Kinezjologia obręczy barkowej.
Ruchy w stawie mostkowo-obojczykowym są podobne do stawu kulistego. Wyrostek barkowy opisuje ruch kolisty na powierzchni stożka, którego wierzchołek znajduję się przy mostku. W ruchach tych oprócz do przodu i do tyłu, ku dołowi i ku górze odbywa się równocześnie obrót obojczyka dookoła jego drugiej osi. Obojczyk porusza się dookoła trzech ustawionych prostopadle do siebie osi, z położenia spoczynkowego gdy ramię zwisa swobodnie wzdłuż tułowia. Obojczyk w stawie mostkowo-obojczykowym może wykonywać nieznaczny rych ku dołowi tylko w granicach 5°. Większy zakres ruchu osiąga obojczyk podczas wysuwania (ok. 26°), jeszcze większy zakres ruchu, obojczyk uzyskuje w ruchu cofania (35°), a największy zakres ruchu uzyskuje obojczyk podczas unoszenia (50°). Ruch obniżania hamowany jest przez pierwsze żebro, pasmo przyśrodkowe więzadła mostkowo-obojczykowego. Podczas ćwiczeń pociągając ramię silnie ku dołowi i ku tyłowi zbliżamy obojczyk do pierwszego żebra, jednak zbyt silne pociągnięcie obręczy ku dołowi może doprowadzić do ucisku tętnicy podobojczykowej wskutek czego może dojść do zaniku tętna w tętnicy promieniowej. W tym samym ruchu może dojść do ucisku splotu ramiennego.
Ruchomość w stawie barkowo-obojczykowym jest podobna do połączenia mostkowo-obojczykowego, gdyż odpowiada stawowi kulistemu, przy czym jest ona ograniczona obecnością klatki piersiowej. Jeżeli wyłuszczy się koniec mostkowo-obojczykowy to będzie także wykonywał ruchy wokół stożka, przy czym jego wierzchołek znajdować się będzie przy końcu barkowym.
Synonimem nazw stawów obręczy barkowej jest staw obojczyka: boczny i przyśrodkowy. W związku z tym, że stawy te są ze sobą sprzężone, ruchy odbywają się jednocześnie w obydwu połączeniach, przy czym dotyczą nie tylko obojczyka, ale całej obręczy względem klatki piersiowej włącznie z łopatką.
Łopatka zawieszona jest za pomocą pętli mm na klatce piersiowej. Jedna pętla unosi klatkę. Wchodzą do niej: część górna m czworobocznego, dźwigacz łopatki oraz mm równoległoboczne. Druga pętla obniża ją, albo obojczyk (główne czynniki- ciężar ramienia, część dolna m czworobocznego, mm piersiowe, m najszerszy grzbietu, m zębaty przedni). Kolejna pętla przesuwa bark do przodu (m zębaty przedni i mm piersiowe). Ku tyłowi przesuwa obręcz m czworoboczny grzbietu, m najszerszy grzbietu i mm równoległoboczne. W związku z obecnością obręczy łączącej topograficznie szyję z klatką piersiową i kg ruchy ramienia mogą odbywać się tylko do poziomu. Dalsze unoszenie ramienia do pionu włącznie odbywa się za pomocą zmiany położenia łopatki. Guzek większy kości ramiennej opierając się o wyrostek barkowy łopatki w pierwszej kolejności unosi ją ku górze, a następnie powoduje jej takie położenie, że wyrostek barkowy łopatki kieruję się ku górze, a kąt dolny łopatki kieruję się do przodu nieco bocznie celując w przestrzeń międzyżebrową.
U osób szczupłych przy maksymalnym uniesieniu ramienia do góry kąt dolny jest widoczny w przestrzeni międzyżebrowej i palpacyjnie wyczuwalny. Powrót do pozycji wyjściowej odbywa się za pomocą i przy pomocy ciężaru ramienia oraz napięcia m piersiowego mniejszego. Znaczenie obu stawów obręczy jest wyraźnie widoczne w przypadku usztywnienia stawu ramiennego. Zrośnięcie kości ramiennej z łopatką zachowuje nadal duży stopień ruchomości, gdyż całą ruchomość kompensują stawy obojczyka.
