LOGISTKA -to proces planowania, realizowania i kontrolowania sprawności i ekonomicznej efektywności przepływu surowców, produkcji niezakończonej i wyrobów gotowych oraz związanych z tym informacji od miejsc pochodzenia do miejsc konsumpcji w celu zaspokojenia wymagań klientów.

Decyzje i działania logistyczne:

- lokalizowanie zakładów produkcyjnych i składów,

- działalność transportowa,

- magazynowanie i czynności manipulacyjne,

- kształtowanie i kontrola zapasów,

- gromadzenie, przetwarzanie i przekazywanie informacji towarzyszących fizycznemu przepływowi produktów,

- współpraca z marketingiem w zakresie obsługi klientów,

- gospodarka opakowaniami i pozostałościami.

SYSTEM LOGISTYCZNY-celowo zorganizowany i zintegrowany zbiór elementów (ludzi, majątku trwałego, obrotowego, działań i norm regulacyjnych) wraz z występującymi między nimi zależnościami, które zaangażowane są w zachodzące w przedsiębiorstwie procesy przepływu surowców, zapasów produkcyjnych i wyrobów gotowych oraz towarzyszących im informacji.

System log. Przedsiębiorstwa składa się z:

1.Logistyki marketingowej:

a)log.materiałowa

-log.zaopatrzenia

-log.produkcji

b)log.dystrybucji

2.Logistyki utylizacji

Logistyka a marketing

Logistyka

-kształtowanie i kontrola stanu zapasów

-transport i magazynowanie

-transmisja i przetwarzanie zamówień

-lokalizacja

-pakowanie

Marketing

-cena

-promocja

-produkt

Elementem wspólnym działań log. i market. jest obsługa klientów(dystrybucja)

Wyznaczniki poziomu logistycznej obsługi klientów

1. Czas realizacji zamówienia.

2. Częstotliwość dostaw.

3. Elastyczność dostaw.

4. Niezawodność dostaw.

a) punktualność

b) zgodność dostawy z zamówieniem

Strategia logistyczna-skoordynowane decyzje i działania w zakresie lokalizacji, transportu, magazynowania, kształtowania i kontroli zapasów oraz obsługi nabywców, służące osiąganiu przewagi konkurencyjnej;

1. Cele strategiczne

2. Strategia rozwoju

Elementy strategii rozwoju

decyzje dotyczące:

- kierunków zmian (np. rozwój rynków, produktów, dywersyfikacja),

- tempa zmian, (ekspansja, stabilizacja, obrona)

- formy/sposoby rozwoju (wewnętrzny, kapitałowy oraz kontraktowy);

3. Strategia konkurencyjna

- gdzie konkurować/współpracować (cały rynek, wybrany segment/obszar) - w stosunku do konkurentów;

- czym konkurować (wartość dostarczana klientowi - cena, jakość, innowacyjność, czas, inne) - w stosunku do ostatecznego klienta i konkurenta

- czy konkurować (konkurencja, omijanie konkurencji, współpraca) - w stosunku do konkurentów;

- jakie relacje rozwijać z dostawcami i odbiorcami (transakcje, partnerstwo, wykup lub fuzja);

4. Strategie funkcjonalna

W każdym przedsiębiorstwie wyróżnia się trzy podstawowe obszary działania - to dla nich należy sformułować programy działania:

- operacje: produkcja i logistyka;

- marketing: zawierający również sprzedaż;

- finanse;

Strategiczne decyzje logistyczne

-Lokalizacja

-Transport i magazynowanie

-zapasy

-Obsługa nabywców

-Przepływ informacji

Koordynacja decyzji:

Między poszczególnymi obszarami (decyzjami) występują tzw. trade off- „coś za coś” tworząc strategię logistyczną należy je uwzględniać …

Łańcuch dostaw- to niezależne lub zależne kapitałowo, scentralizowane bądź zdecentralizowane układy ogniw, współpracujących ze sobą w zakresie przepływów dóbr fizycznych- przepływ materiałów, półproduktów i wyrobów gotowych i informacji (popytowych-rynkowych i potażowych-fizyczny) i środków pieniężnych. Przy czym dominujące są przepływy i relacje o charakterze wertykalnym. Ponadto w zależności od potrzeb przedmiotem przepływów mogą być dodatkowo inne zasoby: ludzie, technologia oraz wiedza.

