1.Miejsce poradnictwa pedagogicznego /poradoznawstwa/ w systemie nauk społecznych /nauka o niesieniu porady/
W .Okoń 1. skoncentrowane wokół nauk dydaktyki - Zdolnosci człowieka instrumentalne zwracamy się
Dydaktyka szkolna , przedszkolna, wyższa ,koncentruja się i wyrastają z pedagogiko ogólnej .
Proces dydaktyczny jest zorganizowany wynikający z związany z danym miejscem
2.Skoncentrowane wokół pedagogiki ogólnej są to społeczna resocjalizacyjna ,wychowawcza ,koncentrują się na zagadnieniu ,maja określony przedmiot np. w resocjalizacji pedagogika resocjalizacyjna ,poradoznawstwo wyrasta z pedagogiki opiekuńczo -wychowawczej. Jest elementem tej pedagogiki
3, grupa nauk teoria wychowania np. teoria wychowania moralnego ,patriotycznego ważne wychowaniu młodzieży, estetycznego
4. grupa nauk skierowana wobec historii wychowania czyli historia
Klasyfikacja nauk opracowana Komitet Nauk Pedagogicznych skoncentrowana przy PAN wyróżnia się kryteriów klasyfikacji nauk :
1
-Dydaktyka -cechy instrumentalne
-Teoria wychowania cechy innamantne buduje nasze wnętrze czyli cechy immamentne
Dydaktyka-kształtowanie instrumentalne -zewnętrzne
2. metodologiczne ze względu na metodologie nauk którą nauki wykorzystują
-pedagogika ogólna /nie penetruje środowiska ,tworzy teorię ,klasyfikacje bez odwoływania się do praktyki ,środowiska ,korzysta z tekstów innych autorów z wniosków zawartych w tych pozycjach.
pedagogika społeczno wychowawcza penetruje środowisko , bada środowisko ,wykorzystuje metodologie badawczą i bada przez pryzmat właściwego organizowania środowiska tak aby procesy przebiegały bez zakłóceń .Szukamy związów
3.rozwojowe psychologia rozwojowa -jedna z nauk wiodących wszyskie etapy od płodowego do śmierci. Próba pokazania nauk z uwagi na okresy rozwojowe.
4.ze względu miejsce ludzkiej działalności /instytucjonalne-podwórkowe ,wojskowe ,medycyny-zdrowia, szkolna ,przedszkolna, środowiskowa
5. ze względu na rodzaj ludzkiej działalności
Poradoznawstwo,pedagogika opiekuncza ,zdrowia
6.Defektów i dewiacji -pedagogika resocjalizacyjna, plenitecjalany , surdopedagogika/ niesłyszczący / /ped penitencjarna,oligofrenopedagogika,pedagogika resocjalizacyjna,surdopedagika/niesłyszący/,tyflopedagogika/niewidzący/
7 ,Problemowe pedeutologia nauka o nauczycielu
Poradoznawstwo -jest nauką o poradnictwie
Zadania poradoznawstwa jako nauki o poradnictwie
Klasyfikacja :
I. zadania porado znawstwa jako nauki o poradnictwie
-Opisowo-destryktywne:
Opisujemy zjawiska klasyfikujemy, zapisujemy pojęcia tworzymy teorie poradoznawstwa , poradniki, propozycje zajęć ,tworzymy warsztaty .Tworzymy nadbudowę teoretyczna dla działalności praktycznej
-Eksplanacyjne:
Antycypowanie szukanie związków i zależności pomiędzy pewnymi zjawiskami i sytuacjami jakie ma nasz podopieczny.
-Prognostyczne:
Umiejętność wybiegania do przodu i zastanawiania się jakie problemy będą się pojawiać .Lepsza i skuteczniejsza jest profilaktyka
II.Druga klasyfikacja wg Barbary Czeredreckiej
1.teoria
Opisowo wyjaśniające ,teoria -opisujemy zjawiska zastanawiamy się dlatego tak się dzieje
2.praktyka
Normatywno -praktyczne próba wypracowania metod i technik zasad pracy, normy co możemy a czego nie możemy robić podczas pracy z dzieckiem /metody pracy, techniki ,które stosujemy /
Metodologia
Poradoznawstwo korzysta z metodologii pedagogiki społecznej
1ilościowy paradygmat korzystamy ze statystyk ,problem następnie hipotezę
Badania :
a/metoda indywidualnego przypadku/może być więcej przypadków/korzystamy z wywiadu /jawny lub ukryty,standaryzowany-pytania lub niestandaryzowany -bez przygotowanych pytań/
Obserwacja /charakter swobodny i niezaplanowany/ i spostrzeganie .Obserwacja może być ujawniona lub tajna .Wykorzystujemy arkusz obserwacji/data rodzaj czas częstotliwość zjawiska i uwagi/
-należy mieć kwestionariusz wywiadu
-techniki socjometryczne pozwalają ustalic miejsce podopiecznego w grupie techniki projekcyjne zapożyczone od pedagogiki/testy,rysunek, kolorystyka,kolejnośc pokazywania się postaci ,rysunek ma uzupełniac wywiad nie może być podstawa wiedzy.Analiza wytworów bloków internetowych ,test zdań niedokończonych.
b/ sondaż diagnostyczny -typowa metoda ilosciowa i jakościowa .w krótkim czasie informacja od większej grupy ma interesujący nas temat,
techniki: ankieta , korzysta z narzędzia kwestionariusza ankiety metryczka
: wiek płeć ,sytuacja rodzinna to pytania otwarte i zamknięte ,które sugeruja odpowiedź. warto proponować pytania półotwarte.Pytania można zamykac i dokonywać archiwizacji.
