PSYCHM1, Psychologia - nauka o duszy, nauka o ˙yciu psychicznym cz˙owieka.Wed˙ug Tadeusza Tomaszewskiego jest to nauka o czynno˙ciach cz˙owieka i o cz˙owieku jako podmiocie tych czynno˙ci.Zadaniem psychologii jest poznanie cz˙owieka jako podmiotu zachowania si˙ c


Psychologia - nauka o duszy, nauka o życiu psychicznym człowieka.Według Tadeusza Tomaszewskiego jest to nauka o czynnościach człowieka i o człowieku jako podmiocie tych czynności.Zadaniem psychologii jest poznanie człowieka jako podmiotu zachowania się człowieka żyjącego w swym naturalnym środowisku przyrodniczym, społecznym i oddziałującego przez swą działalność na świat zewnętrzny, zmieniającego otoczenie. Działy psychologii: 1.Psy. ogólna - stanowi wstęp do wszelkich psychologii. Zajmuje się ona podmiotem badań psychologicznych, układem pojęć, przedmiotem badań i ich zastosowań.2.Psy. rozwojowa - bada ona przebieg i warunki kształtowania się osobowości człowieka od przyjścia na świat do późnej starości.3.Psy. wychowawcza - zwana psychologią pedagogiczną. Zajmuje się opisem rozwoju życia psychicznego człowieka w celu określenia możliwości polepszenia działalności wychowawczej. Głównym podmiotem jej zainteresowania są czynności jak uczenie się i nauczanie. 4.Psy. społeczna zajmuje się zagadnieniami, które występują w różnych formach współdziałania między ludźmi (rodzina, szkoła, klasa społeczna)5.Psy. pracy zajmuje się problemami związanymi z pracą człowieka. 6.Psy. kliniczna rozwiązanie problemów zaburzeń i chorób psychicznych (psychopatologia).7.Psy. sądowa bada psychikę ludzi, którzy popadli w konflikt z prawem. Nauki współdziałające z psychologią: 1. Przyrodnicze (wiedza biologiczna-budowa i funkcje układu nerwowego) 2.Społeczne (socjologia-bada prawa rozwoju osobowości w warunkach życia społecznego) Metody badań psychologicznych: Metody w psychologii jest to układ czynności, które psycholog musi wykonać i procesów, które muszą się odbyć aby można było wydać prawdziwy sąd o procesach lub właściwościach psychicznych. 1.Metoda obserwacji. Obserwacja - to świadome, systematyczne i planowe spostrzeganie przedmiotów, zjawisk, problemów, zdarzeń bezpośrednio (za pomocą wzroku) lub pośredni (za pomocą specjalnych przyrządów).W obserwacji możemy wyróżnić 2 momenty:; a) spostrzeganie zjawisk (zbieranie faktów) b) interpretacja zebranych faktów2.Wywiad psychologiczny-jest rozmową badającego z respondentem według opracowanych wcześniej dyspozycji: a)jawny-rozmowa polega na informowaniu rozmówcy o celu rozmowy. b)ukryty-badany nie jest informowany o celu rozmowy. 3.Ankieta i kwestionariusz: Ankieta-pewna liczba pytań przedstawiona na piśmie, arkusze ankietowe rozdaje się osobom wybranym z prośbą aby odpowiedziały na pytania, często anonimowo. Kwestionariusz - arkusz z pytaniami na które odpowiada się tak lub nie, często obok pytań umieszczonych jest kilka odpowiedzi z których badany wybiera właściwą.

ANALIZA PROCESU POZNAWCZEGO Czynności poznawcze - to czynności dzięki którym człowiek zdobywa wiedzę o sobie, świecie, potrafi stosować zdobytą wiedzę w formie środków do regulowania własnego zachowania. Do procesów poznawczych zaliczamy: 1.Wrażenia to najprostsze psychiczne procesy polegające na odzwierciedleniu poszczególnych cech przedmiotów lub procesów. Rodzaje wrażeń: a) wzrokowe b) słuchowe c)węchowe i smakowe d)skórne 2.Spostrzeżenia - spostrzeżenie jest to czynność poznawania przedmiotów i zdarzeń za pośrednictwem zmysłów. Czynność ta realizuje się dzięki realnemu kontaktowi człowieka z poznawaną rzeczywistością. 3.Uwaga - proces psychiczny polegający na umiejętności koncentrowania świadomości jednostki na określonych przedmiotach lub zjawiskach. Rodzaje uwag: a)mimowolna - powstaje i utrzymuje się niezależnie od świadomego zamiaru człowieka. b)dowolna - uwaga kierowana świadomie, sam człowiek wybiera przedmiot, na który chce zwrócić uwagę. Cechy uwagi dowolnej: a) trwałość - zdolność koncentrowania się na przedmiocie lub zjawisku przez dłuższy czas. b) pojemność - zdolność jednoczesnego obejmowania jednym aktem uwagi kilku przedmiotów. c) podzielność - możliwość jednoczesnego obejmowania uwagą większej ilości przedmiotów lub wykonywania jednocześnie kilku czynności. d)przerzutność - możliwość szybkiego przenoszenia uwagi z jednego przedmiotu na drugi. 4.Pamięć - zdolność organizmu do ułatwiania, przechowywania odtwarzania informacji. Wszystkie te procesy są ze sobą ściśle powiązane, a efektywność zapamiętywania zależy zarówno od cech osobistych procesów pamięci jak i od sposobów utrwalania informacji. Cechy pamięci: a) szybkość zapamiętywania (mierzona ilością powtórzeń i czasem potrzebnym do zapamiętywania określonej ilości materiału) b) bierność - dokładność reprodukowania treści bez zniekształceń bądź zmiany treści. c) trwałość - czas w którym materiał jest przechowywany. d) gotowość - umiejętność przypominania sobie potrzebnego materiału w momencie gdy informacje owe są nam potrzebne. e) zakres - dotyczy obszerności opanowanego materiału. Rodzaje pamięci:(w zależności od sposobu zapamiętywania) a)Mechaniczna - opiera się głównie na powtarzaniu. b)Sensowna czyli logiczna - opiera się na rozumieniu treści i związków logicznych pomiędzy poszczególnymi częściami materiału. Typy pamięci: a)wzrokowa b)słuchowa c)ruchowa MYŚLENIE I MOWA Myślenie - jest procesem uogólnionego i pośredniego