1. Definicja i podstawy prowadzenia ewidencji gruntów i budynków w Polsce:

Podstawy prawne:

Ustawa z dnia 17 maja 1989r. „Prawo geodezyjne i kartograficzne” (Dz.U.05.240.2027, tekst jednolity)

Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001r.
w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz.U.01.38.454)

Definicja:

Ewidencja gruntów i budynków (kataster nieruchomości) - jednolity dla kraju, systematycznie aktualizowany zbiór informacji o gruntach, budynkach i lokalach, ich właścicielach oraz
o innych osobach fizycznych lub prawnych władających tymi gruntami, budynkami
i lokalami.

Ewidencja gruntów i budynków ma na celu gromadzenie i dostarczanie danych na potrzeby:

• oznaczanie nieruchomości w księgach wieczystych

• zagospodarowania przestrzennego

• gospodarki gruntami

• wyznaczania podatków i innych obciążeń publicznoprawnych

• zapewnienia ochrony interesów majątkowych stron w przypadku obrotu nieruchomościami

• statystyki publicznej.

2. Organ prowadzący ewidencję gruntów i budynków:

Starosta.

3. Podstawowe obiekty ewidencyjne i ich definicje oraz dane ewidencyjne:

Podstawowymi jednostkami odniesienia dla celów ewidencyjnych, które są ściśle związane
z podziałem administracyjnym kraju są:

• jednostka ewidencyjna (gmina),

• obręb (wieś),

• działka.

Jednostka ewidencyjna - obszar gruntów położonych w granicach administracyjnych gminy,
a jeżeli w skład gminy wchodzi miejscowość o statusie miasta albo wyodrębnionej dzielnicy - również w granicach administracyjnych miasta lub wyodrębnionej dzielnicy. Jednostki ewidencyjne z uwagi na duże obszary, jakie zajmują, a więc i utrudnienia w technice zakładania i prowadzeni ewidencji gruntów, zostały podzielone na obręby.

Obręb - podstawowa jednostka powierzchniowa, dla której sporządza się odrębny operat ewidencyjny. Obszar obrębu tworzą powierzchnie wszystkich działek ewidencyjnych wchodzących w jego skład, a jego granice na obszarach wiejskich powinny być zgodne
z granicami wsi, miejscowości, sołectw.

OBRĘB:

• podziału na obręby dokonuje starosta, po zasięgnięciu opinii organu do spraw zagospodarowania przestrzennego, właściwej miejscowo jednostki statystyki publicznej,

• granice obrębów wiejskich powinny być zgodne z granicami wsi i sołectw,

• granice obrębów na obszarach miast powinny być zgodne z granicami dzielnic oraz pokrywać się z granicami osiedli i zespołów urbanistycznych,

• podział na obręby wykazuje się na mapie przeglądowej w skali 1:10 000 lub 1: 25 000,

• obręb określony jest przez jego nazwę i numer lub wyłącznie przez numer,

• identyfikator obrębu: WWPPGG.R.XXXX

Działka ewidencyjna - ciągły obszar gruntu, położony w granicach jednego obrębu, jednorodny ze względu na stan prawny, wydzielony z otoczenia za pomocą linii granicznych.

Z definicji wynika, że działka jest określona pod względem:

1. identyfikacji (oznaczenie działki),

2. geometrycznym (granice działki),

3. topologicznym (spójność obszaru),

4. czasu (rejestracji i aktualizacji),

5. wyróżnionych atrybutów opisowych, które wpływają na definiowanie działki w sposób dostosowany do konkretnego katastru.

Sąsiadujące ze sobą działki ewidencyjne, będące przedmiotem tych samych praw oraz władania tych samych osób, wykazuje się jako odrębne działki, jeżeli:

1. Wyodrębnione zostały w wyniku podziału (dokumentacja przyjęta do ośrodka dokumentacji geodezyjno-kartograficznej).

2. Są wyszczególnione w istniejących dokumentach określających stan prawny nieruchomości (KW, zbiorach dokumentów, aktach notarialnych, prawomocnych orzeczeniach sądowych, decyzjach administracyjnych).

3. Obejmują grunty zajęte pod drogi publiczne, linie kolejowe wody śródpolne, rowy, a ich wyróżnienie w postaci odrębnych działek jest celowe ze względu na odrębne oznaczenia tych gruntów w innych ewidencjach bądź ze względu na ich różne nazwy urzędowe.

Dane ewidencyjne działki:

• województwo,

• powiat,

• jednostka ewidencyjna,

• obręb,

• numer działki ewidencyjnej,

• pole powierzchni działki ewidencyjnej,

• rodzaj użytków w granicach działki ewidencyjnej,

• klasy bonitacyjne użytków w granicach działki ewidencyjnej,

• powierzchnia użytków w działce,

• współrzędne punktów geodezyjnych,

• wartość działki ewidencyjnej,

• data określenia wartości,

• numer jednostki rejestrowej gruntów,

• oznaczenie podmiotu (właściciel, władający oraz osób jednostek organizacyjnych i organów mających inne prawa do nieruchomości niż własność),

• numer księgi wieczystej,

• inne dokumenty określające własność,

• numer rejestru zabytków,

• numer rejonu statystycznego,

• data utworzenia obiektu,

• data weryfikacji danych.