Do analizy korzystamy ze statystyki
c/ eksperyment wprowadzenie noweo czynnika do środowiska danie mu czasu i sprawdzenie czy ma wpływ i jaki na to środowisko
d/ monografia instytucji: w odniesieniu do instytucji jak działa baza lokalowa ,historia placówki ,jak jest wyposażona
2.jakosciowy paradygmat stawiamy hipoteze nie wykorzystujemy statystyki ,stosujemy opis
Badania
-etnograficzne badanie małych grup
-fenomenologiczne /wejście do grupy i staramy się dowiedzieć jak grupa definiuje pewne pojęcia
-studium przypadku /badanie biografii ludzkiej-indywidualny przypadek
-studium instytucji-badanie w działaniu wchodzimy do grupy jesteśmy członkiem grupy
Poradoznawstwo posiada radę i poradę.
Trzeba dobrze diagnozować potrzeby dzieci patrzymy na jednostkę przez pryzmat jej potrzeb posiada swój temat
V koncepcji potrzeb w psychologii:
I. potrzeba jako brak /s.Rubeinstain/
Potrzeby realizujemy dzieki procesom spostrzegania a zapamiętywaniem .Bierze udział popęd i motyw
Czyli pęd fizyczny, który uaktywnia nas do działania.
Motyw-czynnik fizyczny ,który uaktywnia nas. warunkuje również potrzeby psychiczne .
Popęd warunkuje potrzeby biologiczne
Rubeintaina uważał ,że najpierw jest popęd lub motyw a potem potrzeba.
Woodworth uważał najpierw jest potrzeba potem popęd lub motyw.
Pragnienia pojawiają się na zasadzie potrzeb .
Potrzeby maja charakter społeczny ,grupa pozwala nam w realizacji potrzeb /Rubeonstain i Woodwereith/
Sami nie potrafimy zabezpieczyć potrzeb
potrzeby mogą być materialne i duchowe
-Materialne :wegetatywne /sen,pokarmowe/,związane również z pracą
-duchowe :potrzeba miłości, zwi ązane z rozwojem duchowym- muzyka ,film,kultura
-Raykowski wg niego potrzeba to odczuwany przez człowieka brak czegoś ,może występować jako stała potrzeba organizmu jako aktualny stan ,jako odczucie braku.
II potrzeba jako zależnośc człowieka od środowiska:
Nuttin ,Szewczyk
Potrzeba powstała na zasadzie ja swiat -obupólne odziałowywania swiata na nas i nas na świat .Jeżeli nie ma równowagi to pojawiaja się potrzeby.(homeostaza)
Potrzeby są wrodzone i nabyte /pojawiaja się w trakcie naszego życia
III.Podzaił potrzeb na dwie grupy:
Murrray:
-koncentrujemy się na czynności ,
- koncentrujemy się na wyniku końcowym
1,Potrzeby umysłu/Dąbrowski /: potrzeby realizuja naukowcy tworząc teorie bez odniesienia się do praktyki.
2. Potrzeby twórcze: realizujemy się w działaniu gdzie nie zawsze wynik koncowy jest wazny lub taki jak zamioerzalismy
3.potrzeby negatywne -dzieki zaspokojeniu których unikamy pewnych trudnych sytuacji nałogi
Koncepcja.
K. Obuchowski
Polska koncepcja
Jako Czynnik niezbędny do prawidłowego funkcjonowania człowieka - przedstawiciel Obuchowski- można zapisać w równaniu potrzeba x -osobnik y- potrzeba świat ludzi i sytuacji są potrzeby które muszę realizować i rozwijać .
Klasyfikacja 2 grupy.
Zachowaniem gatunku i zachowaniem osobnika
Warunki z zachowaniem gatunku- muszą istnieć osobniki płci przeciwnej , muszą być wyposażeni w narządy wewnętrzne służące prokreacji , muszą być sprawne , musi istnieć chęć u obu osobników muszą oboje wykazywać chęć o prokreacji. Wzajemne poszukiwanie partnera
Warunki Zachowaniem osobnika
Podzieliła na potrzeby biologiczne i orientacyjne
Orientacyjne pozwalają zaistnieć jako gatunek tj warunki - poznawcze kontaktu emocjonalnego, sensu życia.