poznania rzeczywistości w którym odzwierciedlają się najbardziej uogólnione i charakterystyczne cechy przedmiotów i zjawisk oraz są wykrywane związki i zależności między nimi. Mowa - pozwala nam na regulowanie naszego stosunku z otoczeniem na uzyskanie orientacji w nim. Pozwala na organizację współdziałania ludzi, przyswajania wiedzy itp. To społeczne wypracowany system znaków i reguł operowania nimi będący środkiem porozumiewania się.Podstawowe operacje myślowe: Analiza - wyodrębnienie z przedmiotu podstawowych elementów co pozwala na zrozumienie wzajemnych zależności Synteza -jest procesem przeciwnym do analizy i polega na scaleniu rozdzielonych w analizie elementów. Obie te operacje następują najczęściej łączone na zestawieniu ze sobą wszystkich zadań. Porównanie - jest działaniem polegającym na zestawieniu ze sobą przedmiotów zjawisk czy sytuacji i szukania podobieństw i różnic między nimi by na ich podstawie wprowadzić odpowiednie wnioski. Abstrahowanie - polega na wydzielaniu jednej ważnej strony momentu czy też właściwości przedmiotu i oderwaniu od innych cech. Wyogólnienie - ustalenie istotnych cech przedmiotów tej samej klasy dzięki czemu możemy poznać to czego bezpośrednio nie obserwujemy, ale czym możemy wnioskować znając ogólnie prawidłowości zjawiska.Mowa - jest związana z myśleniem. WYBRANE ZAGADNIENIA PSYCHOL. OSOBOWOŚCI Pojęcie osobowości: Termin osobowość - jest uznawana w naukach społecznych. Nazwa osobowości pochodzi od słowa osoba-(płeć)Persona Osobowość to nadrzędny system regulacji zachowania się człowieka w różnych sytuacjach, poprzez obraz świata i własnej osoby podstawowe potrzeby i ogólne postawy odzwierciedlające wiedzę, przekonania, system wartości, stosunek do innych ludzi, nauki i pracy, do swoich ograniczeń i możliwości. To zorganizowana struktura cech i sposobów zachowania które decydują o specyficznych sposobach przystosowania się jednostki do środowiska. Do cech osobowości należą a)Cechy fizyczne i temperament b)uzdolnienia intelektualne i inne c)zainteresowania i wartości d)postawy społeczne e)dyspozycje, motywacje f)skłonności patologiczne g)sposoby wyrażania się i styl bycia Zdolność - to takie własności psychiczne które warunkują pomyślne rezultaty działania. Zdolności rozwijają się pod wpływem określonych zadatków fizyczno-anatomicznych. Temperament - jest to zespół najbardziej stałych właściwości psychicznych przejawiających się w reakcjach emocjonalnych i motoryce. Temperament należy do dynamicznych składników osobowości. Temperament w pewnym stopniu zależy od cech wrodzonych ale ulega też zmianom i modyfikacją pod wpływem warunków życia i doświadczenia. Pawłow wyodrębnił 3 typy: sangwining (typ silny zrównoważony i ruchliwy), flegmatyk (zrównoważony i powolny), choleryk (niezrównoważony ruchliwy), melancholik (typ słaby) Uzdolnienia - zespół zdolności umożliwiający wyjątkowo skuteczne działanie w danej dziedzinie. Ludzie różnią się między sobą uzdolnieniami. U jednych obserwujemy np. uzdolnienia do zajęć technicznych a u innych do działalności artystycznej lub organizacyjnej. Zainteresowania - to specyficzne nastawienie poznawcze i emocjonalne na przedmioty i zjawiska rzeczywistości. O prawdziwym zainteresowaniu świadczy działanie. Inteligencja - to zdolność posługiwania się mową przy rozwiązywaniu problemów. Jest to zdolność myślenia i rozumowania na danym poziomie złożoności zagadnienia. Inteligencja bywa niekiedy traktowana jako zdolność ogólna kiedy indziej jest to zdolność przystosowania się do nowych wymagań czy też zdolności efektywnego myślenia. Ludzie różnią się między sobą poziomem inteligencji. Według Sterna iloraz inteligencji II(iloraz inteligencji)=Wu(wiek umysłowy): Wż(wiek życia) Wskaźnik średniej inteligencji 90 do 100 Potrzeby - należą do czynników dynamizujących zachowanie jednostki. Rozróżnia się dwa rodzaje potrzeb: a) potrzeby biologiczne, to potrzeby wrodzone (tlenu światła ciepłoty pokarmu, wypróżniania, aktywności odpoczynku, bezpieczeństwa, rozrodu, towarzystwa, opieki) b) potrzeby społeczne (pomocy, znaczenia, wytwarzania, poznawania piękna, zabawy, miłości szczęścia) CHARAKTER Charakter - ma złożoną hierarchicznie budowę, której podstawowymi elementami są właściwości psychiczne określone mianem cech charakteru. One to właśnie wyróżniają stosunek jednostki do otoczenia, własnego działania i do samego siebie. Cechy charakteru wyrażający stosunek do otoczenia nadają kierunek działania człowieka. Właściwości charakteru, które ukierunkowywują działanie człowieka że jest zgodne zasadami moralnymi i cenione w społeczeństwie określa się jako zalety charakteru. Przeciwieństwem ich są wady charakteru. Procesy motywacyjne: Istoty ludzkie są motywowane do działania przez system podstawowych potrzeb. Kwalifikacja motywów: a)osobiste-cechują ludzi którzy w swym działaniu realizują cele osobiste, przynoszące im różnego rodzaju korzyść. b)społeczne- występują u ludzi, którzy w swym działaniu skupiają się na zaspokajaniu potrzeb innych ludzi. c)działaniowe-podejmowane są przez jednostki czerpiących satysfakcję z samego działania, a także poziomu jego wykonania. Dla powstania procesu motywacyjnego powinny być spełnione dwa warunki: a)wynik czynności musi być przez człowieka oceniany jako użyteczny. b)człowiek musi żywić rzekonanie, że możliwości osiągnięcia pożądanego wyniku jest wyższa niż zero.

