WIERZBICKI 1-29 PYTANIA OPISOWE

1.Rola banku jako pośrednika finansowego.

Banki stanowią kluczową grupę pośredników finansowych, których zadaniem jest transformacja oszczędności w inwestycje. Swego czasu stwierdzono, że bankowość jest niezbędna dla nowoczesnej gospodarki, ale banki - nie. Kilka lat temu entuzjaści Internetu usiłowali pokazać, że oddziały banków mogą zniknąć, cały bowiem biznes bankowy będzie prowadzony za pomocą sieci. W praktyce to nie do końca się sprawdziło.

Banki istnieją od wielu stuleci, prowadzą działalność o różnym zakresie i stopniu skomplikowania, zawsze jednak występowały i nadal występują w roli pośredników finansowych. Przez te wszystkie lata gospodarka ciągle się zmienia, ale banki nie znikają, a wręcz przeciwnie - umacniają swoją pozycję.

Pięć podstawowych zadań banków:

1/ zapewniają dostęp do systemu płatniczego;

2/ gwarantują płynność finansową/depozyty na żądanie, otwarte linie kredytowe/;

3/ przejmują na siebie ryzyko, które mogą później odsprzedać na rynku;

4/ oferują informacje dot.stopnia ryzyka;

5/ jako jedyni pośrednicy finansowi mają dostęp do pożyczkodawcy ostatniej instancji, czyli banku centralnego.

Są to argumenty przemawiające za pozostaniem banków na rynku. Inni pośrednicy finansowi mogą wypełniać te funkcje, ale nigdy nie będą jednocześnie wykonywać wszystkich pięciu wymienionych zadań. Banki są ciągle zmieniającymi swoje oblicze instytucjami podejmującymi nowe wyzwania.

Banki są więc pośrednikami finansowymi, którzy jednocześnie umożliwiają jednej grupie podmiotów przechowywanie ich środków finansowych za wynagrodzeniem, a z drugiej udzielają odpłatnie finansowania tym podmiotom, które środków tych potrzebują na inwestycje, zakup dóbr lub pokrycie kosztów bieżącej działalności. Banki pełnią w gospodarce ważne funkcje zapewniając przepływ wolnych środków finansowych od tych, którzy je mają, do tych, którzy ich potrzebują

Rola (funkcje) banku w gospodarce narodowej

-udział w kreacji pieniądza - kreacja następuje za pomocą wzrostu wielkości kredytów udzielanych przez banki i przez zwiększenie zakupu walut obcych - powodują wzrost środków płatniczych; ograniczenie kreacji wynika z konieczności utrzymywania płynności - m.in. pieniądz rezerwowy BC;

-udział w społecznym podziale pracy - przejęcie od jednostek gospodarczych i osób fizycznych czynności finansowych;

-dokonywanie alokacji i transformacji środków - transformacja informacji, wielkości sumy pieniądza, terminu i ryzyka w stosunkach pieniężnych między pożyczkobiorcą a pożyczkodawcą;

2.Specyfika konkurencji na współczesnym rynku pośrednictwa finansowego.

Definicja konkurencyjności: trwała zdolność do sprzedawania produktów, których cechy są bardziej atrakcyjne od odpowiednich cech produktów oferowanych przez konkurentów.

Konkurencyjność jest naturalnym zjawiskiem w gospodarce rynkowej i stanowi podstawę jej rozwoju. Nadmierne konkurowanie może być źródłem niepożądanych efektów: gospodarczych i społecznych vide kryzys wywołany załamaniem na rynku kredytów subprime.

Teoria konkurencji doskonałej - im więcej jest instytucji bankowych, tym bardziej rynek zbliża się do ideału wolnej konkurencji. Na rynku powstaje cena, która w jednakowym stopniu jest do przyjęcia przez strony transakcji. Służy temu liberalizacja usług bankowych, polegająca na zniesieniu wszelkich barier dostępu do krajowego rynku usług finansowych

Teoria konkurencji zdolnej do działania (konkurencji niedoskonałej) - realna dziś; między aktywnymi i pasywnymi uczestnikami rynku występuje asymetria informacji. Oznacza to, że nie ilość, ale jakość banków decyduje o tym, czy istnieją warunki dla konkurencji. Konkurencja cenowa nie jest tak ważna. Istotniejsze jest zaufanie do danej instytucji kredytowej, do tego, czy będzie ona w stanie wywiązać się ze swoich zobowiązań. Wielkie banki charakteryzuje jakość świadczonych usług i wprowadzanych innowacji. Warunki na rynku konkurencji niedoskonałej dyktuje koalicja wielkich banków (oligopol), a liczna rzesza małych banków musi się do nich dostosować.

Przewaga wielkich banków wynika z przekonania klientów, że są one bezpieczniejsze. Wyrazem tego są:

-zaufanie, że duży bank nie może zbankrutować, a tym samym klienci nie muszą się interesować jego standingiem,

-przekonanie, że kredyt dla klienta nie będzie w przyszłości ograniczony z powodu trudności płatniczych dużego banku,

-przekonanie, że duże banki są w stanie

-lepiej pilnować interesów klientów.

Konkurencja - jest jednym z najważniejszych elementów gospodarki rynkowej, a wręcz jej synonimem. Motorem napędzającym do działania, sprawia możliwość do dokonywania wyborów dla konsumentów w świetle marketingowym.

Teoria konkurencji doskonałej - im więcej banków tym rynek bardziej zbliża się do ideału wolnej konkurencji. Na rynku powstaje cena, która w jednakowym stopniu jest do przyjęcia przez strony transakcji. Służy temu liberalizacja usług bankowych, polegająca na zniesieniu wszelkich barier dostępu do krajowego rynku usług finansowych

Konkurencja cenowa - u nas aktualnie występuje poprzez obniżanie oprocentowania kredytów lub podwyższanie stóp lokat, ale zaczyna też odgrywać rolę wprowadzanie innowacji jako przewaga konkurencyjna.
Konkurencja jakościowa - zaczyna działać dzięki wejściu banków zagranicznych i wprowadzaniu nowych technologii / direct banking, private banking , bankowość detaliczna /

3.Podstawowe modele systemów bankowych.

System bankowy obejmuje:

-całokształt instytucji bankowych, a także normy określające wzajemne powiązania i stosunki z otoczeniem; można o nim mówić wtedy, gdy rozwój banków, a także rynków finansowych, pozwala na ustalenie zasad struktury i funkcjonowania tego systemu.

Historycznie i obecnie podstawowym zadaniem systemu bankowego jest kreacja i przepływ pieniądza pomiędzy sektorem przedsiębiorstw, sektorem gospodarstw domowych i sektorem budżetowym (rozumianym jako całość sfery finansów publicznych)

W najbardziej ogólnym ujęciu system bankowy tworzą (w aspekcie instytucjonalnym):

-bank centralny (emisyjny) i instytucje nadzoru na podmiotami i rynkami finansowymi, w tym systemem bankowym;

-banki (komercyjne, spółdzielcze, specjalne etc.) oraz instytucje okołobankowe (np. w PL KIR, BFG, BIK etc,)

-rynki

-normy organizacyjno-funkcjonalne

Modele systemów bankowych (ujęcie strukturalne)

-Model jednoszczeblowy (system tzw. monobanku charakterystyczny dla gospodarek nierynkowych typu komunistycznego, faszystowskiego etc.)

-Model dwuszczeblowy (BC + BK

-Model trójszczeblowy (EBC + NBC + BK)

Do głównych modeli systemu bankowego należą:

model anglosaski (in. amerykański lub brytyjski) - oparty jest na funkcjonowaniu rynków finansowych. Sprzyja to uniezależnieniu się wielkich korporacji przemysłowych od banków. Główne źródło kapitału to giełda, potem rynek ubezpieczeń i na końcu banki. Ważną rolę odgrywają banki inwestycyjne. Model ten opiera się na wyraźnym oddzieleniu banków depozytowo - kredytowych od banków inwestycyjnych, niepozwalający bankom komercyjnym a prowadzenie działalności inwestycyjnej na rynku kapitałowym. Do zalet modelu należy m.in. nadanie kluczowej roli rynkom akcji i obligacji przedsiębiorstw, sprzyjanie działaniu inwestorów i pobudzanie innowacji finansowych. Zaś do wad modelu należy oparcie finansowania przedsiębiorstw na anonimowych rynkach papierów wartościowych, nastawienie na częste zmiany partnerów i duża formalizacja transakcji ekonomicznych.
model kontynentalny ( in. niemiecko - japoński) oparty jest na bankach komercyjnych. Główną rolę w finansowaniu pełni system bankowy, zaspokaja zarówno krótko- jak i długoterminowe potrzeby klientów. Uprawnia banki komercyjne do działalności inwestycyjnej. Do zalet modelu należy: finansowanie przedsiębiorstw na podstawie indywidualnych umów kredytowych, długoterminowe finansowanie między bankiem a przedsiębiorstwem oraz stymulowanie powstawania silnych banków uniwersalnych. Występują również wady tj. niedostateczne rozszerzenie wachlarza instrumentów finansowych, opóźnienia we wprowadzeniu innowacji bankowych, mniejsza odporność na konkurencję ze strony instytucji pozabankowych.

Współczesne modele bankowe kształtowane są poprzez procesy globalizacji, liberalizacji i deregulacji. W rezultacie następuje odejście od historycznych modeli anglosaskiego i kontynentalnego. Powstanie holdingów i konglomeratów finansowych zamazuje wyraźny podział między bankami uniwersalnymi a depozytowo - kredytowymi i inwestycyjnymi. W USA i pozostałych krajach modelu anglosaskiego następuje odejście od ostrego rozdziału bankowości inwestycyjnej od bankowości depozytowo-kredytowej do bankowości uniwersalnej. Zaś w krajach modelu kontynentalnego akcentuje się potrzebę specjalizacji i wzrostu znaczenia bankowości inwestycyjne. Do głównych argumentów dotyczących połączenia komercyjnej bankowości depozytowo-kredytowej z bankowością inwestycyjną należą m. in. korzyści skali ( mają one charakter produkcyjny), przewaga informacyjna i lepsze zarządzanie ryzykiem banku.

4.Na czym polega proces konwergencji współczesnych systemów bankowych?

Powstanie holdingów i konglomeratów finansowych zamazuje wyraźny podział między bankami uniwersalnymi a depozytowo-kredytowymi i inwestycyjnymi.

W USA i w innych krajach modelu anglosaskiego następuje odchodzenie od ostrego rozdziału bankowości inwestycyjnej od bankowości depozytowo-kredytowej w stronę bankowości uniwersalnej,

W krajach tzw. modelu kontynentalnego akcentuje się potrzebę specjalizacji i wzrostu znaczenia bankowości inwestycyjnej.

Głównymi argumentami za łączeniem depozytowo-kredytowej bankowości komercyjnej i bankowości inwestycyjnej są:

-korzyści skali, mają charakter produkcyjny i polegają na ograniczeniu kosztu łącznego:

pion depozytowo - kredytowy może korzystać z danych pionu inwestycyjnego i odwrotnie bankowość korporacyjna,

znaczenie komplementarności i substytucji produktów kredytowych i rynku kapitałowego, co pozwala na zniesienie niedogodności związanych z koniunkturalnością i sezonowością każdego rodzaju produktu,

lepsze zaspokajanie potrzeb klientów, którzy chętnie korzystają z wielu usług banku etc.

-przewaga informacyjna - banki depozytowo - kredytowe mają większy dostęp do informacji o firmach w związku z długookresowym charakterem relacji kredytobiorca - kredytodawca i związanym z tym monitoringiem bankowym, niż banki inwestycyjne, działające tylko na rynku finansowym determinowanym czynnikami krótkookresowymi,

-lepsze zarządzanie ryzykami banku etc.

5. Omów podstawowe czynniki wpływające na kształtowanie się współczesnych systemów bankowych.

Na współczesne modele bankowości, a w ślad za tym na modele organizacyjne banków, wywierają wpływ: nie tylko procesy globalizacji i konwergencji zachodzące w samej bankowości ale także procesy zasadniczych zmian w całej sferze pośrednictwa finansowego

System bankowy to całokształt instytucji bankowych, a także normy określające wzajemne powiązania i stosunki z otoczeniem; można o nim mówić wtedy, gdy rozwój banków, a także rynków finansowych, pozwala na ustalenie zasad struktury i funkcjonowania tego systemu. Historycznie i obecnie podstawowym zadaniem systemu bankowego jest kreacja i przepływ pieniądza pomiędzy sektorem przedsiębiorstw, sektorem gospodarstw domowych i sektorem budżetowym (rozumianym jako całość sfery finansów publicznych). System bankowy tworzą z instytucjonalnego punktu widzenia następujące organy: BC, B. Komercyjne, Instytucje około bankowe (np. KIR), rynki, normy organizacyjno-funkcjonalne.

Czynniki, które wpływają na rozwój systemu bankowego można podzielić na poniższe grupy: otoczenie społeczne i gospodarcze, struktura i wielkość popytu na usługi bankowe, regulacje prawne dotyczące działalności banków komercyjnych i innych pośredników finansowych, skłonność banków komercyjnych do podejmowania ryzyka, skłonność banków komercyjnych do wprowadzania innowacji etc., konkurencja ze strony innych instytucji pośrednictwa finansowego.

Systemy bankowe w różnych krajach różnią się od siebie. Charakter instytucji w skład systemu wchodzących oraz jego całą specyficzną tożsamość kształtują czynniki takie jak:

instytucjonalizację ładu społecznego a co za tym idzie system prawny: zwyczajowy bądź kodeksowy
kulturę zawierania umów
poziom rozwoju cywilizacyjnego
ustrój państwa oraz tożsamość narodowa
historia narodu
wielkość popytu na usługi bankowe
zdolność gospodarki do wdrażania innowacji

Oddziaływanie tych czynników na rozwój systemów bankowych takich krajów jak Wielka Brytania, Stany Zjednoczone czy Niemcy i Francja miało istotny wpływ na ich strukturę instytucjonalną, własnościową i zakres działania, jednak porządek (ustrój) gospodarczy jest najważniejszym czynnikiem kształtującym konkretny system, bowiem określa on nie tylko środowisko ekonomiczne banków lecz także ich pozycje i funkcje. Do zadań każdego systemu bankowego należy to aby uwzględnić funkcje jakie w danym porządku gospodarczym spełniają: pieniądz, kredyt, forma własności, planowanie, sposób wymiany i kształtowanie cen.

Pyt. 5

OMÓW PODSTAWOWE CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA KSZTAŁTOWANIE SIĘ WSPÓŁCZESNYCH SYSTEMÓW BANKOWYCH.