4. Podział kraju dla celów ewidencyjnych:

5. Cel prowadzenia ewidencji

6. Użytki gruntowe - podział, zasady zaliczania do poszczególnych grup.

• grup użytków gruntowych:

1.rolne:

• grunty rolne R,

• sody S,

• łąki trwałe Ł,

• pastwiska trwałe Ps,

• grunty rolne zabudowane B-R, B-Ł, B-Ps

• grunty pod stawami Wsr,

• rowy W,

2.leśne oraz zadrzewione zakrzewione:

• lasy Ls,

• grunty zadrzewione i zakrzewione,

3.zabudowane i zurbanizowane:

• tereny mieszkaniowe B,

• tereny przemysłowe Ba,

• inne tereny zabudowane Bi,

• zurbanizowane tereny niezabudowane Bp,

• tereny rekreacyjne wypoczynkowe Bz,

• użytki kopalne k

• tereny komunikacyjne: drogi (dr), tereny kolejowe, inne tereny komunikacyjne,

4.użytki ekologiczne E

5.nieużytki N

6.grunty pod wodami

• morskimi wewnętrznymi Wm,

• powierzchniowymi płynącymi Wp,

• powierzchniowymi stojącymi Ws,

7.tereny różne Tr.

Nie wykazuje się użytków mniejszych od 1 ara.

O zaliczeniu gruntów do poszczególnych użytków gruntowych decydują:

1. informacje zawarte w operacie gleboznawczej klasyfikacji gruntów,

2. faktyczny sposób wykorzystywania gruntów,

3. ustalenia zawarte w obowiązujących aktach prawnych dotyczące morskich wód wewnętrznych oraz użytków ekologicznych.

GLEBOZNAWCZA KLASYFIKACJA GRUNTÓW

• obejmuje:

• użytki rolne,

• grunty leśne,

• śródpolne grunty zadrzewione i zakrzewione,

• nie obejmuje:

• terenów zabudowanych i zurbanizowanych,

• gruntów pod wodami,

• terenów różnych,

• nieużytków.

7. Grupy rejestrowe.

 1)   grupa 1 - Skarb Państwa, jeżeli nie występuje w zbiegu z użytkownikami wieczystymi,

  2)   grupa 2 - Skarb Państwa, jeżeli występuje w zbiegu z użytkownikami wieczystymi,

  3)   grupa 3 - jednoosobowe spółki Skarbu Państwa, przedsiębiorstwa państwowe i inne państwowe osoby prawne,

  4)   grupa 4 - gminy i związki międzygminne, jeżeli nie występują w zbiegu z użytkownikami wieczystymi,

  5)   grupa 5 - gminy i związki międzygminne, jeżeli występują w zbiegu z użytkownikami wieczystymi,

  6)   grupa 6 - jednoosobowe spółki jednostek samorządu terytorialnego i inne osoby prawne, których organami założycielskimi są organy samorządu terytorialnego,

  7)   grupa 7 - osoby fizyczne,

  8)   grupa 8 - spółdzielnie,

  9)   grupa 9 - kościoły i związki wyznaniowe,

  10)  grupa 10 - wspólnoty gruntowe,

  11)  grupa 11 - powiaty i związki powiatów, jeżeli nie występują w zbiegu z użytkownikami wieczystymi,

  12)  grupa 12 - powiaty i związki powiatów, jeżeli występują w zbiegu z użytkownikami wieczystymi,

  13)  grupa 13 - województwa, jeżeli nie występują w zbiegu z użytkownikami wieczystymi,

  14)  grupa 14 - województwa, jeżeli występują w zbiegu z użytkownikami wieczystymi,

  15)  grupa 15 - spółki prawa handlowego i inne podmioty ewidencyjne niewymienione w pkt 1-14.

podgrupy:

1)   podgrupa 1.1 - Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa,

  2)   podgrupa 1.2 - Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe,

  3)   podgrupa 1.3 - państwowe jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, z wyłączeniem Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe,

  4)   podgrupa 1.4 - organy administracji publicznej gospodarujące zasobem nieruchomości Skarbu Państwa,

  5)   podgrupa 1.5 - Agencja Mienia Wojskowego,

  6)   podgrupa 1.6 - Wojskowa Agencja Mieszkaniowa,

  7)   podgrupa 1.7 - osoby i jednostki organizacyjne niewymienione w pkt 1-6.

2. Użytkowników wieczystych gruntów należących do Skarbu Państwa, jako podmiotu ewidencyjnego zaliczonego do 2 grupy rejestrowej, dzieli się na następujące podgrupy:

  1)   podgrupa 2.1 - osoby fizyczne,

  2)   podgrupa 2.2 - państwowe osoby prawne,

  3)   podgrupa 2.3 - spółdzielnie mieszkaniowe,

  4)   podgrupa 2.4 - inne osoby, niewymienione w pkt 1-3.

3. Osoby, organy i jednostki organizacyjne, o których mowa w § 11 ust. 1 pkt 1, posiadające prawa do nieruchomości należących do podmiotów ewidencyjnych zaliczonych do 4 grupy rejestrowej dzieli się na następujące podgrupy:

  1)   podgrupa 4.1 - organy gmin gospodarujące gminnymi zasobami nieruchomości,

  2)   podgrupa 4.2 - jednostki organizacyjne gmin i związków międzygminnych,

  3)   podgrupa 4.3 - osoby i jednostki organizacyjne niewymienione w pkt 1 i 2.

4. Użytkowników wieczystych gruntów należących do podmiotów ewidencyjnych zaliczonych do 5 grupy rejestrowej dzieli się na następujące podgrupy:

  1)   podgrupa 5.1 - osoby fizyczne,

  2)   podgrupa 5.2 - gminne osoby prawne,

  3)   podgrupa 5.3 - spółdzielnie mieszkaniowe,

  4)   podgrupa 5.4 - inne osoby, niewymienione w pkt 1-3.

5. Podmioty ewidencyjne zaliczone do 6 grupy rejestrowej dzieli się na następujące podgrupy:

  1)   podgrupa 6.1 - jednoosobowe spółki gmin i inne gminne osoby prawne,

  2)   podgrupa 6.2 - jednoosobowe spółki powiatów i inne powiatowe osoby prawne,

  3)   podgrupa 6.3 - jednoosobowe spółki województw i inne wojewódzkie osoby prawne.

