12.10.2010

Wykład 3

1. Operacje otwartego rynku wyróżniamy pod względem dwóch czynników:

• Długość, czas

• Rodzaj papierów wartościowych, na których bazują

Operacje podstawowe:

• W postaci emisji 7-dniowych bonów pieniężnych NBP

• Przetargi na bony odbywają się raz w tygodniu

• Minimalna rentowność określona jest wysokością stopy referencyjnej

• NBP przeprowadza operacje podstawowe w skali pozwalającej na osiągnięcie równowagi płynnościowej na rynku

• Operacje dostrajające:

• Podejmowane w przypadku nieoczekiwanej krótkoterminowej zmiany płynności sektora bankowego, prowadzącej do niepożądanych wahań krótkoterminowych stóp procentowych,

• Operacje te mogą obejmować operacje absorbujące i zasilające (emisję bonów pieniężnych NBP, operacje repo i reverse repo oraz przedterminowy wykup bonów pieniężnych NBP

• Absorbujące, - kiedy jest nadpłynność

• Zasilające, - kiedy jest niedopłynność

• Oba rodzaje operacji opierają się na bonach NBP

• Operacje strukturalne:

• Mają na celu długoterminową zmianę struktury płynności w sektorze bankowym

• Operacje te mogą obejmować:

• Emisję obligacji

• Przedterminowy wykup obligacji

• Zakup i sprzedaż papierów wartościowych na rynku wtórnym

• Operacje depozytowo-kredytowe - mają na celu stabilizowanie poziomu płynności na rynku międzybankowym i skali wahań stóp overnight. Przeprowadzane są z inicjatywy banków komercyjnych. Wyróżnia się:

• Depozyt na koniec dnia - umożliwia bankom lokowanie nadwyżek na rachunku lokat terminowych w banku centralnym.

• Kredyt lombardowy - umożliwia bankom zaciąganie kredytu na termin overnight, zabezpieczonego papierami wartościowymi (0,8 wartości bonów skarbowych oraz obligacji skarbowych) - wraz z kredytem redyskontowym spełniają funkcje kredytów refinansowych.

Temat: Nadzór bankowy.

1. Sieć bezpieczeństwa finansowego - zespół rozwiązań instytucjonalnych i regulacji prawnych (zespół instytucji i ich uprawnienia), mających na celu zapobieganie kryzysom finansowym, a w przypadku ich wystąpienia usuwanie ich skutków.

2. Elementy sieci:

• Instytucje nadzorcze

• Ochrona klienta

• Pożyczkodawca ostatniej instancji - bank centralny

• Sieć bezpieczeństwa finansowego systemu bankowego:

• Instytucje przyczyniające się do utrzymania bezpieczeństwa sektora bankowego:

• Bank centralny (NBP)

• Nadzór bankowy (KNF)

• System gwarantowania depozytów (BFG)

• Regulacje ostrożnościowe

• Nadzór nad rynkiem finansowym:

• Nadzór zróżnicowany:

• Kilka instytucji nadzorujących poszczególne segmenty rynku finansowego

• Nadzór zintegrowany (w Polsce od 2007 roku):

• „mega - nadzorca”

• Nadzór nad rynkiem finansowym - struktura:

• Nadzór bankowy

• Nadzór emerytalny

• Nadzór ubezpieczeniowy

• Nadzór nad instytucjami pieniądza elektronicznego

• Nadzór nad rynkiem kapitałowym

• Nadzór uzupełniający

• Cele nadzoru nad rynkiem finansowym:

• Zapewnienie prawidłowego funkcjonowania tego rynku, jego stabilności, bezpieczeństwa oraz przejrzystości, zaufania do rynku finansowego,

• Zapewnienie ochrony interesów uczestników (instytucjonalnych i indywidualnych) tego rynku

• Komisja Nadzoru Finansowego:

• Organ właściwy dla spraw nadzoru nad rynkiem finansowym

• Nadzór nad działalnością Komisji sprawuje Prezes Rady Ministrów

• 5 - letnia kadencja

• Komisja i Przewodniczący wykonują zadania przy pomocy Urzędu Komisji

• Zadania KNF:

