ściągi, uklad nerwowy, 1


1. UKŁAD NERWOWY

Podział układu nerwowego:

Układ jelitowy

Obwodowy- nerwy czaszkowe i rdzeniowe, spcjalne włókna czuciowe

Ośrodkowy- mózg i rdzeń nerwowy

Budowa kom. nerwowej- neuron:

Neurony składają się z ciała komórki (perikarion albo soma), oraz wypustek cytoplazmatycznych takich jak dendryty i akson, za pomocą których wytwarzają połączenia z innymi neuronami bądź komórkami efektorowymi (wykonawczymi). Połączenie między komórkami nerwowymi zwane jest synapsą.

Potencjał czynnościowy:

Przekazywanie informacji w układzie nerwowym odbywa się w postaci potencjałów czynnościowych( impulsów nerwowych) , które powstają w pobudzonych przez odpowiednio silny bodziec komórkach nerwowych zgodnie z zasadą „wszystko albo nic”. Potencjał czynnościowy jest miejscową zmianą potencjału błony polegającą na depolaryzacji,a następnie jej repolaryzacji i hiperpolaryzacji. Warunkiem powstania impulsu nerwowego w neuronie jest częściowe zdepolaryzowanie jego błony( tzw depolaryzacja błonowa) która prowadzi do powstania potencjału czynnościowego o maksymalnej amplitudzie. Potencjały czynnościowe są przewodzone w neuronach na drodze elektrycznej z szybkością zależną od grubości ich włokien i obecności osłonek mielinowych.

Funkcje układu nerwowego:

Łączność ze światem zewnętrznym

Odbiera z niego informacje za pośrednictwem narządów zmysłów

Zarządza aparatem ruchowym

Integruje czynności poszczególnych narządów

Dba o równowagę wewnętrzną organizmu

Pobudliwość

jest zdolnością komórki do odpowiedzi na bodziec. Tkanki zbudowane z komórek pobudliwych, mające zdolność do szybkiej reakcji na bodźce, nazywamy tkankami pobudliwymi. Zaliczamy do nich tkankę mózgową i nerwy zbudowane z komórek nerwowych, oraz tkankę mięśniową gładką, poprzecznie prążkowaną oraz sercową zbudowaną z komórek mięśniowych. Bodźce np. w postaci krążących w przestrzeni zewnątrzkomórkowej substancji chemicznych mają zdolność wiązania się ze specyficznymi dla siebie receptorami. To połączenie może skutkować:

otwarciem kanałów jonowych, co umożliwia przepływ odpowiednich jonów przez błonę komórkową;

aktywacją enzymów znajdujących się w błonie komórkowej.

Odpowiedź na bodziec w postaci w/w zmian właściwości błony komórkowej zachodzi bardzo szybko- w ułamku sekundy. Natomiast następujące po niej zmiany w metabolizmie komórki zachodzą znacznie wolniej.

okres refrakcji względnej- zmniejszona pobudliwość neuronu.

okres refrakcji bezwzględnej -całkowita utrata pobudliwości neuronu.

Neurotranmitery:

NA - noradrenalina

Ach - acetylocholina

układ przywspółczulny: wł. przedzwojowe-Ach; wł. zazwojowe - Ach

układ współczulny: wł. przedzwojowe-Ach; wł. zazwojowe - NA

przewodzenie przez neurony i w synapsie:

Przekazywanie informacji w synapsie przebiega najczęściej na drodze chemicznej, w synapsach o bardzo wąskich szczelinach - także na drodze elektrycznej. Akson, neuryt, włókno nerwowe to pojedyncza wypustka osiowa neuronu (komórki nerwowej), zwykle znacznej długości. Stanowi główny rejon przewodzenia w neuronie i główną drogę komunikowania się z inną komórką nerwową lub komórką efektora (np. mięśnia). Wraz ze wzrostem przekroju aksonu zwiększa się szybkość przewodzenia impulsów. Aksony budują nerwy. Nagromadzenia aksonów tworzą tzw. istotę białą.

Łuk odruchowy:

Receptor-odbiera bodziec, neuron- czuciowy, ośrodek odruchu- odbiera informacje z neurona czuciowego analizuje i przekazuje dalej, neuron ruchowy, efektor(mięśnie i gruczoły)- reaguje na bodziec.