6. Podmioty ewidencyjne zaliczone do 7 grupy rejestrowej dzieli się na następujące podgrupy:

  1)   podgrupa 7.1 - osoby fizyczne - właściciele i władający gruntami wchodzącymi w skład gospodarstw rolnych,

  2)   podgrupa 7.2 - osoby fizyczne - właściciele i władający gruntami niewchodzącymi w skład gospodarstw rolnych.

7. Podmioty ewidencyjne zaliczone do 8 grupy rejestrowej dzieli się na następujące podgrupy:

  1)   podgrupa 8.1 - rolnicze spółdzielnie produkcyjne,

  2)   podgrupa 8.2 - spółdzielnie mieszkaniowe,

  3)   podgrupa 8.3 - inne spółdzielnie, niewymienione w pkt 1 i 2.

8. Osoby, organy i jednostki organizacyjne, o których mowa w § 11 ust. 1 pkt 1, posiadające prawa do nieruchomości należących do podmiotów ewidencyjnych zaliczonych do 11 grupy rejestrowej dzieli się na następujące podgrupy:

  1)   podgrupa 11.1 - organy powiatów gospodarujące powiatowymi zasobami nieruchomości,

  2)   podgrupa 11.2 - jednostki organizacyjne powiatów i związków powiatów,

  3)   podgrupa 11.3 - osoby i jednostki organizacyjne niewymienione w pkt 1 i 2.

9. Użytkowników wieczystych gruntów należących do podmiotów ewidencyjnych zaliczonych do 12 grupy rejestrowej dzieli się na następujące podgrupy:

  1)   podgrupa 12.1 - osoby fizyczne,

  2)   podgrupa 12.2 - powiatowe osoby prawne,

  3)   podgrupa 12.3 - spółdzielnie mieszkaniowe,

  4)   podgrupa 12.4 - inne osoby, niewymienione w pkt 1-3.

10. Osoby, organy i jednostki organizacyjne, o których mowa w § 11 ust. 1 pkt 1, posiadające prawa do nieruchomości należących do podmiotów ewidencyjnych zaliczonych do 13 grupy rejestrowej dzieli się na następujące podgrupy:

  1)   podgrupa 13.1 - organy województw gospodarujące wojewódzkimi zasobami nieruchomości,

  2)   podgrupa 13.2 - jednostki organizacyjne województw,

  3)   podgrupa 13.3 - osoby i jednostki organizacyjne niewymienione w pkt 1 i 2.

11. Użytkowników wieczystych gruntów należących do podmiotów ewidencyjnych zaliczonych do 14 grupy rejestrowej dzieli się na następujące podgrupy:

  1)   podgrupa 14.1 - osoby fizyczne,

  2)   podgrupa 14.2 - wojewódzkie osoby prawne,

  3)   podgrupa 14.3 - spółdzielnie mieszkaniowe,

  4)   podgrupa 14.4 - inne osoby, niewymienione w pkt 1-3.

12. Podmioty ewidencyjne zaliczone do 15 grupy rejestrowej dzieli się na następujące podgrupy:

  1)   podgrupa 15.1 - spółki handlowe,

  2)   podgrupa 15.2 - partie polityczne i stowarzyszenia,

  3)   podgrupa 15.3 - inne osoby, niewymienione w pkt 1 i 2.

8. Jednostka rejestrowa gruntów, budynków lokali.

Jednostka rejestrowa gruntów - działki położone w granicach jednego obrębu, wchodzące w skład jednej nieruchomości, np.: G.12, B.13.

 Budynki stanowiące odrębny od gruntu przedmiot własności, położone w granicach jednego obrębu i należące do tego samego właściciela, tworzą jednostkę rejestrową budynków.

Lokale stanowiące odrębne nieruchomości, znajdujące się w budynkach położonych w granicach jednego obrębu, należące do tego samego właściciela, tworzą jednostkę rejestrową lokali.

9. Metody obliczania powierzchni dla celów ewidencyjnych.

W zależności od wymaganej dokładności oraz danych geodezyjnych - powierzchnie oblicza się następującymi metodami:

1. analityczną - ze współrzędnych obliczonych na podstawie miar terenowych

2. graficzną - na podstawie miar odczytanych z mapy

3. kombinowaną - wykorzystując miary z gruntu i miary odczytane z pierworysu

4. mechaniczną - za pomocą planimetru

METODA ANALITYCZNA

2P=X_n(Y_n+1-Y_n-1)

2P= Y_n(X_n+1-X_n-1)

	X	Y
4	X4	Y4
1	X1	Y1
2	X2	Y2
3	X3	Y3
4	X4	Y4
1	X1	Y1

Powierzchnię zapisuje się w ha z dokładnością do 1m²

Czyli: np. 2,7816 ha

METODA GRAFICZNA

Trzeba sprawdzić skurcz papieru.

Powierzchnię oblicza się dwukrotnie

Różnica dwukrotnego pomiaru działki nie może przekraczać:

dP=0,002P+2,0√(P) skala 1:5000

Wzór ten stosuje się również w przypadku metody kombinowanej

METODA KOMBINOWANA

Stosuje się w odniesieniu do działek wydłużonych (np. dróg). Stosunek długości boków 1:20

METODA MECHANICZNA

Kolejność obliczania powierzchni:

• ogólna obrębu

• części obrębu

• kompleksów obliczeniowych

• działek

• użytków i klas gruntów

Granice kompleksów nie powinny dzielić działek. Powinny przebiegać wzdłuż granic naturalnych. Ilość działek w kompleksie - około 50.

Przy wyrównywaniu sumy działe w kompleksie do powierzchni całego kompleksu, różnica nie powinna przekraczać:

dP=0,002+1,0√(P) skala 1:5000

Powierzchnia działek należy wyrównać do ogólnej powierzchni kompleksu.

Odchyłki nie otrzymują działki obliczona metodą analityczną.

Odchyłki rozrzuca się proporcjonalnie do powierzchni działek.

