Bezpieczeństwo przeciwpożarowe w szkołach i placówkach oświatowo - wychowawczych.

Ustawy i zarządzenia

Szkoły i placówki oświatowe należą do specyficznych instytucji, w których oprócz pracowników przebywa i kształci się wielka liczba ich podopiecznych. Bezpieczeństwo i zdrowie uczniów i wychowanków jest jednym ze statutowych celów i zadań szkoły. Dyrektor szkoły musi więc zadbać o bezpieczny i zdrowy pobyt oraz o funkcjonowanie co najmniej dwóch kategorii osób: wychowanków i pracowników. Jeśli chodzi o uczniów, to jego zadania w tym obszarze wynikają z Karty nauczyciela(art.7): "Dyrektor szkoły sprawuje opiekę nad dziećmi i młodzieżą uczącą się w szkole" oraz z Ustawy o systemie oświaty(art.29): "Dyrektor szkoły sprawuje opiekę nad uczniami oraz stwarza warunki harmonijnego rozwoju psychofizycznego poprzez aktywne działania prozdrowotne".
     Do podstawowych regulacji prawnych w zakresie bezpieczeństwa i higieny w szkołach zaliczamy:

1. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 sierpnia 1992r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny w szkołach i placówkach publicznych (Dz.U.nr 65, poz.331) wydane na podstawie Ustawy o systemie oświaty z 7 września 1991r. znowelizowane rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z 19 września 1996r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny w szkołach i placówkach publicznych (Dz.U.nr 119, poz.562). Nowelizacja dotyczy wypadków uczniowskich.

2. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z 3 listopada 1992r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.U.nr 92, poz.460) wydane na podstawie ustawy o ochronie przeciwpożarowej z 24 sierpnia 1991r.

Zasady bezpieczeństwa pożarowego

W związku z koniecznością zapewnienia bezpieczeństwa pożarowego w

budynkach oświatowych oraz szkołach i przedszkolach zabronione jest:

1. Używanie ognia otwartego, palenie tytoniu i stosowanie innych czynników mogących zainicjować zapłon występujących materiałów.

2. Użytkowanie instalacji, urządzeń i narzędzi niesprawnych technicznie lub w sposób niezgodny z przeznaczeniem albo warunkami określonymi przez producenta, jeżeli może się to przyczynić do powstania pożaru, wybuchu lub rozprzestrzenienia ognia.

3. Przechowywanie materiałów palnych oraz stosowanie elementów wystroju i wyposażenia wnętrz z materiałów palnych w odległości mniejszej niż 0,5 m od miejsca silnego nagrzania podłoża

4. Użytkowanie elektrycznych urządzeń ogrzewczych ustawionych bezpośrednio na podłożu palnym, z wyjątkiem urządzeń eksploatowanych zgodnie z warunkami producenta.

5. Stosowanie na osłony punktów świetlnych materiałów palnych.

6. Zamykanie drzwi ewakuacyjnych w sposób uniemożliwiający ich natychmiastowe użycie.

7. Lokalizowanie elementów wystroju wnętrz, instalacji i urządzeń w sposób zmniejszający wymiary drogi ewakuacyjnej poniżej wartości wymaganych w przepisach techniczno-budowlanych.

8. Uniemożliwianie lub ograniczanie dostępu do:

a) gaśnic i urządzeń przeciwpożarowych,

b) źródeł wody do celów przeciwpożarowych,

c) urządzeń uruchamiających instalacje gaśnicze i

sterujących takimi instalacjami,

d) wyjść ewakuacyjnych,

e) wyłączników i tablic rozdzielczych prądu elektrycznego

oraz kurków głównych instalacji gazowe.

Zasady stosowania, rozmieszczania i obsługi podręcznego sprzętu gaśniczego

w budynkach przeznaczonych na pobyt ludzi

Przy rozmieszczaniu podręcznego sprzętu gaśniczego należy przestrzegać następujących zasad:

• sprzęt powinien być umieszczony w miejscach łatwo dostępnych i widocznych - przy wejściach i klatkach schodowych, przy przejściach, na korytarzach
  w pomieszczeniach przy wyjściach na zewnątrz

• miejsca wyznaczone na sprzęt należy oznakować zgodnie z Polską Normą

• do sprzętu powinien być zapewniony dostęp o szerokości co najmniej 1m

• sprzęt należy umieszczać w miejscach nie narażonych na uszkodzenia mechaniczne oraz działanie źródeł ciepła (piece, grzejniki, miejsca silnie nasłonecznione)

• odległość dojścia do sprzętu nie powinna być większa niż 30 m

Podręczny sprzęt gaśniczy to przenośny sprzęt uruchamiany ręcznie, służący do gaszenia

pożarów w ich początkowej fazie. Przy doborze i rozmieszczeniu podręcznego sprzętu gaśniczego w obiektach należy uwzględnić przepisy rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21.04.2006 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. z 2006 r. Nr 80, poz. 563).