Systemy bankowe w różnych krajach różnią się od siebie. Charakter instytucji w skład systemu wchodzących oraz jego całą specyficzną tożsamość kształtują czynniki takie jak:

instytucjonalizację ładu społecznego a co za tym idzie system prawny: zwyczajowy bądź kodeksowy
kulturę zawierania umów
poziom rozwoju cywilizacyjnego
ustrój państwa oraz tożsamość narodowa
historia narodu
wielkość popytu na usługi bankowe
zdolność gospodarki do wdrażania innowacji

6. Podstawowe tendencje w sferze pośrednictwa finansowego.

PAKIETYZACJA USŁUG FINANSOWYCH

Segmentacja; dopasowywanie usług do profili klientów; optymalizacja kosztów

Standaryzacja; optymalizacja zarządzania ryzykiem; integracja ofert różnych pośredników

KONWERGENCJA - ewolucja upodobniająca instytucji pośrednictwa finansowego

INTEGRACJA USŁUG np. HOLDINGI i KONGLOMERATy FINANSOWE - tendencje do sprzedaży w wariancie „supermarket finansowy” i/lub wszystko na jednej stronie www;

CROSS SELLING

- w obszarze działalności banku

-w obszarze oferty grupy (holding)

*zwiększenie efektywności

*zwiększenie lojalności klientów

*optymalizacja wykorzystania kanałów dystrybucji

PAKIETYZACJA USŁUG FINANSOWYCH

Segmentacja; dopasowywanie usług do profili klientów; optymalizacja kosztów

standaryzacja; optymalizacja zarządzania ryzykiem; integracja ofert różnych pośredników

BANCASSURANCE & ASSURFINANCE

wspólne wykorzystywanie kanałów dystrybucji, integracja (łączenie istrukturyzacja) produktów integracja polityki marketingowej, zwiększanie lojalności klienta, maksymalizacja wyników (zysku) na kliencie integracja zarządzania ryzykiem klienta

INTERNETYZACJA > WWW

-tempo wymiany informacji

-stwarzanie nowej płaszczyzny konkurencji (nowa konkurencja poprzez przełamanie barier dostępu do starych i nowych rynków

-rewolucja dystrybucyjna

SUBSTYTUCJA

zastępowanie klasycznych usług przez usługi nowych generacji

-plus hybrydyzacja usług

-plus strukturyzacja produktów

-plus nowe rodzaje integracji produktów (Nowe megaprodukty finansowe)

NOWE FORMY, PŁASZCZYZNY i WYMIARY KONKURENCJI NP. TZW. 4 X GLOBALS: GLOBALNE RYNKI, GLOBALNE TECHNOLOGIE, GLOBALNE PRODUKTY,GLOBALNI MARKET PLAYERS ---GLOBALIZACJA

TRANSGRANICZNOŚĆ > sprzedaż transgraniczna usług tzw. cross- border selling

ROZSZERZANIE NADZORU PUBLICZNEGO I ŚRODOWISKOWEGO W ODNIESIENIU DO KOLEJNYCH RODZAJÓW INSTYTUCJI POŚREDNICTWA FINANSOWEGO, OBEJMOWANIE OBOWIĄZKIEM LICENCYJNYM KOLEJNYCH RODZAJÓW INSTYTUCJI POŚREDNICTWA FINANSOWEGO I ŚWIADCZONYCH USŁUG FINANSOWYCH

STOPNIOWA KONSOLIDACJA NADZORU NAD INSTYTUCJAMI POŚREDNICTWA FINANSOWEGO -

> w układzie krajowym,

> w układzie regionalnym (np. UE)

> i w układzie globalnym

UBEZPIECZANIE, REASEKURACJA I SEKURYTYZACJA PRZEZ INSTYTUCJE POŚREDNICTWA FINANSOWEGO RYZYK WŁASNYCH I RYZYK KLIENTÓW

SZCZEGÓLNA ROLA RYNKÓW INSTRUMENTÓW POCHODNYCH ZWLASZCZA W ODNIESIENIU DO DERYWATOW KREDYTOWYCH I UBEZPIECZENIOWYCH

7. Omów wpływ cross-sellingu na zarządzania bankiem.

CROSS SELLING w obszarze działalności banku; w obszarze oferty grupy (holding); zwiększenie efektywności; zwiększenie lojalności klientów; optymalizacja wykorzystania kanałów dystrybucji

cross selling: to strategia sprzedawania klientom kolejnych produktów na podstawie ich poprzednich zakupów. Skutecznie wdrożona zwiększa lojalność klientów do marki i tym samym obniża prawdopodobieństwo przejścia do konkurencji.

Biorąc pod uwagę fakt, że utrzymanie klienta jest zdecydowanie tańsze od zdobycia nowego, cross selling jest najprostszym sposobem zwiększenia zysków przy minimalnych nakładach inwestycyjnych.

Z cross selingu mogą również czerpać korzyści firmy, które sprzedają tylko jeden produkt. W tym celu muszą nawiązać współpracę z producentem produktów, które zainteresują obecnych klientów.

8.Omów wpływ pakietyzacji usług finansowych na zarządzania bankiem.

PAKIETYZACJA USŁUG FINANSOWYCH

Segmentacja; dopasowywanie usług do profili klientów; optymalizacja kosztów

Standaryzacja; optymalizacja zarządzania ryzykiem; integracja ofert różnych pośredników

Łączenie ofert, inaczej nazywane pakietyzacją, jest to powiązanie różnych produktów i oferowanie ich we wspólnym pakiecie po jednej cenie. W sektorze bankowym rachunek oszczędnościowo-rozliczeniowy jest najprostszym przykładem pakietu, który zawiera prowadzenie konta, możliwość korzystania z bankomatów, składania zleceń stałych, posiadanie linii kredytowej itd. Strategia łączenia ofert, przy odpowiednim wdrożeniu, zapewnia liczne korzyści dla oferenta. Zwiększenie zysku poprzez lepszą eksplorację gotowości klienta do zakupu. Poprzez łączenie ofert niewykorzystana gotowość klienta do zapłacenia zostaje przeniesiona z jednego produktu na inny.Pakietyzacji towarzyszy najczęściej zwiększona sprzedaż jednostkowa, zastąpienie produktów indywidualnych pakietami (bankowość internetowa + karta kredytowa) i sprzedaż np. 8 produktów zamiast 4. Maksymalny wolumen sprzedaży nie zawsze oznacza jednak maksymalizację zysku. W sytuacji, gdy oferujemy zarówno pakiet, jak i produkty indywidualne sprzedajemy co prawda mniejszą ilość produktów, ale osiągamy największy możliwy zysk.Nazbyt pochopne łączenie produktów w pakiety, nie poprzedzone gruntowną analizą korzyści, które indywidualne produkty przynoszą konsumentom, jest najczęstszym błędem popełnianym przy pakietyzacji. Konstrukcja pakietu powinna zależeć od strategii danego przedsiębiorstwa, ale działania te powinny być świadome i usystematyzowane. Pakiety mogą stać się zarówno narzędziem do zwiększania zysków jak i udziału w rynku. Do kadry zarządczej należy decyzja, na realizację jakiego celu ma zostać położony nacisk.

Jedną z powszechnie obserwowanych tendencje w kierunkach usług finansowych jest pakietyzacja.

Jest to nic innego jak kombinacja usług, powiązanie ze sobą wielu usług i produktów ze sobą, łączenie produktów płatnych z koszykiem produktów bezpłatnych. Obecnie rzadko kiedy oferują samo konto osobiste, najczęściej dołączone są do niego różnego rodzaje Ubezpieczeń i Assistance'ów, kredyt w koncie, dostęp do konta przez Internet i telefon. Klient płaci określoną cenę za dany pakiet, która jest uzależniona od obfitości funkcjonalności, usługi w nim zawarte najczęściej nieodpłatne.

Banki biorąc pod uwagę coraz trudniejszą konkurencję cenową i produktową, szukają innych możliwości zaistnienia na rynku. Taką możliwością jest lepsze dostosowanie produktów i usług do potrzeb klientów właśnie w ramach tworzenia odpowiednich pakietów usług i produktów.

Warunkiem sprzedaży pakietów usług jest właściwa segmentacja klientów oraz utworzenie systemu zarządzania relacjami z klientem przy wykorzystaniu programów komputerowych (np. systemy CRM - Customer Relationship Managment). Polskie banki uwzględniają w swoich strategiach korzyści płynące z pakietyzacji usług .Prognozy rozwoju kont osobistych do 2003 roku opracowane przez Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, wskazują na :

ponad dwukrotny wzrost liczby kont osobistych, któremu będzie towarzyszył wzrost liczby kart bankomatowych i płatniczych,
wprowadzenie kart chipowych, tzw portmonetki elektronicznej,
autoryzację debetu w koncie osobistym,
upowszechnienie oferty kredytowej w koncie osobistym (kredyty odna-wialne, karty kredytowe),
rozwój usługi ubezpieczenia w koncie osobistym.

Jedni chwalą, inni ganią pakietyzację usług bankowych, jednak dzięki niej produkty sprzedawane w pakietach są tańsze średnio o 23 proc.. niższe od tych samych usług kupowanych oddzielnie. Tu jednak również widać duże zróżnicowanie w zależności od regionu, a nawet kraju.

Zwraca się również uwagę, że strategie cenowe banków dotyczące pakietów usług nakierowane są na zmianę zachowań klientów w znacznie większym stopniu niż na realizację przychodów z tych usług. Pakiet ma za zadanie przywiązać klienta na lata. To rodzaj przynęty: klient posiadający konto i np. ubezpieczenia z Assisnatce'ami w przyszłości zaciągnie kredyt i będzie lokował nadwyżki pieniędzy. Dlatego warto na początku zainwestować czas doradcy i inwencję twórców pakietów, aby zachęcić drobnego przedsiębiorcę do rozwijania skrzydeł pod czujnym okiem banku.

9. Jakie znaczenie ma bancassurance na zarządzanie bankiem?

BANCASSURANCE & ASSURFINANCE wspólne wykorzystywanie kanałów dystrybucji integracja (łączenie i strukturyzacja) produktów; integracja polityki marketingowej

zwiększanie lojalności klienta;

maksymalizacja wyników(zysku) na kliencie

integracja zarządzania ryzykiem klienta

Wzajemne relacje pomiędzy towarzystwami ubezpieczeniowymi a bankami stają się przedmiotem coraz mocniej wzrastającego zainteresowania tak nauki, jak i świata praktyki. Rozwój rynków usług finansowych prowadzi do zmian strukturalnych w sektorze instytucji finansowych. Konsekwencją tego jest powstanie nowych modeli dystrybucji, przy użyciu, których można zwiększyć sprzedaż poszczególnych produktów, poprawić zyskowność oraz pozyskać nowych klientów. Na współczesnych rynkach finansach kształtują się różne relacje pomiędzy bankowością a ubezpieczeniami. Występują one zarówno w płaszczyźnie instytucjonalnej (tworzenie grup bankowo-ubezpieczeniowych) jak i w płaszczyźnie przedmiotowej (konstruowanie wspólnej oferty bankowo-ubezpieczeniowej). Efektem tych przeobrażeń jest powstanie zjawiska nazywanego „bancassurance” bądź „assurfinance”.

Dyskusja wokół definicji toczy się także w Polsce. J. Węcławski kwestionuje samą nazwę Allfinanz (szersze znaczenie bancassurance). Jeśli przyjąć, że część składowa „All” określa zakres działalności instytucji, to w praktyce żadna instytucja nigdy nie oferuje wszystkich możliwych usług, a jedynie dużą ich liczbę. Natomiast zdaniem autorów opracowania Holdingi finansowe odpowiedzią na wyzwania przyszłości (Allfinanz) termin „Allfinanz” oznacza oferowanie - poprzez współpracujące ze sobą wyspecjalizowane instytucje finansowe: banki, firmy ubezpieczeniowe, kasy budowlano-oszczędnościowe, fundusze inwestycyjne, emerytalne, biura maklerskie itp., zintegrowanego pakietu usług finansowych, obejmującego usługi bankowe, ubezpieczeniowe i usługi doradztwa finansowego. Dodatkowo w Polsce w tego rodzaju działalność określa się pojęciami bankowości ubezpieczeniowej i ubezpieczeń bankowych.

Zmniejszający się popyt na tradycyjne produkty oszczędnościowe oferowane przez banki oraz przepisy podatkowe powodują, iż klienci zainteresowani są inwestycyjnymi formami tworzenia kapitału na przyszłość i jednoczesnym zabezpieczeniem bliskich. Tworzenie grup bankowo - ubezpieczeniowych jest istotną zmianą strukturalną w sektorze instytucji finansowym na świecie i w Polsce. Banki coraz częściej nawiązują współpracę z instytucjami ubezpieczeniowymi, widząc w tym szansę poprawienia swojej rentowności oraz uzyskania nowych kanałów dystrybucji swoich usług. W bankowości obserwowany jest wzrost konkurencji wewnątrz sektorowej i globalizacja rynku usług finansowych. Przyczyną tego są: strategia rozłożenia ryzyka działalności i przez to jego zmniejszenie oraz malejące realne dochody banków. Bancassurunce można, zatem określić jako proces tworzenia hybrydowych produktów i usług bankowo - ubezpieczeniowych.

Bancassurunce można także zdefiniować jako proces, w ramach, którego instytucja depozytowo-kredytowa przekształca się i nabywa cechy grupy bankowo-ubezpieczeniowej. W tym przypadku wyróżnia się trzy etapy rozwoju, które bank musi przejść, aby utworzyć grupę bankowo - ubezpieczeniową. Na początku jest instytucją depozytowo-kredytową, która oferuje klientom standardowe produkty i usługi bankowe, takie: jak kredyty, depozyty, przelewy, konta. W początkowym stadium przekształceń w ofercie takiej instytucji są produkty ubezpieczeniowe. Bank działa jako pośrednik, który dopasowuje swojemu klientowi najlepszy, jego zdaniem, produkt ubezpieczeniowy wybierając z oferty wielu firm ubezpieczeniowych działających na rynku. W tej sytuacji bank uzyskuje przychody z tytułu prowizji za sprzedane polisy. Drugim etapem tworzenia grupy bankowo - ubezpieczeniowej, jest wybranie przez bank jednego konkretnego ubezpieczyciela, z którym rozwijana jest dalsza współpraca. Oba podmioty zawierają umowę o współpracy i łączą swoją działalność operacyjną. Z prawnego punktu widzenia są to nadal dwa oddzielne podmioty, a umowa o współpracy może w każdej chwili zostać zerwana. Ostatnim etapem tworzenia grupy bankowo-ubezpieczeniowej jest finansowa struktura holdingowa banku oraz instytucji ubezpieczeniowej. Bancassurance to także innowacje finansowe i technologiczne wykazały bezużyteczność dotychczasowych regulacji finansowych, a wymuszona dereglamentacja i liberalizacja doprowadziły do zintensyfikowania konkurencji, przejawiającej się w pojawianiu się na rynku nowych dostawców produktów i usług finansowych.