Dla celów ewidencyjnych (przy zakładaniu ewidencji) należy stosować takie metody, które zapewnią dokładność:

• 0,10m dla punktów granic działek ewidencyjnych

• 0,10m dla punktów usytuowania budynków pozyskiwanych metodami terenowych pomiarów geodezyjnych

• 0,30m dla punktów załamania konturów kanałów, rowów i innych budowli ziemnych oraz dla konturów budynków mierzonych metodami fotogrametrycznymi

• 0,50m dla punktów załamania konturów użytków i klasyfikacji gleboznawczej gruntów

10. Mapa ewidencyjna.

Numeryczna mapa ewidencyjna - jest wektorową mapą obiektową utworzoną na podstawie obiektów przestrzennych i danych opisowych tych obiektów

11. Ustalenie stanów prawnych.

Dokumenty stwierdzające stan prawnych nieruchomości

• odpisy z KW lub odpisy dokumentów znajdujących się w ZD

• wypisy aktów notarialnych

• prawomocne orzeczenia sądu i ugody sądowe

- ostateczne decyzje administracyjne

USTALENIE STANÓW PRAWNYCH:

Źródła informacji wykorzystywane do ustalenia stanów prawnych nieruchomości:

• protokoły badania KW i zbiorów dokumentów

• dane zawarte w istniejącym operacie ewidencyjnym, w tym zbiory dowodów zmian

• zbiory prawomocnych orzeczeń sądowych, aktów notarialnych i ostatecznych decyzji administracyjnych

• dzienniki ustaw

• dokumenty udostępnione przez zainteresowanych

Jeśli brak dowodów określających właściciela nieruchomości, podaje się dane władającego. O wpisaniu władającego orzeka starosta wydający decyzję administracyjną.

Dokumentacja ustalenia stanu prawnego nieruchomości:

1. Protokoły badania KW oraz inne zebrane dokumenty

2. wykazy KW i innych dokumentów określających stan prawny nieruchomości

3. mapa przeglądowa stanów prawnych

4. wykaz porównania powierzchni działek ewidencyjnych

12. Operat ewidencyjny.

Operat ewidencyjny - składa się z map, rejestrów, dokumentów uzasadniających wpisy do tych rejestrów.

Częściami składowymi operatu ewidencyjnego są:

1. operat geodezyjno-prawny - zawierający zbiór dowodów uzasadniających wpisy do komputerowych baz danych ewidencyjnych, składa się z następujących części:

• zbioru dokumentów stanu prawnego nieruchomości

• geodezyjnych dokumentacji technicznych

• zbioru dokumentów zawierających dane opisowe budynków i lokali

2. operat opisowo-kartograficzny - zawierający uporządkowane komputerowe wydruki raportów podstawowych i pomocniczych oraz numerycznej mapy ewidencyjnej

Raport - zbiór informacji liczbowych tworzonych na podstawie komputerowych BD

Podstawowe raporty obrazujące dane ewidencyjne:

1. rejestr gruntów

2. rejestr budynków

3. rejestr lokali

4. kartoteka budynków

5. kartoteka lokali

6. mapa ewidencyjna

Pomocnicze raporty tworzone na podstawie basy danych ewidencyjnych:

1. zestawienie gruntów

2. wykaz gruntów

3. wykaz lokali

4. wykaz budynków

5. skorowidz działek

6. wykazy:

• podmiotów ewidencyjnych

• osób, jednostek organizacyjnych

• dzierżawców gruntów

13. Procedura administracyjno techniczna zakładania ewidencji gruntów.

Wykonanie czynności technicznych i administracyjnych związanych z utworzeniem komputerowych baz danych ewidencyjnych i operatu ewidencyjnego oraz uruchomieniem systemu komputerowego umożliwiającego:

1. aktualizację baz danych ewidencyjnych

2. tworzenie raportów obrazujących dane ewidencyjne

3. udostępnianie danych ewidencyjnych

14. Terminy sporządzania zestawień zbiorczych:

• do dnia 15-ego lutego przekazuje się powiatowe zestawienia zbiorcze marszałkowi województwa

• do dnia 15-ego marca wojewódzkie zestawienia przekazuje się Głównemu Geodecie Kraju

• do dnia 15-ego kwietnia sporządzane jest krajowe zestawienie zbiorcze

15. Rozgraniczenie nieruchomości.

Rozgraniczenie oznacza:

1. Zbiór przepisów prawa administracyjnego, prawa formalnego, który służy urzędowemu wyznaczeniu granicy pomiędzy sąsiadującymi ze sobą nieruchomościami (w sensie formalno-prawnym)

2. Czynności faktyczne uprawnionego geodety, które mają na celu ustalenie przebiegu granic nieruchomości poprzez określenie położenia punktów i linii granicznych i utrwalenia tych punktach znakami granicznymi na gruncie oraz sporządzenia odpowiednich dokumentów (w sensie faktycznym). Punkty graniczne - określające granice nieruchomości.

Znak graniczny - znak z trwałego materiału umieszczony w punkcie granicznym lub trwały element zagospodarowania terenu znajdujący się w punkcie.