Psychologia - nauka o duszy, nauka o życiu psychicznym człowieka.Według Tadeusza Tomaszewskiego jest to nauka o czynnościach człowieka i o człowieku jako podmiocie tych czynności.Zadaniem psychologii jest poznanie człowieka jako podmiotu zachowania się człowieka żyjącego w swym naturalnym środowisku przyrodniczym, społecznym i oddziałującego przez swą działalność na świat zewnętrzny, zmieniającego otoczenie. Działy psychologii: 1.Psy. ogólna - stanowi wstęp do wszelkich psychologii. Zajmuje się ona podmiotem badań psychologicznych, układem pojęć, przedmiotem badań i ich zastosowań.2.Psy. rozwojowa - bada ona przebieg i warunki kształtowania się osobowości człowieka od przyjścia na świat do późnej starości.3.Psy. wychowawcza - zwana psychologią pedagogiczną. Zajmuje się opisem rozwoju życia psychicznego człowieka w celu określenia możliwości polepszenia działalności wychowawczej. Głównym podmiotem jej zainteresowania są czynności jak uczenie się i nauczanie. 4.Psy. społeczna zajmuje się zagadnieniami, które występują w różnych formach współdziałania między ludźmi (rodzina, szkoła, klasa społeczna)5.Psy. pracy zajmuje się problemami związanymi z pracą człowieka. 6.Psy. kliniczna rozwiązanie problemów zaburzeń i chorób psychicznych (psychopatologia).7.Psy. sądowa bada psychikę ludzi, którzy popadli w konflikt z prawem. Nauki współdziałające z psychologią: 1. Przyrodnicze (wiedza biologiczna-budowa i funkcje układu nerwowego) 2.Społeczne (socjologia-bada prawa rozwoju osobowości w warunkach życia społecznego) Metody badań psychologicznych: Metody w psychologii jest to układ czynności, które psycholog musi wykonać i procesów, które muszą się odbyć aby można było wydać prawdziwy sąd o procesach lub właściwościach psychicznych. 1.Metoda obserwacji. Obserwacja - to świadome, systematyczne i planowe spostrzeganie przedmiotów, zjawisk, problemów, zdarzeń bezpośrednio (za pomocą wzroku) lub pośredni (za pomocą specjalnych przyrządów).W obserwacji możemy wyróżnić 2 momenty:; a) spostrzeganie zjawisk (zbieranie faktów) b) interpretacja zebranych faktów2.Wywiad psychologiczny-jest rozmową badającego z respondentem według opracowanych wcześniej dyspozycji: a)jawny-rozmowa polega na informowaniu rozmówcy o celu rozmowy. b)ukryty-badany nie jest informowany o celu rozmowy. 3.Ankieta i kwestionariusz: Ankieta-pewna liczba pytań przedstawiona na piśmie, arkusze ankietowe rozdaje się osobom wybranym z prośbą aby odpowiedziały na pytania, często anonimowo. Kwestionariusz - arkusz z pytaniami na które odpowiada się tak lub nie, często obok pytań umieszczonych jest kilka odpowiedzi z których badany wybiera właściwą.

ANALIZA PROCESU POZNAWCZEGO Czynności poznawcze - to czynności dzięki którym człowiek zdobywa wiedzę o sobie, świecie, potrafi stosować zdobytą wiedzę w formie środków do regulowania własnego zachowania. Do procesów poznawczych zaliczamy: 1.Wrażenia to najprostsze psychiczne procesy polegające na odzwierciedleniu poszczególnych cech przedmiotów lub procesów. Rodzaje wrażeń: a) wzrokowe b) słuchowe c)węchowe i smakowe d)skórne 2.Spostrzeżenia - spostrzeżenie jest to czynność poznawania przedmiotów i zdarzeń za pośrednictwem zmysłów. Czynność ta realizuje się dzięki realnemu kontaktowi człowieka z poznawaną rzeczywistością. 3.Uwaga - proces psychiczny polegający na umiejętności koncentrowania świadomości jednostki na określonych przedmiotach lub zjawiskach. Rodzaje uwag: a)mimowolna - powstaje i utrzymuje się niezależnie od świadomego zamiaru człowieka. b)dowolna - uwaga kierowana świadomie, sam człowiek wybiera przedmiot, na który chce zwrócić uwagę. Cechy uwagi dowolnej: a) trwałość - zdolność koncentrowania się na przedmiocie lub zjawisku przez dłuższy czas. b) pojemność - zdolność jednoczesnego obejmowania jednym aktem uwagi kilku przedmiotów. c) podzielność - możliwość jednoczesnego obejmowania uwagą większej ilości przedmiotów lub wykonywania jednocześnie kilku czynności. d)przerzutność - możliwość szybkiego przenoszenia uwagi z jednego przedmiotu na drugi. 4.Pamięć - zdolność organizmu do ułatwiania, przechowywania odtwarzania informacji. Wszystkie te procesy są ze sobą ściśle powiązane, a efektywność zapamiętywania zależy zarówno od cech osobistych procesów pamięci jak i od sposobów utrwalania informacji. Cechy pamięci: a) szybkość zapamiętywania (mierzona ilością powtórzeń i czasem potrzebnym do zapamiętywania określonej ilości materiału) b) bierność - dokładność reprodukowania treści bez zniekształceń bądź zmiany treści. c) trwałość - czas w którym materiał jest przechowywany. d) gotowość - umiejętność przypominania sobie potrzebnego materiału w momencie gdy informacje owe są nam potrzebne. e) zakres - dotyczy obszerności opanowanego materiału. Rodzaje pamięci:(w zależności od sposobu zapamiętywania) a)Mechaniczna - opiera się głównie na powtarzaniu. b)Sensowna czyli logiczna - opiera się na rozumieniu treści i związków logicznych pomiędzy poszczególnymi częściami materiału. Typy pamięci: a)wzrokowa b)słuchowa c)ruchowa MYŚLENIE I MOWA Myślenie - jest procesem uogólnionego i pośredniego poznania rzeczywistości w którym odzwierciedlają się najbardziej uogólnione i charakterystyczne cechy przedmiotów i zjawisk oraz są