Mięśnie stawów obręczy KG migrujące odgłowowo:
- m czworoboczny grzbietu
- m m-o-s
- m łopatkowo-gnykowy
Grupa tylna mm tułowia i obręczy KG:
- mm równoległoboczne
- m dźwigacz łopatki
Grupa przednia mm tułowia i obręczy KG:
- m podobojczykowy
- m piersiowy mniejszy
- m zębaty przedni
Zestawienie ruchów i wykonujące je mm w stawach obręczy KG
UNOSZENIE
- m czworoboczny grzbietu
- mm równoległoboczne
- m dźwigacz łopatki
- m zębaty przedni
- m piersiowy większy
- m m-o-s
OBNIŻANIE
- m czworoboczny grzbietu
- m zębaty przedni
- m piersiowy większy
- m piersiowy mniejszy
- m najszerszy grzbietu
- m podobojczykowy
WYSUWANIE
- m piersiowy większy
- m piersiowy mniejszy
- m zębaty przedni
- m podobojczykowy
COFANIE
- m czworoboczny grzbietu
- mm równoległoboczne
- m najszerszy grzbietu
ROTACJA OBOJCZYKA DO PRZODU
- m zębaty przedni
- m czworoboczny grzbietu
ROTACJA OBOJCZYKA DO TYŁU
- mm równoległoboczne
- m piersiowy mniejszy
- m dźwigacz łopatki
Kinezjologia ramienia.
Staw ramienny jest stawem kulistym, wolnym, wieloosiowym. Jego ruchomość uzależniona od wielu czynników jest większa od innych stawów kulistych. Wyróżnia się 7 zasadniczych ruchów stawu ramiennego. Po pierwsze- ruchy przywodzenia i odwodzenia posiadają największy zakres. Szczególnie ruchy te są najbardziej obszerne, jeżeli wykonujemy je w płaszczyźnie łopatki w stosunku do osi pionowej ustawionej prostopadle do tej płaszczyzny. W tym położeniu ruch odwodzenia ramienia do poziomu jest możliwy, natomiast w czystej płaszczyźnie czołowej ruch ten wykonywany jest w bardzo małym zakresie. Przede wszystkim o ograniczeniu ruchu decyduje napięcie torebki stawowej. W ruchu odwodzenia dół pachowy zostaje otwarty, a przyczyniają się do tego: część barkowa m naramiennego, m nadgrzebieniowy i głowa długa m dwugłowego. W ruchu przywodzenia dół pachowy ulega zamknięciu, a przyczyniają się do tego: ciężar ramienia, m piersiowy większy, głowa długa m dwugłowego i m najszerszy grzbietu.
Unoszenie ramienia w stawie ramienia powyżej poziomu nie jest możliwe z powodu napięcia mm przywodzących oraz znacznego napięcia dolnej ściany torebki stawowej. Powyżej 90° unoszenie ramienia odbywa się w stawie obojczyka. Zakres tego ruchu może dochodzić do 150°-160°, natomiast dalszy ruch ramienia do pionu przejmowany jest przez kręgosłup przez jego znaczny przeprost. W płaszczyźnie strzałkowej odbywają się ruchy wahadłowe zgięcia i prostowania.
Największą obszerność uzyskują one kiedy wykonywane są prostopadle do płaszczyzny łopatki w stosunku do przebiegającej osi poprzecznej. W ruchach tych ramiona poruszają się skośnie do przodu i w kierunkach przyśrodkowym lub do tyłu i bocznie. W całości amplituda ruchu zginania i prostowania wynosi 115°. W odróżnieniu od „czystej” płaszczyzny strzałkowej gdzie ruch do przodu wynosi 60°, natomiast do tyłu ruch jest niemożliwy. Unoszenie przednie ramienia powodują: część obojczykowa m naramiennego, m piersiowego większego, m dwugłowy ramienia oraz m kruczo-ramienny. Ruch przeciwny zginania do tyłu powodują: ciężar ramienia, głowa długa m trójgłowego, część grzebieniowa m naramiennego, m obły większy i m najszerszy grzbietu.
