DECYZJA

• celowy nielosowy wybór jednego z co najmniej dwóch alternatywnych rozwiązań danego problemu

• (postanowienie, rozstrzygnięcie, wybór rozwiązania jakiegoś problemu)

Znaczenie rezultatowe:

- akt wyboru celu lub sposobu działania pożądanego z punktu widzenia systemu w ramach którego wybór ten jest dokonywany. W tym rozumieniu istota decyzji związana jest z koncentracją uwagi na rezultacie określonego ciągu zdarzeń lub czynności doprowadzających do aktu wyboru przyszłego działania.

Znaczenie czynnościowe:

• poszukiwanie takich rozwiązań pojawiających się problemów, które mogą zapewnić realizację zamierzonych celów systemu. Istotą jest koncentracja uwagi na czynnościach, które prowadzą do rozwiązania problemu decyzyjnego. (decydowanie, podejmowanie decyzji, rozwiązywanie problemów)

KLASYFIKACJA DECYZJI

1. Charakter decyzji:

• kierownicze i niekierownicze,

2. Stopień scentralizowania:

• scentralizowane i zdecentralizowane,

3. Czas - okres:

• bieżące, średnio i długookresowe,

4. Zasięg:

• strategiczne, taktyczne i operacyjne,

5. Rodzaj:

• wykonawcze, alokacyjne, badawcze, oceniające,

6. Liczba decydentów:

• indywidualne i grupowe (kolegialne),

7. Ryzyko:

• mniej i bardziej ryzykowne,

8. Sposób podejmowania:

• programowane i nieprogramowalne

DECYZJE INDYWIDUALNE CZY GRUPOWE (KOLEGIALNE)?

KOLEGIALNOŚĆ

• sformalizowana

• konsultacyjna

INDYWIDUALNE

zalety

1. większe poczucie odpowiedzialności

2. jedność uprawnień i odpowiedzialności

3. większa szybkość podejmowania decyzji

4. mniejsze koszty procesów decyzyjnych

5. większa możliwość podjęcia decyzji
w kwestiach trudnych i niepopularnych

6. mniej „zgniłych kompromisów”

wady

1. gorsze merytoryczne przygotowanie

2. dezintegracja decydenta i realizatora

3. mniejsze zaangażowanie wykonawców

4. większa możliwość samowoli
i nadużyć decydentów

GRUPOWE

zalety

1. możliwość ujawnienia szeregu interesujących pomysłów

2. lepsze doinformowanie

3. większe zaangażowanie w późniejszą realizację

4. ukształtowanie się bardziej partnerskich relacji pomiędzy grupą i jej liderem

wady

1. niebezpieczeństwo pojawienia się „stadnego myślenia”

2. skłonność do nadmiernego ryzyka

3. wydłużenie czasookresu procesu decyzyjnego

4. niebezpieczeństwo nadmiernej ekspozycji interesów grupowych „klikowość”

REGUŁY DECYZYJNE:

• dominacji,

• koniunkcyjna,

• dysfunkcyjna,

• leksykograficzna,

• eliminacji,

• maksymalizacji,

• sumowania użyteczności.

RACJONALNOŚĆ DECYZJI KIEROWNICZYCH

• rzeczowa - wybór takiego wariantu który doprowadza do osiągnięcia celu

• metodyczna - decyzja podjęta w dobrej wierze, zgodnie
  z zasadami i wykorzystaniem dostępnej informacji (nawet jeśli wynik jest negatywny)

CZYNNIKI DETERMINUJĄCE RACJONALNOŚĆ DECYZJI

- subiektywne

- wydolnościowe

- motywacyjne

- obiektywne, w tym bariery

• informacyjna

• zasobowa

• biurokratyczna

• społeczna

DECYZJE OPTYMALNE I ZADAWALAJĄCE

warunki podjęcia decyzji optymalnej

• istnieje zespół kryteriów pozwalających na porównanie wszystkich alternatyw wyboru

• dany wariant decyzyjny jest według tych kryteriów najlepszy ze wszystkich

warunki podjęcia decyzji zadowalającej

• istnieje zespół kryteriów ustalających minimalne warunki wyboru wariantu

• dany wariant odpowiada tym kryteriom lub jest od nich lepszy

BARIERY ORGANIZACYJNE

• hierarchiczna

• nienaruszalności (tabu)

• mądrości grupowej

• taktyczna

• pozornych kompetencji

TYPOWE BŁĘDY POPEŁNIANE W PROCESACH DECYZYJNYCH:

• zwlekanie,

• niezdecydowanie,

• zrzucanie decyzji na inne osoby,

• syndrom strusia,

• racjonalizacja,

- zaprzeczanie przykrym konsekwencjom,

- pomniejszanie niepowodzenia,

- przecenianie korzyści i zalet,

- unikanie osobistej odpowiedzialności.

• pośpiech,

- presja czasu,

- lęk przed obnażeniem niewiedzy.

• nadmierne zaufanie do siebie,

• uprzedzenia,

• obawa przed popełnieniem błędu,

• obawa przed zmianą.

---