wykrywane związki i zależności między nimi. Mowa - pozwala nam na regulowanie naszego stosunku z otoczeniem na uzyskanie orientacji w nim. Pozwala na organizację współdziałania ludzi, przyswajania wiedzy itp. To społeczne wypracowany system znaków i reguł operowania nimi będący środkiem porozumiewania się.Podstawowe operacje myślowe: Analiza - wyodrębnienie z przedmiotu podstawowych elementów co pozwala na zrozumienie wzajemnych zależności Synteza -jest procesem przeciwnym do analizy i polega na scaleniu rozdzielonych w analizie elementów. Obie te operacje następują najczęściej łączone na zestawieniu ze sobą wszystkich zadań. Porównanie - jest działaniem polegającym na zestawieniu ze sobą przedmiotów zjawisk czy sytuacji i szukania podobieństw i różnic między nimi by na ich podstawie wprowadzić odpowiednie wnioski. Abstrahowanie - polega na wydzielaniu jednej ważnej strony momentu czy też właściwości przedmiotu i oderwaniu od innych cech. Wyogólnienie - ustalenie istotnych cech przedmiotów tej samej klasy dzięki czemu możemy poznać to czego bezpośrednio nie obserwujemy, ale czym możemy wnioskować znając ogólnie prawidłowości zjawiska.Mowa - jest związana z myśleniem. WYBRANE ZAGADNIENIA PSYCHOL. OSOBOWOŚCI Pojęcie osobowości: Termin osobowość - jest uznawana w naukach społecznych. Nazwa osobowości pochodzi od słowa osoba-(płeć)Persona Osobowość to nadrzędny system regulacji zachowania się człowieka w różnych sytuacjach, poprzez obraz świata i własnej osoby podstawowe potrzeby i ogólne postawy odzwierciedlające wiedzę, przekonania, system wartości, stosunek do innych ludzi, nauki i pracy, do swoich ograniczeń i możliwości. To zorganizowana struktura cech i sposobów zachowania które decydują o specyficznych sposobach przystosowania się jednostki do środowiska. Do cech osobowości należą a)Cechy fizyczne i temperament b)uzdolnienia intelektualne i inne c)zainteresowania i wartości d)postawy społeczne e)dyspozycje, motywacje f)skłonności patologiczne g)sposoby wyrażania się i styl bycia Zdolność - to takie własności psychiczne które warunkują pomyślne rezultaty działania. Zdolności rozwijają się pod wpływem określonych zadatków fizyczno-anatomicznych. Temperament - jest to zespół najbardziej stałych właściwości psychicznych przejawiających się w reakcjach emocjonalnych i motoryce. Temperament należy do dynamicznych składników osobowości. Temperament w pewnym stopniu zależy od cech wrodzonych ale ulega też zmianom i modyfikacją pod wpływem warunków życia i doświadczenia. Pawłow wyodrębnił 3 typy: sangwining (typ silny zrównoważony i ruchliwy), flegmatyk (zrównoważony i powolny), choleryk (niezrównoważony ruchliwy), melancholik (typ słaby) Uzdolnienia - zespół zdolności umożliwiający wyjątkowo skuteczne działanie w danej dziedzinie. Ludzie różnią się między sobą uzdolnieniami. U jednych obserwujemy np. uzdolnienia do zajęć technicznych a u innych do działalności artystycznej lub organizacyjnej. Zainteresowania - to specyficzne nastawienie poznawcze i emocjonalne na przedmioty i zjawiska rzeczywistości. O prawdziwym zainteresowaniu świadczy działanie. Inteligencja - to zdolność posługiwania się mową przy rozwiązywaniu problemów. Jest to zdolność myślenia i rozumowania na danym poziomie złożoności zagadnienia. Inteligencja bywa niekiedy traktowana jako zdolność ogólna kiedy indziej jest to zdolność przystosowania się do nowych wymagań czy też zdolności efektywnego myślenia. Ludzie różnią się między sobą poziomem inteligencji. Według Sterna iloraz inteligencji II(iloraz inteligencji)=Wu(wiek umysłowy): Wż(wiek życia) Wskaźnik średniej inteligencji 90 do 100 Potrzeby - należą do czynników dynamizujących zachowanie jednostki. Rozróżnia się dwa rodzaje potrzeb: a) potrzeby biologiczne, to potrzeby wrodzone (tlenu światła ciepłoty pokarmu, wypróżniania, aktywności odpoczynku, bezpieczeństwa, rozrodu, towarzystwa, opieki) b) potrzeby społeczne (pomocy, znaczenia, wytwarzania, poznawania piękna, zabawy, miłości szczęścia) CHARAKTER Charakter - ma złożoną hierarchicznie budowę, której podstawowymi elementami są właściwości psychiczne określone mianem cech charakteru. One to właśnie wyróżniają stosunek jednostki do otoczenia, własnego działania i do samego siebie. Cechy charakteru wyrażający stosunek do otoczenia nadają kierunek działania człowieka. Właściwości charakteru, które ukierunkowywują działanie człowieka że jest zgodne zasadami moralnymi i cenione w społeczeństwie określa się jako zalety charakteru. Przeciwieństwem ich są wady charakteru. Procesy motywacyjne: Istoty ludzkie są motywowane do działania przez system podstawowych potrzeb. Kwalifikacja motywów: a)osobiste-cechują ludzi którzy w swym działaniu realizują cele osobiste, przynoszące im różnego rodzaju korzyść. b)społeczne- występują u ludzi, którzy w swym działaniu skupiają się na zaspokajaniu potrzeb innych ludzi. c)działaniowe-podejmowane są przez jednostki czerpiących satysfakcję z samego działania, a także poziomu jego wykonania. Dla powstania procesu motywacyjnego powinny być spełnione dwa warunki: a)wynik czynności musi być przez człowieka oceniany jako użyteczny. b)człowiek musi żywić rzekonanie, że możliwości osiągnięcia pożądanego wyniku jest wyższa niż zero.