• Sprawowanie nadzoru nad rynkiem finansowym

• Podejmowanie działań służących prawidłowemu funkcjonowaniu rynku finansowego

• Podejmowanie działań mających na celu rozwój rynku finansowego i jego konkurencyjności

• Podejmowanie działań edukacyjnych i informacyjnych w zakresie funkcjonowania rynku finansowego

• Udział w przygotowaniu projektów aktów prawnych w zakresie nadzoru nad rynkiem finansowym

• Stwarzanie możliwości polubownego i pojednawczego rozstrzygania sporów między uczestnikami rynku finansowego (Sąd polubowny; najmłodszy to ten przy KNF)

• Nadzór bankowy:

• Działalność banków, oddziałów i przedstawicielstw banków zagranicznych, oddziałów i przedstawicielstw instytucji kredytowych podlega nadzorowi sprawowanemu przez Komisję Nadzoru Finansowego w zakresie i na zasadach określonych w ustawie Prawo bankowe i ustawie o nadzorze nad rynkiem finansowym.

• Celem nadzoru bankowego jest zapewnienie:

• Bezpieczeństwa środków pieniężnych gromadzonych na rachunkach bankowych

• Zgodności działalności banków z przepisami ustawy Prawo bankowe, ustawy o NBP, statutem oraz decyzją o wydaniu zezwolenia na utworzenie banku.

• Nadzór bankowy - funkcje:

• Licencyjna - polega na wydawaniu przez KNF dwóch rodzajów zezwoleń (są one ważne przez rok):

• Zezwolenie na utworzenie banków

• Zezwolenie na rozpoczęcie przez bank działalności operacyjnej

• Regulacyjna - polega na określeniu kształtu regulacji, ostrożnościowych (nadzorczych), które stanowią ogół norm prawnych regulujących strukturę systemu bankowego, ustrój prawny banków, ich działalność oraz stosunki prawne powstające w związku z tą działalnością i mają na celu ograniczenie ryzyka bankowego.

• Kontrolna - działania weryfikujące przestrzeganie przez banki przepisów prawa i uregulowań nadzorczych. Badanie i ocena nadzorcza mogą być realizowane poprzez:

• Nadzór analityczny

• Czynności kontrolne

• Wizytę nadzorczą

• Dyscyplinująca - występuje w przypadku negatywnych ustaleń dokonanych w trakcie czynności podejmowanych w ramach nadzoru bankowego (wszystkie uprawnienia są zapisane w ustawie Prawo Bankowe)

• Regulacje ostrożnościowe mają charakter ilościowo-jakościowy:

• Normy ilościowe = ograniczenia działalności banków w postaci bezwzględnych wielkości liczbowych

• Normy jakościowe = określenie obowiązującego trybu, zasad, procedur postępowania

• Nadzorcze regulacje ostrożnościowe:

• Minimum kapitałowe (5 mln euro - norma ilościowa)

• Limit koncentracja zaangażowania

• Limit dużych zaangażowania

• Próg koncentracji kapitałowej

• Normy płynnościowe

• Współczynnik wypłacalności (od 1989 roku - klasyczny)

• Rezerwy:

• Celowe

• Na ryzyko ogólne

• Wymogi kapitałowe z tytułu poszczególnych rodzajów ryzyka

• KNF może w ramach nadzoru:

• Zalecić zastosowanie szczególnych zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków

• Zawiesić w czynnościach członków zarządu, aż do czasu podjęcia uchwały przez radę nadzorczą

• Itp.

• Nadzór skonsolidowany:

• Nadzorowi skonsolidowanemu podlega bank krajowy, który działa w holdingu:

• Bankowym krajowym

• Bankowym zagranicznym

• Finansowym

• Mieszanym

• Hybrydowym

• Sprawowanie nad bankiem nadzoru skonsolidowanego nie wyłącza stosowania odpowiednich przepisów ustawy regulujących działalność banku jako podmiotu podlegającego nadzorowi indywidualnemu.

• Nadzór uzupełniający - cel:

• Ochrona stabilności finansowej instytucji kredytowych, zakładów ubezpieczeń i firm inwestycyjnych wchodzących w skład konglomeratu finansowego.

1

---