Koncepcja
A. Siciński, Kocowski
potrzeba traktowana jako warunek .krytykują te spojrzenia na potrzeby które są wymienione wyżej wszystkie koncepcje
potrzeba nie może być brakiem ale jest odczuwana bakiem czegoś. Skrytykowali potrzebę zależności od środowiska ona jest wynikiem nie można postawić znaku równości między potrzebą a zależności koncepcja Maslowa była również krytykowana nie wolno identyfikować potrzeby z pragnieniem bo nie są wszystkie potrzeby pragnieniami.
Ich potrzeba A. Siciński, Kocowski
Potrzebą człowieka jest każdy wewnętrzny lub zewnętrzny ale warunkiem jest aby można go było określić. Realizując cele zaspakajamy potrzeby mogą byść sprzyjające lub niezbędne
Potrzeba jest tym co wyznacza moje życie i pewne warunki któreświat reżyseruje muszą zaistnieć aby dotrzeć do celu. Czynnik niezbędny do prawidłowego funkcjonowania.
Klasyfikacja dzielą na potrzeby prokreacyjne, potrzeby funkcjonalne, egzystencjalne psychiczne i społeczne.
Najpopularniejszy podział- najprostszy.
Biologiczne psychiczne ( sukces poznanie estetyczne ) społeczne które również są psychiczne.
Deprywacja i flustracja są mylone
Deprywacja to : czyli niezaspokojenie potrzeb .
Flustracja : mechanizm psychiczny zabarwiony emocjonalnie który towarzyszy deprywacji o zabarwieniu pozytywnym lub negatywnym.
Aktywujemy mechanizmy psychiczne jeżeli mają zabarwienie pozytywne to może my potrzeby zaspokoić
Mechanizmy frustracyjne pozytywne są 4 .
pokonywanie przeszkód - uczymy się poprzez naśladownictwo od najmłodszych lat jak pokonywać trudności i problemy i uczymy się w rodzinie poprzez doświadczenie nie powinno wyręczać się dziecka w pracach bo może doprowadzić to do rozhisteryzowania dziecka
podejmowanie wysiłku - uczymy się poprzez naśladownictwo od najmłodszych
substytucja- zamiana jeżeli nie realizuje się z partnerem i szukam sobie nowego partnera - to jest mechanizm pozytywny - potrzebuje człowieka którego kocham a jeżeli nie sprawdza się zamieniam na innego. Można również zamienić przedmiot na inny lub sytuacje życiowe.
sublimacja - umiejętność odroczenia w czasie - jeżeli dzisiaj nie możemy zaspokoić potrzeby z ważnych przyczyn przenosimy to na jutro gdzie zaspakajam potrzebę. Dzieci nie potrafią tego robić bo chcą mieć natychmiast teraz .
mechanizmy frustracyjne negatywne
.agresja - kierujemy ku sobie auto- agresja okaleczamy się może być skierowana na zewnątrz ku danej osobie najczęściej ku temu kto zaspakaja daną potrzebę a ja jej nie mogę . kierujemy również agresję na przedmioty tłuczemy krzesła szyby itp. Dzieci niszczą zabawki
Agresja kierujemy na zwierzęta młodsi bracia
Regresjia ( regres) polega na cofaniu -cofamy się na ten etap rozwoju kiedy mieliśmy zaspokojone wszystkie swoje potrzeby. Np. dziecko które nagle widzi młodszego brata i zaczyna zachowywać się jak on ponieważ nagle jego potrzeby nie są zaspakajane w całości.
Fiksacja albo sztywny upór - polega na dążeniu na zaspokojeniu potrzeby bez zmiany swojego zachowania - dziecko pokazuje że chce traktor w sklepie - a mama nie chce kupići dziecko zaczyna akcje mama po dłuższej chwili uspakaja dziecko i odchodzi ze skelpu a następny dzień akcja się powtarza i to jest fiksacja . tak samo student który nie przygotowuje się do egzaminu.
Izolowanie się do świata - obrażenie się na świat - izolujemy się może być to izolacja fizyczna oraz psychiczna taka samotnośc psychiczna lub moralna moz uczymy się poprzez naśladownictwo od najmłodszych doprowadzać do depresji czyli dlugotrwałe choroby nawet psychiczne - chory nie rozróżnia chierarchi potrzeb .
Generalnie z potrzebami jest różnie każdy z nas dąży do doskonałości i zaspokajaniu potrzeb.
Potrzeba opiekuńczo wychowawcza
Wprowadziło zamieszanie nie jest do końca zaakceptowane przez środowisko pedagogiczne. Zostało wprowadzone przez Dąbrowskiego- profesora . stwierdził że to te potrzeby których nie jest on w stanie samodzielnie zaspokoić całkowicie przejściowo lub trwale.
Wszystkie potrzeby zaspakajamy dzięki grupie z którą przebywamy
Klasyfikacja potrzeb opiekuńczo wychowawcze :
- normalne uwarunkowane historycznie przekazywane z pokolenia na pokolenie i dotyczą większych grup społecznych . i dzielimy je na powszechne występujące wszszędzie i indywidualne a powszechne dzielimy na standardowe i hiperstandardowe.( wyszukane realizacji potrzeb).