Ruchy obwodzenia powstają przez połączenie ruchów zginania i prostowania z odwodzeniem i przywodzeniem. Wolny koniec kości ramiennej zatacza elipsę, jednak ruchy te nie są wykonywane w stawie ramiennym, ale również w stawie obojczyka, zwiększając przy tym wybitnie ich zakres. Ruchy obrotowe odbywają się wokół osi długiej kości ramiennej, do wewnątrz nazywają się rotacją zewnętrzną bądź nawracaniem, do zewnątrz odwracaniem, przy czym ruchy obrotowe przenoszone są biernie na przedramię i rękę. Wyraźnie są one widoczne, kiedy przedramię jest zgięte pod kątem prostym. W całości ruch obrotowy wynosi ok 90° w jedną stronę, jeżeli do niego dodamy ruchy obrotowe przedramienia wynoszą ok 120°, a także ruchy zachodzące w stawach obręczy kg to łańcuch kinematyczny jakim jest kg doprowadzi do obrotu ręki zbliżonego do 360°. Odwracanie wykonują: m podgrzebieniowy, m obły mniejszy, część tylna m naramiennego. Nawracanie odbywa się głównie dzięki: silę ciężkości ramienia, m podłopatkowego, m piersiowego większego, m najszerszego i m obłego większego.
Mięśnie stawu ramiennego:
- m naramienny
- m piersiowy większy
- m obły mniejszy
- m obły większy
- m nadgrzebieniowy
- m podgrzebieniowy
- m podłopatkowy
- m kruczo-ramienny
- m dwugłowy ramienia
- m trójgłowy ramienia
Zestawienie ruchów i wykonujace je mm w stawie ramiennym
ZGINANIE
- m naramienny
- m piersiowy większy
- m kruczo-ramienny
- m nadgrzebieniowy
- m dwugłowy ramienia
PROSTOWANIE
- m naramienny
- m najszerszy grzbietu
- m obły większy
- m trójgłowy ramienia
ODWODZENIE
- m naramienny
- m nadgrzebieniowy
- m dwugłowy ramienia
- m podgrzebieniowy
PRZYWODZENIE
- m naramienny
- m piersiowy większy
- m najszerszy grzbietu
- m obły większy
- m kruczo-ramienny
- m dwugłowy ramienia
- m trójgłowy ramienia
ODWRACANIE
- m podgrzebieniowy
- m naramienny
- m nadgrzebieniowy
- m obły mniejszy
NAWRACANIE
- m naramienny
- m podłopatkowy
- m najszerszy grzbietu
- m piersiowy większy
- m obły większy
- m kruczo-ramienny
- m dwugłowy ramienia
Kinezjologia łokcia.
Oś stawu łokciowego (ramienno-łokciowy i ramienno-promieniowy) przechodzi przez środek bloczka i główki kości ramiennej. Przebiega poniżej obu nadkłykci kości ramiennej. W stawach tych odbywają się ruchy zginania i prostowania, w których udział biorą wspólnie obie kości przedramienia. Więzadło pierścieniowate utrzymuje statycznie kość promieniową względem kości łokciowej, a w związku z tym, że kość promieniowa jest kością ruchomą to kość łokciowa musi wykonywać ruchy kości promieniowej. Cechą charakterystyczną stawu łokciowego jest to, że połączenie to nie ma stałej osi. W rzeczywistości występuje wiele osi chwilowych, a średnia wartość zakresu ruchu jest uśredniona, dlatego w obrazie graficznym ruchomości stawu nie występuje linia prosta, ale linia zygzakowata. Jednak odchylenia od czystego ruchu zawiasowego są nieznaczne. Powodowane są one układem mm. Żaden z nich oprócz m ramiennego nie jest wyłącznie m zginającym i z tego powodu staw ramienno-łokciowy uważa się za staw zawiasowy z różnymi osiami chwilowymi, które wahają się wokół osi średniej. W położeniu wyprostnym staw ramienny i przedramię ustawione jest u mężczyzn pod kątem 175°, a u kobiet 180° i nieco więcej. Jest to jedna z cech dymorfizmu płciowego występującego u człowieka. Nadmierny przeprost u kobiet, a częściej u dzieci występuje na skutek słabiej rozwiniętych wyrostków: łokciowego i dziobiastego. U osób silnie fizycznie rozwiniętych ukształtowanie tych wyrostków może powodować odwrotną sytuację czyli ograniczenie zakresów ruchów. W położeniu maksymalnego zgięcia ramię i przedramię tworzą kąt 40°. Zahamowanie ruchu prostowania ostatecznie odbywa się przez zagłębienie wyrostka łokciowego w dole tego wyrostka. Podczas zginania ruch hamujący wyzwala silne napięcie tylnej ściany torebki stawowej oraz napięcie mm prostujących. Ruch zginania ogranicza również mięśniówka zginaczy przedramienia, a ostatecznie ruch zginania hamuje oparcie się wyrostka dziubiastego o dno tego wyrostka.