Zarządzanie łańcuchem dostaw- SCM- proces decyzyjny zachodzący w odpowiednio skonfigurowanym układzie ogniw, pomiędzy którymi zachodzą określone relacje, związany z synchronizowaniem strumieni popytu i podaży przepływających między tymi ogniwami w celu osiągnięcia przez nie przewagi konkurencyjnej.

Ujęcie strategiczne

• Cel: poprawa konkurencyjności firmy jak i części bądź całego łańcucha dostaw;

• wśród decyzji strategicznych należy wymienić przede wszystkim:

- kształtowanie struktury łańcucha dostaw (w tym podział zadań pomiędzy uczestników łańcucha, wybór lokalizacji),

- wybór i kształtowanie relacji z poszczególnymi ogniwami łańcucha

- ustalenie zasad przepływów zasobów w ramach łańcucha;

Ujęcie taktyczne

• Cel: integracja procesów biznesowych uczestników łańcucha poprzez wzajemne dostosowanie ich architektury, struktury, infrastruktury oraz procedur zarządzania;

• Odbywa się to poprzez realizację projektów w ramach łańcucha dostaw;

• Stosowane metody: analiza i restrukturyzacja procesów biznesowych składających się na zarządzanie łańcuchem dostaw, m.in. Lean, six-sigma, SCOR, symulacja procesów;

Ujecie operacyjne

• Cel: minimalizacja poziomu zapasów w łańcuchu dostaw i/lub przyspieszenie przepływów przez ten łańcuch, co w efekcie pozwala ograniczyć całkowite koszty dostaw produktów na rynek

• Zarządzanie łańcuchem dostaw sprowadza się do wprowadzania metod zarządzania zapasami, optymalizacji tras, ewentualnie sterowania przepływami materiałowymi w środowiskach produkcyjnych oraz koordynacji procesów dystrybucyjno - zaopatrzeniowych w relacjach dostawca - odbiorca;

Procesy wchodzące w skład SCM (Model Lamberta)

1. Zarządzanie relacjami z klientem (CRM);

2. Zarządzanie obsługą klienta (CS);

3. Zarządzanie popytem (DM);

4. Zarządzanie realizacją zamówień (OF);

5. Zarządzanie operacjami (OM);

6. Zarządzanie relacjami z dostawcami (SRM);

7. Zarządzanie zwrotami (RM);

8. Rozwój nowych produktów (R&D);

Model SCOR

Planuj:

1.Planowanie dostaw, produkcji i zaopatrzenia

2.Gromadzenie danych dotyczących zapasów, zdolności łańcucha itd. mierzenie wyników łańcucha dostaw

Nabądź (S):

1.Harmonogramowanie zakupów; działania od przyjmowania do autoryzacji płatności;

2.Reguły zarządzania zaopatrzeniem, gromadzenie danych dotyczących oceny i wyboru dostawców, sterowanie zapasami materiałowymi, ocena dostawców itd.

Produkuj (M):

1.Harmonogramowanie produkcji, działania od zlecania, przez wytwarzanie, pakowanie do uwolnienia produktu z hali produkcyjnej;

2.Reguły zarządzania produkcją, gromadzenie danych dotyczących WIP, transportu wewnętrznego, ocena procesów produkcji, itd.

Dostarcz (D):

1) Realizacja zamówień klienta, działania od przetwarzania zamówienia do wyboru przewoźnika i wysyłki;

2) Reguły zarządzania siecią dystrybucji: zapasy, przeładunek, magazynowanie, fakturowanie;

Zwróć (R):

1.Realizacja procesów logistyki zwrotnej począwszy od identyfikacji stanu produktu do jego dostawy we wskazane miejsce (np. recyclingu);

2.Reguły zarządzania zwrotami;

Miejsce Menedżera w strukturze organizacyjnej łańcucha dostaw:

- Procesy wchodzące w skład zarządzania łańcuchem dostaw powinny podlegać jednemu menedżerowi

- Menedżer łańcucha dostaw powinien być odpowiedzialny za realizację zestawu między-funkcjonalnych celów, będąc wyposażonym w zestaw niezbędnych mierników.