- patogenne potrzeby wynikające z patologii chorób niepełnosprawności a patogenne dzielimy na endogenne wewnętrzne i egzogenne zewnętrzne A endogenne dzielimy na zależne i niezależne a egzogenne również na zależne i niezależne.
Poradnictwo niesienie pomocy przy wykorzystaniu porady.
Ratownictwo rzadko z niego korzystamy nie mniej jednak ratownictwo ,pomoc i opieka są pojęciami rozłącznymi
Polega na usuwaniu skutków działalność ratownicza kierowana jest do sytuacji a nie bezpośrednio do człowieka
Ratownictwo jest jednorazowe
POJĘCIE POMOCY
Pomoc :
Wspieranie sił w chwilach trudnych. Pomoc= wspieranie Wspieranie w działalności poradniczej nie polega na wyręczaniu ale wspólnie szukamy najlepszej drogi dla podopiecznego .Droga wyznaczana jest przez potrzeby człowieka .Podpowiadamy mu jak sobie ma radzić.Pomoc to wspieranie, aktywowanie a nie wyręczanie
Cechy pomocy:
-Pomocy udzielamy osobom ,które są w stanie same sobie pomóc ,trzeba dostrzec te siły i je pobudzić.
-pomoc bezwarunkowa nie stawiamy warunków podopiecznemu
-pomoc nie zachodzi w stosunku opiekuńczym /nie powinny się takie objawy przejawiać/
-nie bierzemy odpowiedzialności za drugiego człowieka
Rodzaje pomocy:
-okazjonalna / świadczymy pomoc przy okazji,coś dzieje się pomagamy komuś podczas naszego życia ,pomoc niezależna ,niezaplanowana.
- kompensacyjna - wyrównywanie braków np. niedoszły samobójca cel doprowadzenie ponownej równowagi u takiej osoby pracujemy z taką osobą staramy się wyrównywać braki w obrębie zdrowia psychicznego i fizycznego.
-surwiwalna osoby sprawne pod względem fizycznym i psychicznym ale sytuacja społeczna powoduje ,że nie są w stanie sami zapewnić sobie odpowiednich warunków życia ,pełne zaspokojenie swoich potrzeb np. bezrobotni służą temu warsztaty, namawianie na zmianę zawodu,
-restytucujna osoby z przeżyciami traumatycznymi /Śmierć współmałżonka, rozwód/ takie osoby nie zaspakajają swoich potrzeb psychicznych, /potrzeb uznania sukcesu/-tkwienie w bólu -pogłębia się / próba odbudowy zaburzonej psychiki
-sybstytucyjna dla osób które nie są w stanie funkcjonować samodzielnie pod względem fizycznym i psychicznym
7. POJĘCIE OPIEKI
Opieka jest jednym z rodzajów pomocy ,jest to pomoc substytucyjna . Brak samodzielności powoduje powstanie opieki
Opieka taki rodzaj działalności ludzkiej, który pojawia się w chwilach bólu, cierpienia fizycznego i psychicznego i tym różni się od ratownictwa i pomocy ,ze bierzemy na siebie odpowiedzialność za swojego podopiecznego .
3 rodzaje opieki:
-opieka profilaktyczna / realizujemy zgodnie ze swoja umiejętnością przewidywania np. okazujemy duzo uczuc ,aby nasze dziecko nie uwierzyło sekcie /
Rodzaje opieki związane z zagrożeniem
-opieka interwencyjna / w momencie interwencji/
-opieka konpensacyjna / wyrównujemy braki środowiska /
Wg. Dąbrowskiego opieka pojawia się w sytuacjach
Pomoc działalność ludzka warunkowana przez :
-pełne niesprawności podmiotu do pełnego funkcjonowania - kiedy nie jest w pełni samodzielnie funkcjonować
-chec zachowania gatunku ludzkiego/opieka w znaczeniu wąskim -chęć zachowania życia
-potrzeby ponadpodmiotowe
Cechy opieki wg Dąbrowskiego:
-ciągła jest długa
-bezwarunkowa
-Zachodzi w stosunku opiekuńczym /pojawiają się więzi emocjonalne/
-bierzemy odpowiedzialność za podopiecznego
Podział opieki wg Dąbrowskiego :
-zwierzęca
-transcendentalna /wiara w siły wyższe/
-opieka międzyludzka
a/charakter opieki społecznej dzielimy na :
-opieka spontaniczna /podejmowana pod wpływem chwili/
- interwencyjno kompetencyjna/np. szukamy miejsca dla samotnej matki z dzieckiem itd..
