagania Uniwersytetu to: uczestnictwo we Mszy świętej o godzinie 1300, przeczytanie katechezy biblijnej, tak by móc odpowiedzieć na zadawane pytania, rodzinne czytanie Ewangelii, uzupełnienie karty pracy, nauka na pamięć fragmentu niedzielnej Ewangelii. Po konsultacji z rodzicami, którzy w ankietach wyrazili chęć kontynuowania pracy w kolejnym roku, Rada Uczelni w składzie: ksiądz proboszcz Stanisław Dziwulski, ksiądz Grzegorz Zadrożny i katechetka Pani Małgorzata Dec, podjęła uchwałę
o wprowadzeniu II roku nauczania na Uniwersytecie. Stąd ta niekonwencjonalna uczelnia w nowym roku będzie prowadzić zajęcia na dwóch latach rodzinnych studiów Biblii. Program I roku Uniwersytetu został wzbogacony wiadomościami związanymi z nabożeństwami okresowymi: różańcowym, modlitwy za zmarłych, roratami, Drogi Krzyżowej, Gorzkich Żalów, majowym. Stąd też dodatkowe wymaganie - uczestnictwo w tych nabożeństwach według kalendarza spotkań umieszczonego w Indeksie. Dla sprawniejszego posługiwania się Pismem Świętym wprowadzono naukę skrótów biblijnych.
Wydawałoby się, że ten program jest bardzo wymagający, a przez to zniechęcający dla dzieci, wręcz przeciwnie dzieci lubią, gdy stawia się im wymagania. Potrzebują tego, aby traktować je poważnie. Wspólnie z rodzicami odkrywają prawdę, że Słowo Boże jest żywe i aktualne dziś. Dzieci chętnie mówią o swoich przeżycia w kontakcie z Biblią. Taka forma pracy daje zarówno dzieciom jak i rodzicom i prowadzącym spotkania dużo satysfakcji. Takiej radości życzymy wszystkim, którzy skorzystają z naszej propozycji spotkań Uniwersytetu Biblijnego św. Józefa.
Małgorzata Dec - ks. Grzegorz Zadrożny
Omówienie przygotowanych materiałów dla pięciu stopni (lat) Uniwersytetu:
Rok I tej formy pracy podejmuje następujące tematy ogólne z Pisma Św.:
Po co czytać Pismo Św.?
Ogólne wiadomości o Piśmie św.
Kanon Pisma Św.
Kto jest autorem Pisma Św.?
Bóg przekazuje Prawdę.
Pismo Św. jest słowem Świętego Boga.
Ewangelia - Dobra Nowina.
Ewangelia wg św. Marka.
Ewangelia wg św. Mateusz.
Ewangelia wg św. Łukasza.
Ewangelia wg św. Jana.
Jak korzystać z Pisma Św.?
oraz tematy dotyczące tradycyjnych nabożeństw i okresów liturgicznych:
Modlitwa różańcowa (październik)
Jeden jest Kościół (listopadowa modlitwa za zmarłych i wypominki)
Czas radosnego oczekiwania (adwent).
Droga Krzyżowa.
Gorzkie żale.
Nabożeństwo majowe.
Rok II pogłębia ogólną znajomość Pisma Św. i zawiera tematy:
Natchnienie biblijne.
Skutki natchnienia.
Tekst Pisma Św..
I etap powstawania Ewangelii.
II etap powstawania Ewangelii.
III etap powstawania Ewangelii.
W jaki sposób powstały Ewangelie? cz. I (obrazowe przedstawienie powyższego tematu: I etap powstawania Ewangelii).
W jaki sposób powstały Ewangelie? cz. II (obrazowe przedstawienie powyższego tematu: II etap powstawania Ewangelii).
W jaki sposób powstały Ewangelie? cz. III (obrazowe przedstawienie powyższego tematu: III etap powstawania Ewangelii).
Rok III, IV i V doprowadza studentów do syntezy dotychczasowej znajomości Pisma Św. oraz prowadzi do Eucharystii.
Rok III rozpoczyna tematy wyjaśniające Eucharystię:
Kto sprawuje Msze Św..
Eucharystia - modlitwa Jezusa.
Msza Św. łączy dwie tradycje żydowskie - liturgia w synagodze.
Msza Św. łączy dwie tradycje żydowskie - wieczerza szabatowa.
Jedność Mszy Św..
Obrzędy wstępne Mszy św. - rola kapłana i śpiew na wejście.
Celebrans znakiem Chrystusa i ucałowanie ołtarza.
Pozdrowienie kapłana.
Akt pokuty.
Chwała na wysokości Bogu.
Rok IV kontynuuje wyjaśnianie Eucharystii poprzez następujące tematy:
Gloria.
Kolekta.
Liturgia Słowa.
Credo.
Czas ofiarowania.
Składka - dar wspólnoty.
Ofiara chleba i wina.
Liturgia eucharystyczna.
Modlitwa Eucharystyczna.
Ofiara dziękczynna.
Rok V przedstawia tylko I semestr pracy (II część, w parafii św. Józefa, jest dopiero w fazie realizacji) i następujące tematy:
Ofiara Chrystusa i Kościoła.
Kto składa ofiarę w czasie Mszy Św..
