Zasada bezpośredniej skuteczności prawa wspólnotowego

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Skocz do: nawigacji, szukaj

Zasada bezpośredniej skuteczności jest zasadą prawa wspólnotowego. Oznacza ona, iż:

• organy państwa muszą stosować prawo wspólnotowe bezpośrednio, jeżeli to tylko możliwe

• akty prawa wspólnotowego tworzą prawa i obowiązki także dla jednostek, przedsiębiorców, stowarzyszeń; a nie tylko dla państw

• jednostki mogą powoływać się na te prawa przed sądem lub organem administracyjnym

Zasada ta została wprowadzona, by uniknąć wątpliwości co do skuteczności prawa europejskiego wobec podmiotów innych niż organy państwowe.

Sądy państw członkowskich są zobowiązane udzielić jednostkom ochrony na podstawie prawa wspólnotowego, a w przypadku niezgodności prawa krajowego z wspólnotowym, powinny to uczynić stosując prawo wspólnotowe (zgodnie z zasadą pierwszeństwa tego prawa).

Warunki bezpośredniej skuteczności norm wspólnotowych^[1] [edytuj]

W orzeczeniu w sprawie van Gend & Loos zostały wskazane ogólne warunki bezpośredniej skuteczności norm wspólnotowych:

• norma musi być jasna i bezwarunkowa,

• nakładać na określone podmioty obowiązek podjęcia lub zaniechania określonych działań,

• nadawać się do stosowania bez wprowadzania przez legislatora (krajowego lub wspólnotowego) dodatkowych środków.

Norma może być uznana za wystarczająco jasną (precyzyjną), gdy określa zobowiązanie przy pomocy jednoznacznych, niebudzących wątpliwości postanowień. Charakter bezwarunkowy oznacza, że dla swego wykonania lub skuteczności Norma prawna|norma nie jest uzależniona od spełnienia jakiegokolwiek warunku, np. upływu terminu okresu przejściowego; a także, gdy nie wymaga podjęcia jakichkolwiek środków prawodawczych przez państwa członkowskie lub organy Wspólnoty.

Zasada kompetencji powierzonych - zasada według której Unia Europejska może podejmować się tylko tych działań, do których została upoważniona przez państwa członkowskie w traktacie założycielskim.

Kompetencje te dzielimy na:

• kompetencje wyraźne

• kompetencje domniemane, wynikają z zadań i funkcji powierzonych Wspólnocie

• kompetencje pomocnicze (uzupełniające), służące podjęciu działań nieprzewidzianych w traktacie, które są niezbędne do osiągnięcia jednego z celów Wspólnoty w ramach wspólnego rynku

Zasada proporcjonalności

Spis treści [ukryj] 1 W prawie krajowym 1.1 W prawie wyborczym 1.2 W prawie administracyjnym 1.3 W prawie karnym 2 W prawie wspólnotowym

W prawie krajowym [edytuj]

W prawie wyborczym [edytuj]

 Osobny artykuł: Ordynacja proporcjonalna.

Zasada w myśl której, wybrana w wyborach przez społeczność reprezentacja, była proporcjonalnie odzwierciedlona w organie w którym będzie reprezentować tę społeczność. Na przykład Polski Sejm, ma możliwie równo reprezentować wszystkie partie polityczne na które oddane zostały ważne głosy wyborców. Zasada ta została nieco ograniczona wprowadzonym w 1993 r. progiem wyborczym.

W prawie administracyjnym [edytuj]

Zasada proporcjonalności nakazuje organom państwowym użycie jedynie takich środków, które są niezbędne dla osiągnięcia konkretnego celu. Oznacza to, że organy państwowe mają osiągać cel, który służy społeczeństwu, jak najmniejszym jego oraz poszczególnych jednostek kosztem.

W prawie karnym [edytuj]

Surowość kary wymierzonej przez organ sądowniczy nie może być nieproporcjonalna do przewinienia, którego kara dotyczy.

W prawie wspólnotowym [edytuj]

Zasada proporcjonalności, jest to zasada występująca w prawie wspólnotowym Unii Europejskiej, która mówi, że:

• instytucje wspólnotowe mogą podejmować tylko takie działania, które są konieczne i niezbędne do osiągnięcia celów zawartych w Traktacie,

• środki zastosowane do realizacji danego celu muszą być proporcjonalne do istoty danego celu,

• środki te muszą być:

• odpowiednie (to znaczy takie, dzięki którym da się dany cel osiągnąć),

• konieczne (to znaczy takie, bez których osiągnięcie danego celu nie jest możliwe)

• proporcjonalne sensu stricto (czyli takie, by w jak najmniejszym stopniu stanowiły przeszkodę w wykonywaniu innych celów).

Praktycznym przejawem przestrzegania tej zasady przez instytucje wspólnotowe jest zobowiązanie ich do podawania informacji (w uzasadnieniach do proponowanych aktów prawnych) na temat spełniania wymogów wynikających z zasady proporcjonalności.

Zasada równowagi instytucjonalnej - jest to zasada w prawie wspólnotowym stwierdzająca, że żadna instytucja Unii Europejskiej nie ma supremacji nad inną instytucją.

Sprowadza się to do sytuacji, w której każdy organ podejmuje właściwe tylko jemu działania przy czym nie narusza kompetencji innych organów. I tak w pierwszym filarze Komisja Europejska jest organem inicjującym prace legislacyjne (a nie zatwierdzającym), Rada Unii Europejskiej wspólnie z Parlamentem Europejskim podejmują decyzje a nie są np. instytucjami odwoławczymi, zaś Europejski Trybunał Sprawiedliwości jest sądem i organem odwoławczym dla podjętych decyzji, który rozsądza zgodnie z przyjętymi przez instytucje przepisami prawnymi.

