Wspólne zasady dotyczące wszystkich wspólnot: ZASADY PODSTAWOWE:

• Zakaz dyskryminacji ze względu na przynależność państwową-> kraj powinien traktować towaru i obywateli innych państw jak swoje własne, zakaz dyskryminacji jawnej ale tez ukrytej, zakaz nie zabrania dyskryminacji odwrotnej ( swoje można traktować gorzej bardziej restrykcyjnie)

• Zasada subsydiarności-> wprowadzona traktatem z Maastricht, wiąże się z podziałem kompetencji pomiędzy wspólnoty a państwa członkowskie, na mocy przepisów traktatu dana kompetencja może być realizowana zarówno przez wspólnoty jak i państwa członkowskie ->zależy od celu

• Zasada proporcjonalności-> akty prawne państw członkowskich i wspólnoty muszą być odpowiednie i konieczne do osiągnięcia celów, których realizacja jest dopuszczona przy pomocy danej regulacji. Trzeba stosować sposób skuteczny ale jak najmniej restrykcyjny

• Zasada wzmocnionej współpracy-> możliwość podejmowania pogłębionej integracji przez państwa bardziej rozwinięte gospodarczo i bardziej spójne. Współpraca musi być otwarta dla innych jak osiągną ten sam poziom rozwoju.

Zasady prawa wspólnotowego dotyczące obowiązywania prawa:

1. Bezpośredniego stosowania

2. Bezpośredniego skutku

3. Nadrzędności prawa wspólnotowego

AD1 Oznacza że norma prawa wspólnotowego uzyskuje status prawa pozytywnego w państwach członkowskich bez konieczności jej wprowadzania-> transformacja do porządku krajowego, wystarczy publikacja na łamach wspólnoty

AD2 Prawo wspólnotowe wprost nakłada na jednostki pewne prawa i obowiązek. W praktyce podmioty indywidualne w państwach członkowskich mogą przed sądami krajowymi powoływać się na treść prawa wspólnotowego i wywodzić z niego określone prawa dla siebie lub obowiązki dla drugiej strony:

• Płaszczyzna weryfikacyjna (pionowa)-> wtedy kiedy norma prawa tworzy prawa dla jednostki która może je podnieść przeciwko państwu lub podmiotom publicznym stanowiących uosobienie państwa

• Płaszczyzna horyzontalna-> wtedy kiedy jednostka na podstawie prawa wspólnotowego wywodzi swoje prawa w stosunku do innych podmiotów indywidualnych w krajach członkowskich

AD 3 Oznacza, że w sytuacji sprzeczności pomiędzy normą prawa wspólnotowego a normą prawa krajowego, prawo wspólnotowe ma zawsze pierwszeństwo zastosowania, ale nie oznacza to uchylenia lub unieważnienia prawa krajowego.

Pojęcia i klasyfikacja źródeł prawa:

Źródła prawa-> akty prawne zawierające przepisy prawne z których treść można wyinterpretować normy prawne , czyli przyjęte przez prawodawcę wzorce postępowania. W skład źródeł prawa wspólnotowego wchodzą zarówno akty prawa stanowionego jak i niestanowionego (prawo niespisane) do którego zaliczamy zwyczaje oraz ogólne zasady prawa stworzone przez Europejski Trybunał Sprawiedliwości.

• Prawo stanowione-> obejmuje prawo pierwotne (traktatowe) i prawo wtórne inaczej prawo pochodne

• Prawo pierwotne lub umowne prawo międzynarodowe, które dało podstawy powstania i ewolucji wspólnot a obecnie stanowi podstawy funkcjonowania UE

• Prawo podstawowe to prawo, które zostało ustanowione i pochodzi bezpośrednio od państw członkowskich

PRAWO PIERWOTNE	PRAWO WTÓRNE
Traktaty założycielskie oraz ich uzupełnienia i modyfikacje Wszystkie umowy podpisane pomiędzy państwami członkowskimi w zakresie celów i zadań wspólnot Akty przyjęte przez przedstawicieli państw członkowskich zasiadających w Radzie UE Traktaty akcesyjne na podstawie których wspólnoty powiększyły się o nowych członków Traktaty budżetowe reformujące zasady finansowania wspólno	Instrumenty z mocą prawną-> prawo wiążące Rozporządzenia Dyrektywy Decyzje Instrumenty bez mocy prawnej Zalecenia Opinie Niektóre umowy międzyrządowe

Prawo pochodne-> akty prawne uchwalane przez instytucje wspólnotowe posiadające kompetencje ustawodawcze w calu wykonania zadań traktatowych organizacji i usprawnienia legislacyjne posiadające w różnym zakresie: Rada UE, Komisja Europejska, Parlament Europejski,-> wraz z rozwojem wspólnot ulegają rozszerzenia kompetencje Parlamentu Europejskiego.

Dużo jest aktywów prawnych nienazwanych:

• Uchwały

• Rezolucje

• Deklaracje

• Wyjaśnienia

• Memoranda

• Prognozy

Charakterystyka źródeł prawa wtórnego:

1. Rozporządzenie -> odpowiada krajowej ustawie i jest to akt prawny ogólnie obowiązujący i wiążący w całości, rozporządzenie ma szeroki nieograniczony krąg adresatów do których należą: Państwa Członkowskie, instytucje wspólnotowe, obywatele wspólnoty, podmioty prawne, gospodarcze. Rozporządzenia mają skutek horyzontalny jak i wertykalny.