Wszczęcie rozgraniczenia następuje:

1. Na wniosek

2. Z urzędu:

1. przy scaleniu gruntów

2. jeżeli strona nie występuje z wnioskiem w tej sprawie, a za rozgraniczeniem nieruchomości przemawiają potrzeby gospodarki narodowej lub interes społeczny

Wniosek będzie uwzględniony gdy:

• powstał spór graniczny (co do przebiegu linii granicznej między właścicielami sąsiednich nieruchomości)

• nastąpiło zatarcie granic powodujące wątpliwości co do jej przebiegu

• istnieje rozbieżność pomiędzy stanem faktycznym i prawnym granicy

Właściciel, władający, dzierżawca - osoba w postępowaniu

Gdy geodeta otrzyma postanowienie to wykonuje czynności przygotowawcze:

• zgłoszenie pracy do ośrodka dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej i prośba o odpowiednie dokumenty

• analiza informacji zawartych w dokumentach uzyskanych z ośrodka, ksiąg wieczystych, a także uzyskanych od strony

• sporządzenie, w razie potrzeby, szkicu zawierającego informacje o przebiegu granic uzyskanych w wyniku wykonywanych w przeszłości pomiarów

Wzór zgłoszenia pracy geodezyjnej:

• jeden egzemplarz zostaje w ośrodku

• drugi egzemplarz zostaje u geodety

Dokumenty stanowiące podstawę ustalenia przebiegu granic:

1. Dokumenty stwierdzające stan prawnych nieruchomości

• odpisy z KW lub odpisy dokumentów znajdujących się w ZD

• wypisy aktów notarialnych

• prawomocne orzeczenia sądu i ugody sądowe

• ostateczne decyzje administracyjne

2. Dokumenty określające położenie punktów granicznych i przebieg granic nieruchomości:

• dokumenty geodezyjne zawierające dane liczbowe do ustalenia przebiegu granic i szkice graniczne, protokoły graniczne, akty ugody, zarysy pomiarowe, szkice wyznaczenia granic działek lub mapy ewidencyjne, katastralne (muszą mieć pieczątkę z ośrodka)

Geodeta wysyła wezwanie do stawienia się w celu ustalenia granic. Najczęściej geodeta sam rozwozi ewentualnie wysyła pocztą za odbiorem. Należy je doręczyć na 7 dni przed datą stawienia się na gruncie.

Ustalenie granic na gruncie:

• czynności geodety:

• sprawdza obecność i ustala tożsamość stron

• przyjmuje pełnomocnictwa udzielone przez strony

• przeprowadza wywiad terenowy

Kryteria rozgraniczania nieruchomości:

• ustalenie granic według stanu prawnego opartego na zebranych dokumentach prawnych i technicznych

• jeżeli stanu prawnego nie można stwierdzić, ustala się granice według ostatniego spokojnego stanu posiadania (widoczne na gruncie znaki i ślady graniczne) oraz biorąc pod uwagę mapy i inne dokumenty dotyczące jej przebiegu

• ustalenie granicy na podstawie zgodnego oświadczenia stron

• w razie sporu do przebiegu linii granicznych geodeta nakłania strony do zawarcia ugody, z uwzględnieniem wszelkich okoliczności, tj. dokumentów, które posiada, znaków granicznych.

Odwołać się od rozgraniczenia można w sądzie.

Jeżeli przebieg granicy został ustalony na podstawie dowodów geodeta:

• wskazuje stronom przebieg granicy

• stabilizuje punkty graniczne

• sporządza protokół graniczny

• wykonuje pomiar granic, a także trwałych elementów zagospodarowania teranu

W przypadku sporu granicznego nie spisuje się protokołu granicznego, a ugodę (akt ugody).

Jeżeli strony nie zawrą ugody to geodeta wykonuje mapę posiadania - kolorami jak strony twierdzą; pokazuje jak jego zdaniem powinna wyglądać, przekazuje dokumenty do organu (np. gmina) i sąd dokonuje finalnego rozgraniczenia.

Protokół graniczny:

Treść:

1. Nazwisko i imię geodety oraz numer uprawnień

2. Nr i data postanowienia - data upoważnienia geodety do wykonania rozgraniczenia

3. Oznaczenie nieruchomości oraz określenie ich położenia

4. Informacje dotyczące stron

5. Wykaz i ocena dokumentów stanowiących podstawę ustalenia granic

6. Oświadczenia stron

7. Wyniki wywiadu terenowego

8. Szkic graniczny - na oddzielnej kartce

9. Opis przebiegu granic

10. Opis utrwalenia punktów granicznych

11. Pouczenie stron o możliwości przekazania sprawy do sądu

12. Omówienie skreśleń i poprawek

13. Data sporządzenia dokumentu

Protokół graniczny wypełnia się w terenie i zostaje on stronom odczytany. W ciągu 14 dni od decyzji mogą odwołać się do sądu.

Granica uprawomocnia się 14 dni od wydania decyzji.

Treść szkicu granicznego:

1. Rozmieszczenie linii i punktów granicznych, oznaczonych zgodnie z opisem w protokole granicznym

2. Rysunek rzutu poziomego trwałych elementów zagospodarowania terenu

3. Podstawowe miary określające położenie punktów granicznych względem siebie oraz el.zag.teren.

4. Numery działek

5. Nazwisko i imię właścicieli rozgraniczanych nieruchomości

6. Oznaczenie KW lub ZD

Instrukcja O-3 - zasady dokumentowania dokumentów geodezyjnych przyjmowanych do ośrodka

Zasób:

- użytkowy

- bazowy

- przejściowy

Dokumentacja rozgraniczenia nieruchomości:

1. Postanowienie o wszczęciu postępowania rozgraniczeniowego

2. Upoważnienie geodety

3. Zgłoszenie pracy geodezyjnej

4. Dowody doręczenia stronom wezwań

5. Pisemne pełnomocnictwa udzielane stronom

6. Dokumenty dotyczące przebiegu granic ( z ośrodka i innych źródeł)

7. Protokół graniczny lub akt ugody

8. Opinie geodety, jeśli nie ustalono granicy w postępowaniu administracyjnym

9. Ostateczna decyzja

Dokumentacja techniczna:

1. Szkic osnowy i wykaz współrzędnych

2. Opisy topograficzne punktów

3. Szkice i dane uzyskane w wyniku bezpośrednich pomiarów

4. Obliczenia i wykaz współrzędnych

5. Obliczenia powierzchni

Wykaz zmian gruntowych

Akt ugody:

1. Opis przedmiotu sporu wraz z podaniem granic wskazanych przez strony oraz wynikających z dokumentacji

2. Opis wzajemnych ustępstw

3. Szczegółowy opis granicy uznanej za obowiązującą po podpisaniu aktu ugody

4. Informacje, że zawarta ugoda posiada moc ugody sądowej

• zmiana powierzchni działki powoduje zmianę numeru działki (np. 12 na 12/1 i 13 na 13/1)

• wykaz zmian gruntowych powoduje wprowadzenie zmian w ewidencji

Dokumentacja powstałą w wyniku wykonania prac geodezyjnych i kartograficznych dzieli się na:

• akta postępowania przeznaczona dla wykonawcy

• dokumentację techniczną przeznaczoną dla zamawiającego

• dokumentację techniczną przeznaczoną dla ośrodka

• dokumentację przeznaczoną dla organu prowadzącego operat ewidencji gruntów i budynków

Dokumentację techniczną rozdziela się na grupy funkcjonalne:

1. zasób bazowy ZB - źródłowe dokumenty geodezyjne i kartograficzne będące podstawą do wykonywania innych prac

2. zasób użytkowy ZU - dokumenty geodezyjne i kartograficzne służące do bezpośredniego udostępniania

3. zasób przejściowy OT - nie należące do zasobu bazowego i użytkowego pomocnicze dokumenty geodezyjne i kartograficzne

Rozgraniczenie i podział nieruchomości

Zasób bazowy ZB:

1. Postanowienie o wszczęciu postępowania rozgraniczeniowego

2. Szkice polowe pomiaru szczegółów sytuacyjnych

3. Dziennik pomiaru szczegółów sytuacyjnych itd.

Dokumentem, który kończy rozgraniczenia jest decyzja.

Decyzje podejmowane w sprawie rozgraniczenia nieruchomości:

• o rozgraniczeniu gruntów

• o umorzeniu postępowania administracyjnego w przedmiocie rozgraniczenia nieruchomości, w związku z zawarciem przez strony ugody przed upoważnionym geodetą

• o umorzeniu postępowania i przekazaniu sprawy z urzędu do rozpatrzenia sądowi, jeśli wynika spór graniczny, który nie skończy się ugodą

Rozgraniczenie jest postępowaniem jednoinstancyjnym. Nie odwołujemy się do Samorządowego Kolegium Odwoławczego tylko do sądu (SKO to druga instancja, a sąd nie).

Granica prawna - granica ustalona w wyniku rozgraniczenia lub podziału

Granica prawna powstaje w jednym z procesów geodezyjno-prawnych, takich jak:

• rozgraniczenie

• podział

• scalenia i wymiana gruntów

• wywłaszczenie

Warunek konieczny -> wydana decyzja administracyjna lub (w zależności od trybu postępowania) orzeczenie sądowe, które legalizuje jej przebieg.

Rozgraniczenie nieruchomości:

1. Cel rozgraniczenia

2. Organ prowadzący rozgraniczenie

3. Czynności geodety w trakcie rozgraniczenia

4. Wezwanie stron

5. Rodzaje decyzji

6. Postępowanie w przypadku sporu granicznego

7. Postępowanie sądu.

16. Podział nieruchomości.

Podział nieruchomości

Przepisy prawne:

Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 grudni 1997r. w sprawie sposobu i trybu dokonywania podziałów nieruchomości (Dz.U. Dz 2004r, Nr 268, poz 2663)

Termin „podział nieruchomości” oznacza:

1. w sensie materialno-prawnym: utworzenie z jednej nieruchomości dwóch lub więcej

2. w sensie formalno-prawnym: postępowanie administracyjne lub sądowe w jakim następuje materialno-prawny podział nieruchomości

3. podział geodezyjny nieruchomości

Nieruchomość (K.C.) - część powierzchni ziemskiej stanowiąca odrębny przedmiot własności, jak również budynki trwałe

• podział gruntu niezabudowanego jak i zabudowanego, w którym budynek stanowi część składową gruntu

• podział gruntu zabudowanego, będącego w UW lub w użytkowaniu, który ma na mocy prawa (przepisów KC) budynek jest odrębną od gruntu własnością i stanowi nieruchomość budynkową

• podział lokalu, stanowiącego odrębną od nieruchomości wspólnej własność

Etapy postępowania w sprawie podziału nieruchomości:

1. Wszczęcie postępowania

2. Postępowanie wyjaśniające, w tym postępowanie dowodowe

3. Rozstrzygnięcie sprawy lub umorzenie postępowania administracyjnego

Organ właściwy do prowadzenia - wójt, burmistrz, prezydent

Wszczęcie postępowania:

- na wniosek

- z urzędu

Do wniosku należy dołączyć załączniki:

• wskazujące nieruchomość (wypis z rejestru)

• wstępny projekt podziału nieruchomości

• potwierdzające interes prawny strony (wypis z KW)

• w przypadku nieruchomości zabytkowej, ostateczna decyzja wojewódzkiego konserwatora zabytków o pozytywnej ocenie wstępnego projektu podziału

z urzędu (nie składa się wniosku):

• podział niezbędny do realizacji celów publicznych, niezależnie kto jest właścicielem nieruchomości

• gdy nieruchomość jest własnością gminy reprezentuj wójt, odpowiedzialny za to postępowanie

• wtedy, gdy nieruchomość jest własnością Skarbu Państwa, powiatu lub województwa

Wstępny projekt podziału działki:

1. granice nieruchomości podlegającej podziałowi (żółta obwódka)

2. oznaczenie nieruchomości (właściciel, KW - kolor czerwony)

3. powierzchnia nieruchomości podlegającej podziałowi

4. naniesione w kolorze czerwonym granice projektowanych do wydzielenia działek gruntu

5. kolorem czerwonym powierzchnie projektowanych do wydzielania działek gruntu

6. przedstawione w formie graficznej (kolorem czerwonym) lub w formie opisowej propozycje sposobu zapewnienia dostępu projektowanych działek do drogi publicznej

Podział może być wykonany, jeżeli jest zgodny z ustaleniami MPZP. Dzielone działki muszą mieć dostęp do drogi publicznej.