0x08 graphic

Zmniejszający się popyt na tradycyjne produkty oszczędnościowe oferowane przez banki oraz przepisy podatkowe powodują, iż klienci zainteresowani są inwestycyjnymi formami tworzenia kapitału na przyszłość i jednoczesnym zabezpieczeniem bliskich. Tworzenie grup bankowo - ubezpieczeniowych jest istotną zmianą strukturalną w sektorze instytucji finansowym na świecie i w Polsce. Banki coraz częściej nawiązują współpracę z instytucjami ubezpieczeniowymi, widząc w tym szansę poprawienia swojej rentowności oraz uzyskania nowych kanałów dystrybucji swoich usług. W bankowości obserwowany jest wzrost konkurencji wewnątrz sektorowej i globalizacja rynku usług finansowych. Przyczyną tego są: strategia rozłożenia ryzyka działalności i przez to jego zmniejszenie oraz malejące realne dochody banków. Bancassurunce można, zatem określić jako proces tworzenia hybrydowych produktów i usług bankowo - ubezpieczeniowych.

Bancassurunce można zdefiniować jako proces, w ramach, którego instytucja depozytowo-kredytowa przekształca się i nabywa cechy grupy bankowo-ubezpieczeniowej. W tym przypadku wyróżnia się trzy etapy rozwoju, które bank musi przejść, aby utworzyć grupę bankowo - ubezpieczeniową. Na początku jest instytucją depozytowo-kredytową, która oferuje klientom standardowe produkty i usługi bankowe, takie: jak kredyty, depozyty, przelewy, konta. W początkowym stadium przekształceń w ofercie takiej instytucji są produkty ubezpieczeniowe. Bank działa jako pośrednik, który dopasowuje swojemu klientowi najlepszy, jego zdaniem, produkt ubezpieczeniowy wybierając z oferty wielu firm ubezpieczeniowych działających na rynku. W tej sytuacji bank uzyskuje przychody z tytułu prowizji za sprzedane polisy. Drugim etapem tworzenia grupy bankowo - ubezpieczeniowej, jest wybranie przez bank jednego konkretnego ubezpieczyciela, z którym rozwijana jest dalsza współpraca. Oba podmioty zawierają umowę o współpracy i łączą swoją działalność operacyjną. Z prawnego punktu widzenia są to nadal dwa oddzielne podmioty, a umowa o współpracy może w każdej chwili zostać zerwana. Ostatnim etapem tworzenia grupy bankowo-ubezpieczeniowej jest finansowa struktura holdingowa banku oraz instytucji ubezpieczeniowej.

Z uwagi na wzrost liczby konkurencyjnych instytucji finansowych na światowych rynkach banki podejmują się działalności bancassurance głównie w celu uzyskania dodatkowych przychodów, które z kolei przyczyniłyby się do wzrostu ich końcowych zysków i poprawy pozycji konkurencyjnej. Cel ten bezpośrednio wynika z wysokiej dynamiki obrotu finansowego firm ubezpieczeń życiowych w świecie, w której banki chcą uczestniczyć. Inne cele wynikać mogą z chęci banku do rozwinięcia działalności bancassurance z zamiarem konstrukcji szerszej oferty usług w trosce o utrzymanie i podnoszenie poziomu lojalności swoich klientów. Szersza oferta usług dostępnych w banku obniża także koszty transakcyjne, w tym koszty zmiany usługodawcy, jakie zmuszeni byliby ponieść klienci banków w poszukiwaniu innych usług z innych instytucji finansowych. To dodatkowo korzystnie wpływa na wysoki poziom lojalności klientów.

Cel główny oraz inne cele banki prowadzące działalność bancassurance realizują zasadniczo na poziomie wspólnych działań (sprzedaż indywidualnych polis w placówkach bankowych) oraz na poziomie wspólnych usług (ubezpieczenia kredytowe). Korzyści wynikające z takiej współpracy z firmą ubezpieczeniową dla banku, poza możliwością uzyskania dodatkowych przychodów oznacza:

zwiększenie atrakcyjności oraz konkurencyjności usług banku,
identyfikacja placówek z hasłem szczególnej dbałości o komfort klienta,
przeniesienie części ryzyka niewypłacalności klientów na firmę ubezpieczeniową,
brak problemów z windykacją zadłużenia w przypadku zajścia wypadku ubezpieczeniowego.

Działalność bankowo-ubezpieczeniowa bancassurance może mieć następujące formy:

porozumienie o wspólnym marketingu i zbycie,
krzyżujące się udziały w kapitale akcyjnym.
joint venture,
holding finansowy,

bankowa spółka holdingowa,
ubezpieczeniowa spółka holdingowa,

zintegrowany bank ubezpieczeniowy.

10. Omów wpływ holdingów finansowych na strategie i zarządzanie bankiem komercyjnym.

Możemy wyróżnić trzy podstawowe tradycyjne obszary zarządzania bankiem: zarządzanie środkami pieniężnymi, zarządzanie zespołem pracowniczym, zarządzanie infrastrukturą banku. Współcześnie zarządzanie obejmuje obszary takie jak: zarządzanie strategiczne pozycją rynkową banku, zarządzanie wartością banku, zarządzanie ryzykami banku, zarządzanie zyskiem. Strategia z kolei powinna skupiać się na realizacji takich zadań banku jak: umacnianie / zwiększanie udziału w rynku, uruchamianie dodatkowych dziedzin działalności, zwiększanie zasięgu terytorialnego, budowanie profilu specjalizacyjnego i segmentów rynku, znajdywanie sposobów podnoszenia konkurencyjności (jakość, koszty, ceny, nowe produkty, kanały dystrybucji etc., M&A.

Holding finansowy - (inaczej czysty) - stanowi jednorodną grupę instytucji finansowych (bank kredytowy, bank inwestycyjny, jednostka ubezpieczeniowa itp.), której głównym przedmiotem działania jest zarządzanie portfelem inwestycyjnym. Własnością holdingu jest fakt, iż spółka dominująca rezygnuje z podstawowej działalności gospodarczej, z reguły realizowanej w spółkach zależnych, co odciążą ją od prowadzenia własnych interesów oraz fakt obrotu akcjami ( udziałami ) spółek zdominowanych. W przypadku rozproszenia własności akcji (udziałów ), efektywna kontrola nad spółkami grupy w praktyce może być osiągnięta w wyniku skupienia w jednym ręku dużo mniejszej liczby akcji (udziałów ) niż 51%

Holding finansowy może się składać z kilkudziesięciu podmiotów. Podporządkowanie ich wyłącznie jednej spółce - matce jest analogią do scentralizowanego systemu zarządzania. Taki moduł jest skuteczny w sprawowaniu ścisłej kontroli, jednak jest mało efektywny. Współdziałanie spółek - córek z holdingiem nie jest sprawne, gdy odbywa się tylko na zasadzie wpływu właścicielskiego spółki - matki. Zabiera dużo czasu, a przepływ informacji „w górę” i „w dół” holdingu ulega zniekształceniu. Ważnym atutem holdingowych struktur instytucji finansowych jest możliwość przenoszenia ryzyka z jednych sfer działalności do innych, mimo problemów finansowych występujących w niektórych spółkach holdingu. Dzięki temu holding ma większe szanse na przetrwanie w okresie kryzysu i większe szanse na wykorzystanie możliwości na rynku poprzez przesunięcie nakładów i ludzi do bardziej zyskownych sfer działalności.

Budowa systemu zarządzania w holdingu może dokonać się na 3 sposoby:
Pierwszym rozwiązaniem jest holding finansowy - funkcje zarządzania sprawowane przez zarząd holdingu mają charakter czysto finansowy i są realizowane tylko poprzez cele i wskaźniki finansowe.
Drugie to strategiczny holding zarządzający - w którym funkcje zarządu holdingu obejmują cele finansowe i strategiczne oraz koordynację w tym zakresie działalności spółek zależnych.
Trzecim rozwiązaniem jest operacyjny holding zarządzający - funkcje zarządu tego holdingu obejmują cele finansowe, strategiczne i wybrane cele operacyjne oraz koordynację spółek zależnych.

Pyt. 10

OMÓW WPŁYW HOLDINGÓW FINANSOWYCH NA STRATEGIE I ZARZĄDZANIE BANKIEM KOMERCYJNYM

Holding finansowy - (inaczej czysty) - stanowi jednorodną grupę instytucji finansowych (bank kredytowy, bank inwestycyjny, jednostka ubezpieczeniowa itp.), której głównym przedmiotem działania jest zarządzanie portfelem inwestycyjnym. Własnością holdingu jest fakt, iż spółka dominująca rezygnuje z podstawowej działalności gospodarczej, z reguły realizowanej w spółkach zależnych, co odciążą ją od prowadzenia własnych interesów oraz fakt obrotu akcjami ( udziałami ) spółek zdominowanych. W przypadku rozproszenia własności akcji (udziałów ), efektywna kontrola nad spółkami grupy w praktyce może być osiągnięta w wyniku skupienia w jednym ręku dużo mniejszej liczby akcji (udziałów ) niż 51%

11. Jaki jest wpływ internetyzacji usług finansowych na zarządzania bankiem?

INTERNETYZACJA tempo wymiany informacji; stwarzanie nowej płaszczyzny konkurencji nowa konkurencja poprzez przełamanie barier dostępu do starych i nowych rynków

rewolucja dystrybucyjna !!!

Wszystkie banki posiadają strony internetowe, na których umieszczają informacje dla swoich klientów. Ogromna liczba banków udostępnia szerokiej rzeczy odbiorców możliwość kontaktowania się drogą elektroniczną. Co spowodowało, że tradycyjne banki tak chętnie korzystają z najnowszych osiągnięć elektroniki i telekomunikacji. Jedną z najbardziej charakterystycznych konsekwencji użycia Internetu jako kanału dystrybucji jest wyrównanie szans między wielkimi i małymi graczami. Inaczej mówiąc małe instytucje są teraz zdolne konkurować z wielkimi koncernami przede wszystkim, dlatego, że nie posiadają rozbudowanej sieci oddziałów. Wraz z rozwojem technologii doprowadzono do powstanie banków działających tylko w Internecie. Dzięki znikomym kosztom i skupieniu się na zyskownych produktach, mogą one zaoferować klientom produkty na warunkach znacznie lepszych niż w bankach tradycyjnych. Są także znacznie bardziej elastyczne; unikają konieczności powiązania nowych systemów komputerowych ze starymi, dzięki czemu łatwiej im wdrażać nowe technologie, które pozwalają zwiększyć lojalność klientów. W przypadku banków lokalnych , spółdzielczych Internet pozwala na efektywne konkurowanie z wielkimi konglomeratami finansowymi. Nawet jeżeli niewielki bank lokalny nie zamierza oferować swoich usług na obszarze całego kraju, to wykorzystanie Internetu pozwala mu poprawić swoją pozycję konkurencyjną. Co jeszcze przemawia za bankiem internetowym, to fakt, że koszty zmienne takiego banku będące funkcją liczby klientów i dokonywanych przez nich transakcji, są o rząd wielkości niższe niż w tradycyjnym banku. Internet w bank wpływa na znaczną obniżka kosztów na skutek wykorzystania Internetu wynika z niemal całkowitej automatyzacji prostych transakcji, eliminacji kosztów druków, materiałów promocyjnych, obsługi kasowej i dysponenckiej. Dodanie do systemu komputerowego nowego klienta i generowanych przez niego transakcji sprowadza się w zasadzie wyłącznie do wykonania odpowiednich zapisów w bazie danych.

Korzystając z Internetu od strony marketingowej bank może prezentować się jako nowoczesna, dynamiczna i innowacyjna instytucja finansowa. Inną korzyścią jest agregacja danych marketingowych. Analiza zachowania klienta podczas odwiedzin serwisu (jak często z niego korzysta, ile czasu przeznacza na każdą wizytę, jakie wiadomości, czy reklamy go interesują itp.). Od strony ekonomicznej Internet w banku może być więc głównie traktowane jako sposób na obniżenie kosztów (zarówno stałych jak i zmiennych) i uzyskanie korzyści pozafinansowych. Uzyskanie konkretnych przychodów jest natomiast o wiele trudniejsze, wymaga bowiem dostarczenia klientowi produktu, za który skłonny będzie zapłacić dodatkowa cenę

Reasumując oferowanie usług bankowych drogą elektroniczną daje znaczne korzyści zarówno klientom banków, jak i samym bankom.

Dla klientów są to:

możliwość wglądu w aktualny stan ich rachunków bankowych o każdej porze, szybsza realizacja zleceń, oszczędność czasu i pieniędzy związana z koniecznością osobistego odwiedzania oddziału bankowego, oszczędność czasu i pieniędzy związana z koniecznością ręcznego wypełniania dokumentów zleceń bankowych,
eliminacja zagrożeń związanych z dokonywaniem transakcji metodami tradycyjnymi jak np. kradzież czy zgubienie gotówki, oszczędności związane z ograniczeniem konieczności zapewnienia bezpieczeństwa fizycznego. W przypadku banku są to:

możliwość szybszej obsługi klienta i lepszego dostosowania się do jego potrzeb oszczędność kosztów związanych z tworzeniem rozbudowanej sieci oddziałów, oszczędność kosztów związanych z obsługą klientów i przetwarzaniem dokumentów papierowych, eliminacja zagrożeń związanych z tradycyjnymi przestępstwami, jak np. fałszowanie dokumentów bankowych. Ogólnie rzecz ujmując bankowość elektroniczna jest koniecznością nie tylko dla banków, ale i dla klientów zarówno tych korporacyjnych jak i detalicznych. Jednym jak i drugim daje oszczędność czasu i eliminację tradycyjnych zagrożeń.

12. Omów zmiany w systemie nadzoru nad instytucjami finansowymi.

Nadzór bankowy był w XIX i na początku XX wieku sprawowany w większości krajów świata przez rządy, a ściślej mówiąc- przez ministerstwa skarbu lub finansów. W dziedzinach uznawanych za techniczne (np. norm dotyczących bezpieczeństwa depozytów) rząd przekazywał znaczne uprawnienia bankom centralnym. Z czasem rola banków centralnych w zakresie nadzoru bankowego stała się dominująca, co początkowo zostało przychylnie przyjęte przez banki komercyjne, potem jednak było coraz bardziej przez nie krytykowane.

W latach pięćdziesiątych XX wieku w wielu krajach zasadnicze funkcje nadzoru bankowego należały już do banków centralnych, ale powszechnie mówiono o konieczności zmiany systemu. Nastąpiło to w wyniku powolnego procesu, który doprowadził do sprawowania nadzoru w Europie Zachodniej, a potem w większości innych krajów świata, najczęściej noszące nazwę komisji nadzoru bankowego.

Skład i organizacja Komisji Nadzoru Bankowego. W Polsce w latach 1982-1997 nadzór bankowy sprawował Narodowy Bank Polski. Zmiany wprowadziła ustawa z dnia 29 sierpnia 1997r. o Narodowym Banku Polskim, zgodnie, z którą banki komercyjne są obecnie samodzielnymi przedsiębiorstwami, podlegającymi:

ogólnym normom prawa, ze szczególnym uwzględnieniem Prawa bankowego,
nadzorowi sprawowanemu przez Komisję Nadzoru Bankowego w zakresie, który wynika z Prawa bankowego i ustawy o Narodowym Banku Polskim.