Menedżer łańcucha dostaw współpracuje z menedżerem projektów SCM, podlegają dyrektorowi zarządzającemu

Działania menedżera z zakresu:

-obsługa klienta

-planowanie łańcucha

-magazynowanie

-transport i dystrybucja

Logistyczna obsługa klienta - relacje marketingu i logistyki

Zachodzi relacja pomiędzy logistyką i produkcją a marketingiem

Logistyka i produkcja

1.Planowanie produkcji

-Plan i harmonogram zakupów

-Harmonogram produkcji

-Harmonogram wysyłek

Marketing

1.Prognozowanie i planowanie sprzedaży- im wyższa jakość prognozy popytu, tym lepsze plany produkcyjne, a w efekcie niższe koszty produkcji (mniej przezbrajania i produkcji nieplanowanej), niższe zapasy (szczególnie wyrobów gotowych);

2.Promocja sprzedaży- promując sprzedaż marketing powinien uwzględniać możliwości/ zdolności działu obsługi klienta i magazynu wyrobów gotowych (wysyłki) ew. floty transportowej

Mierniki logistycznej obsługi klienta

1.Doskonale zrealizowane zamówienie

-zamówienie zrealizowane w całości

-zamówienie zrealizowane na czas

-zamówienie zreal. z właściwą dokumentacja

-zamówienie zreal. z właściwymi jakościowo produktami

2.Reaktywnośc(czas realizacji zamówienia klienta)

-czas dostawy

-czas produkcji

-czas zakupów

3.Elastyczność i adaptacyjność

Wskaźniki obsługi klientów

1.POK1 - rozumiany jako liczba zgłoszonych zamówień do liczby zrealizowanych zamówień;

2.POK2 - rozumiany jako liczba (wartość) zamawianych produktów do liczby (wartości) dostarczonych produktów;

STEROWANIE ZAPASAMI

Składowanie- obejmuje magazynowanie i sterowanie zapasami

Magazynowanie to zespół czynności związanych z przyjmowaniem, przemieszczaniem, ochroną, kontrolą, kompletacją, ewidencją i wydawaniem dóbr materialnych w wyznaczonym do tego miejscu w określonych warunkach;

Zapas - zasób rzeczowych (materialnych) środków obrotowych, gromadzonych w jednostce gospodarczej w celu zapewnienia ciągłości procesów gospodarczych. Wielkość zapasu jest ustalana na określony moment i może być wyrażana w jednostkach naturalnych (kg) wartościowych (zł) lub czasowych (wskaźnik rotacji). Zapas może być uznawany jako zbiornik, którego strumień wejściowy stanowią zasilenia materiałowe, a strumień wyjściowy ich rozchody

Przyczyny wystepowania zapasów:

1.wyrównywanie zróżnicowanego natężenia strumieni przepływów rzeczowych w ramach bądź pomiędzy różnymi węzłami sieci logistycznej (ZiD);

2.neutralizowanie wahań losowych cechujących strumienie przepływu (ZiD)

3.sezonowy charakter popytu - (ZiD);

4.pomyślna koniunktura rynkowa (D)

5.lepsza obsługa klienta (D)

6.oszczędności w transporcie (ZiD);

7.uzyskanie efektów skali produkcji (ZiD);

8.uzyskiwanie rabatów od dostawcy przy zakupie większych partii (Z);

Rodzaje zapasów:

• Zapasy surowców i materiałów (zapasy materiałowe) tworzone w przedsiębiorstwach przemysłowych, budowlanych itp.; niezbędne do zapewnienia ciągłości procesów produkcyjnych.

