Zadania - ćwiczenia 4
OPCJE WALUTOWE
Wyróżniamy opcje:
kupna (call) - w tym instrumencie będzie następował zakup waluty w terminie według z góry ustalonych warunków;
sprzedaży (put) - w tym instrumencie będzie następowała sprzedaż waluty w terminie według z góry ustalonych warunków;
europejskie - których wykonanie jest możliwe dopiero w terminie zapadalności;
amerykańskie - których wykonanie jest możliwe w każdym dniu;
giełdowe - są w obrocie giełdowym i w związku z tym są tak samo wystandaryzowane jak futures;
pozagiełdowe (bankowe) - są w obrocie pozagiełdowym i notowane przez banki.
Oczywiście są instrumenty jeszcze bardziej zaawansowane niż zwykła opcja, jak chociażby opcja na kontrakt futures albo opcja na swap - to tzw. kontrakt pochodny drugiej generacji.
W każdej opcji można zająć pozycję długą i pozycję krótką.
long call - kupno opcji kupna
short call - sprzedaż opcji kupna
long put - kupno opcji sprzedaży
short put - sprzedaż opcji sprzedaży
W kontrakcie opcyjnym istotne jest określenie ceny wykonania - strike price, exercise price oraz premii - czyli ceny za opcję jaką płaci nabywca opcji stronie sprzedającej opcję.
Premia jest płacona zawsze w momencie zawarcia kontraktu i jest najczęściej podawana w odniesieniu do całego kontraktu np. 2000 PLN za 100 000 EUR lub też w odniesieniu do jednej jednostki waluty obcej - 0,07 za 1 EUR.
Wielkość premii zależy od kilku czynników, w tym przede wszystkim: kursu ustalonego w opcji - w porównaniu do kursu natychmiastowego, czasu pozostającego do rozliczenia opcji oraz zmienności kursu walutowego.
Z tego też wynika, że wraz z każdą zmianą kursu będzie następowała zmiana wielkości premii i w przypadku gdy mamy do czynienia z opcjami będącymi w obrocie giełdowym to dla opcji, która ma termin zapadalności za 3 miesiące będą każdego dnia ulegały zmianie wielkości premii, ale nie wielkości kursu wykonania.
Zgodnie z danymi np. z giełdy CME na kontrakt opcyjny na GBP/ USD na grudzień 2010, opcja amerykańska - były kwotowane dnia 26 listopada 2010 następujące kontrakty.
STRIKE |
PREMIUM |
TYP |
ZMIANA DO DNIA POPRZEDNIEGO NA PREMII |
14900 |
0.0002 |
PUT |
-0.0002 |
15000 |
0.0003 |
PUT |
-0.0002 |
15100 |
0.0004 |
PUT |
-0.0001 |
15300 |
0.0014 |
PUT |
+0.0006 |
STRIKE |
PREMIUM |
TYP |
ZMIANA DO DNIA POPRZEDNIEGO NA PREMII |
15800 |
0.0028 |
CALL |
-0.0055 |
15900 |
0.0014 |
CALL |
-0.0033 |
16000 |
0.0007 |
CALL |
-0.0020 |
16300 |
0.0002 |
CALL |
-0.0004 |
16400 |
0.0002 |
CALL |
-0.0003 |
16600 |
0.0001 |
CALL |
-0.0002 |
16800 |
0.0001 |
CALL |
+0.0001 |
17000 |
0.0001 |
CALL |
+0.0001 |
ŹRÓDŁO: http://www.cmegroup.com/trading/fx, 27 LISTOPADA 2010.
Należy pamiętać, że opcja jest:
in the money - w pieniądzu - zyskowna i korzystna
at the money - przy pieniądzu - obojętna
out of the money - poza pieniądzem - niekorzystna i niezyskowna
Ponadto w opcji jest nierównomierność praw i obowiązków stron transakcji.
Nabywca - strona kupująca opcję (niezależnie czy jest to opcja kupna czy sprzedaży) jest stroną decydującą, musi zapłacić premię sprzedawcy i maksymalna strata z opcji to wielkość premii, natomiast zysk jest nieograniczony.
Wystawca - strona sprzedająca opcję jest zobowiązany do wykonania opcji jeśli nabywca sobie tego zażyczy, maksymalna strata jest nieograniczona, natomiast wielkość zysku jest ograniczona do wielkości otrzymanej premii.