Przy ustalaniu rodzaju sprzętu gaśniczego stosuje się następujące zasady:

a) do gaszenia pożarów grupy A (w których występuje zjawisko spalania

żarowego, np. drewna, papieru, tkanin) stosuje się gaśnice płynowe, pianowe

lub proszkowe.

b) do gaszenia pożarów grupy B (cieczy palnych i substancji stałych topiących

się pod wpływem temperatury, benzyn, alkoholi, olejów, tłuszczów, lakierów)

stosuje się zamiennie gaśnice płynowe, pianowe, śniegowe, proszkowe lub

halonowe,

c) do gaszenia pożarów grupy C (gazów palnych, np. propanu, acetylenu, gazu

ziemnego) stosuje się zamiennie gaśnice proszkowe, śniegowe lub halonowe,

2. Przy rozmieszczaniu podręcznego sprzętu gaśniczego należy przestrzegać

następujących zasad:

a) sprzęt powinien być umieszczony w miejscach łatwo dostępnych i widocznych

przy wejściach i klatkach schodowych, przy przejściach, na korytarzach.

W pomieszczeniach przy wyjściach na zewnątrz,

b) w budynkach wielokondygnacyjnych sprzęt umieszcza się w tych samych

miejscach na każdej kondygnacji, jeśli jest taka możliwość.

c) miejsca wyznaczone na sprzęt należy oznakować zgodnie z Polską Normą

PN-92/N-01256/01.

d) do sprzętu powinien być zapewniony dostęp o szerokości, co najmniej 1m.

e) sprzęt należy umieszczać w miejscach nie narażonych na uszkodzenia

mechaniczne oraz działanie źródeł ciepła (piece, grzejniki, miejsca silnie

nasłonecznione),

f) odległość dojścia do sprzętu nie powinna być większa niż 30 m.

g) 2 kg środka gaśniczego zabezpiecza 100 m2 powierzchni budynku.

Procedura ewakuacyjna

1.Decyzję o zarządzeniu ewakuacji podejmuje dyrektor szkoły, zastępca dyrektora ds. administracyjnych, a pod nieobecność dyrektorów - pracownik sekretariatu.
2.Najprostszym sposobem ogłaszania alarmu ewakuacyjnego może być wykorzystanie dzwonka szkolnego, uruchomionego według znanego wszystkim uczniom i pracownikom kodu sygnału np.: 3 dzwonki - sygnał ciągły przez 10 s z przerwą 5s.
3.Wskazane jest montowanie w budynkach szkolnych odrębnej, prostej instalacji alarmowej składającej się z kilku, odpowiednio rozmieszczonych syren akustycznych uruchamianych ręcznie, przy wykorzystaniu przycisku. W takim przypadku zaleca się, aby dźwięk syren alarmowych wyróżniał się tonem od dzwonka szkolnego, tym samym był jednoznacznie identyfikowany jako sygnał zagrożenia i alarmu ewakuacyjnego.
4.Za ewakuację dzieci i młodzieży odpowiada kadra dydaktyczno-wychowawcza, na której spoczywa główny ciężar zapanowania nad klasą, wyprowadzenia wszystkich uczniów poza strefę zagrożenia.
5.Z chwilą załączenia alarmu ewakuacyjnego nauczyciel prowadzący zajęcia:
•wydaje uczniom polecenie ustawienia się w zorganizowanym szyku i ewakuacji z budynku szkoły;
•wskazuje kierunki, drogi i wyjścia ewakuacji;
•wyznacza ucznia który poprowadzi resztę klasy do wskazanych dróg i wyjść ewakuacyjnych;
•liczy uczniów opuszczających klasę;
•zabiera dziennik lekcyjny i jako ostatni opuszcza klasę;
•na miejscu zbiórki ewakuowanych sprawdza stan osobowy uczniów;
•informuje osobę która zarządziła ewakuację o jej przebiegu i zakończeniu.
6.Podczas ewakuacji należy zachować ciszę, spokój, rozwagę. Po drogach ewakuacyjnych poruszać się szybko, unikać blokowania ruchu, zatrzymywania się, czy też odwrotnie - gwałtownego napierania na poruszających się z przodu.
7.Na miejsce zbiórki ewakuowanych wyznaczyć można np.: boisko szkolne, czy też plac przyszkolny przed wejściem głównym do budynku.
8.Jeśli w chwili alarmu część wyjść ewakuacyjnych z budynku jest zamknięta, zadaniem woźnego lub pracownika ochrony jest natychmiastowe udrożnienie wszystkich wyjść.
9.Straż pożarną alarmuje telefonicznie (998 lub 112) pracownica sekretariatu szkoły.
10.W przypadku padającego deszczu, śniegu, zimna należy natychmiast przeprowadzić dzieci i młodzież z miejsca zbiórki ewakuowanych do innego, wcześniej ustalonego obiektu.