Dostęp do drogi publicznej będzie zapewniony, jeżeli projekt podziału przewiduje następujące możliwości:

• wydzielenia drogi wewnętrznej, na dzielonym gruncie, wraz z ustanowieniem służebności drogowej dla nowo wydzielanych działek

• ustanowienie służebności drogowej na gruncie sąsiadującym

• wydzielenie drogi wewnętrznej i powiązanie sprzedaży wydzielonej działki ze sprzedażą udziału w tej drodze

Działka 12/1 jest obciążona na rzecz działek 12/2, 12/3…

Jeżeli właściciele działek 12/2, 12/3… wykupią udziały w drodze to droga ta stanie się ich własnością.

Wydaje się decyzje z tzw. warunkiem, jeśli chodzi o dostęp do drogi.

Przed podziałem geodeta musi ustalić wszystkie punkty graniczne dzielonej nieruchomości. Jeżeli wydzielona działka będzie mniejsza niż 33% całej nieruchomości to ustalamy tylko fragment granicy.

Punkty graniczne musza być jednoznacznie określone, a granica musi być zgodna ze stanem prawnym.

Ostateczna decyzja zatwierdzająca podział nieruchomości stanowi podstawę do:

1. Umieszczenia przez organ, który wydał decyzję na mapie z projektem podziału adnotacji o treści:
   ”Niniejszy podział nieruchomości został zatwierdzony decyzją … z dnia … nr …”
   oraz podpis osoby upoważnionej

2. Wyznaczenia i utrwalenia na gruncie nowych punktów granicznych znakami granicznymi

Jeśli scalamy działki:

• albo numer działki największej

• albo kolejny w obrębie numer

Protokół z przyjęcia granic nieruchomości podlegającej podziałowi zawiera:

• oznaczenie nieruchomości podlegającej podziałowi wg. danych z katastru nieruchomości oraz KW

• informacje o dokumentach stanowiących podstawę przyjęcia granic nieruchomości podlegającej podziałowi

Szkic przebiegu granic nieruchomości podlegającej podziałowi:

• opis przebiegu granic i położenia punktów granicznych nieruchomości

• datę sporządzenia protokołu nazwisko osoby, która wykonała protokół, nr uprawnień

Na postanowienie służy zażalenie (o podziale). Organem wyższego stopnia jest Samorządowe Kolegium Odwoławcze.

Mapa z projektem podziału nieruchomości zawiera:

• nazwę jednostki ewidencyjnej, oznaczenie obrębu

• adres nieruchomości podlegającej podziałowi

• skalę mapy

• granicę nieruchomości podlegającej podziałowi

• oznaczenie nieruchomości dzielonej i sąsiedniej(-ich)

• powierzchnię nieruchomości dzielonej i oznaczone w kolorze czerwonym, powierzchnie projektowanych do wydzielenia działek gruntu

• granice i oznaczenie projektu działek w kolorze czerwonym

• wykaz zmian gruntowych

• wykaz synchronizacyjny

• niezbędne do projektu elementy zagospodarowania terenu

• datę wykonania mapy, nazwisko wykonawcy

Decyzja o podziale powinna zawierać:

• oznaczenie organu, który je wydał

• datę wydania

• oznaczenie strony lub stron, do których adresowana jest decyzja

• powołanie podstawy prawnej

• rozstrzygnięcie (zatwierdzenie projektu podziału nieruchomości na działkach ewidencyjnych)

• uzasadnienie faktyczne i prawnie rozstrzygające

• pouczenie o możliwości odwołania (14 nie do samorządowego kolegium odwoławczego

• podpis osoby wydającej decyzję

17. Powiązania ksiąg wieczystych z ewidencją gruntów i budynków.

Kataster pierwszy rejestruje wszelkie zmiany dotyczące geometrii nieruchomości (kształt, powierzchnia), rodzaju użytków (zmiany przedmiotowe), a następnie powiadamia wydział wieczysto księgowy Sądu w celu poprawienia działu I Księgi Wieczystej. Natomiast wydział wieczysto księgowy Sądu jako pierwszy rejestru wszelkie zmiany dotyczące stanu prawnego, o których informuje kataster.

18. Możliwość wykorzystania danych ewidencyjnych do celów podatkowych , statystyki publicznej, gospodarki gruntami i zakładania KW.

Prowadzona ewidencja katastralna umożliwia określenie podmiotu, przedmiotu oraz podstawy opodatkowania.

Funkcja ta jest konsekwencją ścisłego powiązania systemu katastralnego z tzw. systemem publikacji praw do nieruchomości (publicite fonciere). Jedna z naczelnych zasad jaka obowiązuje w tej dziedzinie stanowi, że Urząd Katastralny nie może dokonywać w prowadzonej ewidencji żadnych zmian dotyczących statusu prawnego nieruchomości oraz praw do niej, bez ich wcześniejszej publikacji w Urzędzie Hipotecznym. Podobnie inne zmiany, dotyczące opisu fizycznego i danych identyfikacyjnych nieruchomości, przed ich zamieszczeniem w dokumentacji hipotecznej (fichier immobilier), muszą być poświadczone przez Urzędy Katastralne. Dzięki zapewnieniu zgodności między ewidencją (dokumentacją) Urzędów Katastralnych i Hipotecznych, system fiskalny działa bardzo sprawnie.

