SCENARIUSZE ZAJĘĆ

TEMAT: Złość, agresja, przemoc

Cel: uświadomienie sobie różnic między złością, agresją i przemocą

poznanie form przemocy szkolnej oraz skutków dla jej ofiar

Do przeprowadzenia zajęć potrzebne będą ci: duże arkusze szarego papieru ( 3-5 szt.), kolorowe mazaki, małe przylepne karteczki, arkusze "Złość, agresja, czy przemoc?" dla każdego ucznia

Co to jest złość, agresja i przemoc?

Powiedz, że na dzisiejszych zajęciach będziecie zajmować się różnymi formami przemocy w szkole. Rozpocznij od stwierdzenia, że istnieją różne tego typu zjawiska, które może być trudno od siebie odróżnić. Te zjawiska to: złość, agresja i przemoc. To ćwiczenie ma pomóc je lepiej rozpoznawać.

Rozdaj uczniom arkusze "Złość, agresja, czy przemoc?" i poproś o ich indywidualne wypełnienie. Zaproponuj im następnie dobranie się w grupy, omówienie i porównanie udzielonych odpowiedzi oraz sformułowanie przez każdą grupę definicji złości, agresji i przemocy. Po zaprezentowaniu przez grupy wyników swojej pracy możecie zapisać w widocznym miejscu wszystkie lub wybrane definicje.

Arkusz "Złość, agresja, czy przemoc?"

Wypełnij arkusz, zaznaczając obok każdego zachowania czy jest to złość, agresja, czy też przemoc.

Cała klasa wyśmiewa się z Basi.
Dwaj koledzy z tej samej klasy biją się na przerwie.
Dziecko krzyczy i tupie nogami, gdy mama nie chce mu kupić zabawki.
Starsi chłopcy sprzedający w szkolnym sklepiku wydają maluchom za mało reszty.
Grupa osób wysyła Renacie niemiłe sms-y.
Krzysiek umyślnie zniszczył plecak kolegi.
Koledzy nie pozwalają Jarkowi wieszać kurtki w szatni, mówiąc że ona śmierdzi.
Hania była tak zdenerwowana, że kilka razy uderzyła ręką w stół.
Koleżanki od dawna ignorują Martę, udając że nie słyszą, co do nich mówi.
Marcin pokazał koledze obraźliwy gest.
Bożena dostała jedynkę i ze złości rozbolał ją brzuch.
Rafał zrobił koledze zdjęcie, gdy ten przebierał się na w-f i umieścił je w Internecie.
Ala w złości obraziła koleżankę, mówiąc niemiłe rzeczy o jej rodzicach.

Formy przemocy

Poproś uczniów o wypisanie na małych karteczkach rożnych form przemocy, z jakimi spotykają się w szkole (jeden rodzaj na jednej kartce). Zbierzcie karteczki i uporządkujcie je wspólnie (np. metodą "słoneczka"). Zróbcie listę zatytułowaną "Formy przemocy w naszej szkole", na pierwszych miejscach której znajdą się te zachowania, które podało najwięcej osób i stanowiące wobec tego największy problem. Możesz zapytać uczniów, jak ich zdaniem dochodzi do takich sytuacji?

Jakie są (mogą być) konsekwencje takiego wydarzenia dla wszystkich jego uczestników (ofiary, sprawcy, świadków)?

Co pomaga, a co przeszkadza przemocy w naszej szkole?

Zaproponuj, aby uczniowie podzielili się na dwie grupy. Jedna z nich spróbuje odpowiedzieć na pytanie: Co w naszej szkole pomaga przemocy? (np. brak reakcji, bierna postawa świadków, brak nauczycieli na dyżurach, ignorowanie informacji o negatywnych zachowaniach), druga natomiast na pytanie: Co w naszej szkole przeszkadza przemocy? (np. życzliwy stosunek nauczycieli do uczniów, skrzynka informacji o agresji i przemocy, zajęcia profilaktyczne dla uczniów). Obie grupy zapisują swoje ustalenia na dużych arkuszach papieru.