Realizacja praw z opcji leży po stronie nabywcy:
- może opcję wykonać jeśli jest to korzystne,
- może opcję wygasić - tzn. nie podjąć działania i stracić wielkość premii,
- może opcję odsprzedać jeśli jest to opcja podlegająca obrotowi np. na rynku giełdowym.
Opcja jest ciekawym instrumentem również do spekulacji
Przykład 1
Jesteśmy zobowiązani do zapłaty za 3 miesiące kwoty 100 000 USD. Dziś kurs wynosi 3,8000 PLN, a więc musielibyśmy zapłacić za nie w całości 380 000 PLN. Obawiamy się, że kurs PLN może spaść w stosunku do USD i aby zabezpieczyć ryzyko kursowe kupujemy 3 miesięczną opcję kupna po kursie wykonania 3,9 i cenie 900 punktów bazowych.
Jak postąpisz jeśli cena na rynku spot w dniu zapadalności opcji będzie się kształtować następująco, jak w takiej sytuacji określiłbyś te opcję (at the money etc..)
kurs USD wynosi 3,8000
kurs USD wynosi 3,9500
kurs USD wynosi 4,2000
kurs USD wynosi 4,0000
Przykład 2
Przypuśćmy, że otrzymamy za 3 miesiące kwotę 100 000 EUR. Dziś kurs wynosi 3,8000 PLN. Obawiamy się, że kurs PLN może wzrosnąć w stosunku do EUR i aby zabezpieczyć ryzyko kursowe kupujemy 3 miesięczną opcję sprzedaży po kursie wykonania 3,9 i cenie 980 punktów bazowych.
Jak postąpisz jeśli cena na rynku spot w dniu zapadalności opcji będzie się kształtować następująco, jak w takiej sytuacji określiłbyś te opcję (at the money etc..)
kurs USD wynosi 3,7000
kurs USD wynosi 3,9000
kurs USD wynosi 4,2000
Zadanie 1
18 kwietnia 200X r. dwa wybrane banki kwotują 2 m-czne opcje :
|
EUR |
USD |
Bank |
3 m-ce |
2 m-ce |
Strike price |
||
A |
4,1609 |
3,6241 |
B |
4,1567 |
3,6238 |
Cena kupna - call - premia |
||
A |
1043 |
698 |
B |
830 |
611 |
Cena sprzedaży - call - premia |
||
A |
1123 |
756 |
B |
1033 |
657 |
Cena kupna - put - premia |
||
A |
923 |
598 |
B |
972 |
657 |
Cena sprzedaży - put - premia |
||
A |
1003 |
656 |
B |
1038 |
657 |
Premia w zł za 10 000 jednostek waluty; na górze kursy opcyjne |
||
Firma X bierze udział w dwóch przetargach zagranicznych, Wartość pierwszej z transakcji, gdyby doszła do skutku wynosi 10 mln EUR, drugiej - 15 mln USD. Oba przetargi zostaną rozstrzygnięte za miesiąc, a płatności nastąpiłyby : w przypadku EUR za 3 miesiące, USD za 2 miesiące.
Przed jakim problemem stoi firma?
Zaproponuj firmie optymalny wariant zabezpieczenia?
Doradź, co powinna zrobić gdy po trzech miesiącach jeden z banków kwotuje kurs spot :
1 EUR = 4,1100-05 PLN; 1 USD = 3,5612-17 PLN a firma zrealizowała tylko dostawę w USD ?
Zadanie 2
Polski importer jest w trakcie negocjacji kontraktu na zakup towarów o wartości 2.000.000 EUR. Ostateczne rozstrzygnięcie nastąpi w ciągu miesiąca, a płatność miałaby nastąpić na warunkach 2-m-cznego kredytu. Tego dnia jeden z banków kwotuje mu kurs opcyjny dla pożądanej przez importera opcji : 1 EUR = 3,4710 PLN przy premii : p = 1168 zł na 1 opcję. Wielkość jednej opcji wynosi : 100.000 EUR. Rozważ, jak postąpi importer i dokonaj rozliczenia gdy : wynegocjuje kontrakt lub też w drugim przypadku nie wynegocjuje kontraktu i i gdy kurs spot w dniu płatności wyniesie:
1 EUR = 3,4600 PLN 2) 1 EUR = 3,5000 PLN 3) 1 EUR = 3,6710 PLN.
5