Komisja Nadzoru Bankowego, która przejęła w 1998 r. nadzór bankowy, składa się z ośmiu członów. Są to:

prezes NBP,
minister finansów (albo oddelegowany przez niego sekretarz lub podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów),
przedstawiciel prezydenta RP,
prezes zarządu Bankowego Funduszu Gwarancyjnego,
przewodniczący Komisji Papierów Wartościowych i Giełd (lub jego zastępca),
przedstawiciel ministra finansów oraz
Generalny Inspektor Nadzoru Bankowego, a także
przedstawiciel Związku Banków Polskich.

Są to, więc głównie osoby kierujące ważnymi instytucjami publicznymi, o dużym autorytecie. Komisji przewodniczy prezes NBP, decyzje są podejmowane większością głosów. Organem wykonawczym Komisji jest Generalny Inspektorat Nadzoru Bankowego, który wykonuje określone przez Komisję zadania. Wśród zadań Komisji Nadzoru Bankowego warto wymienić:

określanie zasad działania banków, gwarantujących ich bezpieczeństwo,
czuwanie nad przestrzeganiem przez banki obowiązujących przepisów,
przeprowadzanie ocen sytuacji ekonomicznej banków i przedstawienie ich Radzie Polityki Pieniężnej,
opiniowanie zasad wykonywania nadzoru bankowego i określenie trybu jego wykonywania.

Istota i zadania nadzoru bankowego. Działalność banku jest związana z ryzykiem finansowym. Wynika to z prowadzonych przez banki różnorodnych operacji i rozszerzania zakresu usług, co z kolei ma wpływać na umacnianie pozycji konkurencyjnej. Jednocześnie jest bardzo ważne, aby działalność ta byłą bezpieczna z punktu widzenia klientów deponujących swoje pieniądze, a także funkcjonowania całego sektora bankowego. Wymaga to, zatem objęcia banków kontrolą wyspecjalizowanej, niezależnej instytucji. Instytucja ta działa jako nadzór bankowy. Niezależnie od usytuowania nadzoru bankowego (w większości krajów umiejscowiony jest w banku centralnym) jego celem jest:

bezpieczeństwo i stabilność całego systemu bankowego;
bezpieczeństwo środków powierzonych bankom;
oddziaływanie na zapewnienie konkurencyjności między bankami oraz przeciwdziałanie nadmiernej koncentracji kapitału
zgodność działania banków z obowiązującymi regulacjami prawnymi.

Realizacja powyższych celów wymaga, by nadzór bankowy, reprezentowany w Polsce przez Generalny Inspektorat Nadzoru Bankowego, był instytucją niezależną. Niezależność ta obejmuje:

organizację nadzoru, czyli odpowiednie usytuowanie tej instytucji w systemie administracji publicznej, bez możliwości administracyjnego oddziaływania na nią;
zagwarantowanie odpowiednich środków finansowych, umożliwiających nadzorowi sprawowanie swoich funkcji i perspektywiczny rozwój;
swobodę programową w zakresie określania podmiotu i zakresu realizowanych działań;
metodologię, czyli swobodę w określaniu metod i technik wykorzystywanych przy badaniach banków.

Do podstawowych zadań nadzoru bankowego należą:

określanie zasad bezpiecznego funkcjonowania banków poprzez tworzenie tzw. regulacji ostrożnościowych, w tym:

równoważenie ryzyka bankowego( poprzez tworzenie rezerw celowych)
ustalanie norm dopuszczalnego ryzyka walutowego, pokrycia funduszami własnymi aktywów oraz kontrolowania kredytów i pożyczek dla kierownictwa banku;

zasad ogłaszania zweryfikowanych sprawozdań finansowych;

określanie zasad systemu licencjonowania banków;
analiza danych przekazywanych przez banki;
bezpośrednia kontrola (inspekcja) w bankach.

Elementem nadzoru bankowego są tzw. zewnętrzne normy ostrożnościowe, egzekwowane przez nadzór bankowy, takie jak:

Minimum kapitałowe dla banków
Definiowanie składników kapitału
Ocena ryzyka aktywów / współczynnik wypłacalności/
Kontrola koncentracji - ustalanie limitów
Kontrola kredytów konsorcjalnych i powiązanych
Kontrola ryzyka kraju i ryzyka rynkowego /rezerwy celowe /i inne.

Funkcje sprawowane przez nadzór bankowy można podzielić na trzy grupy. Pierwsza grupa to licencyjna, druga regulacyjna i ostatnia kontrolno-administracyjna.

Funkcja licencyjna polega na umożliwieniu prowadzenia działalności bankowej w taki sposób, aby działalność ta z punktu widzenia ludzi i kapitału była bezpieczna, zaś bank można było traktować jako instytucję zaufania publicznego.
Funkcja regulacyjna polega na określaniu przez instytucje nadzoru minimalnych standardów bezpieczeństwa w działalności banków. Szczególnie istotne są tu normy ostrożnościowe tworzące dla banków główne limity, a mianowicie:

norma koncentracji kredytów i innych wierzytelności;
limit kapitałowego zaangażowania banku;
współczynnik wypłacalności.

Poza wymienionymi Komisja Nadzoru Bankowego ma prawo ustalać obowiązujące w bankach normy płynności i inne normy dopuszczalnego ryzyka.

Funkcja kontrolno-administracyjna obejmuje badanie przestrzegania przez banki obowiązujących przepisów prawa i norm ostrożnościowych oraz stosowanie sankcji wobec banków w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości. Do głównych czynności podejmowanych w ramach nadzoru bankowego należą:

badanie wypłacalności, płynności i wyników ekonomicznych banków;
badanie zgodności udzielanych kredytów, pożyczek, gwarancji bankowych i poręczeń z obowiązującymi w tym zakresie przepisami
badanie zabezpieczenia i terminowości spłaty kredytów i pożyczek;
badanie stosowanego oprocentowania kredytów i pożyczek oraz rachunków bankowych w ramach umów zawieranych z osobami powiązanymi z bankiem;
dokonywanie oceny sytuacji finansowej banków.

Środki nadzoru stosowane przez Nadzór Bankowy można podzielić na: zalecenia, nakazy i sankcje.

Wśród stosowanych zaleceń warto wyróżnić przede wszystkim podjęcie przez bank środków koniecznych do przywrócenia płynności i norm dopuszczalnego ryzyka w działalności banku, zwiększenie funduszy własnych i zaniechanie określonych form reklamy.
Główną rolą nakazów Komisji Nadzoru Bankowego jest przeciwdziałanie wypływowi z banków środków pieniężnych.
Stosowanie sankcji ma miejsce w przypadku stwierdzenia, że bank nie realizuje zaleceń Komisji Nadzoru Bankowego lub, że jego działalność jest wykonywana z naruszeniem prawa lub statutu bądź też stwarza zagrożenie dla interesów klientów banku.

13.Omów tradycyjne i „nowe” obszary zarządzania bankiem.

Podstawowe tradycyjne obszary zarządzania bankiem: zarządzanie środkami pieniężnymi; zarządzanie zespołem pracowniczym; zarządzanie infrastrukturą banku

Współczesne podejście do zarządzania bankiem: zarządzanie strategiczne pozycją rynkową banku; zarządzanie wartością banku; zarządzanie ryzykami banku; zarządzanie zyskiem

Pytanie 13. Omów tradycyjne i „nowe” obszary zarządzania bankiem.

Do podstawowych obszarów zarządzania bankiem należą:

- zarządzanie środkami pieniężnymi ma na celu:

Zarządzaniem środkami pieniężnymi zajmuje się bank komercyjny. Operuje on głównie środkami obcymi (zajmuje ponad 90% pasywów). Bank podejmuje starania o pozyskanie odpowiednio wielkiej i korzystnie ukształtowanej masy depozytów. Gromadzone środki bank wykorzystuje na finansowanie operacji dochodowych (są to m.in. transakcje kredytowe). Część zgromadzonych środków pieniężnych bank musi utrzymać w postaci płynnej na rachunku bieżącym w NBP lub innych bankach, a częściowo w formie pieniądza gotówkowego. Środki pieniężna mają również dokonywać operacji na rynku pieniężnym i kapitałowym. Związane są one również z tworzeniem funduszy własnych oraz powinny pokrywać umiarkowaną stratę bilansową.

- zarządzanie zespołem pracowniczym

Zespół pracowniczy to składnik o znaczeniu szczególnym dla działalności banku. Jego rola nie ulega ograniczeni mimo szybkiego postępu technicznego, zautomatyzowaniu niektórych czynności oraz szerokiego zastosowania technik komputerowych. Wymagania stawiane pracownikom wzrastają podnosi się poziom kwalifikacji oraz pogłębia się ich specjalizacja.

- zarządzanie infrastrukturą banku

Jednym z zadań, jakie wiążą się z organizowaniem banku jest tworzenie jego placówek terenowych. Placówka jest to wszelka jednostka organizacyjna banku, która wykonuje swoje funkcje poza jego główną siedzibą. Banki prowadzą za pomocą swoich placówek całość lub przeważającą część operacji z klientami.

Zaś do współczesnych metod zarządzania bankiem należą:

- zarządzanie strategiczne pozycji rynkowej banku

- zarządzanie wartością banku

- zarządzanie ryzykiem banku

Obejmuje przedsięwzięcie składające się na planową i celową analizę, sterowanie ryzykami występującymi w działalności bankowej oraz kontrolę podejmowanych decyzji. Działania powinny być podejmowane systematycznie i długofalowo. W zarządzaniu ryzykiem można wyróżnić trzy fazy: identyfikacja i kwantyfikacja ryzyka, sterowanie ryzykiem oraz kontrola podejmowanych przedsięwzięć.

- zarządzanie zyskiem

Osiągnięcie zysku jest konieczne dla możliwości jego podziału i zaspokojenia określonych potrzeb. Banki dążą do osiągnięcia maksymalnego zysku( jest to ich priorytetowy cel). Banki musza tak zarządzać zyskiem, aby było możliwe samofinansowanie jego działalności (poprzez uzupełnienie kapitału własnego) oraz można było wypłacić dywidendy.

14.

15.

Pyt. 15

OMÓW ZNACZENIE PODSTAWOWYCH POLITYK SZCZEGÓŁOWYCH W RAMACH STRATEGII BANKU.

Polityki szczegółowe mogą odnosić się do takich obszarów jak: Polityka asortymentowa; Polityka cenowa; Polityka sprzedażowa; Polityka jakości obsługi segmentów klienta Polityka zarządzania ryzykami; Polityka kadrowa etc.

Strategiczne planowanie szczegółowe

Strategiczne planowanie płynności finansowej i kapitałów własnych dotyczy obszaru gospodarki pieniężnej banku. Strategiczne planowanie zatrudnienia i środków techniczno- organizacyjnych ma na celu zapewnienie płynnej realizacji wszystkich planowanych i prognozowanych czynności bankowych. Obejmuje ono planowanie potencjału: palcówek banku, środków rzeczowych, personelu.

Narzędziem które pomaga konstruować poszczególne polityki szczegółowe jest analiza obszarowa. Zakłada ona, że bank to struktura wielu obszarów działalności charakteryzujących się różnymi poziomami dochodów, ryzyka, możliwości rozwojowych etc. a także określoną pozycją rynkową w stosunku do konkurencji bankowej i pozabankowej etc. Pomocną przy wyborze strategii oraz przy określaniu metod jej realizacji jest analiza portfelowa, która może przybierać formę: a) porównawczej analizy produktowej (porównuje produkt z produktem) b) porównawczej analizy rynkowej (przedstawia produkt banku na tle rynku) c) porównawczej analizy wieloczynnikowej (wieloczynnikowe analizy macierzowe zmierzające do określenia siły wpływu określonych czynników na pozycję konkurencyjną banku, jego wartość i oczekiwane stopy zysku etc.). Wariantowanie potencjalnych polityk realizacyjnych służy określeniu ich szans i zagrożeń, dokonania analiz wrażliwości na określone czynniki endogeniczne i egzogeniczne.

OMÓW ZNACZENIE PODSTAWOWYCH POLITYK SZCZEGÓŁOWYCH W RAMACH STRATEGII BANKU.

Strategiczne planowanie szczegółowe

16. Omów podstawowe rodzaje analiz w ramach przygotowywania i następnie monitoringu strategii banku.

Znaczenie tzw. analizy obszarowej w wyborze strategii banku, a nsstęp. w opracowywaniu szczegółowych polityk realizacyjnych.

{W ujęciu analizy obszarowej Bank to struktura wielu obszarów działalności charakteryzujących się różnymi poziomami dochodów, ryzyka, możliwości rozwojowych etc. a także określoną pozycją rynkową w stosunku do konkurencji bankowej i poza bankowej etc.}

17. Omów podstawowe czynniki determinujące sytuację rynkową banku i jego strategię.

Znaczenie analiz czynników determinujących sytuację rynkową w tym:

-Wolumen i dynamika obrotów, czynniki de- i -stabilizacji sytuacji rynkowej, możliwości zwiększenia sprzedaży etc.

-Liczebność i struktura klientów, tendencje zmian, etc.

-Marże osiągane i przewidywane, koszty produktowe i nakłady inwestycyjne, etc.

-Specyfika kanałów dystrybucji etc.

Znaczenie czynników determinujących siłę rynkową, w tym:

-Pozycja banku - udział w poszczególnych segmentach produktowych i lientowskich, udział w kanałach dystrybucyjnych, stopnie pokrycia zapotrzebowania klientów na produkty, poziomy lojalności klientów, skuteczność stosowanych form marketingu i promocji

-Potencjał wewnętrzny banku w tym: jakość kadry, jakość produktów i procedur, jakość systemów IT, poziom kosztów etc.

- Osiągane wyniki, ich stabilność i dynamika > potencjał zysku etc.

18. Omów podstawowe filary NUK i ich znaczenie dla zarządzania bankiem.

NUK -zmiana/modyfikacja pomiaru adekwatności kapitałowej.

Cele NUK.

NUK to: -duża i ważna zmiana, ale nie całkowita nowość, -usankcjonowanie praktyk branży, a nie coś zupełnie odkrywczego, -zmienione, sparametryzowane, ujednolicone podejście, -zbiór najlepszych praktyk, a nie zbiór nieznanych praktyk, -większa wrażliwość na ryzyko, -wyzwanie plus dodatkowo obciążenia MSSF, SOX…-konsensus Ale rozwiązania trafiają na:

-różny rozwój wiedzy/kultury ZR i SKW,

-różny rozwój infrastruktury wspomagającej wdrożenie NUK w bankach,

-wątki home-host, itd.