19. Modernizacja ewidencji.

Modernizacja ewidencji - zespół działań technicznych, organizacyjnych i administracyjnych podejmowanych przez starostę w celu:

1. uzupełnienia bazy danych ewidencyjnych i utworzenia pełnego zasobu zbioru danych ewidencyjnych zgodnie z wymogami rozporządzenia

2. modyfikacji istniejących danych ewidencyjnych do wymagań określonych w rozporządzeniu z 2001 roku

3. poprawy funkcjonowania informatycznego systemu obsługującego bazy danych ewidencyjnych

Działania modernizacyjne wykonuje się w sposób:

• ciągły (w ramach bieżącej aktualizacji operatu)

• kompleksowo

20. Aktualizacja danych ewidencyjnych.

Aktualizacja operatu ewidencyjnego następuje poprzez wprowadzanie udokumentowanych zmian do bazy danych ewidencyjnych.

Dane zawarte w ewidencji podlegają aktualizacji z urzędu lub na wniosek właścicieli nieruchomości. użytkowników wieczystych gruntów, jednostek organizacyjnych sprawujących zarząd lub trwały zarząd nieruchomościami, państwowych osób prawnych, którym Skarb Państwa powierzył w stosunku do jego nieruchomości wykonywanie prawa własności lub innych praw rzeczowych, organów administracji publicznej, które gospodarują nieruchomościami wchodzącymi w skład zasobu nieruchomości Skarbu Państwa oraz gminnych, powiatowych i wojewódzkich zasobów nieruchomości, użytkowników gruntów państwowych i samorządowych,

Z urzędu wprowadza się zmiany wynikające z:

1) prawomocnych orzeczeń sądowych, aktów notarialnych, ostatecznych decyzji administracyjnych, aktów normatywnych,

2) opracowań geodezyjnych i kartograficznych, przyjętych do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, zawierających wykazy zmian danych ewidencyjnych,

3) dokumentacji architektoniczno-budowlanej gromadzonej i przechowywanej przez organy administracji publicznej,

4) ewidencji publicznych prowadzonych na podstawie innych przepisów.

Wykaz zmian danych ewidencyjnych powinien określać:

1) identyfikatory jednostki ewidencyjnej i obrębu,

2) numer odpowiedniej jednostki rejestrowej gruntów, budynków lub lokali,

3) numer odpowiedniej pozycji kartoteki budynków lub lokali,

4) numer księgi wieczystej,

5) oznaczenie obiektu bazy danych ewidencyjnych, którego dane ewidencyjne uległy zmianie,

6) dane ewidencyjne, które uległy zmianie, z wyszczególnieniem danych dotychczasowych oraz danych aktualnych,

7) datę sporządzenia wykazu,

8) nazwisko, imię oraz podpis osoby, która sporządziła wykaz.

Aktualizacji operatu ewidencyjnego dokonuje się niezwłocznie po uzyskaniu przez starostę odpowiednich dokumentów określających zmiany danych ewidencyjnych.

W celu zapewnienia wewnętrznej spójności operatu ewidencyjnego jednocześnie dokonuje się aktualizacji rzeczowych praw związanych, a w szczególności:

1) prawa użytkowania wieczystego gruntu oraz własności wzniesionych na tym gruncie budynków,

2) własności lokalu oraz udziału we współwłasności gruntu,

3) własności lokalu oraz udziału w użytkowaniu wieczystym gruntu,

4) własności lokalu oraz udziału we współwłasności budynku.

W przypadku gdy aktualizacja operatu ewidencyjnego wymaga wyjaśnień zainteresowanych lub uzyskania dodatkowych dowodów, starosta przeprowadza w sprawie tej aktualizacji postępowanie administracyjne.

Dokumenty wpływające do starosty, stanowiące podstawę aktualizacji operatu ewidencji, podlegają rejestracji w komputerowym rejestrze kancelaryjnym, zwanym dalej „dziennikiem zgłoszeń zmian”. Dziennik zgłoszeń zmian jest częścią składową systemu informatycznego ewidencji i zawiera następujące informacje:

1) liczbę porządkową określającą kolejny wpis do dziennika zgłoszeń zmian,

2) datę wpływu zgłoszenia lub dokumentu,

3) nazwę dokumentu i jego sygnaturę,

4) podmiot zgłaszający zmianę,

5) nazwy obiektów bazy danych ewidencyjnych, których dotyczy dokument lub zgłoszenie, oraz ewidencyjne oznaczenia tych obiektów,

6) datę wprowadzenia zmiany w bazie danych lub datę podjęcia decyzji o odmowie wprowadzenia zmian,

7) kolejny numer zmiany w obrębie ewidencyjnym w danym roku kalendarzowym,

8) dane osoby, która wprowadziła zmianę,

9) dane osoby, która zatwierdziła zmianę,

10) datę sporządzenia zawiadomienia o zmianach.

Zgłoszenia i dokumenty, o których mowa w ust. 1, wraz z kopiami zawiadomień o dokonanych zmianach w operacie ewidencji, przechowuje się w teczkach aktowych prowadzonych dla każdego obrębu, zgodnie z obowiązującą instrukcją kancelaryjną.

Zgłoszenia, dokumenty oraz kopie zawiadomień, a także inne akta i dokumenty ewidencyjne, które utraciły przydatność użytkową, podlegają przekazaniu do archiwum zakładowego na zasadach określonych przepisami o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach.

O dokonanych zmianach w danych ewidencyjnych starosta zawiadamia:

1) organy podatkowe - w wypadku zmian danych mających znaczenie dla wymiaru podatków: od nieruchomości, rolnego i leśnego,

2) wydział ksiąg wieczystych właściwego miejscowo sądu rejonowego - w wypadku zmian danych objętych działem I ksiąg wieczystych,

3) właściwe miejscowo jednostki statystyki publicznej - w wypadku zmian w cechach adresowych nieruchomości oraz dopisywania i wykreślania budynków,

4) osoby i jednostki organizacyjne, na których wniosek lub zgłoszenie zmiana została wprowadzona.

Dane ewidencyjne, które utraciły swoją aktualność, podlegają archiwizacji.

KRAJ

podział administracyjny

województwo

powiat

gmina

podział na obiekty ewidencyjne

jednostka ewidencyjna

obręb

działka

1

2

3

4

---