b/ rodzinna
c/ instytucjonalna
Związek opieki z wychowaniem
Nie ma czystej działalności wychowawczej bez opieki i nie ma czystej opieki bez wychowania
1.Opieka wychowawcza /żłobki ,szpitale/
-opieka przeważa a wychowanie towarzyszy
2. Wychowanie dominuje a opieka towarzyszy :/Szkoły przedszkola bursy ,internaty/
8. DIAGNOZA
Diagnoza :właściwe rozpoznanie społecznych uwarunkowań losów jednostki
5 diagnoz szczegółowych: prowadzą do pełnej diagnozy
-diagnoza genetyczna /szukamy przyczyn ,obserwowanego przez nas zjawiska które nas niepokoii ,źródeł tego zjawiska. Mogą być to przyczyny warunkowane przez geny ,choroby, przebieg ciąży ,przebiegiem porodu , uzależnień/
Brakiem zrozumienia potrzeb , przyglądamy się środowisku rodzinnemu, otoczeniu,/otoczenie ma mniejszy wpływ niż środowisko/
-porządkująca /obserwowane przez nas zjawisko przypisujemy ogółowi zjawisk ,które mają nazwę - np.zaburzenia w zachowaniu/
-celowościową / szukamy związków i zależnie pomiędzy obserwowanymi przez nas zjawiskami a środowiskiem lub innymi zjawiskami/
-fazy / określamy moment rozwoju obserwowanego niepokojącego nas zjawiska ,czy jest to początkowy moment czy końcowy najlepiej jest rozpocząc działania na początku/
- rozwoju, prognostyczna zastanawiamy się jak będzie dalej rozwijało się obserwowane przez nas zjawisko .Jak będzie się rozwijało z naszą ingerencją a jak bez naszej ingerencji ,czasem lepiej pozostawić swobodny bieg wydarzeń .
Tak pełna diagnoza może podpowiedziec formy pomocy
Podział diagnozy ze wzgedu na przedmiot diagnozy
-Jednostkowa,
-grupowa ,
- wiekszych grup społecznych
Podział diagnozy ze względu na rodzaje pytań :
-/ Poznawcza /oipsujemy i poznajemy zjawisko
-decyzyjna/ pozwala na podjęcie decyzji drogi wyboru pracy z dzieckiem /
Odpowiedz od pytającego pozwala na wy bór drogi jaką trzeba wybrać przy pracy z podopiecznym.
Profilaktyka - Zapobieganie negatywnym wpływom środowiska wychowawczego :
-pierwotna / kierowana ku osobom ,które jeszcze nie weszły na drogę przestępcza ,ale wpływ środowiska jest taki silny ,ze dziecko może wejść na drogę przestępczą
- wtórna - kierowana ku osobom ,które miały już kontakt z przestępczością i trzeba teraz tak pracować aby dziecko nie wróciło powrotem do grupy przestępczej.
Podział profilaktyki w resocjalizacji ;
1 stopnia ku ogółowi społeczewnstwa
2 stopni aku grupom społecznym narażonym na przemoc wykorzystywanym fizycznie psychicznie
2 stopnia ku osobom które miały już kontakt z przestępczościa
Kompensacja : Wyrównywanie braków środowiska wychowawczego
- dydaktyczna / nauczanie początkowe ,klasy zerowe , grupy wyrównawcze, przeważnie na terenie szkoły /
-moralna / pokazywanie dziecku normy moralne ogólnie obowiązujące które musi poznać , przyjąć i przestrzegać tak aby mogło normalnie funkcjonować/
Hiperkompensacja Kompensowanie braków w nadmiarze/ np. rodzina rozbita - gdzie jedno z rodziców chce wynagrodzić dziecko brak drugiego rodzica / dzieci przyjmują postawę roszczeniową
Kompensacja niepełna - Kompensujemy w jednym środowisku a nie udaje nam się to w innym / np. dziecko otrzymuje pomoc w szkole ale w domu wszystko wraca na nowo ,bo tam nie jesteśmy w stanie dokonać zmian lub odwrotnie /w takim przypadku hiperkompensacja i kompensacja niepełna są to nie właściwe kompensacje
Stymulowanie lub intensyfikowanie rozwoju Żeby to zrobić trzeba poznać dziecko jego zdolności i pobudzamy go do działania. Potrzebna nam jest wiedza o domach kultury ośrodkach .
PORADNICTWO: Poradnictwo rodzaj działaności niosący za sobą niesienie pomocy, profilaktykę i kompensację
Poradnictwo powstało na bazie pojęcia porady Porada uzasadniony przemyślany sposób postępowania mający na celu rozwiązanie problemu naszego podopiecznego . Poradnictwo jest procesem.
Pięc elementów poradnictwa
-anamneza /pogłębiony wywiad lekarski wchodzimy w środowisko rodzinne rówieśnicze oraz dalsze środowisko/
-diagnoza / stawiamy diagnoza/
-prognoza
-dajemy poradę / dopiero wtedy/
-aktywna pomoc /przyglądamy się dziecku , nie wyręczamy ale stymulujemy ,służymy pomocą /
Rada : niedokończona i nie do końca przemyślana .Udzielona w danej chwili .Wynika to z mojego doświadczenie ,ale nie dokona musi dobrze funkcjonowac u innej osoby
Doradztwo nie jest procesem , ma charakter jednorazowy ,informacyjny i instruktażowy, nie dokończ a wiemy jakie będą rezultaty .
Orientacja konkretnie dopasowujemy ludzi o odpowiednich zdolnościach do danego zawodu. Proponujemy konkretne zawody.