Na sektor bankowy, a tym samym na kapitał zewnętrzny finansujący przedsiębiorstwa, coraz większy wpływ będą wywierały postanowienia Nowej Umowy Kapitałowej (Bazylea II). Jest ona kontynuacją Bazylejskiej Umowy Kapitałowej z 1988 r. oraz jej późniejszych zmian z 1996 r. i jej ostateczna wersja została opublikowana w czerwcu 2004 r. Nowa Umowa Kapitałowa znacznie rozszerza zakres ryzyka
w stosunku do poprzednich dokumentów opracowanych przez Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego, dlatego też niebezpieczne ekspozycje na ryzyko będą wymagały zaangażowania większych kapitałów na jego pokrycie.

Główne postanowienia NUK można zawrzeć w trzech filarach:

>Filar 1 > minimalne wymogi kapitałowe;

>Filar 2 > nadzorcze badanie adekwatności kapitałowej; instytucje nadzoru

>Filar 3 > dyscyplina rynkowa, sprawozdawczości banków

0x01 graphic

Pierwszy filar zobowiązuje banki do utrzymywania adekwatności kapitałowej na poziomie określonym w NUK. Ma to zapewnić bezpieczeństwo systemu bankowego. Współczynnik adekwatności kapitałowej zobowiązuje banki do utrzymywania rezerwy płynności na poziomie 8%. Konstrukcja wskaźnika wypłacalności opiera się na trzech wymogach kapitałowych determinujących jego wysokość, do których zalicza się:

ryzyko kredytowe - związane z prawdopodobieństwem poniesienia straty w wyniku zaprzestania spłaty zobowiązań przez dłużników;
ryzyko rynkowe - wynikające ze strat możliwych do poniesienia w wyniku zmian kursów walutowych, stóp procentowych, cen akcji;
ryzyko operacyjne - związane z procesami zachodzącymi wewnątrz firmy. Ryzyko to może pojawić się w wyniku działań pracowników, błędów spowodowanych przez systemy informatyczne, ryzyko polityczne kraju, w którym bank prowadzi działalność.

Wzrost ryzyka w tych trzech obszarach będzie wpływał na wyższą wartość kapitału regulacyjnego utrzymywanego przez banki.
Drugi filar odnosi się do nadzoru bankowego. Cały proces wyceny ryzyka musi znajdować się pod kontrolą krajowego nadzoru bankowego. Nadzór bankowy musi również czuwać nad poprawnością metod przyjętych do szacowania ryzyka oraz opracowywać rozwiązania umożliwiające bankom doskonalenie warsztatu skutecznego pomiaru ryzyka. Zadaniem nadzoru jest również kontrola minimalnych kapitałów utrzymywanych przez banki (odpowiadających zdefiniowanym 8%), pokrywających ryzyko. Włączenie w cały proces nadzoru bankowego ma zapewnić bezpieczeństwo i stabilność systemu bankowego oraz gwarantować obiektywizm w przyjętych do wyceny metodach ryzyka.

Trzeci filar skupia w sobie problem sprawozdawczości zewnętrznej. Kredytodawcy muszą prezentować przyjęte mechanizmy oceny ryzyka (procedury i techniki przyjęte do szacowania ryzyka), a także prowadzić sprawozdawczość i raportowanie zewnętrzne na wymaganym poziomie.

19.Omów podstawowe obszary tzw. Turbulencji czyli wpływu otoczenia na bank wg. H.J.Ansoff'a.

Charakterystyczną cechą dla otoczenia każdego niemal przedsiębiorstwa jest jego zmienność i złożoność, czyli według określenia H. J. Ansoff´a turbulencja . Jest to szczególna właściwość, szczególnie dla banków działających na rynku międzynarodowym, gdzie wiąże się to z większym ryzykiem i niepewnością. Turbulencja może być scharakteryzowana przez wzrost nowości zmiany, wzrost intensywności otoczenia, wzrost szybkości zmian otoczenia i złożoność otoczenia.
1)Wzrost nowości zmian otoczenia polega na tym, że istotne wydarzenia mające wpływ na funkcjonowanie banków, coraz bardziej odbiegają od dotychczasowego doświadczenia. co wg tego autora oznacza, że zdarzenia wpływające na przedsiębiorstwa różnią się znacznie od tego, co firmy znają z przeszłości;

2) Wzrost intensywności otoczenia oznacza, że związki banku z jego partnerami stają się coraz ważniejsze dla kadry kierowniczej, a stopień uzależnienia przedsiębiorstwa od otoczenia i jego wpływ na poszczególne elementy staje się coraz większy. Konsekwencją tego jest wydatkowanie większej ilości energii i uwagi ze strony kierownictwa na utrzymywanie relacji pomiędzy organizacją, a elementami jej otoczenia. Związki banku z jego partnerami stają się coraz ważniejsze dla banku, a więc stopień uzależnienia banku od otoczenia i jego wpływ na poszczególne elementy działalności banku staje się coraz większy.

3) Wzrost szybkości zmian otoczenia związany jest z rosnącą innowacyjnością poszczególnych podmiotów gospodarczych. Czas, jaki potrzebny im jest na wprowadzenie innowacji w produktach oraz w innych działaniach banku, staje się coraz krótszy.

4) Wspólnym elementem wymienionych koncepcji jest bezpośrednio złożoność otoczenia,

generowana, zmianami jego elementów, natomiast pośrednio szybkość zmian implikowanych

w otoczeniu organizacji. Wzrost złożoności otoczenia- wynika z rosnącego zróżnicowania i rosnącej dynamiki zmian otoczenia oddziaływujących na bank ( rosnące dynamicznie zróżnicowanie), a ich wpływ na bank coraz trudniejszy do przewidzenia. Ma to także znaczenie dla granic otoczenia przedsiębiorstwa, które staja się bardziej zmienne. Tak więc zmiany otoczenia niewątpliwie wywołują jego turbulencję.

Ruch w otoczeniu organizacji generowany jest wieloma czynnikami. Niewątpliwie

kluczowe znaczenie ma tzw. „uogólniona niepewność”- „stan lawinowo narastającej niepewności”. Źródeł zjawiska upatruje się w tempie, zakresie, głębokości i szybkości rozchodzenia się zmian w zglobalizowanej gospodarce, która jest otoczeniem biznesu. Czynnikami powodującymi nasilenie turbulencji otoczenia są m.in. wahania kursów walut i stóp procentowych, przełomy technologiczne, niespodziewana konkurencja globalnych graczy opanowujących coraz to nowe nisze rynkowe czy wydarzenia polityczne, które dodatkowo wzmagają niepewność otoczenia. Według wspomnianego autora

można wyróżnić trzy główne cechy „uogólnionej niepewności”, bezpośrednio skorelowanej z

turbulencją otoczenia. Są nimi:

1. Powstanie rynku globalnego, na którym gracze bez żadnych ograniczeń poszukują

tańszych dostawców, produktów o coraz to lepszej jakości.

2. Skrócenie cyklu życia produktów i technologii.

3. „Nowa gospodarka” oparta na stale doskonalonych technologiach informacyjnych,

która gwarantuje szybki i tani dostęp do informacji i zasobów wiedzy, jednocześnie

powodując nieograniczony niemal wzrost efektywności i wydajności.

Pan H.J. Ansoff stwierdził, że każda firma niezależnie od wyboru strategii wzrostu realizuje na swój użytek jedną z czterech strategii:

penetracji - rozwój firmy na dotychczasowych rynkach z większą intensywnością;

rozwoju rynku - zdobywanie nowych rynków dla swoich produktów;

rozwoju produktu - rozwój firmy w nowych branżach;

dywersyfikacji - rozwój firmy zarówno w nowych branżach, jak też na nowych rynkach.

Co to ma wspólnego z wyborem wspomnianej ścieżki wzrostu? Otóż owe strategie, przedstawione zgrabnie w macierzy, są realizowane zawsze - zmienia się optyka. O ile po wyborze wzrostu wewnętrznego interesuje mnie tylko interes firmy i tylko pod tym kątem podejmuję decyzje, to po wyborze wzrostu zewnętrznego muszę brać pod uwagę także interesy partnerów, lub potencjalnych partnerów (jak w małżeństwie).

Jak wspomniałem na początku strategii jest dużo i mnożą się one (przez pączkowanie) im bardziej szczegółowo student zagłębia się w temat. Nic więc dziwnego, że podobnie jest ze strategią korporacji. Jeżeli na tym poziomie zarządzania firma obiera ścieżkę wzrostu wewnętrznego, to można przyjąć, że chodzi o walkę z konkurencją na rynkach międzynarodowych. Stąd mowa o następujących strategiach ponadgranicznych:

strategia eksportowa - klasyczna metoda ekspansji międzynarodowej i pierwsza, od której firma rozpoczyna swoją obecność na rynkach zagranicznych. Sens tej strategii opiera się na zwykłej konkurencji, tzn. zaproponowaniu za granicą towarów lepszych lub tańszych niż tamtejsi producenci. Oczywiście większy obszar - więcej problemów. Trzeba dobrze wiedzieć jak duży to ma być eksport, na które rynki, jakie będą koszty działań marketingowych. Coraz częściej przedmiotem eksportu staje się wiedza i własność intelektualna - warto o tym pamiętać w świecie gdzie nowoczesne technologie są tak powszechne jak napięcie w gniazdku.

strategia multilokalna - stosowana przez firmę, która istnieje już na rynku międzynarodowym, ma swoje filie w różnych regionach świata. Chodzi o to, że owe regiony różnią się od siebie gustami klientów, uwarunkowaniami kulturalnymi, religijnymi, politycznymi społecznymi, czy politycznymi. Realizacja tej strategii, która ma przecież doprowadzić (jak każda inna) do wzrostu przewagi konkurencyjnej całej firmy, polega na uzyskaniu takiej przewagi oddzielnie w każdym regionie. Innymi słowy: n

przewaga konkurencyjna firmy = Σ przewaga konkurencyjna filii _k.

k=1

Ponieważ filie działają w odmiennych warunkach jasne jest, że mają dużą niezależność wobec centrali w takich obszarach jak marketing, produkcja (jej wielkość i rodzaj), decyzje strategiczne na niższych poziomach zarządzania. Można powiedzieć, ze strategia multilokalna prowadzi do powstania wielu autonomicznych podmiotów mających wspólną centralę, jednak „wrośniętych” w specyfikę swojego regionu.

strategia globalna - można sądzić, ze jest to przeciwieństwo strategii multilokalnej. Firma stosująca tę strategię nie tworzy autonomicznych filii, traktuje obszar działania (nawet cały świat) jako zunifikowany rynek, dla którego stosuje jednakowe systemy produkcji i standaryzacji wyrobów. Takiej firmy nie interesują jakieś lokalne zawirowania rynku, a jedynie jego globalna kondycja. Można powiedzieć, że jest to firma krajowa, w której na wszystko patrzy się ze stacji kosmicznej a nie z poziomu lokalnej giełdy.

Odpowiedź brzmi: McDonalds!

strategie transnarodowe - kompilacja strategii globalnej i multilokalnej, „ze wskazaniem” na tę pierwszą. To wskazanie wynika stąd, że realizuje ją firma, która w swojej globalnych działaniach uwzględnia lokalne warunki. Jest to oczywiście trudniejsze od potraktowania wszystkich na świecie takim samym hamburgerem, jednak wartość dodana tej strategii wydaje się być większa.

Jeżeli na poziomie zarządzania, dla którego przypisana jest strategia korporacji, firma obiera ścieżkę wzrostu zewnętrznego, to można przyjąć, że chodzi o współpracę z partnerami na rynkach międzynarodowych, czasami nawet z konkurencją. Stąd mowa o strategiach współpracy:

połączenie firm - wynika z prostego wywodu myślowego: po co moja firma i mój konkurent mamy sobie szkodzić, skoro możemy zacząć grać razem.

Jeżeli firmy mają podobny potencjał i łączą się tworząc nowy podmiot gospodarczy na bazie tych firm wówczas mówimy o fuzji.

Jeżeli jedna z firm jest zdecydowanie większa - może wówczas wykupić mniejszą firmę. Na rynku pozostanie tylko silniejszy podmiot - w ten sposób dochodzi właśnie do przejęcia.

współpraca partnerska - ma miejsce tam, gdzie firmy dobrowolnie zawierają porozumienia o współpracy w celu zdobycia przewagi konkurencyjnej na danym obszarze. Oczywiście partnerzy postrzegają przewagę konkurencyjną z własnego punktu widzenia, dlatego współpraca partnerska ma sens jedynie wówczas gdy owa przewaga może być zbudowana i utrzymana tylko po połączeniu sił. Współpraca partnerska może byś realizowana w formie:

aliansu strategicznego - umowy między podmiotami gospodarczymi chcącymi prowadzić razem jakiś projekt. Jest to dla firm o tyle wygodna forma, że są to raczej „luźne związki” (cokolwiek to znaczy...) i łatwo jest się z nich wycofać,

przedsięwzięcia joint venture - jest to forma spółki, którą firmy tworzą w celu realizacji wspólnych projektów. Z reguły spółkę tworzą firmy o różnych potencjałach - większej zależy na wejściu lub umocnieniu się na danym rynku, a mniejszej na uzyskaniu know-how.

konsorcjum - dotyczy kooperacji w dziedzinie , w której potencjał jednego partnera jest zbyt mały (np. badania naukowe). Konsorcjum nie posiada osobowości prawnej, jednak może zwiększyć wiarygodność partnerów, rozłożyć ryzyko, zwiększyć zasięg działania.

20.

21. Omów podstawowe rodzaje strategii marketingowych współczesnych banków.

Instrumenty Strategii marketingu mix (4P, cykl życia produktu bankowego, cena produktu bankowego, promocja i dystrybucja produktu bankowego)

W dzisiejszych czasach coraz większa konkurencja na rynku usług finansowych znacznie wpływa na działalność marketingową prowadzona przez nowoczesne banki. Marketing banku to znacznie więcej niż opracowanie i wcielenie w życie strategii produktu bankowego, to także przygotowanie całościowej strategii działań bankowych mających na celu stworzenie odpowiedniego obrazu banku, zapewnienie bankowi zaufania i pozyskanie klientów. W tym celu banki wykorzystują tzw. mieszankę marketingową nazywaną profesjonalnie marketingiem mix. Jest to marketing oparty na kompleksowym ujęciu wszystkich czynników mających wpływ na osiągnięcie zamierzonego celu w postaci oddziaływania na docelowy rynek lub jego segment. Polega on na stworzeniu całościowego systemu marketingowego, dokonaniu wyborów określonych strategii, opracowanie planu marketingowego i wprowadzeniu go w życie.