Zakończcie zajęcia rozwieszeniem powstałych plakatów i prezentacją pracy grup Na podsumowanie zapytaj, jakie wnioski mają z tej pracy uczniowie.

Ułożenie (na stole, na podłodze) lub przyklejenie na dużym arkuszu odpowiedzi w formie promieni słonecznych, biegnących od centralnego miejsca, które stanowi koło z napisem np. "Formy przemocy". Promienie dłuższe oznaczają, że większa liczba osób podała daną odpowiedź, krótsze - liczba mniejsza lub pojedyncza osoba.

Przygotowały w oparciu o materiały dydaktyczne kampanii „Szkoła bez przemocy”:

mgr Anna Roszkowska

mgr Dorota Jastrzębska

TEMAT: Jak sobie radzić z agresją i przemocą w naszej szkole?

Cel: pogłębienie świadomości sytuacji ofiary i świadka przemocy

wypracowanie sposobów ograniczenia zjawiska przemocy w szkole

Do przeprowadzenia zajęć potrzebne będą ci: duże arkusze szarego papieru ( 3-5 szt.), kolorowe mazaki.

Jak się czuje ofiara przemocy?

Podziel uczniów na grupy. Niech każda z nich wybierze jakąś formę przemocy spośród tych, które podało w poprzednim ćwiczeniu najwięcej osób. Poproś następnie o skoncentrowanie się na osobie, która jest w takiej sytuacji ofiarą przemocy i odpowiedź na następujące pytania:

1. Jak czuje się ofiara przemocy (jakie przeżywa emocje)?

2. Jak się zachowuje, jak próbuje sobie poradzić?

3. Co sobie może myśleć - o sobie, o innych?

4. Czego potrzebuje?

Niech każda grupa zapisze swoje odpowiedzi na dużym arkuszu papieru, zatytułowanym: "Sytuacja ofiary przemocy". Zaprezentujcie i omówcie wszystkie powstałe w ten sposób plakaty. Zwróć szczególną uwagę na różne możliwe skutki, zarówno te bezpośrednie, jak i odległe w czasie.

Gdy jestem świadkiem agresji i przemocy

Poproś uczniów, aby przypomnieli sobie sytuację, w której byli świadkami agresji lub przemocy w szkole. Na podstawie doświadczeń uczniów stwórzcie wspólny "portret psychologiczny świadka przemocy", zapisując odpowiedzi uczniów na pytania:

1. Jak zachowuje się taka osoba?

2. Co myśli w tej sytuacji?

3. Jakie przeżywa emocje, uczucia?

4. Co mu utrudnia reagowanie? Czego potrzebuje, aby reagować?

Co możemy zrobić, by w naszej szkole nie było przemocy?

Podziel uczniów losowo na pięć grup. Zaproponuj, aby każda z grup zastanowiła się nad tym, co mogą zrobić osoby, należące do jednej z grup spotykających się w ich szkole, aby nie było w niej przemocy. Te grupy to:

1. uczniowie

2. nauczyciele

3. dyrekcja

4. pozostali pracownicy szkoły

5. rodzice

Również w sposób losowy wybierzcie to, nad którym z tematów pracują poszczególne grupy.

Po zaprezentowaniu wyników pracy zaproponuj, aby uczniowie przepisali "na czysto" swoje propozycje i ustalili, w jaki sposób wręczą je przedstawicielom grup, nad którymi pracowali. Listy te mogą mieć uroczysty charakter np.; "My, uczniowie klasy IIa, uważamy, że przemoc jest poważnym problemem i dlatego prosimy Was, drodzy nauczyciele (rodzice itp.), żebyście..."

Na zakończenie zaproponuj, aby każdy uczestników zajęć (również prowadzący) w rundce dokończył zdanie:

"Aby w nasze szkole było mniej przemocy, postanawiam."

Możecie spisać także te deklaracje, przechować je, a potem wrócić do nich po jakimś czasie.

Przygotowały w oparciu o materiały dydaktyczne kampanii „Szkoła bez przemocy”:

mgr Anna Roszkowska

mgr Dorota Jastrzębska

---