Psychologia - nauka o duszy, nauka o życiu psychicznym człowieka.Według Tadeusza Tomaszewskiego jest to nauka o czynnościach człowieka i o człowieku jako podmiocie tych czynności.Zadaniem psychologii jest poznanie człowieka jako podmiotu zachowania się człowieka żyjącego w swym naturalnym środowisku przyrodniczym, społecznym i oddziałującego przez swą działalność na świat zewnętrzny, zmieniającego otoczenie. Działy psychologii: 1.Psy. ogólna - stanowi wstęp do wszelkich psychologii. Zajmuje się ona podmiotem badań psychologicznych, układem pojęć, przedmiotem badań i ich zastosowań.2.Psy. rozwojowa - bada ona przebieg i warunki kształtowania się osobowości człowieka od przyjścia na świat do późnej starości.3.Psy. wychowawcza - zwana psychologią pedagogiczną. Zajmuje się opisem rozwoju życia psychicznego człowieka w celu określenia możliwości polepszenia działalności wychowawczej. Głównym podmiotem jej zainteresowania są czynności jak uczenie się i nauczanie. 4.Psy. społeczna zajmuje się zagadnieniami, które występują w różnych formach współdziałania między ludźmi (rodzina, szkoła, klasa społeczna)5.Psy. pracy zajmuje się problemami związanymi z pracą człowieka. 6.Psy. kliniczna rozwiązanie problemów zaburzeń i chorób psychicznych (psychopatologia).7.Psy. sądowa bada psychikę ludzi, którzy popadli w konflikt z prawem. Nauki współdziałające z psychologią: 1. Przyrodnicze (wiedza biologiczna-budowa i funkcje układu nerwowego) 2.Społeczne (socjologia-bada prawa rozwoju osobowości w warunkach życia społecznego) Metody badań psychologicznych: Metody w psychologii jest to układ czynności, które psycholog musi wykonać i procesów, które muszą się odbyć aby można było wydać prawdziwy sąd o procesach lub właściwościach psychicznych. 1.Metoda obserwacji. Obserwacja - to świadome, systematyczne i planowe spostrzeganie przedmiotów, zjawisk, problemów, zdarzeń bezpośrednio (za pomocą wzroku) lub pośredni (za pomocą specjalnych przyrządów).W obserwacji możemy wyróżnić 2 momenty:; a) spostrzeganie zjawisk (zbieranie faktów) b) interpretacja zebranych faktów2.Wywiad psychologiczny-jest rozmową badającego z respondentem według opracowanych wcześniej dyspozycji: a)jawny-rozmowa polega na informowaniu rozmówcy o celu rozmowy. b)ukryty-badany nie jest informowany o celu rozmowy. 3.Ankieta i kwestionariusz: Ankieta-pewna liczba pytań przedstawiona na piśmie, arkusze ankietowe rozdaje się osobom wybranym z prośbą aby odpowiedziały na pytania, często anonimowo. Kwestionariusz - arkusz z pytaniami na które odpowiada się tak lub nie, często obok pytań umieszczonych jest kilka odpowiedzi z których badany wybiera właściwą.

ANALIZA PROCESU POZNAWCZEGO Czynności poznawcze - to czynności dzięki którym człowiek zdobywa wiedzę o sobie, świecie, potrafi stosować zdobytą wiedzę w formie środków do regulowania własnego zachowania. Do procesów poznawczych zaliczamy: 1.Wrażenia to najprostsze psychiczne procesy polegające na odzwierciedleniu poszczególnych cech przedmiotów lub procesów. Rodzaje wrażeń: a) wzrokowe b) słuchowe c)węchowe i smakowe d)skórne 2.Spostrzeżenia - spostrzeżenie jest to czynność poznawania przedmiotów i zdarzeń za pośrednictwem zmysłów. Czynność ta realizuje się dzięki realnemu kontaktowi człowieka z poznawaną rzeczywistością. 3.Uwaga - proces psychiczny polegający na umiejętności koncentrowania świadomości jednostki na określonych przedmiotach lub zjawiskach. Rodzaje uwag: a)mimowolna - powstaje i utrzymuje się niezależnie od świadomego zamiaru człowieka. b)dowolna - uwaga kierowana świadomie, sam człowiek wybiera przedmiot, na który chce zwrócić uwagę. Cechy uwagi dowolnej: a) trwałość - zdolność koncentrowania się na przedmiocie lub zjawisku przez dłuższy czas. b) pojemność - zdolność jednoczesnego obejmowania jednym aktem uwagi kilku przedmiotów. c) podzielność - możliwość jednoczesnego obejmowania uwagą większej ilości przedmiotów lub wykonywania jednocześnie kilku czynności. d)przerzutność - możliwość szybkiego przenoszenia uwagi z jednego przedmiotu na drugi. 4.Pamięć - zdolność organizmu do ułatwiania, przechowywania odtwarzania informacji. Wszystkie te procesy są ze sobą ściśle powiązane, a efektywność zapamiętywania zależy zarówno od cech osobistych procesów pamięci jak i od sposobów utrwalania informacji. Cechy pamięci: a) szybkość zapamiętywania (mierzona ilością powtórzeń i czasem potrzebnym do zapamiętywania określonej ilości materiału) b) bierność - dokładność reprodukowania treści bez zniekształceń bądź zmiany treści. c) trwałość - czas w którym materiał jest przechowywany. d) gotowość - umiejętność przypominania sobie potrzebnego materiału w momencie gdy informacje owe są nam potrzebne. e) zakres - dotyczy obszerności opanowanego materiału. Rodzaje pamięci:(w zależności od sposobu zapamiętywania) a)Mechaniczna - opiera się głównie na powtarzaniu. b)Sensowna czyli logiczna - opiera się na rozumieniu treści i związków logicznych pomiędzy poszczególnymi częściami materiału. Typy pamięci: a)wzrokowa b)słuchowa c)ruchowa MYŚLENIE I MOWA Myślenie - jest procesem uogólnionego i pośredniego poznania rzeczywistości w którym odzwierciedlają się najbardziej uogólnione i charakterystyczne cechy przedmiotów i zjawisk oraz są