17.Europa Srodkowa w latach 30[1]., Europa Środkowowschodnia po 1918 roku


Europa Środkowa w latach 30.

pomysł sojuszu wschodnioeuropejskiego przeciwko Niemcom. Polska proponuje wojnę prewencyjną - celem miało być odsunięcie Hitlera od władzy poprzez siły zewnętrzne (chodziło tu o Francję). Francja schowana za linię Maginota, jest pomysłodawcą sojuszu przeciwko Niemcom (jest to pewien system obronny), ale nie chce w nim uczestniczyć. Istotą miało być zbliżenie między Francją, ZSRR, Czechosłowacją. Francja lokuje swój interes polityczny na wschodzie, co zaostrza stosunki z Niemcami.

Mała Ententa(1921-1938)porozumienie obronne 3 państw: Czechosłowacji, Rumunii, Jugosławii obawiających się rewizjonistycznej polityki austriackiej i węgierskiej, a także próby restauracji monarchii Habsburgów w tych krajach. Charakterystyka tego terenu:

- obszar słabo uprzemysłowiony, głównie rolniczy (wyjątek stanowi Czechosłowacja, która jest uprzemysłowiona, a stopa życiowa w tym kraju jest dość wysoka)

- obszary rolnicze a co za tym idzie - silne partie chłopskie, natomiast partie robot./socjal. są słabe

- obszar słabo zurbanizowany

- erozja demokracji spowodowana obecnością faszyzmów w Europie - system demokratyczny przechodzi kryzys (np. Polska w 1918, wyjątkiem jest Czechosłowacja)

- zupełnie inna mapa narodowościowo-etniczna - niespoiste, występowanie narodów - granice państwowe nie nakładają się na granice narodowe (też problem żydowski - rozproszenie)

- różnice kulturowe, językowe, religijne, narodowe, etniczne. Polityka na tym obszarze jest prowadzona przez kraje dominujące, istnieje wiele konfliktów podsycanych tymi różnicami.

Czechosłowacja

stabilizacja polityczna, ład konstytucjonalny - demokracja

Tomáš Masaryk- powołał Republikę Czechosłowacką, pierwszy i najdłużej urzędujący prezydent Czechosłowacji, Edvard Beneš- następca Masaryka w latach 1935-1938

1918 Umowa Pittsburska między Czechami, a Słowakami przewidywała połączenie Słowacji i Czech w jeden organizm państwowy przy zachowaniu pełnej autonomii Słowaków (m.in. własny parlament) i pełnej polityki sprawowanej przez Czechów

24% obywateli Czechosłowacji stanowili Niemcy (zamieszkiwali gł. Sudety), Słowacy stanowili mniejszą grupę. Do lat 30 problem Niemców nie istnieje, zmienia się to po dojściu Hitlera od władzy, Niemcy stają się sympatykami politycznego skupiania Niemców w Rzeszy (polityka poszerzania Rzeszy - Rzesza przychodzi do Niemców, a nie Niemcy do Rzeszy).

1938r. pogorszenie stosunków Polski z Czechosłowacją - Polska bierze Śląsk Cieszyński

powołanie Małej Ententy mające służyć utrzymaniu dobrych stosunków z Rosją i Francją

Węgry

mają skłonności rewizjonistyczne - nie godzą się na swój status terytorialny powstały w wyniku traktatu wersalskiego (tracą 70% terytorium i 60% ludności). Potrzebują silnego partnera i znajdują go w Niemczech, bo chcą „odbudować” Europę.

Węgry od 1918 do 1939 są regencją. Miklós Horthy to osoba dominująca na scenie politycznej, jest regentem do 1939, zaś przywódcą Węgier do 1945. Konstytucja wyposaża regenta w szerokie uprawnienia (m.in. veto wobec ustaw, dowództwo nad siłami zbrojnymi)

kraj ten zmierza w kierunku faszyzmu, jest pod wrażeniem sytuacji politycznej w Niemczech; powstaje w nim Węgierska Partia Faszystowska (Strzałokrzyżowcy) - faszyzm w sensie doktrynalnym rozwija się tu najaktywniej; wprowadza się urzędowy antysemityzm

Jugosławia

1918 r. proklamacja zjednoczonego Królestwa SHS Królestwo Serbów, Chorwatów i Słoweńców pod berłem regenta Serbii - Aleksandra I Karadziordziewicia. Ma miejsce polityka serbizacji: Serbowie to naród dominujący w królestwie - istnieje przekonanie o tym, że dwa pozostałe narody są mniejsze i że wszystkie razem tworzą jeden naród jugosłowiański

silne różnice religijne (Serbowie są prawosławni, Chorwaci to katolicy)

1929 król Aleksander I zawiesza konstytucję i decyduje się na rządy samodzielne; przestaje istnieć Królestwo SHS, powstaje Jugosławia (aby zamazać element odrębności). Jest to przyczyna zaognienia konfliktu narodowościowego głównie na osi Serbowie-Chorwaci. II wojna światowa dla Jugosławii jest niesłychanie krwawa.

Rumunia

monarchia, demokratyczna konstytucja

W okresie międzywojennym Rumunię łączył antyradziecki sojusz wojskowy z Polską. Ze względów kulturowych Rumunia pozostawała też w bliskich związkach z Francją. Działała także w Małej Entencie wraz z Czechosłowacją i Jugosławią. W 1934 przyłączyła się do tzw. Ententy Bałkańskiej.

1933r. powstaje silna partia faszystowska „Żelazna Gwardia”, sytuacja podobna do tej w Jugosławii (król ma władzę), kryzys demokracji - rozwiązanie wszystkich partii; 1938r. nowa konstytucja - brak jasnego określenia czy kraj jest faszystowski czy demokratyczny



Wyszukiwarka