Na ćwiczeniach badaliśmy odruch kolanowy, odruchy źreniczne- na światło i na ciemność, odruchy przedsionkowo- rdzeniowe- test marszu.

Podział receptorów:

Klasyfikacja receptorów:

- budowa (proste, złożone)

- typ czucia

- rodzaj stymulacji/ bodziec adekwatny

- umiejscowienie receptora/ źródło bodźca

- zdolność do adaptacji

Podział - TYP CZUCIA:

- dotyku

- temperatury (ciepła/ zimna)

- światła

- słuchu

- równowagi

- smaku

- zapachu/ węchu

- bólu

Podział - RODZAJ ENERGII BODŹCA

-> mechanoreceptory

- dotyk, słuch, równowaga, ciśnienie, ból (nocyreceptory)

-> termoreceptory

- ciepło, zimno

-> chemoreceptory

- smak, zapach, też w mózgu wrażliwe na pH i osmoreceptory

-> receptory elektromagnetyczne - fotoreceptory

Podział - ŹRÓDŁO BODŹCA

-> telereceptory

- zmysł wzroku, słuchu, węchu(źródło w oddaleniu od organizmu)

-> eksteroreceptory

- receptory skórne, smaku(bodziec działa bezpośrednio na organizm)

-> interoreceptory

- wewnątrz - naczynia krwionośne

-> proprioreceptory

- w stawach, mięśniach, ściągnach

mechanizm pobudzenia komórki receptorowej:

Bodziec-> zmiana przewodności błony komórki receptorowej dla jonów depolaryzacja, hiperpolaryzacja -> powstawanie potencjału receptorowego (potencjału generującego) - rośnie z siłą bodźca -> uwolnienie naurotransmitera -> powstanie potencjału czynnościowego i jego przewodzenie do ośrodka czuciowego w korze mózgowej (częstotliwość generowania potencjału czynnościowego jest proporcjonalna do siły bodźca)-> wrażenie.

Proprioreceptory:

występują w stawach, mięśniach, ścięgnach i skórze, informują o pozycji ciała i jej zmianie; receptory stawowe:ciałka Paciniego i ciałka Ruffiniego; receptory ścięgien, mięśniinformują o zmianie napięcia i rozciągnięciu mięśni narządy Golgiego (ścięgna) wrzeciona mięśniowe ;receptory skóry: ciałka Ruffiniego

10. WYSIŁEK FIZYCZNY

Klasyikacja wysiłku fizycznego:

  1. rodzaj skurczu mięśnia: dynamiczne(skurcze izotoniczne), statyczne(skurcze izometryczne), oporowe( skurcze izokinetyczne), mieszane(jedna grupa mięśni wysiłek statyczny, druga- wysiłek dynamiczny)

  2. wielkość zaangażowanych grup mięśni: ogólne( co najmniej 30% całkowitej masy mięśni), miejscowe(mniej niż 30% masy mięśni)

  3. czas trawania wysiłku: krótkotrwały(do 15min), o średnim czasie trwania (15-30min), długotrwałe(ponad 30minut).

  4. wydatek energetyczny:supermaksymalne(powyżej wysiłku max.), maksymalne( osiągnięcie pułapu tlenowego), submaksymalne(poniżej wysiłku max.)

  5. wykorzystanie rezerwy tętna: poniżej 25%wysiłek bardzo mały; 25-35% relatywnie mały, 35-50%- średni, 50-65%- wysiłek dopuszczalny tylko dla osób ze zdrowym układem krążenia. 65-80%- wysiłek dopuszczalny tylko warunkowo. Pow80%- wysiłek niedopuszczalny.

Zmiany w układzie krążenia:

Podwyżeszenie Wzrostu wrażliwości tkanki na insulinę, zwiększenie wydzielania: ACTH,(glukokortykosteroidów,) TSH(h. tarczycy),GH(h. wzrostu), ADH(wazopresyna), adrenaliny,glukagonu, układu renina- angiotensyna- aldosteron, zmniejsza się poziom insuliny.