• zapasy produkcji w toku (zapasy międzyoperacyjne) - tworzone w różnych fazach procesów wytwórczych; niezbędne do zapewnienia ciągłości procesów produkcyjnych; na ich wielkość zasadniczy wpływ wywiera technologia i organizacja produkcji;

• zapasy wyrobów gotowych - przetworzone w wyniku procesów produkcyjnych zapasy materiałowe; ich podstawową funkcją jest zaspakajanie popytu zgłaszanego przez odbiorców danego przedsiębiorstwa

• zapasy towarów - tworzone w przedsiębiorstwach handlowych; ich podstawową funkcją jest zaspakajanie popytu zgłaszanego przez odbiorców; nie są one przetwarzane;

• zapas cykliczny/ bieżący (cycle inventory) - zużywane w toku normalnej działalności; powstają ponieważ przedsiębiorstwo zamawia, produkuje bądź dostarcza w seriach, a nie pojedynczych sztukach;

• zapas tranzytowy/ w drodze (pipline inventory) -znajdujące się między węzłami sieci logistycznej;

• zapas dyspozycyjny / potencjalny (inventory position) - zapas bieżący powiększony o zapas tranzytowy, pomniejszony o zaległe zamówienia odbiorców;

• zapas bezpieczeństwa (Buffer, safety stock) - stanowią zabezpieczenie przed niepewnością popytu i czasu dostawy, z reguły uzależniony od poziomu serwisu; utrzymywany obok zapasu cyklicznego

• zapas nadmierny - zapas, który nie pełni żadnej funkcji w przedsiębiorstwie, jest ekonomicznie nieuzasadniony;

• zapas sezonowy (anticipation inventory) - tworzony po to by przygotować się do spodziewanego większego popytu;

• zapas promocyjny - utrzymywany po to by zaspokoić potrzeby promocji;

• zapas spekulacyjny - tworzony po to by ustrzec się przewidywanych zmian w otoczeniu bądź wewnątrz firmy

• zapas operacyjny - materiał znajdujący się w danej chwili na stanowisku roboczym i poddawany zabiegom lub operacjom technologicznym, konserwacyjnym lub kontrolnym

• zapas punktu przecięcia (decoupling stock) - występują w wieloetapowych systemach logistycznych, pozwalając na separację poszczególnych elementów systemu,

• zapas normatywny - zapas którego wielkość jest określona odpowiednimi normami

• zapas minimalny - zapas konkretnej pozycji stale występujący w przedsiębiorstwie, osiągnięcie poziomu zapasu minimalnego oznacza konieczność złożenia zamówienia uzupełniającego

• zapas maksymalny - wielkość zapasu konkretnej pozycji materiałowej jaka występuje w momencie przyjęcia dostawy jego najwyższa wartość to zapas minimalny + wielkość dostawy

• zapas zmienny - część zapasu maksymalnego ulegająca wahaniom między dostawami

• zapas średni - zapas minimalnego + połowa zapasu maksymalnego lub zmiennego

Modele sterowania zapasami (wg. charakteru popytu)

-Modele oparte na popycie niezależnym - popyt ten jest zgłaszany przez zewnętrznych odbiorców organizacji, jest to popyt na wyroby finalne oraz części zamienne do nich; punktem wyjścia jest tutaj prognozowanie popytu niezależnego - (dystrybucja)

-Modele oparte na popycie zależnym - popyt ten jest zgłaszany przez odbiorców wewnątrz organizacji; jest to popyt na surowce, materiały, półprodukty, punktem wyjścia jest tutaj zazwyczaj plan produkcji - (produkcja, zaopatrzenie)

-Wąskie modele optymalizacyjne - są to modele, za pomocą których w sposób uproszczony opisuje się dane zjawisko, wykorzystując do tego niewiele zmiennych; wykorzystuje się tutaj programowanie liniowe bądź rachunek różniczkowy (EOQ);

-Kompleksowe modele adaptacyjne - stosuje się tutaj modele lepiej opisujące rzeczywistość (bardziej realistycznie), ale nie szuka się decyzji optymalnej, (MRP)

-Modele heurystyczne - dąży się do minimalizacji zapasu bazując w małym stopniu bądź w ogóle na algorytmach; bazują bardziej na filozofii prowadzenia biznesu niż na formalnym zapisie matematycznym (JIT)