wykrywane związki i zależności między nimi. Mowa - pozwala nam na regulowanie naszego stosunku z otoczeniem na uzyskanie orientacji w nim. Pozwala na organizację współdziałania ludzi, przyswajania wiedzy itp. To społeczne wypracowany system znaków i reguł operowania nimi będący środkiem porozumiewania się.Podstawowe operacje myślowe: Analiza - wyodrębnienie z przedmiotu podstawowych elementów co pozwala na zrozumienie wzajemnych zależności Synteza -jest procesem przeciwnym do analizy i polega na scaleniu rozdzielonych w analizie elementów. Obie te operacje następują najczęściej łączone na zestawieniu ze sobą wszystkich zadań. Porównanie - jest działaniem polegającym na zestawieniu ze sobą przedmiotów zjawisk czy sytuacji i szukania podobieństw i różnic między nimi by na ich podstawie wprowadzić odpowiednie wnioski. Abstrahowanie - polega na wydzielaniu jednej ważnej strony momentu czy też właściwości przedmiotu i oderwaniu od innych cech. Wyogólnienie - ustalenie istotnych cech przedmiotów tej samej klasy dzięki czemu możemy poznać to czego bezpośrednio nie obserwujemy, ale czym możemy wnioskować znając ogólnie prawidłowości zjawiska.Mowa - jest związana z myśleniem. WYBRANE ZAGADNIENIA PSYCHOL. OSOBOWOŚCI Pojęcie osobowości: Termin osobowość - jest uznawana w naukach społecznych. Nazwa osobowości pochodzi od słowa osoba-(płeć)Persona Osobowość to nadrzędny system regulacji zachowania się człowieka w różnych sytuacjach, poprzez obraz świata i własnej osoby podstawowe potrzeby i ogólne postawy odzwierciedlające wiedzę, przekonania, system wartości, stosunek do innych ludzi, nauki i pracy, do swoich ograniczeń i możliwości. To zorganizowana struktura cech i sposobów zachowania które decydują o specyficznych sposobach przystosowania się jednostki do środowiska. Do cech osobowości należą a)Cechy fizyczne i temperament b)uzdolnienia intelektualne i inne c)zainteresowania i wartości d)postawy społeczne e)dyspozycje, motywacje f)skłonności patologiczne g)sposoby wyrażania się i styl bycia Zdolność - to takie własności psychiczne które warunkują pomyślne rezultaty działania. Zdolności rozwijają się pod wpływem określonych zadatków fizyczno-anatomicznych. Temperament - jest to zespół najbardziej stałych właściwości psychicznych przejawiających się w reakcjach emocjonalnych i motoryce. Temperament należy do dynamicznych składników osobowości. Temperament w pewnym stopniu zależy od cech wrodzonych ale ulega też zmianom i modyfikacją pod wpływem warunków życia i doświadczenia. Pawłow wyodrębnił 3 typy: sangwining (typ silny zrównoważony i ruchliwy), flegmatyk (zrównoważony i powolny), choleryk (niezrównoważony ruchliwy), melancholik (typ słaby) Uzdolnienia - zespół zdolności umożliwiający wyjątkowo skuteczne działanie w danej dziedzinie. Ludzie różnią się między sobą uzdolnieniami. U jednych obserwujemy np. uzdolnienia do zajęć technicznych a u innych do działalności artystycznej lub organizacyjnej. Zainteresowania - to specyficzne nastawienie poznawcze i emocjonalne na przedmioty i zjawiska rzeczywistości. O prawdziwym zainteresowaniu świadczy działanie. Inteligencja - to zdolność posługiwania się mową przy rozwiązywaniu problemów. Jest to zdolność myślenia i rozumowania na danym poziomie złożoności zagadnienia. Inteligencja bywa niekiedy traktowana jako zdolność ogólna kiedy indziej jest to zdolność przystosowania się do nowych wymagań czy też zdolności efektywnego myślenia. Ludzie różnią się między sobą poziomem inteligencji. Według Sterna iloraz inteligencji II(iloraz inteligencji)=Wu(wiek umysłowy): Wż(wiek życia) Wskaźnik średniej inteligencji 90 do 100 Potrzeby - należą do czynników dynamizujących zachowanie jednostki. Rozróżnia się dwa rodzaje potrzeb: a) potrzeby biologiczne, to potrzeby wrodzone (tlenu światła ciepłoty pokarmu, wypróżniania, aktywności odpoczynku, bezpieczeństwa, rozrodu, towarzystwa, opieki) b) potrzeby społeczne (pomocy, znaczenia, wytwarzania, poznawania piękna, zabawy, miłości szczęścia) CHARAKTER Charakter - ma złożoną hierarchicznie budowę, której podstawowymi elementami są właściwości psychiczne określone mianem cech charakteru. One to właśnie wyróżniają stosunek jednostki do otoczenia, własnego działania i do samego siebie. Cechy charakteru wyrażający stosunek do otoczenia nadają kierunek działania człowieka. Właściwości charakteru, które ukierunkowywują działanie człowieka że jest zgodne zasadami moralnymi i cenione w społeczeństwie określa się jako zalety charakteru. Przeciwieństwem ich są wady charakteru. Procesy motywacyjne: Istoty ludzkie są motywowane do działania przez system podstawowych potrzeb. Kwalifikacja motywów: a)osobiste-cechują ludzi którzy w swym działaniu realizują cele osobiste, przynoszące im różnego rodzaju korzyść. b)społeczne- występują u ludzi, którzy w swym działaniu skupiają się na zaspokajaniu potrzeb innych ludzi. c)działaniowe-podejmowane są przez jednostki czerpiących satysfakcję z samego działania, a także poziomu jego wykonania. Dla powstania procesu motywacyjnego powinny być spełnione dwa warunki: a)wynik czynności musi być przez człowieka oceniany jako użyteczny. b)człowiek musi żywić rzekonanie, że możliwości osiągnięcia pożądanego wyniku jest wyższa niż zero.