Najbardziej popularna koncepcja marketingu mix to tzw. "4p" czyli:

Produkt (product)

Cena (price)

Dystrybucja (place)

Promocja (promotion)

Produktem banków są usługi finansowe takie jak prowadzenie rachunków swoim klientom, udzielanie im kredytów i lokowanie ich pieniędzy, doradzanie klientom w zakresie inwestowania ich pieniędzy, umożliwianie korzystania swoim klientom ze środków finansowych zgromadzonych przez nich w banku przy pomocy kart bankowych, bankomatów, czeków itp.

Kolejnym elementem marketingu bankowego jest cena. W rozumieniu usług bankowych nie mamy do czynienia z tradycyjnie rozumiana ceną usługi. Cena przybiera tu różne formy oprocentowania wkładów i rachunków lub prowizji od przeprowadzonych transakcji i przelewów. Możliwości elastycznego stosowania tej „ceny” jest ogromne; można przy tym uwzględniać różne kryteria, np. okres, na jaki się udziela kredytu, rodzaj nabywcy oraz jego wiarygodność, przeznaczenie kredytu jak również ceny usług bankowych oferowanych przez konkurentów. Zwykle o cenie danej usługi decyduje cały zestaw warunków (np. czas, charakter odbiorcy, możliwości finansowe banku, warunki konkurentów) i zmiana jednego z warunków może istotnie wpłynąć na poziom ceny danej usługi bankowej.

Następnym wymienionym składnikiem marketingu bankowego jest sposób dystrybuowania usług bankowych. Generalnie można powiedzieć, że są właściwie dwa jego rodzaje: osobistego kontaktu i coraz częściej przy pomocy urządzeń technicznych. Kanał osobistego kontaktu realizowany jest poprzez sieć oddziałów, filii i ekspozytur bankowych. Klient może do nich przyjść i załatwić w nich wszystkie sprawy związane z bankiem. Do kanałów dystrybucyjnych wykorzystujących środki techniczne zaliczyć możemy bankomaty, terminale przy kasach w supermarketach do pobierania zapłaty za zakupy, tzw. home-banking i e-banking czy usługi przez telefon. Za kanał dystrybucyjny można też uznać duże firmy, które zachęcają swoich pracowników do zakładania rachunków bankowych, po to by przelewać na nie wynagrodzenia.

Ogólnie mówiąc kanał dystrybucji usług jest miejscem, gdzie następuje sprzedaż danej usługi bankowej. Bezpośrednio na wybór kanałów dystrybucji może wpływać dokonana przez bank wcześniej segmentacja rynku.

Promocja jest kolejnym elementem marketingu bankowego. Jest to chyba najbardziej widocznym jego elementem dla klienta. Spośród wszystkich narzędzi promocji w największym stopniu banki wykorzystują reklamę. Banki korzystają z reklamy telewizyjnej, prasowej, radiowej, pocztowej, telefonicznej, internetowej czy tez z bilbordów. Początkiem działań w przygotowaniu skutecznej kampanii promocyjnej banku powinny być badania rynku. Bank jak każda inna firma korzystająca z dobrodziejstw marketingu powinien zapoznać się ze strukturą i innymi cechami obsługiwanych przez siebie klientów. Powinien również poznać w wyniku takich badań potrzeby dotychczasowych klientów oraz potrzeby jakie w ogóle występują na rynku w zakresie usług bankowych. Kiedy bank zna już swoją klientelę i jej potrzeby może spokojnie przystępować do planowania działań promocyjnych.

Reklama usług bankowych jest popularna, ale dobra reklama musi wyraźnie wskazywać korzyści płynące z nabycia danej usługi banku przez klienta. Prezentacja tych korzyści powinna zostać dokonana obrazowo i przystępnie. Jak bowiem wskazują badania, terminologia finansowa nie jest powszechnie znana co powoduje czasem niezrozumienie treści prezentowanych przez banki. Innym tego powodem jest fakt, że usługi bankowe mają charakter niematerialny i dlatego należy klientowi wskazać te „twarde” cechy usługi. Ogólnie reklama ma za zadanie wywołać wrażenie siły, atmosferę zaufania oraz ochrony ze strony banku.

Cykl życia produktu bankowego

Istotnym elementem programu marketingowego zarówno w banku, jaki i w przedsiębiorstwach jest wprowadzenie i wykorzystanie nowych produktów. W tym zakresie występują jednak znaczne różnice między bankami a przedsiębiorstwami.

Cykl życia produktu można określić jako kształtowanie się sprzedaży produktu i zysku w czasie. Obejmuje okres od pierwszej sprzedaży produktu do jego wycofania z rynku. Usługi finansowe, podobnie jak produkty, przechodzą przez takie same fazy rozwoju, czyli:

wprowadzenia

wzrostu

dojrzałości

spadek

0x01 graphic

^{Źródło: Z. Dobosiewicz „Bankowość” PWE Warszawa 2005 s.102}

Faza wprowadzenia - w dużych bankach jest zazwyczaj bardzo szybka i krótka; bank wykorzystując aktywny marketing, dysponując dużą siecią placówek, szybko wprowadza produkt w życie, sprzedając go na szeroka skalę;

Faza wzrostu i dojrzewania - w przypadku produktów bankowych obie te fazy łącza się, gdyż produkt bankowy, który znalazł uznanie klientów, jest popularny przez długi czas

Faza spadku zainteresowania produktem - Jest ona w bankach wyjątkowo długa. Klientela od dawna przyzwyczajona do produktu bankowego nie chce zmieniać przyzwyczajeń i produkt bardzo powoli traci na znaczeniu

22. Omów strategię segmentacji działalności banku.

SEGMENTACJA RYNKU -to proces podziału klientów i rynku wg określonych kryteriów na mniejsze, bardziej specyficzne rynki. Proces ten ciągle trwa, to podział klientów na grupy.

Segmentacja:

-ułatwia poznawanie potrzeb klientów

-łatwiej przygotować ofertę

-łatwiej osiągnąć zysk

Segment - to relatywnie duża grupa klientów, działa w nich zwykle od kilku do kilkunastu konkurentów.

Nisza rynkowa - relatywnie mała grupa klientów, którzy posiadają specyficzne potrzeby dla zaspokojenia, których są oni gotowi ponieść nawet duże koszty (2-3 konkurentów), np. kostki do gier hazardowych.

KRYTERIA SEGMENTACJI RYNKU (KLIENTÓW)

geograficzne; wg miejsca zamieszkania, maja różny popyt

społeczno - ekonomiczne: dochód, wykształcenie, zawód, klasa społeczna

demograficzne: wiek, płeć, wyznanie, narodowość, etap w cyklu życia, liczba członków rodziny

psychologiczne: styl życia

behawiorystyczne - kryteria związane z :

zachowaniami konsumenckimi - częstotliwość zakupu (klienci: intensywni, średni, okazjonalni), lojalność wobec marki (klienci: lojalni, lojalni ale zmiennie, nielojalni)

- warunkami zakupu:

wielkość jednorazowego zakupu

rodzaj sklepu jaki klienci preferują

czas zakupu: kiedy, jak często, o jakiej porze dnia, tygodnia

korzyściami z nabycia danego produktu :

postawa wobec produktu: negatywna - wroga, pozytywna - entuzjastyczna

jaka jest potrzeba i jaka jest korzyść z zakupienia danego produktu

PROCEDURA SEGMENTACJI (SPOSÓB POSTĘPOWANIA) WG MCCARTHYEGO

Szerokie zdefiniowanie rynku.

Wstępne określenie potrzeb zaspokajanych na danym rynku

Wstępne zdefiniowanie segmentów rynku poprzez korelację potrzeb zaspokajanych na tym rynku (wiedza, doświadczenie, intuicja).

Wyodrębnienie cechy dominującej

Nazwanie segmentów rynku wg cechy dominującej

Pogłębienie charakterystyki poszczególnych segmentów z agencjami zewnętrznymi.

Określenie wielkości poszczególnych segmentów i wybór rynku docelowego.

Rynek docelowy - to segment lub nisza rynkowa, na której aktualnie chcemy działać.

Segmentacja rynku to procedura dokonania podziału rynku za względnie jednorodne grupy konsumentów, które z uwagi na podobieństwo cech ujawniają podobny popyt, w celu przygotowania produktu wychodzącego naprzeciw ich potrzebom, a w konsekwencji uzyskania przewagi rynkowej. Jej potrzeba to naturalna konsekwencja zwiększania się liczby konsumentów, wzrostu ich dochodów, rozwoju indywidualnych preferencji oraz możliwości dokonywania wyboru. Wykazuje ona, jak liczne są grupy tworzące poszczególne rynki cząstkowe i jaką siłą nabywczą dysponuje każdy z nich.

Segmentacja rynku polega na jego podzieleniu na mniejsze części zwane segmentami, które różnią się miedzy sobą oczekiwaniami klientów względem produktu, sposobem zakupu lub innymi kryteriami.

Celem segmentacji jest:

Analiza struktury rynku, czyli potrzeb klientów, które rynek tworzą. Możemy wyróżnić rynki jednolite, pod względem struktury potrzeb i zróżnicowane. Skrajnie zróżnicowany rynek to taki, w którym każdy klient ma specyficzne potrzeby. Chcąc uniknąć kosztów związanych z „marketingiem na miarę” każdego klienta sprzedawcy starają się dzielić rynek na jednolite segmenty. Segment mogą tworzyć osoby o podobnym dochodzie bądź wieku, które mają zbliżone oczekiwania względem określonego produktu.

Pozycjonowanie produktu, czyli nadanie mu, w odbiorze klientów, pewnych specyficznych atutów, wyróżniających produkt względem konkurentów i innych segmentów.

Korzyści ze strategii segmentacji mogą zostać osiągnięte jeśli zostanie ona przeprowadzona w sposób prawidłowy, a segment rynku do którego ją odniesiemy będzie:

-mierzalny - tj. taki, w odniesieniu do którego można uzyskać informacje o różnych cechach konsumentów,

-rozległy - tj. taki, że jego udział w obrotach banku uzasadnia stosowanie indywidualnej strategii działania,

-rozwijający się.

22. Omów strategię segmentacji działalności banku.

Strategia segmentacji rynku to wyodrębnienie jednorodnych grup konsumentów i opracowanie dla każdej z nich odpowiedniej polityki sprzedaży. Wyodrębnienie grup konsumentów o podobnych cechach jest warunkiem koniecznym, ale nie przesądzającym, o istnieniu odrębnego segmentu rynku. Segmentacja rynku umożliwia nam dostosowanie produktów do potrzeb nabywców, a także szybszą obserwację zachodzących na rynku zmian i lepsze się do nich dostosowanie, jak również lepsze wykorzystanie środków akwizycji sprzedaży i dostosowanie ich do określonych grup konsumenckich. Aby strategia była skuteczna muszą być spełnione określone warunki tzn. segment rynku powinien być mierzalny, opłacalny, dostępny, homogeniczny i powinno się brać pod uwagę względność stosowanych kryteriów.

Korzyści ze strategii segmentacji mogą zostać osiągnięte, jeśli zostanie ona przeprowadzona w sposób prawidłowy, a segment rynku, do którego ją odniesiemy będzie:

mierzalny - tj. taki, w odniesieniu, do którego można uzyskać informacje o różnych cechach konsumentów,
rozległy - tj. taki, że jego udział w obrotach banku uzasadnia stosowanie indywidualnej strategii działania,
rozwijający się.

Cele segmentacji:

analiza struktury rynku, czyli potrzeb klientów, które rynek tworzą. Możemy wyróżnić rynki jednolite, pod względem struktury potrzeb i zróżnicowane. Skrajnie zróżnicowany rynek to taki, w którym każdy klient ma specyficzne potrzeby. Chcąc uniknąć kosztów związanych z "marketingiem na miarę" każdego klienta sprzedawcy starają się dzielić rynek na jednolite segmenty. Segment mogą tworzyć osoby o podobnym dochodzie bądź wieku, które mają zbliżone oczekiwania względem określonego produktu.
pozycjonowanie produktu, czyli nadanie mu, w odbiorze klientów, pewnych specyficznych atutów, wyróżniających produkt względem konkurentów i innych segmentów.

Błędy spotykane podczas segmentacji:

Dzielenie na segmenty rynku jednorodnego
Traktowanie jako jednolity rynku złożonego z różnorodnych potrzeb klientów
Niewłaściwy dobór kryterium segmentacji: wiek, poziom dochodu

Identyfikacja segmentów

Odpowiedź rynku na te same działania marketingowe powinna być różna w każdym segmencie.

Segment powinien dać się opisać w sposób umożliwiający przeprowadzenie skutecznej strategii marketingowej.
Segment powinien dać się zmierzyć i opisać w formie liczb.
Segment powinien być rentowny. W przypadku braku rentowności, można pomyśleć o połączeniu segmentów.
Segment powinien być stabilny w czasie.

Kryteria zakreślające i opisujące segment:

geograficzne, dzielące rynek na jednostki terytorialne (dzielnica miasta, miasto, wieś, powiat, ..., wielkość miasta gęstość zaludnienia klimat)

socjo-demograficzne, dzielące rynek na grupy klientów według: wieku, płci, wielkości rodziny, cyklu życia rodziny, dochodu, przynależności do grupy etnicznej, wykształcenia, przynależności religijnej, ...
psychologiczne: przynależność do określonej klasy społecznej, styl życia, osobowość,
oparte na podobnych oczekiwaniach klientów względem produktów: np. grupa klientów oczekuje od pasty do zębów by je wybielała. Następnie trzeba określić, czym się wyróżniają ci klienci, by móc na nich skierować kampanię reklamową. Dla tego kryterium warto określić stabilność segmentu w czasie.

oparte na sposobie użycia produktu. Radio stereofoniczne do słuchania muzyki, do nagłaśniania sali zabawowej, do nagłośnienia ulicy.
oparte na okresie użytkowania produktu: klienci nie używają danego produktu, używali dawniej, potencjalni użytkownicy, użytkownicy okazjonalni.
oparte na wielkości konsumpcji.
oparte na stopniu zaufania do produktu.

Te kryteria segmentacji są lepsze, które pozwolą precyzyjniej określić optymalną strategię marketingową dla każdego segmentu

Etapy segmentacji

Identyfikacja obecności segmentu
Opis segmentu
Przewidywania wielkości sprzedaży w każdym segmencie
Analiza konkurencji w każdym segmencie
Opracowanie wstępne planu marketingu MIX dla każdego segmentu
Prognoza udziału w rynku dla każdego segmentu
Ocena przyszłych kosztów i zysku dla każdego segmentu
Wybór rynku docelowego spośród segmentów.

Dla każdego segmentu bank powinien określić:

najlepsza konfigurację produktu lub usługi
optymalna cenę
najlepszą siec dystrybucji
najlepszą strategie marketingową
zidentyfikować konkurencję oraz wyliczyć jej mocne i słabe punkty.