Staw ramienno-promieniowy ma postać stawu kulistego o dwóch osiach i płaszczyznach ruchu. Jeden ruch dotyczy zginania i prostowania i jest sprzężony ze stawem ramienno-łokciowym, a drugi - ruchy obrotowe, odbywa się również w sprzężeniu, ale ze stawem łokciowo-promieniowym. Ruchy odwodzenia i przywodzenia są w stawie łokciowym niewykonalne ze względu na budowę morfologiczną stawu i obecność więzadeł pobocznych. Główka stawu ramienno-promieniowego nie styka się we wszystkich ruchach jednakowo. Powierzchnie stawu stykają się w całości jedynie w trakcie zgięcia stawu pod kątem prostym, zarazem jest to położenie największej stabilizacji stawu łokciowego- jest położeniem naturalnym. W położeniu wyprostnym głowa kości promieniowej tylko z przodu i z tyłu przylega do dalszego (dolnego) końca kości ramiennej.
Na części boczne i przyśrodkowe kości te nieco odstają od siebie, szczególnie na powierzchni przyśrodkowej wyraźnie wyczuwa się szczelinę pomiędzy głową kości promieniowej, a głową kości ramiennej. Sztywne połączenia kostne w stawie łokciowym ulegają częściej urazom niż wiotkie połączenia ręki, dlatego zwichnięcia w obrębie łokcia są częstsze niż w obrębie ręki. Uszkodzenia stawu łokciowego dają się najlepiej zdiagnozować w tylnym rzucie stawu, szczególnie wyrostek łokciowy i oba nadkłykcie, które w położeniu wyprostnym znajdują się na 1 linii, natomiast w położeniu zgięcia tworzą trójkąt równoramienny. Odchylenia od powyższych linii stanowią chorobowe przesunięcia końców kości. Topograficznie mm działające na staw łokciowy możemy podzielić na 2 grupy- na przedniej powierzchni stawowej leżą zginacze-m dwugłowy ramienia, m ramienny, m ramienno-promieniowy, na tylnej powierzchni stawowej najsilniejszy prostownik- m trójgłowy ramienia, a w mniejszym stopniu m łokciowy.
W obrębie stawu łokciowego występuje typowe połączenie obrotowe- jakim jest staw promieniowo-łokciowy bliższy. Sprzężony on jest czynnościowo ze stawem dalszym, a ruchy odbywają się w nich równocześnie. Ruchy odbywają się dookoła osi biegnącej przez środek głowy kości promieniowej w przestrzeni międzykostnej. Oś ta ustawia się skośnie mniej więcej pod kątem 20° uzależniając swój przebieg od kierunku włókien błony międzykostnej, a kończy się na środku głowy kości łokciowej. W pozycji odwrócenia ręki, obie kości przedramienia ustawione są względem siebie równolegle, zwrócone do siebie brzegami międzykostnymi. W pozycji nawrócenia ręki kość promieniowa krzyżuje od przodu kość łokciową. W stawie promieniowo-łokciowym bliższym utworzony jest pierścień przez więzadło pierścieniowate i wcięcie promieniowe kości łokciowej. W pierścieniu tym głowa kości promieniowej wykonuje obrót do wewnątrz i na zewnątrz. W stawie promieniowo-łokciowym dalszym koniec dalszy kości promieniowej wraz z ręką wykonuje dookoła kości łokciowej obrót do wewnątrz, a w przeciwnym kierunku ruch obrotowy na zewnątrz.