Psychologia - nauka o duszy, nauka o życiu psychicznym człowieka.Według Tadeusza Tomaszewskiego jest to nauka o czynnościach człowieka i o człowieku jako podmiocie tych czynności.Zadaniem psychologii jest poznanie człowieka jako podmiotu zachowania się człowieka żyjącego w swym naturalnym środowisku przyrodniczym, społecznym i oddziałującego przez swą działalność na świat zewnętrzny, zmieniającego otoczenie. Działy psychologii: 1.Psy. ogólna - stanowi wstęp do wszelkich psychologii. Zajmuje się ona podmiotem badań psychologicznych, układem pojęć, przedmiotem badań i ich zastosowań.2.Psy. rozwojowa - bada ona przebieg i warunki kształtowania się osobowości człowieka od przyjścia na świat do późnej starości.3.Psy. wychowawcza - zwana psychologią pedagogiczną. Zajmuje się opisem rozwoju życia psychicznego człowieka w celu określenia możliwości polepszenia działalności wychowawczej. Głównym podmiotem jej zainteresowania są czynności jak uczenie się i nauczanie. 4.Psy. społeczna zajmuje się zagadnieniami, które występują w różnych formach współdziałania między ludźmi (rodzina, szkoła, klasa społeczna)5.Psy. pracy zajmuje się problemami związanymi z pracą człowieka. 6.Psy. kliniczna rozwiązanie problemów zaburzeń i chorób psychicznych (psychopatologia).7.Psy. sądowa bada psychikę ludzi, którzy popadli w konflikt z prawem. Nauki współdziałające z psychologią: 1. Przyrodnicze (wiedza biologiczna-budowa i funkcje układu nerwowego) 2.Społeczne (socjologia-bada prawa rozwoju osobowości w warunkach życia społecznego) Metody badań psychologicznych: Metody w psychologii jest to układ czynności, które psycholog musi wykonać i procesów, które muszą się odbyć aby można było wydać prawdziwy sąd o procesach lub właściwościach psychicznych. 1.Metoda obserwacji. Obserwacja - to świadome, systematyczne i planowe spostrzeganie przedmiotów, zjawisk, problemów, zdarzeń bezpośrednio (za pomocą wzroku) lub pośredni (za pomocą specjalnych przyrządów).W obserwacji możemy wyróżnić 2 momenty:; a) spostrzeganie zjawisk (zbieranie faktów) b) interpretacja zebranych faktów2.Wywiad psychologiczny-jest rozmową badającego z respondentem według opracowanych wcześniej dyspozycji: a)jawny-rozmowa polega na informowaniu rozmówcy o celu rozmowy. b)ukryty-badany nie jest informowany o celu rozmowy. 3.Ankieta i kwestionariusz: Ankieta-pewna liczba pytań przedstawiona na piśmie, arkusze ankietowe rozdaje się osobom wybranym z prośbą aby odpowiedziały na pytania, często anonimowo. Kwestionariusz - arkusz z pytaniami na które odpowiada się tak lub nie, często obok pytań umieszczonych jest kilka odpowiedzi z których badany wybiera właściwą.

ANALIZA PROCESU POZNAWCZEGO Czynności poznawcze - to czynności dzięki którym człowiek zdobywa wiedzę o sobie, świecie, potrafi stosować zdobytą wiedzę w formie środków do regulowania własnego zachowania. Do procesów poznawczych zaliczamy: 1.Wrażenia to najprostsze psychiczne procesy polegające na odzwierciedleniu poszczególnych cech przedmiotów lub procesów. Rodzaje wrażeń: a) wzrokowe b) słuchowe c)węchowe i smakowe d)skórne 2.Spostrzeżenia - spostrzeżenie jest to czynność poznawania przedmiotów i zdarzeń za pośrednictwem zmysłów. Czynność ta realizuje się dzięki realnemu kontaktowi człowieka z poznawaną rzeczywistością. 3.Uwaga - proces psychiczny polegający na umiejętności koncentrowania świadomości jednostki na określonych przedmiotach lub zjawiskach. Rodzaje uwag: a)mimowolna - powstaje i utrzymuje się niezależnie od świadomego zamiaru człowieka. b)dowolna - uwaga kierowana świadomie, sam człowiek wybiera przedmiot, na który chce zwrócić uwagę. Cechy uwagi dowolnej: a) trwałość - zdolność koncentrowania się na przedmiocie lub zjawisku przez dłuższy czas. b) pojemność - zdolność jednoczesnego obejmowania jednym aktem uwagi kilku przedmiotów. c) podzielność - możliwość jednoczesnego obejmowania uwagą większej ilości przedmiotów lub wykonywania jednocześnie kilku czynności. d)przerzutność - możliwość szybkiego przenoszenia uwagi z jednego przedmiotu na drugi. 4.Pamięć - zdolność organizmu do ułatwiania, przechowywania odtwarzania informacji. Wszystkie te procesy są ze sobą ściśle powiązane, a efektywność zapamiętywania zależy zarówno od cech osobistych procesów pamięci jak i od sposobów utrwalania informacji. Cechy pamięci: a) szybkość zapamiętywania (mierzona ilością powtórzeń i czasem potrzebnym do zapamiętywania określonej ilości materiału) b) bierność - dokładność reprodukowania treści bez zniekształceń bądź zmiany treści. c) trwałość - czas w którym materiał jest przechowywany. d) gotowość - umiejętność przypominania sobie potrzebnego materiału w momencie gdy informacje owe są nam potrzebne. e) zakres - dotyczy obszerności opanowanego materiału. Rodzaje pamięci:(w zależności od sposobu zapamiętywania) a)Mechaniczna - opiera się głównie na powtarzaniu. b)Sensowna czyli logiczna - opiera się na rozumieniu treści i związków logicznych pomiędzy poszczególnymi częściami materiału. Typy pamięci: a)wzrokowa b)słuchowa c)ruchowa MYŚLENIE I MOWA Myślenie - jest procesem uogólnionego i pośredniego poznania rzeczywistości w którym odzwierciedlają się najbardziej uogólnione i charakterystyczne cechy przedmiotów i zjawisk oraz są wykrywane