Znaczna ilość polskich banków dla określenia profilu swojej działalności eksponuje cechę uniwersalności. Oznacza to rozszerzenie ich oferty na wszystkie grupy klientów i oferowanie im pełnego zestawu usług bankowych. Działalność bankowa wymusza również stosowanie różnych sposobów klasyfikowania klientów, grupowania ich w segmenty i wskazywania poziomu opłacalności dla banku. Dlatego też banki uniwersalne różnicują politykę wobec poszczególnych segmentów, dostosowując do nich swoją ofertę, poziom obsługi i rozwiązania dystrybucyjne. Biorąc pod uwagę skuteczność zarządzania bankiem to ważnym kryterium wyodrębniania jednorodnych grup, czyli segmentów, klientów (indywidualnych i instytucjonalnych), jest poziom ich opłacalności dla banku. Według tego kryterium wyróżniamy trzy grupy klientów indywidualnych:

klientów masowych, obsługa, których często generuje koszty i jest mało opłacalna lub wręcz nieopłacalna dla banku i jego oddziałów;
klientów średnio zamożnych, których obsługa jest opłacalna dla banku;
klientów zamożnych (tzw.VIP), którzy stanowią dla banku najbardziej zyskowną grupę klientów indywidualnych.

Ważnym adresatem usług bankowych są klienci instytucjonalni, czyli przedsiębiorstwa, samorządy lokalne, organizacje, instytucje i fundacje posiadające osobowość prawną. Kryterium ich grupowania jest skala prowadzonej przez nie działalności, tj. wielkość przychodów ze sprzedaży, zysk, wartość przedsiębiorstwa i ilość osób w nim zatrudnionych. Analogicznie do klientów indywidualnych, możemy je podzielić na następujące segmenty:

przedsiębiorstwa o małej skali działania,
przedsiębiorstwa o średniej skali działania,
przedsiębiorstwa o dużej skali działania.

Następnym etapem jest analiza i ocena silnych i słabych stron banku, prawidłowości polityki asortymentowej i cenowej, jakości i opłacalności świadczonych usług. Na podstawie uzyskanych wyników można przystąpić do programowania działań, wykorzystując atuty banku oraz posiłkując się regułą „ 7P ” marketingu mix. Reguła ta podaje siedem czynników istotnych dla planu działań marketingowych:

Przygotowanie dla każdego segmentu odpowiedniego pakietu produktów,
Zaproponowanie odpowiedniej ceny świadczenia usług,
Zaoferowanie różnych kanałów dystrybucji,
Przygotowanie kampanii promocyjnej do grupy klientów, dla której bank kieruje ofertę,
Przygotowanie odpowiednio przeszkolonych pracowników,
Opracowanie procedur świadczenia usług przyjaznych dla tej grupy klientów,
Zaproponowanie wszystkiego, co jest związane ze świadczeniem takich usług.

Przygotowując plan działalności marketingowej niezbędne jest ustalenie orientacyjnych kosztów i korzyści planowanych przedsięwzięć.

Weryfikacją trafności i realności tak przygotowanego programu działań marketingowych będzie wartość sprzedanych usług, praca wykonywana przez pracowników bezpośredniej obsługi klienta.

23.Jakie są wady i zalety segmentacji dla zarządzania bankiem?

Wyróżniamy następujące błędy podczas segmentacji:

- dzielenie na segmenty rynku jednorodnego;

- traktowanie jako jednolity rynku złożonego z różnorodnych potrzeb klientów

- niewłaściwy dobór kryterium segmentacji: wiek, poziom dochodu.

Zaletą cech społeczno-ekonomicznych i demograficznych jest dostępność informacji i łatwość pomiaru, wadą zaś - niemożność pełnego wyjaśnienia zachowań konsumentów. To, że ludzie nabywają określone produkty i usługi, wynika przede wszystkim z przyjętych przez nich wartości życiowych, celów konsumencyjnych i motywacji.

Wyróżniamy 7 typów konsumentów:

1/ zrezygnowani biedni;

2/ walczący z biedą;

3/ średnia krajowa;

4/ żądni sukcesu;

5/ ludzie sukcesu;

6/ poszukujący.

Każdemu z wymienionych segmentów konsumentów odpowiada inny zestaw pożądanych przez nich produktów. Firmy powinny być też świadome, aby móc z sukcesem sprzedawać swe produkty. Styl życia wyraża najpełniej postępowanie konsumenta, jego reakcje na różne bodźce. Jest bowiem rezultatem systemu wartości jednostki, jej postaw i aktywności oraz realizowanej konkurencji.

CECHY DOBRZE WYODREBNIONEGO SEGMENTU RYNKU

Musi być mieszalny tzn., że na rynku musza być informacje o tym segmencie.

Musi mieć znaczny rozmiar.

Musi być dostępny.

Musi być zyskowny.

Musimy mieć możliwość przygotowania oferty dla tego segmentu.

Sposoby wyboru rynku:

koncentracja jednosegmentowa

specjalizacja selektywna - kilka rynków i kilka produktów, na każdym rynku mamy inny produkt

specjalizacja produktowa - z jednym produktem na wielu rynkach

specjalizacja rynkowa - na jednym rynku z wieloma produktami

pełne pokrycie rynku - wieloma produktami na wielu rynkach

Do zalet segmentacji dla zarządzania banku należą:

- poznanie i wykorzystanie identyfikacji rynku

- dokładne powiązanie problemów w poszczególnych segmentach

- dobre możliwości sterowania

- wypracowanie ponad przeciętnej przestrzeni cenowej

- skuteczniejsze wypracowanie nakładów na marketing

Do wad należą:

- niebezpieczeństwo przesegmentowania

- krótszy cykl życia wyrobu

- rezygnacja z produkcji masowej

- korzyści z obniżki kosztów

24. Omów podstawowe determinanty dywersyfikacji działalności banków.

-Oczekiwania klientów Klienci banków wymagają pakietu produktów bankowych i niebankowych, ponieważ taki sposób dystrybucji im bardziej odpowiada.Np. kupno pakietu usług finansowych od banków pomaga ich klientom ograniczyć asymetrię informacji, która utrudnia ocenę jakości produktów. Banki o dobrej reputacji wykorzystują to oferując inne usługi finansowe. W rezultacie niektóre banki kreują przewagę konkurencyjną, osiągając dodatkowe zyski (S.Heffernan)

-Presja konkurencyjna innych banków

-Presja konkurencyjna instytucji pozabankowych

-Wymogi zarządzanie ryzykiem i efektywnością banku

-Optymalizacja działalności holding

Głębokie przemiany rynku wpływają na gwałtowne, radykalne przeobrażenia ofert produktowych banków, również lokalnych i spółdzielczych. Dzisiaj coraz więcej banków, z różnych powodów, dywersyfikuje swoją działalność. Wielopłaszczyznowe determinanty dywersyfikacji działalności banków prowadzą do integracji oferty banków z ofertami innych pośredników finansowych i handlowych

25.Omów przyczyny i znaczenie (oraz podstawowe formy) rosnącego aktywności banków na rynkach OBS.

Coraz więcej banków w celu zwiększenia swoich zysków rozszerza swoją aktywność na rynkach aktywów pozabilansowych OBS (off-balance sheet). Instrumenty z obszaru OBS generują przychody z tytułu prowizji i należą do coraz ważniejszych produktów finansowych, nie pojawiając się jednak w postaci aktywów lub pasywów w bilansie banków (S. Heffernan) Niektóre instrumenty typu OBS są oferowane przez banki od wielu lat lecz współcześnie szybko rośnie skala aktywności banków i potrzeb wszystkich grup klientów. Jest to np. pośrednictwo banków w emisji i zakupie papierów wartościowych, custody banking (gł. usługi powiernicze), asset management etc. Od ok. 20 lat szybko rozwijają się usługi banków w zakresie nowych produktów typu OBS, w tym zwłaszcza w zakresie wykorzystania instrumentów pochodnych i rozwiązań sekurytyzacyjnych.

26.Omów wpływ globalizacji na zarządzanie ryzykiem bankowym

Globalizacja bankowości i pozostałych rynków finansowych jest też związana rosnącą ekspozycją inwestorów, kredytobiorców, ubezpieczycieli, funduszy etc. na ryzyka walutowe, stóp %, rynkowe, w tym giełdowe i OTC (over-the-counter market)

Powstawanie globalnego systemu płynnych i bardzo zróżnicowanych rynków finansowych jest zjawiskiem jakościowo nowym. Współczesny globalny rynek finansowy oferuje zróżnicowanie możliwości nie tylko inwestowania, ale także zabezpieczenia się przed ryzykiem. Następuje swoista rewolucja w zarządzaniu ryzykiem. Zwiększają się nie tylko możliwości zabezpieczenia się przed ryzykiem. Następuje nie tylko szybkie rozpowszechnienie się stosowania systemów monitorowania ryzyka. Instytucje finansowe coraz powszechniej dostosowują wielkość podejmowanego ryzyka do wielkości posiadanych przez nie kapitałów. Podejmują z reguły tylko takie ryzyko, na jakie je stać. Ryzykują poniesienie tylko takich strat, które są w stanie pokryć z posiadanego kapitału. Wszystko to tworzy warunki, w których powtórzenie się masowych bankructw instytucji finansowych, czy powtórzenia się kryzysów walutowych, staje się coraz mniej prawdopodobne.

Banki, które posiadają nadwyżki walutowe powinny lokować rosnącą część rezerwy walutowej w aktywa bardziej ryzykowne - zwiększyłoby to ich dochody, a dzięki efektowi dywersyfikacji nie wpłynęłoby znacząco na wielkość podejmowanego ryzyka. Taka tendencja zaczyna się już pojawiać - tym niemniej banki centralne ogranicza w względzie przede wszystkim to, że są one instytucjami, który nie powinny nadmiernie ryzykować, ponieważ ich ostatecznym klientem są podatnicy - bo dochody z rezerw walutowych stanowią jedno z istotnych źródeł dochodów budżetu. Dlatego zaczynają się pojawiać propozycje, by utworzyć międzynarodową instytucję finansową, która przejęłaby na siebie część ryzyka związanego z inwestowaniem rezerwy walutowych krajów nadwyżkowych.

Ryzyko ataków spekulacyjnych trochę a przyblakłoś w wyniku rozpowszechnienia się zmiennych kursów walutowych, a przede wszystkim w następstwie rozpowszechnienia się stosowania przez banki na całym świecie systemów mierzenia potencjalnych strat i zarządzania ryzykiem. Coraz mniej jest krajów, w przypadku, których silny spadek kursu waluty krajowej mógłby wywołać kryzys bankowy, w wyniku czego zaburzenia na rynku walutowym mogłaby trwale pogorszyć sytuację w gospodarce krajowej.

Niepokojąca jest utrzymująca się duża zmienność cen aktywów mimo wyraźnego zmniejszenia się zakresu wahań koniunktury. Sytuacja ta jest w części efektem sukcesu banków centralnych, które w wielu krajach zdołały trwale obniżyć inflację. A bocznym produktem sukcesu banków centralnych był wzrost realnych stóp zwrotu z aktywów, co zwiększyło prawdopodobieństwo tworzenia się bąbli spekulacyjnych. Oznacza to ryzyko, że banki centralne mogą być częściej niż w przeszłości zmuszane stawać przed koniecznością zapobiegania powstaniu bąbli spekulacyjnych.

27. Skąd wynika rosnące znaczenie derywatów w zarządzaniu ryzykiem banku?

Derywaty kredytowe zawdzięczają swoje powstanie niesłabnącym potrzebom efektywnego zarządzania ryzykiem. O ile całkiem nieźle radzimy sobie z ryzykiem skojarzonym ze zmianami stóp procentowych, kursów walut czy zmian instrumentów takich jak akcje czy surowce i towary, koncepcje zarządzania ryzykiem kredytowym są jeszcze całkiem świeże. Nie oznacza to ich niskiej skuteczności, lecz szereg aspektów statystyki matematycznej sprawia, iż ta klasa ryzyka jest niezwykle trudna do zarządzania. Podobnie jest z ryzykiem płynności, dlatego nie dziwi fakt, iż większość kryzysów zarówno tej małej skali związanej z korporacjami, po te o zasięgu globalnym mają ścisłe powiązanie z równoczesną realizacją tych dwóch klas ryzyk. Sama jednak funkcja zarządzania ryzykiem nie zadowoliła wielu, gdyż jak pokazuje historia specjaliści finansów znajdą niemal wszędzie możliwości generowania ponadprzeciętnych stóp zwrotu. Dotyczy to w zasadzie czystej spekulacji instrumentami finansowymi po arbitraż wykorzystujący różnice cenowe instrumentów o niejako tej samej bazie. Nie inaczej jest z derywatami kredytowymi i choć w przypadku kilku występują metodologiczne kontrowersje, nie przeszkadza to w ich skutecznym wykorzystywaniu. Dlatego też pokrótce przedstawię ich podstawowe rodzaje.

Total Return Swap, jest obok Asset Swap podstawowym instrumentem kredytowym. Już w tym miejscu można wysunąć szereg zastrzeżeń, gdyż niekoniecznie musi on nawiązywać do tej klasy ryzyka. Niemniej to obligacje są najczęściej przedmiotem umowy dwóch stron w ramach tego kontraktu, dlatego coraz mniej dziwi takie sklasyfikowanie. Bazowy mechanizm tego instrumentu polega na tym, iż jedna ze stron oferuje pełny transfer odsetek (kuponu) od posiadanego aktywa w zamian za ustalone w ramach umowy periodyczne płatności. Strona przyjmująca płatności płynące z instrumentu bazowego przy pośrednictwie jednej ze stron transakcji zobowiązuje się również pokrywać deprecjację wartości aktywa bazowego. Widać zatem, iż to właśnie ta strona jest sprzedawcą zabezpieczenia (przejmuje na siebie ryzyko kredytowe przypisane do referencyjnego instrumentu).

Do klasycznych już kredytowych instrumentów pochodnych zaliczyć można Credit Default Swap (CDS) oraz Credit Default Option, na które przypada zdecydowana większość obrotu w ramach całej rodziny kredytowych derywatów. W tym przypadku również jest to umowa bilateralna, w ramach której jedna ze stron (posiadająca ekspozycję na ryzyko kredytowe danego instrumentu) oferuje płatność (premię) w zamian za płatność na wypadek tzw. credit event, którym zazwyczaj jest upadłość emitenta referencyjnego instrumentu.

Pierwsza strona jest zatem nabywcą zabezpieczenia (dokonuje płatności premii), druga natomiast, na wypadek wspomnianego zdarzenia kredytowego (credit event) zobowiązuje się niejako do pokrycia strat. Jest zatem sprzedawcą zabezpieczenia. Występuje tu oczywista analogia do tradycyjnego ubezpieczenia, gdyż wycena (a zatem i wspomniane płatności) są oparte w głównej mierze o prawdopodobieństwo wystąpienia kłopotów emitenta instrumentu bazowego lub po prostu jego upadłość. Powyższa konstrukcja dotyczy Credit Default Options (stąd charakterystyczne pojęcie premii).