Zasady postępowania oraz ewakuacji w przypadku pożaru w szkole lub przedszkolu

Ewakuację z budynku szkoły lub przedszkola należy podjąć po ocenie przez kierującego akcją ratowniczą (zarządzającego obiektem), czy rzeczywiście istnieje taka potrzeba. Podstawowym obowiązkiem wszystkich osób przebywających w budynku w przypadku

powstania zagrożenia, jest współpraca oraz bezwzględne podporządkowanie się poleceniom

kierującego akcją ratowniczą, który do czasu przybycia jednostek Państwowej Straży Pożarnej musi zorganizować ewakuację ludzi i mienia. Osoby nie biorące udziału w akcji ratowniczej powinny ewakuować się najkrótszą oznakowaną drogą ewakuacyjną poza strefę objętą pożarem lub na zewnątrz budynku.

Wszyscy uczestniczący w ewakuacji, a w szczególności organizujący działania ewakuacyjne

powinni pamiętać że :

• w pierwszej kolejności ratuje się zagrożone życie ludzkie - ewakuację rozpoczyna się od tych pomieszczeń (lub stref), w których powstał pożar lub które znajdują się na drodze

rozprzestrzeniania się ognia oraz z tych pomieszczeń (lub stref), z których wyjście lub dotarcie do bezpiecznych dróg ewakuacji może być odcięte przez pożar, zadymienie lub inne zagrożenie,

• zabronione jest wykorzystywanie wind do celów ewakuacji - ewakuację z wyższych kondygnacji należy prowadzić klatkami schodowymi,

• należy wyłączyć dopływ prądu do pomieszczeń i stref objętych pożarem,

• należy usuwać z zasięgu ognia wszelkie materiały palne, cenne urządzenia, walory itp.,

• należy przeciwdziałać panice wśród osób przebywających w budynku, wzywając do zachowania spokoju, informując o drogach ewakuacji oraz roztaczać opiekę nad potrzebującymi pomocy,

• w przypadku odcięcia dróg ruchu dla pojedynczych osób lub grupy dzieci, należy niezwłocznie dostępnymi środkami, bezpośrednio lub przy pomocy osób znajdujących się na zewnątrz odciętej strefy powiadomić kierującego akcją ratowniczą,

• osoby odcięte od dróg wyjścia, a znajdujące się w strefie zagrożenia, należy zebrać w

pomieszczeniu najbardziej oddalonym od źródła zagrożenia i w miarę posiadanych środków i istniejących warunków, ewakuować z zewnątrz przy pomocy sprzętu przybyłych jednostek

Państwowej Straży Pożarnej,

• wchodząc do pomieszczeń lub stref silnie zadymionych, przyjmować pozycję pochyloną (jak najbliżej podłogi) oraz zabezpieczać drogi oddechowe prostymi środkami (np. zmoczonym w wodzie materiałem),

• podczas przechodzenia przez silnie zadymione odcinki dróg ewakuacyjnych należy poruszać się wzdłuż ścian, aby nie stracić orientacji co do kierunku ruchu,

• nie należy otwierać bez koniecznej potrzeby drzwi do pomieszczeń, które mogą być objęte

pożarem, ponieważ nagły dopływ powietrza sprzyja gwałtownemu rozprzestrzenianiu się ognia - otwierając drzwi do takich pomieszczeń należy chować się za ich ościeżnicę,

• nie można dopuszczać do blokowania w pozycji otwartej drzwi wyposażonych w

samozamykacze,

• po zakończeniu ewakuacji osób należy sprawdzić, czy wszyscy opuścili poszczególne

pomieszczenia - przy niezgodności stanu osobowego i podejrzenia, że ktoś pozostał w zagrożonej strefie, należy natychmiast fakt ten zgłosić jednostkom ratowniczym przybyłym na miejsce akcji i przeprowadzić ponowne sprawdzenie pomieszczeń w budynku.

---