Zasada równowagi kompetencyjnej, jest to zasada występująca w prawie wspólnotowym Unii Europejskiej, która mówi, że:

• instytucje Unii Europejskiej postępują w ramach obowiązków i uprawnień nadanych im przez Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską (TWE),

• każdy ze wspólnotowych organów administracji podejmuje działania wyłącznie w ramach swoich kompetencji,

• żadna z instytucji wspólnotowych nie może zastąpić innej w wykonywaniu powierzonych jej kompetencji,

• żadna z instytucji wspólnotowych nie może pozbawiać kompetencji inną instytucję.

Zasada subsydiarności - jest to zasada, występująca w prawie wspólnotowym Unii Europejskiej, która mówi, że:

• poszczególne organy administracji wspólnotowej są zobowiązane współpracować w celu osiągnięcia danych celów,

• kompetencje instytucji wspólnotowych są wykonywane przez możliwie najniższy w hierarchii organ administracji, ale odpowiedni do wykonywania danej kompetencji i podejmowania określonych działań,

• wspólnota podejmuje działania niepodlegające wyłącznej kompetencji wspólnoty, tylko wtedy, gdy nie istnieje możliwość osiągnięcia danych celów w wystarczającym stopniu na szczeblu państw członkowskich, a okoliczności, cele, skutki i skala tych przedsięwzięć wskazują, że zostaną one lepiej zrealizowane przez wspólnotę, niż przez każde z państw członkowskich z osobna (np. ochrona środowiska).

Zasada jednolitości prawa wspólnotowego, jest to zasada występująca w prawie wspólnotowym Unii Europejskiej, która mówi, że:

• prawo wspólnotowe jest w całości i jednakowo stosowane w każdym z państw członkowskich,

• jednolitość ma zapewnić taki sam sposób stosowania prawa wspólnotowego na terenie całej wspólnoty i jest "wymogiem jednolitego porządku prawnego",

• prawo wspólnotowe musi być jednolite wewnętrznie, to znaczy, że należy eliminować z systemu prawa wspólnotowego te normy niższego rzędu, które są w konflikcie z innymi normami wyższego rzędu.

Zasada ta powstała z uwagi na fakt, że poszczególne kraje członkowskie stawiają postanowienia ratyfikowanych umów międzynarodowych na różnych szczeblach w systemie prawa krajowego (niektóre na równi z ustawami, a inne ponad ustawami).

Zasada elastyczności (nazywana również klauzulą elastyczności) - jedna z zasad Unii Europejskiej; umożliwia państwom członkowskim wprowadzanie, przy pomocy instrumentów prawnych oraz instytucjonalnych nieobejmujących wszystkich państw, rozwiązań pogłębiających procesy integracji europejskiej.

Oznacza w szczególności respektowanie zróżnicowania rzeczywistości regionalnej oraz specyfiki organizacyjnej i instytucjonalnej krajów członkowskich. Stąd tez Komisja nie stara się wpływać ani na ich struktury, ani na organizację terytorialną.

W odniesieniu do Unii Europejskiej zasada elastyczności przybiera dwie postaci. Pierwszą jest wzmocniona współpraca w działaniach zmierzających do realizacji celów traktatowych w zawężonym kręgu podmiotów. W drugiej postaci polega ona na przyznawaniu niektórym państwom członkowskim derogacji zobowiązań w obszarach działalności wiążących ogół państw. Odmianą tych postaci jest dobrowolne uczestnictwo.

Zasada elastyczności (traktat amsterdamski) - kraje członkowskie mogą się włączać do bardziej zaawansowanych procesów i form integracji ale nie mają takiego obowiązku

Zasada jednolitej licencji

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Skocz do: nawigacji, szukaj

Zasada jednolitej licencji - zasada tzw. jednolitej licencji jest powiązana z zasadami swobodnego przepływu osób, swobody świadczenia usług i swobodnego przepływu kapitału.

Stosowanie tej zasady oznacza, że instytucja finansowa mająca zezwolenie na prowadzenie swojej działalności w jednym z krajów Unii Europejskiej, może również prowadzić taką działalność w pozostałych krajach UE, nie ubiegając się o odrębne zezwolenia w każdym z krajów. Działać będzie ona bowiem w kraju goszczącym na podstawie zezwolenia kraju macierzystego (kraju, który zezwolenie wydał i w którym siedzibę ma instytucja). W kraju goszczącym, instytucja może świadczyć swe usługi korzystając ze swobody osiedlania się (np. poprzez oddziały i filie) oraz ze swobody świadczenia usług. Zgodnie z powyższą zasadą instytucje finansowe, które oferują pewien zakres produktów/usług mogą oferować go również w krajach, gdzie dane produkty/usługi nie są dozwolone (licencje na tego typu usługi nie są wydawane), pod warunkiem jednak, że w kraju macierzystym oferowane usługi są dozwolone.

Zasada ta mogła wejść w życie dzięki zharmonizowaniu minimalnych wymagań, które stawia się instytucjom finansowym. Gdyby tego nie zrobiono, istniało niebezpieczeństwo, że instytucje, jako kraj macierzysty, wybierałyby ten kraj, który stawia najmniejsze wymagania.

---