W pozycji wyprostnej stawu łokciowego przedłużenie osi ruchów obrotowych przedramienia ku górze biegnie przez środek głowy kości ramiennej. W skutek tego możemy dookoła tej samej osi wykonywać nie tylko ruchy obrotowe kości promieniowej w stawie promieniowo-łokciowym, lecz także kości ramiennej w stawie ramiennym. W swobodnym ustawieniu ramienia wzdłuż tułowia oś ruchów obrotowych kg odpowiada linii siły ciężkości ramienia. Zakres ruchów przedramienia waha się w granicach 120°-140°, przy czym ruch ten hamowany jest przez napięcie zarówno mm nawracających i odwracających. Po wyłączeniu napięcia mięśniowego zakres ruchu może wzrosnąć o przedział 40°-50° co globalnie może zwiększyć amplitudę do maksymalnego-185°-190°. W obu położeniach krańcowych nawrócenia bądź odwrócenia torebki stawowe są silnie napięte. W położeniu odwróconym napina się też struna skośna. Błona międzykostna najsilniej jest napięta w tzw. położeniu pośrednim między pronacją, a supinacją w tzw. semipronacji(kołowa). W położeniu tym kciuk zwrócony jest ku górze, a trzony obu kości przedramienia odchylają się najbardziej od siebie. We wszystkich innych położeniach błona międzykostna traci swe napięcie, dlatego błona międzykostna nie odgrywa większej roli w hamowaniu ruchów nawracania i odwracania, natomiast posiada ona duże znaczenie przy przesuwaniu się wzdłuż kości promieniowej. W nieznacznym stopniu to przesunięcie odbywa się w wyproście stawu łokciowego, dlatego błona międzykostna stanowi bardzo silne zabezpieczenie kości przedramienia w czasie upadku na nawróconą rękę. Ucisk wtedy wywoływany na kość promieniową przenoszony jest na kość łokciową, a następnie na kość ramienną. Oprócz stabilizacji kości przedramienia błona międzykostna oddziałuje również na przyczepy mm. Ruchy obrotowe przedramienia wykonywane są przez 2 grupy antagonistyczne: odwracacze i nawracacze, przy czym są one znacznie słabsze od mm obracających ramię. Mm odwracające przedramię są silniejsze od mm nawracających, dlatego wiele narzędzi wymagających ruchów obrotowych jest przystosowana do obracania dla osób praworęcznych. Ponadto napięcie spoczynkowe pronatorów jest silniejsze od supinatorów i przy zwisającym wzdłuż tułowia ramieniu, ręce ustawiają się w pozycji pronacji. Najsilniejszymi pronatorami są: m nawrotny obły- szczególnie przy zgiętym łokciu, m nawrotny czworoboczny, a także zginacze i prostowniki promieniowe nadgarstka. Najsilniejszymi odwracaczami są: m dwugłowy ramienia, m odwracacz przedramienia, m odwodziciel długi kciuka, m prostownik długi kciuka, natomiast m ramienno-promieniowy przez swoja trójaktonalność spełnia funkcję zginającą, nawracającą i odwracającą.
Mięśnie stawu łokciowego:
- m dwugłowy ramienia
- m ramienny
- m ramienno-promieniowy
- m trójgłowy ramienia
- m łokciowy
Zestawienie ruchów i wykonujące je mm w stawie łokciowym
ZGINANIE
- m dwugłowy ramienia
- m ramienny
- m ramienno-promieniowy
- m prostownik promieniowy długi nadgarstka
- m nawrotny obły
- m zginacz promieniowy nadgarstka
- m dłoniowy długi
- m zginacz powierzchowny palców
PROSTOWANIE
- m trójgłowy ramienia
- m łokciowy
ODWRACANIE
- m dwugłowy ramienia
- m odwracacz przedramienia
- m ramienno-promieniowy
- m odwodziciel długi kciuka
- m prostownik długi kciuka
- m prostownik krótki kciuka
- m prostownik wskaziciela
NAWRACANIE
- m nawrotny obły
- m nawrotny czworoboczny
- m ramienno-promieniowy
- m zginacz promieniowy nadgarstka
- m prostownik promieniowy długi nadgarstka
Kinezjologia ręki.