Proorientacja : przyglądamy się podopiecznemu szukamy jego talentów i dopasujemy do środowiska do wymogów społeczeństwa .Rozszyfrujemy dana osobe np. preorientacja zawodowa
Reorientacja: powtórny proces , dziecko wybrało niewłaściwa szkołę , pomagamy od początku wybrać odpowiednie miejsce dla niego .
Selekcja :
Od lub do spośród grupy wybieramy wychowanków .Dobór pedagogiczny lub zawodowy
Selekcja ma wydźwięk negatywny ponieważ patrzymy na ludzi tylko pod względem ich przydatności.
Rodzaje poradnictwa ze względu na cel wychowania
Poradnictwo
Doradca - pełni rolę doradcy
Ze względu na cele wychowania poradnictwo dzielimy:
-Poradnictwo wychowawcze : nacisk na wychowanie , rozwój osobowości ,odwoływanie się do talentów stymulacja rozwoju umiejętności , zajmuje się trudnościami wychowawczymi, bodźcami , miejscem w grupie społecznej. Skupiamy się na kształtowaniu postaw wobec życia, świata, śmierci.
-Poradnictwo zawodowe:Próba ukierunkowania człowieka na przyszłość ,pracę., diagnoza musi być własciwą ,aby skierować młodego człowieka w odpowiednim kierunku. Należy przeprowadzić badania również lekarskie. Szkoła którą skończy często powoduje ,ze wykonujemy potem taki zawód .
-kulturalno-wychowawcze pokazanie dziecku jak można w sposób racjonalny spędzać wolny czas, tak aby przyniosło to przyniesie zadowolenie, wypoczynek, oraz rozwój własny.
Poradnictwo - Cele wychowania ze względu na problem ,który rozwiązujemy
-Problemy insrumentalne: strona instrumentalna : umiejętności predyspozycje psychofizyczne , potencjał .
Realizujemy w tedy -Poradnictwo horyzontalne przyglądamy się ogólnie predyspozycjom psychicznych i fizycznych/ umiejętność rozwiązywania problemów
-problemy egzystencjonalne :żdobywanie środków do życia realizowanie się jako człowiek , w jaki sposób egzystujemy ,jak zaspakajamy potrzeby podstawowe związane z potrzebami -jest to poradnictwo wertykalne
Cele doradztwa ze względu na role doradcy
- informator informujemy o możliwościach rozwiązania problemu .Dobry doradca pokazuje klika możliwości wyboru, Wskazujemy drogi zgodnie z możliwościami młodego człowieka. Informujemy o pewnych drogach a podopieczny sam wybiera rozwiązanie
-konsultant wtedy gdy przychodzi do nas człowiek już z pewnym pomysłem. Musimy się zastanowić ,czy młody człowiek sobie poradzi. Konsultujemy z osoba radząca się.
-ekspert narzuca rozwiązania .Pokazuje drogę i mówi ta droga będzie najlepsza.
-Opiekun spolegliwy osobowość osoby radzącej się jest silniejsza niż osoba doradzająca.
-lesterysta pokazuje pewne drogi rozwiązań postepowania ,ale nie angazuje się emocjonalnie we wspólne rozwiązanie problemów.
3 rodzaje poradnictwaze względu na role doradcy :
-dialogowym /konsultant / doradca wchodzi w dialog ,jest ptrnerem ,wspólnie rozwiązujemy problem ,wspiera
--dyrektywne / ekspert / osoba radząca musi się podporządkować
-liberalne / /opiekun spolegliwy lesterysta/
Poradnictwo opiekuncze , koncentracja na potrzebach na warunkach do zaspkajania potrzeb
dydaktyczne niepowodzenia szkolne ,dojrzałość szkolna ,poradnictwo szkolne
-psychologiczne - oraca z osobami z zaburzeniami
System oswiaty i wychowania
-poradnictwo szkolne pedagog szkolny
- poza obrębem oswiaty -domy pomocy społecznej pogotowia opiekuncze-rodzinne ,schroniska dla nieletnich Policyjna Izba dziecka Kurator sądowy zakłady wychowawcze,poradnie środowiskowe ,stowarzyszenia
- poradnictwo pośrednie /nie ma bezpośredniego kontaktu/TV prasa, poradniki , broszurki , Internet, telefon zaufania
Funkcje poradnictwa
-kształcąca uczymy podopiecznego jak ma sobie radzic z problemami.Człowiek musi uświadomić sobie problem.
-Funkcja wychowawcza
-funkcja motywacyjną wzbudzanie motywacji do pracy nad sobą , rozwiązywanie problemów dnia codziennego.
-funkcja instruktażowa wskazywanie sposobów radzenia sobie z problemami .Dopasowywanie dróg do problemów .Problem - rozwiązanie
-funkcja poznawcza wiąze się z informacyjną .Poznajemy podopiecznego ,informujemy go o predyspozycjach ,które odnajdujemy w podopiecznym.