Układ wydalniczy:

regulacja pracy nerek, zmniejszenie i zahamowanie: diurezy, przepływu nerkowego krwi, filtracja kłebuszkowa działania ADH i aldosteronu.

Układ oddechowy:

Zmiana wentylacji płuc w czasie wysiłku; faza1: szybki wzrost wentylacji w wyniku aktywacji części ruchowej kory mózgowej i odpowiedzi ośrodka oddechowego na informacje trafiające z mięśni i stawów. Faza2: odzwierciedla aktywność czuciową następującą w odpowiedzi na zmainy temperatury i ciśnienia gazów oddechowych.

Układ krążenia:

Zmiana w dystrybucji krwi: wzrost przepływu w mięśniach, płuchach, sercu i skórze, zachamowanie przepływu w innych tkankach( przwód pokarmowy, mózg)

5. SERCE

Funkcje

serce pompuje krew do naczyń , wykonuje prace poprzez naprzemienne skurcze i rozkurcze komór i przedsionków.

Automatyzm pracy serca

Polega na samoczynnym kurczeniu się i rozkurczaniu mięśnia  sercowego poza organizmem serca. Specjalnie przekształcone komórki mięśnia sercowego   zebrane w węzły i w pęczki generują słaby prąd elektryczny w postaci impulsów nerwowych przewodzonych w całym mięśniu.

Budowa:

1. Prawy przedsionek2. Lewy przedsionek3. Żyła główna górna4. Łuk aorty5. Lewa tętnica płucna6. Żyła płucna dolna7. Zastawka mitralna8. Zastawka aortalna9. Komora lewa10. Komora prawa11. Żyła główna dolna12. Zastawka trójdzielna13. Zastawka pnia płucnego.

Czynniki wpływające na pracę serca:

Ilość krwi napływająca do serca, temperatura i stężenie jonów we krwi a zwłaszcza poziom Na, K, Ca, Mg, mediatory(adrenalina, acetylocholina, histamina), środki farmaceutyczne.

Cykl pracy serca:

Praca serca:
Jeden cykl pracy serca składa się z trzech etapów.
a) Pauza - rozkurcz przedsionków i komór, krew napływa do przedsionków
b) Skurcz przedsionków - kurczą się przedsionki, krew wlewa się do komór
c) Skurcz komór - ściany komór się kurczą, wewnątrz powstaje wysokie ciśnienie i krew zostaje wyrzucona do tętnicy głównej i płucnej

Działanie inotropowe- zmiana amplitudy w pracy serca, działanie chronotropowe- zmiana częstotliwości skurczów serca.

Zaburzenie rytmu serca, arytmia, dysrytmia, niemiarowość serca - stan, w którym skurcze mięśnia sercowego są nieregularne, a ich częstotliwość wychodzi poza bezpieczny zakres 60-100 uderzeń na minutę. Stan taki często stanowić może zagrożenie dla życia, chociaż nie jest to regułą. Tempo bicia serca ponad 100 uderzeń na minutę nosi nazwę tachykardii. Zbyt wolny rytm (poniżej 50 w czasie czuwania) nosi nazwę bradykardii

Układ bodźco- przewodzący:

położony w miokardium tuż pod wsierdziem

węzeł zatokowo-przedsionkowy

główny rozrusznik serca,w prawym przedsionku,powyżej ujścia ż. gł. górnej

generuje potencjały czynnościowe z częstotliwością 80-100/min,

zapoczątkowuje skurcz przedsionków, droga międzywęzłowa,węzeł przedsionkowo-komorowy

w prawym przedsionku przy ujściu zatoki wieńcowej, II rozrusznik serca, generuje potencjały czynnościowe z częstotliwością 40-60/min, opóźnia przewodzenie pot. czynnościowych zapewniając czas na skurcz przedsionków

pęczek Hissa i jego odnogi (prawa i lewa)

jedyna droga przewodzenia potencjałów czynnościowych z przedsionków do komór

III rozrusznik serca, generuje potencjały czynnościowe z częstotliwością 20-40/min

włókna Purkinjego

drobne odgałęzienia biegnące od wsierdzia do miokardium

1



Wyszukiwarka