PODSTAWY MORFOLOGII, FIZJOLOGII I GENETYKI BAKTERII

1. Budowa komórki bakteryjnej:

• prokariotyczne organizmy brak wyodrębnionego jądra komórkowego, materiał genetyczny bezpośrednio w cytoplazmie

• ściana komórkowa gruba błona zewnętrzna

• materiał genetyczny:

• DNA mieści się w CHROMOSOMIE BAKTERYJNYM (NUKLIDZIE)

• o prostej budowie: kolisty, zamknięty, skręcony dwuniciowy

• także w PLAZMIDACH, które nie są część komórki

• błona komórkowa pukla się do wnętrza komórki i tworzy MEZOSOMY, gdzie zachodzą pewne procesy metaboliczne

• ściana komórkowa:

Bakterie Gram dodatnie	Bakterie Gram ujemne
prosta budowawiele warstw peptydoglikanu (mureniny) dodatkowo białka lub lipidy	bardziej złożona: bezpośrednio przy błonie komórkowej przestrzeń periplasmatyczna nad nią warstwa peptyglikanu

• otoczki:

• polisacharydowe lub poliaminokwasowe

• ochrona przed fagocytozą, infekcją (bakteriofagami) lub niekorzystnymi warunkami środowiska

• rzęski umożliwiają czynny ruch bakterii (jedna lub wiele rzęsek różne położenia)

• fimbrie długie nitkowate lub rurkowate struktury zbudowane z białek

• zwykłe lub adherencyjne do przyłączenia do gospodarza

• płciowe do koniugacji

• Fizjologia bakterii:

• ze względu na zapotrzebowanie na składniki odżywcze:

• autotrofy:

• potrafią syntetyzować wszystkie elementy komórki i inne substancje niezbędne do życia z prostych związków

• heterotrofy:

• potrzebują do wzrostu obecności w środowisku wybranych substancji odżywczych

• z względu na sposób oddychania i tolerancje tlenu:

• bezwzględne tlenowce:

• wymagają tlenu i ich wzrost jest hamowany w przyp[Adku braku w odpowiednim stężeniu

• bezwzględne beztlenowce:

• giną w obecności nawet małej ilości tlenu, fermentacja zamiast oddychania tlenowego

• względne beztlenowce:

• dla wielu źródłem energii jest zarówno oddychanie tlenowe, jak i fermentacja

• bakterie mikroareofilne:

• do oddychania wymagają tlenu, ale niektóre rosną lepiej w stężeniu niższym niż w atmosferze

• bakterie areotolerancyjne (względne tlenowce):

• bakterie beztlenowe, które potrafią przeżyć w obecności tlenu atmosferycznego

• SPORY:

• formy przetrwalnikowe, które są bardzo oporne na niekorzystne warunki środowiska i nawet po wielu latach są zdolne do przejścia w formy wegetatywne

• Genetyka bakterii:

• różnice między chromosomem bakteryjnym a eukariotycznym

• bakterie jedna kopia (1n), eukarionty dwie kopie (2n)

• w komórce bakteryjnej dodatkowe elementy:

• plazmidy, transpozony, bakteriofagii

• mogą niezależnie od chromosomu ulegać powieleniu i przenosić się pomiędzy Komorkami

• OPERON:

• obejmuje geny strukturalne (kodujące określone białka) i geny regulatorowe (kodują białka regulujące ekspresje genów strukturalnych)

• replikacja DNA:

• do przeprowadzenia potrzeba 3 enzymów:

• typ: SEMIKONSERWATYWNA:

• po zakończeniu replikacja każda z komórek potomnych znajduje się cząsteczka DNA złożona z jednej nici rodzicielskiej i jednej nowo dobudowanej

• PLAZMIDY:

• powielają się nie zależnie podpodziału komórki, czyli może ona zawierać wiele kopii tego samego plazmidu

• wymiana genów między komórkami bakteryjnymi:

• w procesie HORYZONTALNEGO PRZEKAZYWANIA GENÓW

• tworzą się przez to nowe cechy i szczepy bakterii o nowych cechach

Mikrobiologia: wykłady

1

---