Różnica w przypadku Credit Default Swap objawia się poprzez periodyzację (najczęściej w ramach 5- letniego okresu) płatności na rzecz sprzedawcy zabezpieczenia (w przypadku opcji jest ona pojedyncza przy zawarciu kontraktu).

Ciekawą alternatywą są instrumenty oparte o spready kredytowe, gdyż pomijają one przypadek upadłości emitenta instrumentu referencyjnego i umożliwiają generowanie adekwatnych strumieni pieniężnych w ramach zmian sytuacji kredytowej tegoż emitenta. Spread kredytowy skojarzony jest najczęściej z różnicą między oprocentowaniem danego instrumentu oraz oprocentowania aktywów uznawanych za wolne od ryzyka (np. bony skarbowe).

Pogorszenie zatem sytuacji kredytowej emitenta bazowego instrumentu objawia się poprzez rozszerzenie tegoż spreadu, który praktycznie zawsze przedstawia się w punktach bazowych. Odwrotna sytuacja implikuje oczywiście opozycyjne zachowanie spreadu.

Do najpopularniejszych „spreadowych instrumentów” zaliczyć można kontrakty forward oraz opcje. W pierwszym przypadku nabywca zabezpieczenia oferuje płatności oparte o stały kupon odsetkowy w zamian za adekwatne względem obecnego spreadu płatności. W przypadku opcji sprzedawca zabezpieczenia dokonuje płatności w oparciu o „aktualny spread” wyłącznie, gdy przekroczył on ustaloną „cenę wykonania” (strike) opcji.

Ostatnim godnym zwrócenia większej uwagi instrumentem jest Collateralized Debt Obligation (CDO), a w zasadzie rodzina tych instrumentów. Produkty te są dzieckiem nowoczesnej koncepcji - strukturyzowanych finansów i oparte są niejako o „przepakowywanie” innych instrumentów kredytowych. Instrumenty te przeznaczone są do wąskiego grona inwestorów, którzy oczywiście odznaczają się znacznymi zasobami środków pieniężnych. CDO to w gruncie rzeczy fundusz (w teorii to wehikuł inwestycyjny specjalnego przeznaczenia), który posiada odrębną osobowość prawną oraz bilans. Ideą jego funkcjonowania jest pozyskiwanie środków poprzez własne emisje, za które nabywane są konkretne instrumenty kredytowe. Są to zazwyczaj aktywa, do których dostęp jest utrudniony, a „spakowane” razem są wartościową koncepcją inwestycyjną. Zaliczyć tu można pożyczki i kredyty hipoteczne, zadłużenie na kartach kredytowych itp. Specyfika CDO objawia się po stronie finansowania, gdzie zarządzający CDO dzieli emisje na transze. Transze te wyróżniają się poziomem ryzyka, a tym samym adekwatnym wynagrodzeniem dla inwestorów. W ramach typowej konstrukcji CDO wyróżnić można:

Senior tranche (przypisany jest jej najczęściej najwyższy rating - np. „AAA”)
Mezzanine tranche (o ratingu pomiędzy „A” a „BBB”), Equity tranche (zazwyczaj nie jest przydzielany rating, dlatego jest to transza czysto spekulacyjna) CDO budowane są tak, iż potencjalne straty w pierwszej kolejności dotykają inwestorów z najniższej transzy (w zamian często stopa zwrotu im oferowana przekracza 20% rocznie). Można sobie to wyobrazić w postaci wielopoziomowej fontanny, gdzie nieustanny strumień wody rozlewa się na pierwszym (najwyższym) poziomie (senior tranche), by po jego wypełnieniu nadmiar przelewał się na niższe poziomy. Większy strumień pozostawia niezmienione ilości wody na wyższych „piętrach”, a ostatni (equity tranche) czerpie teoretycznie niegraniczone korzyści. Zmniejszenie jednak strumienia, błyskawicznie wpływa na tą najniższą transzę i bardzo często mniejszy „strumień” implikuje niemal natychmiastowe „wyschnięcie” tegoż poziomu.

W ramach kredytowych derywatów istnieją oczywiście inne popularne rodzaje (Asset Swap, Credit Link Notes) oraz podgrupy w ramach przedstawionych wcześniej. Ich mnogość z jednej strony oferuje wiele opcji przy zarządzaniu ryzykiem kredytowym, natomiast dla uczestników rynków o nastawieniu spekulacyjnym oferują wiele ciekawych koncepcji inwestycyjnych. Początki tych instrumentów to operacje głównie przez banki centralne. Później z oczywistych względów zainteresowały się nimi instytucje z branży ubezpieczeń oraz banki komercyjne i przedsiębiorstwa zarządzające aktywami. Najwięcej emocji towarzyszy jednak działalności funduszy hedge, które szczególnie ostatnio zwiększyły zaangażowanie na tych rynkach, przyczyniając się niewątpliwie do dynamicznego rozwoju. Nowoczesne instrumenty kredytowe coraz częściej oferowane są wąskiej grupie klientów segmentu private banking, lecz nie ustaje ich popularność w ramach funduszy hedge, dlatego przez ich pryzmat zaprezentuję praktyczne ich zastosowanie.

28. Dlaczego banki rozwijają swoje kompetencje w zakresie derywatów?

Derywaty - to walory (instrumenty finansowe) podobne do papierów wartościowych, których cena jest uzależniona od ceny wartości aktywów pierwotnych. Potwierdzają one uzyskanie przez nabywcę derywatu prawa do otrzymania w przyszłości określonej wartości pieniężnej lub dokonania transakcji.

Podstawowe „klasyczne” dzisiaj instrumenty to: kontrakty forward kontrakty terminowe future, swap i opcje

Derywaty (derivatives) będące instrumentami uwarunkowanymi dają możliwości bankom, ubezpieczycielom, funduszom, inwestorom i kredytobiorcom na zarządzanie ryzykiem walutowym, stóp %, rynkowym, w tym giełdowym i OTC (over-the-counter market)

Derywaty nie tylko stwarzają możliwość zabezpieczania się przed różnymi ryzykami finansowymi ale także coraz powszechniej są wykorzystywane do:

> strukturalnego zarządzania ryzykami;

> zwiększania rentowności;

> zwiększania wartości dodanej dla akcjonariuszy

Ponadto wykorzystanie derywatów ułatwia bankom spełnianie bankom wymogów NUK oraz ograniczanie obciążeń wynikających z wymogów tworzenia rezerw i ubezpieczania oraz gwarantowania depozytów.

Banki rozwijają swoje kompetencje w zakresie derywatów z uwagi na:

1. własne potrzeby w zakresie zarządzania ryzykiem;

2. potrzeby partnerów w ramach holdingów i innych partnerów finansowych;

3. potrzeby klientów.

Interesującą tendencją jest wraz ze wzrostem ryzyka stóp % dynamiczne zwiększanie udziału w rynku OTC kontraktów na stopę %, zwłaszcza opcji na stopy %.

Jednocześnie gwałtownie rosną obroty derywatami na rynku OTC (w poł.80. obroty na rynku publicznym i na rynku OTC były podobne, a z początkiem XXI obroty na OTC są ponad 4-krotnie większe mimo większego ryzyka tego rynku)

29. Skąd wynika wzrost znaczenia sekurytyzacji w działalności współczesnych banków?

W rachunkowości sekurytyzacja polega na wykupie wierzytelności ze środków uzyskanych z emisji obligacji. Sekurytyzacja określa proces emisji papierów wartościowych, które zabezpieczone są przez grupę wyselekcjonowanych aktywów. Sekurytyzacja jest procesem, w którym dłużne papiery wartościowe, takie jak obligacje, certyfikaty inwestycyjne, są sprzedawane bezpośrednio inwestorom.

Sekurytyzacja wierzytelności bankowych stała się w Polsce możliwa wraz z wejściem w życie w 2004 roku nowych przepisów zawartych w:

*Ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (w szczególności art. 92a - 92c oraz art. 104)

*Ustawie z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (w szczególności art. 183 - 195 oraz art. 326). Ustawa ta dała możliwość tworzenia funduszy sekurytyzacyjnych, które stwarzają bankom zupełnie nowe możliwości odzyskiwania swoich należności.

Dzięki zmianie ustawy o funduszach inwestycyjnych i nowelizacji prawa bankowego korzyści wypływające z sekurytyzacji znalazły się w zasięgu ręki także polskich wierzycieli i inwestorów.

Korzyść podatkowa dla banków wiąże się ze zmianą przepisów dotyczących traktowania kosztów uzyskania przychodu. Zgodnie z tą zasadą, bank może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów straty poniesione na zbyciu wierzytelności na rzecz funduszu do wysokości rezerwy utworzonej na pokrycie zbywanych wierzytelności i zaliczonej do kosztów uzyskania przychodów. Zanim weszły w Polsce w życie przepisy o sekurytyzacji, banki nie mogły tego robić i przez to zwykle sprzedaż wierzytelności była dla nich nieopłacalna.

sekurytyzacja to złożony proces, mechanizm lub - pojedyncza transakcja, które służą zamianie aktywów bankowych na papiery wartościowe emitowane przez spółkę celową lub jednostki uczestnictwa, jeśli bank korzysta z usług funduszu sekurytyzacyjnego. Sekurytyzacja jest wyrafinowanym sposobem pożyczania pieniędzy lub optymalizacji adekwatności kapitałowej lub obydwoma działaniami łącznie. Postrzegana jest jako instrument, który służy głównie zmniejszeniu ryzyka kredytowego. Transakcja sekurytyzacyjna (jej mechanizm) jest procesem skomplikowanym i wymagającym od instytucji, które ją przeprowadzają, ogromnego zaangażowania i współpracy wielu jednostek wewnątrz organizacji. Jest to proces generujący duże koszty nominalne. Koszty te związane są z utworzeniem spółek celowych, przygotowaniem odpowiednich struktur, zmianą infrastruktury banku czy wreszcie z kosztami wynajęcia specjalistów, którzy taką transakcję mogą dla banku przygotować i przeprowadzić. Im większa jest kwota emisji, tym bardziej ekonomiczna jest transakcja. Raz ustanowiony dla pierwszej transakcji mechanizm funkcjonuje podobnie dla następnych. Jednym z podstawowych celów sekurytyzacji jest poprawa płynności banku przez: - dywersyfikację źródeł finansowania i docieranie do nowego typu inwestorów; - możliwość pozyskiwania dodatkowej płynności bez zmniejszania dostępnych dla banku linii kredytowych; - możliwość dopasowania terminów zapadalności długoterminowych aktywów i pasywów przez emisję długoterminowych pasywów w formie papierów wartościowych, bądź jednostek uczestnictwa w funduszu sekurytyzacyjnym. Polskie banki nie mają problemów z finansowaniem akcji kredytowej, jednak dynamiczny wzrost akcji kredytowej w segmencie długoterminowych kredytów hipotecznych i mieszkaniowych prowadzi do stałego powiększania się długoterminowej luki płynnościowej. To z kolei coraz bardziej istotny problem dla zarządzających stopą procentową i zarządzających ryzykiem płynnościowym banku. Dodatkowo problem zwiększającej się luki płynnościowej jest coraz częściej podkreślany przez regulatorów; Drugim istotnym celem sekurytyzacji - a w świetle wymagań tzw. II umowy bazylejskiej najistotniejszym - jest optymalizacja zarządzania adekwatnością kapitałową, czyli zmniejszenie wymaganego kapitału regulacyjnego i podniesienie wskaźnika wypłacalności. To z kolei będzie łączyć się z rozwiązaniem rezerw celowych utworzonych na należności banku. Dodatkowo przez sekurytyzację można efektywnie zarządzać limitem koncentracji zmniejszając zaangażowanie banku wobec jednego podmiotu, grupy podmiotów, sektora, czy branży. Sekurytyzacja może spełniać również cele stricte komercyjne. Najistotniejsze wydaje się być pozyskanie know-how i doświadczenia w oferowaniu sekurytyzacji klientom banku. Banki, które przeprowadzą sekurytyzację na własny rachunek będą miały znakomitą podstawę do tego, żeby ten produkt oferować swoim klientom. Równie istotne dla banku przeprowadzającego sekurytyzację jest podkreślenie innowacyjnego charakteru własnej instytucji. Gdy bank nie jest zainteresowany przeprowadzeniem sekurytyzacji na własne potrzeby, to możew procesie sekurytyzacji wystąpić w roli inwestora, czyli końcowego nabywcy papierów czy jednostek uczestnictwa, które pojawią się w procesie dywersyfikując skład aktywów tego portfela. Sekurytyzacja - możliwości Jeśli zamiarem banku jest pozyskanie nowych środków na finansowanie własnej działalności, sekurytyzacja oferuje nieograniczone źródło płynności. Dopóki bank generuje nowe kredyty, dopóty jest w stanie je sfinansować - i to nie angażując zobowiązań kredytowych banku jako całości, a jedynie przez wybrane klasy aktywów, które generuje. Transferowane do spółki kapitałowej, odseparowane od kredytowych portfeli banku własną jakością kredytową mogą stanowić zabezpieczenie papierów wartościowych wyemitowanych na ich podstawie. Środki pozyskane z emisji przekazywane są do banku, jako zapłata za transferowane aktywa, pomniejszone o marżę za finansowanie (spread kredytowy) i opłaty związane z administrowaniem kredytów. Mamy, więc do czynienia z samofinansującym się mechanizmem - kredyt generowany przez bank stanowi podstawę jego finansowania. Można sobie wyobrazić sytuację, w której sieć dystrybucji banku generująca kredyty dla klientów, innym klientom oferuje papiery wartościowe, które finansują udzielone kredyty Jeśli zamiarem banku nie jest pozyskanie nowych środków, a podstawowym celem jest optymalizacja zarządzania ryzykiem kredytowym, zainicjowany mechanizm sekurytyzacyjny jest niezwykle efektywnym narzędziem do jego realizacji. Bank może stale generować aktywa bez konieczności zwiększania obciążeń kapitałowych z tego tytułu transferując nowo generowane ryzyka do spółki celowej. W zależności od realizowanej transakcji sekurytyzacyjnej bank może sprzedać własne aktywa, może sprzedać ekwiwalent ryzyka generowany przez sekurytyzowane aktywa albo sprzedać prawa do należności bądź ich części. Sekurytyzacja umożliwia tańsze finansowanie. Poszczególne klasy aktywów, które bank generuje mogą mieć lepszą jakość kredytową niż jakość kredytowa banku. W przypadku finansowaniu banku przez emisję własnych papierów na krajowym lub zagranicznym rynku dla inwestora zawsze najważniejsza jest wiarygodność kredytowa banku-emitenta jako całości. Na wiarygodność kredytową banku składają się pośrednie oceny składników jego portfeli oraz procesów związanych z funkcjonowaniem. Bank może posiadać portfele kredytów samochodowych i hipotecznych o dobrej jakości.

C. Góra: Bancassurance: Positioning for Affiliation. „LOMA” 1997, nr 07, s. 12

Wyszukiwarka