związki i zależności między nimi. Mowa - pozwala nam na regulowanie naszego stosunku z otoczeniem na uzyskanie orientacji w nim. Pozwala na organizację współdziałania ludzi, przyswajania wiedzy itp. To społeczne wypracowany system znaków i reguł operowania nimi będący środkiem porozumiewania się.Podstawowe operacje myślowe: Analiza - wyodrębnienie z przedmiotu podstawowych elementów co pozwala na zrozumienie wzajemnych zależności Synteza -jest procesem przeciwnym do analizy i polega na scaleniu rozdzielonych w analizie elementów. Obie te operacje następują najczęściej łączone na zestawieniu ze sobą wszystkich zadań. Porównanie - jest działaniem polegającym na zestawieniu ze sobą przedmiotów zjawisk czy sytuacji i szukania podobieństw i różnic między nimi by na ich podstawie wprowadzić odpowiednie wnioski. Abstrahowanie - polega na wydzielaniu jednej ważnej strony momentu czy też właściwości przedmiotu i oderwaniu od innych cech. Wyogólnienie - ustalenie istotnych cech przedmiotów tej samej klasy dzięki czemu możemy poznać to czego bezpośrednio nie obserwujemy, ale czym możemy wnioskować znając ogólnie prawidłowości zjawiska.Mowa - jest związana z myśleniem. WYBRANE ZAGADNIENIA PSYCHOL. OSOBOWOŚCI Pojęcie osobowości: Termin osobowość - jest uznawana w naukach społecznych. Nazwa osobowości pochodzi od słowa osoba-(płeć)Persona Osobowość to nadrzędny system regulacji zachowania się człowieka w różnych sytuacjach, poprzez obraz świata i własnej osoby podstawowe potrzeby i ogólne postawy odzwierciedlające wiedzę, przekonania, system wartości, stosunek do innych ludzi, nauki i pracy, do swoich ograniczeń i możliwości. To zorganizowana struktura cech i sposobów zachowania które decydują o specyficznych sposobach przystosowania się jednostki do środowiska. Do cech osobowości należą a)Cechy fizyczne i temperament b)uzdolnienia intelektualne i inne c)zainteresowania i wartości d)postawy społeczne e)dyspozycje, motywacje f)skłonności patologiczne g)sposoby wyrażania się i styl bycia Zdolność - to takie własności psychiczne które warunkują pomyślne rezultaty działania. Zdolności rozwijają się pod wpływem określonych zadatków fizyczno-anatomicznych. Temperament - jest to zespół najbardziej stałych właściwości psychicznych przejawiających się w reakcjach emocjonalnych i motoryce. Temperament należy do dynamicznych składników osobowości. Temperament w pewnym stopniu zależy od cech wrodzonych ale ulega też zmianom i modyfikacją pod wpływem warunków życia i doświadczenia. Pawłow wyodrębnił 3 typy: sangwining (typ silny zrównoważony i ruchliwy), flegmatyk (zrównoważony i powolny), choleryk (niezrównoważony ruchliwy), melancholik (typ słaby) Uzdolnienia - zespół zdolności umożliwiający wyjątkowo skuteczne działanie w danej dziedzinie. Ludzie różnią się między sobą uzdolnieniami. U jednych obserwujemy np. uzdolnienia do zajęć technicznych a u innych do działalności artystycznej lub organizacyjnej. Zainteresowania - to specyficzne nastawienie poznawcze i emocjonalne na przedmioty i zjawiska rzeczywistości. O prawdziwym zainteresowaniu świadczy działanie. Inteligencja - to zdolność posługiwania się mową przy rozwiązywaniu problemów. Jest to zdolność myślenia i rozumowania na danym poziomie złożoności zagadnienia. Inteligencja bywa niekiedy traktowana jako zdolność ogólna kiedy indziej jest to zdolność przystosowania się do nowych wymagań czy też zdolności efektywnego myślenia. Ludzie różnią się między sobą poziomem inteligencji. Według Sterna iloraz inteligencji II(iloraz inteligencji)=Wu(wiek umysłowy): Wż(wiek życia) Wskaźnik średniej inteligencji 90 do 100 Potrzeby - należą do czynników dynamizujących zachowanie jednostki. Rozróżnia się dwa rodzaje potrzeb: a) potrzeby biologiczne, to potrzeby wrodzone (tlenu światła ciepłoty pokarmu, wypróżniania, aktywności odpoczynku, bezpieczeństwa, rozrodu, towarzystwa, opieki) b) potrzeby społeczne (pomocy, znaczenia, wytwarzania, poznawania piękna, zabawy, miłości szczęścia) CHARAKTER Charakter - ma złożoną hierarchicznie budowę, której podstawowymi elementami są właściwości psychiczne określone mianem cech charakteru. One to właśnie wyróżniają stosunek jednostki do otoczenia, własnego działania i do samego siebie. Cechy charakteru wyrażający stosunek do otoczenia nadają kierunek działania człowieka. Właściwości charakteru, które ukierunkowywują działanie człowieka że jest zgodne zasadami moralnymi i cenione w społeczeństwie określa się jako zalety charakteru. Przeciwieństwem ich są wady charakteru. Procesy motywacyjne: Istoty ludzkie są motywowane do działania przez system podstawowych potrzeb. Kwalifikacja motywów: a)osobiste-cechują ludzi którzy w swym działaniu realizują cele osobiste, przynoszące im różnego rodzaju korzyść. b)społeczne- występują u ludzi, którzy w swym działaniu skupiają się na zaspokajaniu potrzeb innych ludzi. c)działaniowe-podejmowane są przez jednostki czerpiących satysfakcję z samego działania, a także poziomu jego wykonania. Dla powstania procesu motywacyjnego powinny być spełnione dwa warunki: a)wynik czynności musi być przez człowieka oceniany jako użyteczny. b)człowiek musi żywić rzekonanie, że możliwości osiągnięcia pożądanego wyniku jest wyższa niż zero.



Wyszukiwarka