Parametry sterowania zapasami:

• Wskaźnik rotacji zapasów - wielkość sprzedaży (koszty)/średni poziom zapasów

• Średni poziom zapasów - ½*(zapas początkowy +zapas końcowy)

• Czas niezbędny do realizacji procesu (ciągu operacji);

• Całkowity czas dostawy - czas pomiędzy uświadomieniem potrzeby zamówienia a otrzymaniem zamówienia. Poszczególne komponenty LT zawierają: przygotowanie zamówienia, oczekiwanie, przetwarzanie, transport, przyjmowanie i kontrola

• Czas dostawy (wytarzanie)- czas niezbędny do wytworzenia produktu

• Czas dostawy (zaopatrzenie)- całkowity czas dostawy niezbędny do otrzymania zamówienia (od przygotowania zamówienia do jego przyjęcia)

• Czas dostawy (dostawca) - czas jaki mija między otrzymaniem zamówienia przez dostawcę do realizacji tego zamówienia

Koszty zapasów

-Koszt zmienny zapasu (v)

• dla firmy nieprodukcyjnej - koszt jednostki towaru powiększony o koszty transportu oraz ewentualnie inne specyficzne koszty, które trzeba ponieść aby móc sprzedać towar odbiorcy;

• dla firmy produkcyjnej - koszt zapewnienia dostępności danej SKU w danym miejscu; z reguły cena księgowa powiększona o niezbędne korekty

Koszt utrzymania zapasu (r)

• Koszt kapitału - koszty utraconych możliwości (zainwestowanie pieniędzy zamrożonych w zapasach w inny sposób),

• koszty utrzymania magazynu - oświetlenie, ogrzewanie lub np. koszt dzierżawy magazynu, koszty manipulacji, czyli przemieszczanie do wewnątrz i z magazynu; uzależnione od wielkości zapasów; należy brać pod uwagę jedynie koszty zmienne,

• koszty ubezpieczenia

• koszty ryzyka związanego z zapasami - zniszczenie lub uszkodzenie zapasów, kradzież, albo też koszt zmniejszenia się wartości zapasów na skutek krótkiego sezonu itp. Q/2*v*r

Koszty zamówienia/ przezbrojenia; koszty tworzenia zapasu (A)

• przegląd stanu zapasów;

• przygotowanie lub opracowanie zamówień na dostawy;

• przygotowanie i opracowanie sprawozdań z przyjęcia dostawy;

• sprawdzanie i przegląd zapasów przed przyjęciem do magazynu;

• przygotowanie i opracowanie dokumentów płatności; D/Q*A

Całkowite koszty zapasów CKZ

CKZ = D/Q*A + Q/2*vr

Koszt wyczerpania zapasów (LS) -koszty jakie wiążą się z sytuacją, w której firma nie jest w stanie, zgodnie z normalną procedurą, zapewnić odbiorcy produkt

• utrata marży sprzedaży;

• kary umowne;

• zapewnienie szybszego transportu,

• dostarczenie droższego substytutu;

• utrata zaufania klienta;

• pogorszenie renomy;

• itp…

Model EOQ:

TRC = Q/2*vr+ D/Q*A

Założenia:

1.stała i znana wielkość popytu;

2.stały i znany cykl uzupełniania czyli czas dostaw;

3.pełne zaspokojenie popytu;

4.stałe ceny i koszty, niezależne od wielkości zamówień;

5.brak zapasów w drodze;

6.nieograniczona dostępność kapitału;

7.cała zamówiona wielkość jest uzupełniania w jednym czasie;

8.czas dostawy równy jest zero;

Model punktu zamawiania:

Punkt ponownego składania zamówień (PZ):

d - prognoza popytu w danym okresie;

L - czas realizacji dostawy;

s- odchylenie standardowe lub błąd prognozy popytu;

k - współczynnik bezpieczeństwa

Model cyklu zamawiania:

1. Cykl zamawiania (R):

2. Zapas maksymalny (S):

---