W położeniu anatomicznym ręki osie palca 3 kości główkowatej i przedramienia leżą na jednej prostej. W położeniu tym torebki stawowe na całym swym obwodzie są równomiernie słabo napięte. W ruchach ręki wykonuje się bierne ruchy obrotowe przenoszone ze stawów promieniowo-łokciowych bliższych i dalszych. Zginanie grzbietowe i dłoniowe, odwodzenie łokciowe i promieniowe oraz ruchy obwodzenia stanowiące kompilację ruchów zgięcia i odwodzenia. Gdy łączy się ruchy obwodzenia z ruchami obrotowymi, ręka może wykonywać ruchy jak w stawie kulistym. Ruchy zginania dłoniowego i grzbietowego zachodzą w stawie promieniowo-nadgarstkowym i śródnadgarstkowym. Tylko stopień ich udziału jest różny dla poszczególnych stawów. W stawie promieniowo-nadgarstkowym podczas zginania grzbietowego ręki, zakres ruchu jest mniejszy o ok 25°, a w stawie śródnadgarstkowym o ok 45°. Podczas zgięcia dłoniowego stosunek jest odwrotny w stawie promieniowo-nadgarstkowym, zakres ok 50°, natomiast w stawie śródnadgarstkowym ok 30°. Na ogół ruch zginania grzbietowego jest nieco mniejszy niż zginania dłoniowego, a jest to związane z tym, że panewka kości promieniowej nie jest skierowana ku dołowi, ale do przodu. Osie stawu promieniowo-nadgarstkowego i śródnadgarstkowego biegną poprzecznie do długiej osi ręki, przy czym oś stawu promieniowo-nadgarstkowego biegnie poprzecznie przez kość księżycowatą, a oś stawu śródnadgarstkowego przebiega przez kość główkowatą. W ruchu zginania grzbietowego kość łódeczkowata jest widoczna i palpacyjnie wyczuwana po stronie dłoniowej, natomiast w zginaniu dłoniowym w miejscu kości łódeczkowatej następuje wgłębienie. Ruchy odwodzenia ręki są złożone. Podczas nich następuje obrót obu szeregów kości nadgarstka, ale ruch ten nie odbywa się dookoła osi dłoniowo-grzbietowej, lecz każdy szereg obraca się dookoła osi przebiegającej skośnie do wszystkich trzech głównych kierunków. W ruchu odwodzenia promieniowego odbywa się przesuwanie szeregu bliższego, nie tylko w kierunku łokciowym, lecz również zginanie dłoniowe i słabe nawracanie. Kość łódeczkowata przesuwa się w kierunku dłoniowym, kość trójgraniasta w kierunku grzbietowym tak, że na grzbiecie ręki jest wyraźnie wyczuwalna. W ruchu tym kość czworoboczna większa wyraźnie przesuwa się do dalszego końca kości promieniowej, kość grochowata oddala się od kości łokciowej w celu umożliwienia takiego położenia. Kość łódeczkowata obraca się dłoniowo w ten sposób, że między kością promieniową, a kością czworoboczną większą zostaje swym krótszym końcem wklinowana. Dołek promieniowy w położeniu odwodzenia promieniowego ustawia się poniżej wyrostka rylcowatego kości promieniowej i wyraźnie pogłębia się. W ruchu odwodzenia łokciowego wszelkie wzajemne przesunięcia kości odbywają się w odwrotnym kierunku. Wybitnie zwiększa się odległość między kością czworoboczną większą, a kością promieniową, natomiast zmniejsza się odległość skrajnie leżącej kości grochowatej z kością łokciową. Dołek kości promieniowej w całości zaczyna się wypełniać i przesuwa się w kierunku grzbietowym. Skośna oś ruchu stawu promieniowo-nadgarstkowego biegnie od strony grzbietowej w kierunku dłoniowym przez wyrostek rylcowaty kości promieniowej, kości główkowatej oraz kości grochowatej. Szereg dalszy nadgarstka nie może poruszać się dookoła tej samej osi, bowiem cała ręka wykonywała by w ruchu odwodzenia promieniowego zgięcie