„To czyńcie na moją pamiątkę” - czynności Jezusa.
Sanctus.
Hossanna.
Przedstawione powyżej tematy dotyczące wstępu do Pisma Św. oraz wyjaśniające poszczególne fragmenty Eucharystii zostały wybrane przez pomysłodawców Uniwersytetu Biblijnego dla dzieci i rodziców. Podstawowym kluczem doboru była doraźna potrzeba jaka zaistniała w pracy z dziećmi. Prowadzący podjęli próbę podniesienia poziomu wiadomości z Biblii i liturgiki, aby uświadomić dzieciom związek znaków wiary z codziennym życiem. Przedstawiona wiedza nie nosi znamienia pracy naukowej (choć z osiągnięć teologii korzysta), lecz ma stanowić pomoc w naturalnym dojrzewaniu dzieci do rozumienia Biblii, Chrystusa i Kościoła. Dostosowana do myślenia dziecięcego teologia nie jest jednak głównym zadaniem Uniwersytetu Biblijnego. Wydaje się, że najważniejszymi osiągnięciami są: stałe, regularne i mądre czytanie Pisma Świętego, poznawanie wydarzeń biblijnych, umiejętność stawiania pytań, szukanie właściwych odpowiedzi na problemy pojawiające się w Biblii i życiu, pamięciowa nauka biblijnych fragmentów oraz (co uważamy za najcenniejsze) umiejętność współpracy wśród rówieśników w dążeniu do prawdy, możliwość rodzinnego czytania Ewangelii, dzielenia się Dobrą Nowiną w domu i konkretne zaangażowanie w życiu parafii. Pobocznym nieco osiągnięciem stają się sukcesy studentów Uniwersytetu w konkursach i olimpiadach wiedzy biblijnej.
Nie ukrywamy, że ta forma pracy wymaga ogromnego wysiłku nie tylko dzieci, ale także rodziców, rodzeństwa i prowadzących. Na pewno duży wpływ na pojawiające się trudności mają ogólny brak wiedzy religijnej, rzadka w rodzinach praktyka regularnego czytania Pisma Św. oraz niedostateczna pomoc rodziców w utrwalaniu „słomianego dziecięcego zapału”. Wydaje się jednak, że warto skorzystać z tej formy pracy z Biblią, aby przełamywać owe bariery. Zdajemy sobie sprawę z faktu, że Uniwersytet dla dzieci, z powodu formy, jest raczej ekskluzywnym i elitarnym sposobem poznawania Biblii i Kościoła, ale to, po głębszym zastanowieniu, staje się jego atutem.
Przedstawione materiały nie są zamkniętą i hermetyczną strukturą. Podlegają modyfikacjom w zależności od potrzeb naszej parafii, dzieci i rodziców, którzy angażują się w pracę Uniwersytetu. Korzystając więc z tej propozycji należy pamiętać o dostosowaniu wymagań, o osobach uczestniczących i okolicznościach, gdzie forma Uniwersytetu ma być realizowana. Ideą naczelną niech stanowi zachęta do czytania Biblii, a nie „odstręczanie” od Niej.
Cele Uniwersytetu Biblijnego.
Wsparcie katechezy szkolnej i przyparafialnej
Pogłębienie wiedzy biblijnej i znajomości Pisma Świętego
Zachęta do uważniejszego wsłuchiwania się w Słowo Boże
i przygotowanie do jego odbioru
Pogłębienie więzi rodzinnych - wspólne czytanie Biblii
Aktywizacja całych rodzin uczestniczących w niedzielnych Mszach świętych - Rodzice nie tylko rozwiązują z dziećmi zadania domowe,
ale uczestniczą wraz z nimi w spotkaniach po Mszy świętej, słuchają wypowiedzi swoich pociech, często włączają się do rozmowy, wraz
z dziećmi mówią fragment Ewangelii na pamięć
Dzielenie się z innymi swoimi przemyśleniami na temat zadanych fragmentów Pisma Świętego
Rozwijanie poczucia wspólnoty Kościoła
Pogłębienie osobistej relacji z Panem Bogiem
Połączenie lektury Pisma Świętego z Liturgią i okresami liturgicznymi
Korzystając z zasady wypracowanej przez nauczanie języków obcych, stworzenie dobrego fundamentu dla życia wiary. „Tabula rasa” - im wcześniej zapisana, tym większe efekty
Nauka na Uniwersytecie w I roku pracy wymaga:
Aktywnego uczestnictwa w niedzielnej Mszy świętej; uważnego słuchania czytań biblijnych i homilii, oraz przyjęcia Komunii św.
Uczestnictwo w wybranych nabożeństwach okresowych, aby włączać się w duszpasterstwo parafialne i pielęgnować tradycję.
Posiadania indeksu.
Studiów domowych w oparciu o Pismo Święte i przygotowaną kartę pracy.
Nauki wybranych fragmentów Biblii i skrótów ksiąg biblijnych.
… w kolejnych latach pracy:
Oprócz powyższych wymagań (patrz: III) wprowadzony jest element spotkania studentów w małej grupce danego roku w ciągu tygodnia (ze względu na ogromną ilość zajęć dzieci w ciągu tygodnia, w parafii św. Józefa spotykamy się w soboty w godzinach rannych).
1