-funkcja profilaktyczna / zapobiegawcza przez właściwie stosowanie poradnictwa /
-funkcja kompensacyjna / wyrównująca braki środowiska/
Problemy poradnictwa
Problemy badawcze:
-szukamy zależności pomiedzy różnymi sytuacjami , środowiskiem bodźcami które tkwia w środowisku a niedostosowaniem społeczne /przez pryzmat bodźców ,grup ról zastanawiamy się jak to może powodować niedostosowanie społeczne /
-Szukamy zależności miedzy środowiskiem człowieka a socjalizacją co wpływa na prawidłowy rozwój socjalizacji.
- skuteczność metod i form poradnictwa
- badamy funkcjonowanie placówek w której proces poradniczy jest realizowany.
Zasady właściwego organizowania procesu poradniczego
- zasada właściwego poznania potrzeb podopiecznego przy pomocy postawionej diagnozy
- pozostawienie naszego podopiecznego jak najdłużej w jego środowisku naturalnym / zabranie dziecka jest ostatecznością/
Prace trzeba podjąć z dzieckiem i rodziną. Terapia w odniesieniu do rodziny.
-Wychowawczy charakter opieki .Opieka nigdy nie występuje bez wychowania i odwrotnie
- zasada sprawiedliwości / problemy rozwiązywania konfliktów/
- indywidualizacji do każdego problemu trzeba podchodzić indywidualnie.
- zasada właściwego wykorzystania środków .
-optymalizacja warunków /próba stwarzania jak najlepszych warunków do rozwoju podopiecznego
-zasada kreatywności -umiejętność przyglądania się podopiecznemu
- zasada o współpracy z całym społeczeństwem.
- zasada odziałowywania na najbliższe środowiska życia
-zasada odpowiedniego doboru i metod pracy do problemu
Metody pracy z dziecmi i młodzieżą w procesie społeczno -wychowawczym i procesie poradniczym
-klasyczne
Metoda indywidualnych przypadków
Twórca M. Richmond indywidualne podejście do podopiecznego początek w medycynie
Wychowawca odziałowowuje na podopiecznego
Zasady;
- zasada otwartości na drugiego człowieka
-zasada właściwej komunikacji /słuchanie , wiedza ,doświadczenie ,intuicja, znajomość podopiecznego /
-zasada indywidualności
-zasada ufności
-zasada samoświadomości / nie przenosimy problemów z pracy do domu/
-zasada odpowiedzialności za i przez sobą
3 etapy realizacji pracy w metodzie pracy indywidualnych przypadków
1.diagnoza
2.opracowujemy plan pracy z kim i jak będę pracowac .Czas i miejsce
3.realizacja
Efekty jakie możemy uzyskać
-pozytywne/ rozwiązujemy problemy lub podopieczny jest na dobrej drodze
-negatywny /trzeba wrócić do diagnozy
-połowiczny /trzeba wrócić do planu/
Błędy etyczne
Najczęściej na etapie stawiania diagnozy
-Próba zdobycia jak największej informacji ,/źle ustawiona metodologia /
-niedotrzymanie obietnicy
- niewytwarzanie mostu życzliwości z podopiecznym/powinno się zacząć rozmowę na inny temat aby stworzyć miłą atmosferę/
Metody grupowe :
Grupa odziałowuje na podopiecznego
Rodzaje grup :
Formalny przywódca jest narzucany / np. przez wychowawcę/
Nieformalny/ w trakcie bycia razem dochodzi do świadomego wyboru/
1.Rowojowo wychowawcze/szkoła świetlica oświata/
/szkoła świetlica oświata/
2.Terapeutyczne / grupy osób z zaburzonymi osobowościami , alkoholicy nałogowcy ,uzależnienie od sieci, narkotyków, hazardu/ Istnieja również grupy samopomocowe -prowadzone przez osoby z problemami ,które przez to przeszły/
3.Resocjalizacyjne /dla dzieci z zaburzeniami lub niedostosowane społeczne ,zakłady poprawcze , trzeba stosowac specyficzne metody/
-metoda środowiskowa przekształcania środowiska lokalnego w wychowawcze.próbując tworzyć takie środowisko pokonujemy etapy:
1.koncepcja pedagogiczna / idea w jakim kierunku chcemy pracować i z kim /
2. przygotowanie odpowiednich placówek -powołanie /np. osiedla Zaspa powstawały placówki w parterowych lokalach -poradnie świetlice osiedlowe .czytelnie kluby /próby pozyskiwania ludzi ,powołanie organu nadzorującego
Współczesne metody pracy z młodzieżą lub dziećmi wykorzystywane przez poradnictwo:
1.Metoda wpływu osobistego
2.Metoda wpływu sytuacyjnego
3.Metoda środowiskowa
4.Metoda stymulacyjna i terapeutyczna
Ad1. Metoda wpływu osobistego:
Skuteczność tej metody zależy od autorytetu, od stosunku doradcy i radzącego. Możemy korzystać z następujących form pracy:
-sugestia (delikatnie podpowiadamy drogi wyjścia z trudnej sytuacji naszego podopiecznego)-Nie wolno nam doprowadzać do konfliktu wartości z naszym podopiecznym.