dłoniowe i nawracanie. Natomiast szereg dalszy w ruchu odwodzenia promieniowego wykonuje ruch boczny w kierunku dopromieniowym, zginanie grzbietowe i odwracanie. Dlatego działanie zginania dłoniowego oraz nawracanie zostaje w tym ruchu zniesione i ręka wykonuje czyste odwodzenie promieniowe, dlatego ruch szeregu dalszego występuje wokół osi skośnej o kierunku przeciwnym tzn. dłoniowo-grzbietowym. Ze względu na to, że powierzchnia stawu nadgarstkowego kości promieniowej skierowana jest skośnie i do przodu. Dlatego ruchy odwodzenia łokciowego są znacznie większe i z położenia pośredniego wynoszą 45°, natomiast ruchy odwodzenia promieniowego są niezbyt obszerne i wynoszą ok 15°-20°. Na ruchy stawu nadgarstkowego najsilniej oddziałują zginacze. Ich praca jest równa pracy zginaczy stawu łokciowego, dwukrotnie mniejsza jest praca prostowników. Znacznie słabsze od nich są mm odwodzące rękę promieniowo i łokciowo, przy czym znacznie silniejsze odwodzenie promieniowe. Najsilniejszymi zginaczami dłoniowymi są oba zginacze palców. Znacznie słabiej działają: m zginacz długi kciuka i oba zginacze nadgarstka. Najsłabszy zginacz to odwodziciel długi kciuka. Spośród mm zginających grzbietowo największą siłę rozwija prostownik palców, słabiej od niego wykonują pracę prostowniki nadgarstka, a najsłabiej prostują: m prostownik wskaziciela i m długi kciuka. W odwodzeniu łokciowym największą siłę wykonują: zginacze i prostowniki łokciowe nadgarstka, w odwodzeniu promieniowym największą siłę wykonuje prostownik promieniowy długi nadgarstka.
Stawy nadgarstkowo-śródręczne i międzyśródręczne 2-5 palca, charakteryzują się wybitnie płaskimi powierzchniami stawowymi z bardzo silnie napiętymi torebkami i więzadłami, dlatego kości szeregu dalszego oraz kości śródręcza wykazują się minimalną ruchomością, ale są czynnościowo sprzężone. Najmniejszą ruchomość ma kość śródręcza palca środkowego, nieco większa druga kość śródręcza, największą ruchomość posiadają 4 i 5 kość śródręcza, gdyż są to kości, które nieco luźniej łączą się z nadgarstkiem, ponadto piąta kość śródręcza jest słabiej wklinowana w nadgarstek, dlatego mały palec w niewielkim stopniu może wykonywać ruchy przeciwstawne takie jak kciuk. Staw nadgarstkowo-śródręczny kciuka zaliczony jest w podziale funkcjonalności do stawów dwuosiowych o siodełkowatych powierzchniach. Oś jednego ruchu w stawie nadgarstkowo-śródręcznym kciuka ustawiona jest w kierunku grzbietowo-dłoniowym, w stosunku do niej odbywają się ruchy odwodzenia i przywodzenia kciuka. Druga oś ruchu biegnie z kierunku promieniowo-łokciowego i wokół niej odbywają się ruchy przeciwstawiania i odprowadzania kciuka. Zakres ruchu odwodzenia kciuka 35°-40°, a przeciwstawiania 45°-60°. Kombinacją przedstawionych ruchów jest ruch obwodzenia w stawie nadgarstkowo-śródręcznym kciuka- można wykonywać ruchy obrotowe przy pełnej stabilizacji paliczka dalszego kciuka i z tego względu ruchy kciuka są wielostronne. Staw nadgarstkowo-śródręczny kciuka otoczony jest ze wszystkich stron mm, które nazywamy kłębem kciuka. Wyróżnia się 4 grupy mm oddziałujących bezpośrednio na kciuk, dla ruchu odwodzenia: m odwodziciel kciuka i m zginacz krótki kciuka, dla ruchu przywodzenia: m międzykostny grzbietowy oraz przywodziciel i prostownik kciuka, dla przeciwstawiaczy: zginacz i przywodziciel kciuka, dla odprowadzania: prostownik i odwodziciel długi kciuka.