• Rozporządzenia podstawowe-> wydawane przez Rade UE czasem przez Rade i Parlament

• Rozporządzenia wykonawcze-> wydawane przez Komisję Europejską na podstawie upoważnienia wydanego przez Radę czasem może je wydawać Europejski Bank Centralny

Wiąże co do wszystkich zawartych w nich postanowień od momentu wydania, posiada cechę bezpośredniego stosowania. Rozporządzenie wiąże we wszystkich państwach członkowskich i jest instrumentem ujednolicającym prawa. Wchodzi w życie po opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym UE w terminie wskazanym w treści rozporządzenia lub po 20 dniach od jego publikacji. Zakazane jest wprowadzanie rozporządzenia do prawa krajowego za pomocą uchwalania ustawy o treści identycznej jak ta w rozporządzeniu. Zakazane jest nawet przedrukowywanie rozporządzenia do krajowego dziennika.

2. Dyrektywa-> w odróżnieniu od rozporządzenia ten akt prawny służy harmonizacji ustawodawstw krajowych. Cel ma być ten sam ale kraj rozwiązuje ten plan za pomocą własnych środków. Dyrektywa wiąże państwo członkowskie do którego jest skierowana w zakresie celów jakie mają być osiągnięte, pozostawiając władzom krajowym swobodę wyboru metod i form ich realizacji. Dyrektywa stanowi pośrednią formę legislacji w ramach wspólnot, dlatego że jej tworzenie odbywa się dwuetapowo:

1. Ustalenia na poziomie wspólnotowym linii politycznej i lepu przy pozostawieniu państwu członkowskiemu swobody w ustalaniu środków i form jego osiągnięcia

2. Zawarty w treści dyrektywy cel poddany jest transpozycji do krajowego porządku prawnego poprzez wydanie odpowiednich przepisów

Dyrektywy są przyjmowane przez Rade UE przy współudziale Parlamentu ale też w szczególnych przypadkach przez Komisję Europejską. Z reguły jest to 2 lata. W ciągu tego okresu państwa członkowskie mają obowiązek podjąć działania zmierzające do implementacji dyrektywy-> do wprowadzenia jej postanowień do porządku wewnętrznego w taki sposób aby osiągnięty został skutek przewidziany w treści dyrektywy. Do momentu wprowadzenia dyrektywy przez państwo członkowskie obywatele i osoby prawne nie będą mogły korzystać w pełni z praw jakie im ona przyznaje. Sposób transpozycji należy do państwa członkowskiego alt to musi być metoda, która rzeczywiście ten cel zrealizuje

3. Decyzja-> akt indywidualny skierowany do konkretnego adresata, którym może być państwo członkowskie, osoba prawna, obywatele UE. Decyzja obowiązuje adresata w całości, przy czym ten adresat nie musi być w decyzji nazwany, wystarczy że ustalony w decyzji krąg osób nadaje się do indywidualizacji. Rada UE i Komisja Europejska które wydają decyzje, zbliżone są do krajowych aktów administracyjnych. Decyzje które są podjęte wspólnie przez PARLAMENT I Radę UE ogłoszone są w Dzienniku Urzędowym UE, pozostałe notyfikowane są stronom i takie decyzje nabywają mocy obowiązującej od momentu notyfikacji. Ochrony prawne wobec nielegalności decyzji może zażądać każda osoba fizyczna lub prawna, nawet jeśli decyzja skierowana jest do innych podmiotów, jeśli osoba wykaże że kwestionowana decyzja dotyczy jej bezpośrednio i osobiście. Decyzje mogą wywoływać bezpośredni skutek. W sytuacji gdy adresatem jest państwo członkowskie skutki wobec niepaństwowych podmiotów wywołuje dopiero akt prawny do którego wydania zobowiązane zostało państwo lub na którego wydanie zezwolono. Jeżeli jednak decyzja nie pozostawia państwu żadnej swobody wtedy akt prawa krajowego nie ma własnego znaczenia i jednostka już na podstawie samej decyzji nabywa uprawnienia lub nakładane są na nie obowiązki. Jeżeli decyzja zawiera sprawy finansowe to jest narzędziem egzekwującym o ile jej adresatem nie jest państwo członkowskie.

4. Zalecenia i opinie-> instytucje wspólnotowe mogą je formułować zawsze kiedy uznają to za stosowne: Parlament + Rade UE lub sama Rada UE; zlecenie dochodzi do skutku z inicjatywy własnej organu i sugeruje adresatowi określony sposób rozwiązania. Opinia jest inspirowana działaniem innego organu i jest mniej stanowcza. Stanowi jedynie wyrażenie poglądu, chociaż czasami z zaniechaniem jej wydania traktat wiąże konkretne skutki prawne. Sądy krajowe powinny je uwzględniać w interpretacji spraw wspólnotowych. Mają osobowość gdy są przewidziane w postępowaniach traktatowych.

5. Umowy

1. Umowy zawierane przez wspólnoty-> są uważane za źródło prawa wspólnotowego

1. Umowy zawierane przez wspólnoty działające samodzielni e z jednym lub kilkoma państwami trzecimi-> przedmiot umowy mieści się w całości w zakresie traktatowych kompetencji wspólnoty

2. Umowy mieszane zawierane z jednej strony przez wspólnoty i państwo członkowskie z państwami trzecimi

2. Umowy zawierane przez państwa członkowskie z innymi podmiotami prawa międzynarodowego- nie są uważane za źródło prawa wspólnotowego ale w niektórych przypadkach mogą być uznane za TWORZĄCE PRAWO WSPOLNOTOWE. Takie umowy państwa członkowskie mogą zawierać tylko w dziedzinach w których wspólnotom nie przysługuje kompetencja wyłączna do zawierania umów międzynarodowych.

3. Umowy zawierane pomiędzy państwami członkowskimi-> są one źródłem prawa wspólnotowego

EIE wykład VIII 30 listopada 2009

---