-persfazja- wywołujemy konflikt wew. Pomiędzy normami jakimi ma nasz podopieczny a jakie chcemy mu przekazać. Jeśli będziemy mieli autorytet u naszych wychowanków to pod naszym wpływem może on zmienić swoje wartości.
-dawanie przykłady osobistego- jeśli chcemy zmienić jego wartości i świat wew. to musi być nasze zachowanie i wartości zbieżne z tym co głosimy i jak się zachowujemy. Trzeba robić i zachowywać się tak jak to głosimy, np.: jeśli mówimy, że palenie jest złe bo będziemy mieć osmalone płuca to nie powinniśmy palić bo wtedy rujnujemy swój autorytet.
-wyrażenie aprobaty i dezaprobaty- dajemy sygnał dziecku, że nam się coś podoba albo nie. Nie wolno wyrażać dezaprobaty do osoby, np.: Jesteś głupi! Trzeba dać wyraźny sygnał, że nam się podoba albo nie jego zachowanie. Chwalimy za czyn bądź ganimy.
-wdrażanie do samo wychowywania- dążymy do tego aby dziecko się chciało zmieniać.
Ad.2 Metoda wpływu sytuacyjnego
Dbamy aby te sytuacje, które wdrażamy oddziaływały na dziecko. Wymagany jest autorytet, bo bez tego nic nie zrobimy. Korzystamy z następujących form:
- nagradzanie wychowawcze- dajemy sygnał, że podopieczny zachowywał się dobrze. Nagroda ma być przyjemnością. Trzeba się orientować jaka nagroda sprawi dziecku przyjemność a nie kłopot. Musimy informować dziecko za co dostaje nagrodę. Nagroda ma być adekwatna, nie może być za częsta. Możemy stosować nagrody naturalne-pocałunek, przytulenie.
-karanie wychowawcze- jest czymś nieprzyjemnym, staramy się unikać. Kara odniesie skutek kiedy jest adekwatna. Musi być jasno powiedziane za co jest kara. Nie może być odraczana a czasie. Powinna być krótka i konsekwentna.
-organizowanie doświadczeń własnych- trzeba dobrze rozpoznać dziecko, zobaczyć jakie ma umiejętności i zainteresowania.
- przydzielenie funkcji i ról społecznych- trzeba bardzo dobrze rozpoznać dziecko ( dziecko u którego w domu panuje przemoc , pochodzi z patologicznej rodziny, któremu damy np. role przywódcy w grupie może zrobić krzywdę i zachowywać się agresywnie).
-trening- (wielokrotne powtarzanie danej sytuacji-aby dziecko zapamiętało)Pomagamy sobie instruktażem np., pokazujemy jak palenie płuc może osmolić płuca.
Ad.3 Metoda środowiskowa- omawiana na ostatnim wykładzie!!!!
Ad.4 Metody stymulacyjne i tarapeutyczne
Metody stymulacyjne a rozwój procesów twórczych:
-burza mózgów- ważne jest ustalenie zasad pracy- dajemy czas na wypowiedź, nie przekrzykujemy, szanujemy się. Wykorzystujemy elementy zapisując na arkusz propozycje i omawiamy je.
-twórcze rozwiązywanie problemów.
-drama (odgrywanie scenek na przydzielony temat)- przydzielanie ról dzieciom np., rola mamy, rola taty. Dziecko nie przyjmuje maski, nie kontroluje się i jest bezpośrednie. W ten sposób można zdobywać informacje o jego rodzinie-jak funkcjonuje. Taką metodę można odgrywać z dzieckiem do 12.roku życia.
-magiczna sieć- forma dramy ale stosowana do dzieci nieśmiałych. Trzeba zakupić materiał (najlepiej przeźroczysty) i w ten sposób dzieci mają świadomość, że nakładając chustę nikt ich nie widzi.
- loteryjki, niedokończone historie, rebusy, historyjki rysunkowe- słowne.
2. Metody pozwalające na lepsze poznanie dziecka w grupie.
<wizytówka z imieniem dziecka>
Starajmy się nie zwracać do dziecka po nazwisku a już na pewno nie po numerze z dziennika. Proponujemy zabawę, żeby usiąść w kręgu i mówić coś o sobie.
3.Metody pozwalające na wzbudzeniu zaufania członków grupy do siebie np.,
-spacer zaufania-jedno dziecko ma zawiązane oczy a drugie je prowadzi
- bieg zaufania- bieg z przeszkodami- jedno dziecko biegnie a inne dzieci mówią jak ma biec.
- zabawa w malowanie- jedno dziecko ma zawiązane oczy a drugie mówi co ma malować.
-ściana zaufania- jedno dziecko ma zamknięte oczy a pozostałe dzieci podchodzą do niej wyznaczając w ten sposób jego granicę-jeśli są za blisko dziecko może powiedzieć „stop” i dać w ten sposób, że dalej już nie mogą podchodzić.
4. Metody ekspresyjne (zajęcia plastyczne, malowane kredką, farbą) -ten sposób zajęć jest najlepszy dla dzieci niepełnosprawnych. Zajęcia z przedstawieniem teatralnym, dogoterapia, hipoterapia, delfinoterapia, bajkoterapia.