Mięśnie stawu bliższego ręki:
- m zginacz promieniowy nadgarstka
- m zginacz łokciowy nadgarstka
- m zginacz powierzchowny palców
- m zginacz głęboki palców
- m prostownik promieniowy długi nadgarstka
- m prostownik promieniowy krótki nadgarstka
- m prostownik łokciowy nadgarstka
- m prostownik palców
- m prostownik wskaziciela
- m odwodziciel długi kciuka
- m prostownik długi kciuka
- m dłoniowy długi
- m zginacz długi kciuka
Mięśnie stawów bliższych:
ZGIĘCIE DŁONIOWE
- m zginacz powierzchowny palców
- m zginacz głęboki palców
- m zginacz długi kciuka
- m zginacz promieniowy nadgarstka
- m zginacz łokciowy nadgarstka
- m odwodziciel długi kciuka
ZGIĘCIE GRZBIETOWE
- m prostownik palców
- m prostownik promieniowy długi nadgarstka
- m prostownik promieniowy krótki nadgarstka
- m prostownik łokciowy nadgarstka
- m prostownik długi kciuka
- m prostownik wskaziciela
ODWODZENIE PROMIENIOWE
- m prostownik promieniowy długi nadgarstka
- m prostownik promieniowy krótki nadgarstka
- m odwodziciel długi kciuka
- m prostownik długi kciuka
- m prostownik wskaziciela
- m zginacz promieniowy nadgarstka
PRZYWODZENIE ŁOKCIOWE
- m prostownik łokciowy nadgarstka
- m zginacz łokciowy nadgarstka
Mięśnie stawów dalszych:
- m zginacz powierzchowny palców
- m zginacz głęboki palców
- m prostownik palców
- m prostownik wskaziciela
- m prostownik palca małego
- mm glistowate
- mm międzykostne dłoniowe
- mm międzykostne grzbietowe
- m odwodziciel palca małego
- m zginacz krótki palca małego
- m przeciwstawiacz palca małego
Mięśnie stawu śródręczno-paliczkowego:
ZGINANIE
- m zginacz powierzchowny palców
- m zginacz głęboki palców
- mm glistowate
- mm międzykostne dłoniowe
- mm międzykostne grzebieniowe
- m odwodziciel palca małego
- m zginacz krótki palca małego
PROSTOWANIE
- m prostownik palców
- m prostownik wskaziciela
- m prostownik palca małego
ODWODZENIE
- mm międzykostne dłoniowe
- m prostownik palca małego
- m prostownik wskaziciela
PRZYWODZENIE
- mm międzykostne grzbietowe
- m prostownik palców
- m odwodziciel palca małego
Mięśnie stawów międzypaliczkowych bliższych:
ZGINANIE
- m zginacz powierzchowny palców
- m zginacz głęboki palców
PROSTOWANIE
- mm międzykostne dłoniowe
- mm międzykostne grzbietowe
- mm glistowate
- m odwodziciel palca małego
Mięśnie stawów międzypaliczkowych dalszych:
ZGINANIE
- m zginacz głęboki palców
PROSTOWANIE
- mm międzykostne dłoniowe
- mm międzykostne grzbietowe
- mm glistowate
- m odwodziciel palca małego
Mięśnie stawów kciuka:
- m prostownik długi kciuka
- m zginacz długi kciuka
- m prostownik krótki kciuka
- m odwodziciel długi kciuka
- m odwodziciel krótki kciuka
- m zginacz krótki kciuka
- m przeciwstawiacz kciuka
- m przywodziciel kciuka
Mięśnie stawu nadgarstkowo-śródręcznego kciuka:
ODWODZENIE
- m prostownik krótki kciuka
- m odwodziciel krótki kciuka
- m odwodziciel długi kciuka
PRZYWODZENIE
- m prostownik długi kciuka
- m zginacz krótki kciuka
Typy budowy miednicy wg Gutmanna:
1)
- linia pionowa z otworu słuchowego zewnętrznego do postawy
- linia pionowa przechodząca przez krawędź promontorium
2)
- linia pionowa z otworu słuchowego zewnętrznego do podstawy
- linia pionowa przechodząca przez krawędź promontorium
3)
- linia pionowa przechodząca przez krawędź promontorium
- linia pionowa z otworu słuchowego zewnętrznego do podstawy
Mięśnie stabilizujące miednicę:
PŁASZCZYZNA CZOŁOWA
- m przywodziciel długi
- m przywodziciel krótki
- m przywodziciel wielki
- m pośladkowy wielki
- m pośladkowy średni
- m pośladkowy mały
PŁASZCZYZNA STRZAŁKOWA
- m dwugłowy uda
- m półścięgnisty
- m półbłoniasty
- m zasłaniacz zewnętrzny
- m grzebieniowy
- m przywodziciel wielki
- m przywodziciel długi
- m przywodziciel krótki
- m pośladkowy wielki
Kinezjologia biodra.