1)Rasa arabska: Czysta Krew Arabska(oo or.or, ar), czyli araby
Początki: VII-VIII wiek n.e. po zwycięskich wojnach Arabów nad ludami azjatyckimi
Legenda: szlachetne konie, pochodzą od 5 klaczy. Te 5 klaczy to Saklavi, Kuhalan, O'Bajan, Hadban i Hamdami
Na wytworzenie tej rasy wpłynęły: Klimat suchy i pustynny, Ich użytkowanie, czyli pokonywanie długich odległości, Skąpe żywienie, Dobra pielęgnacja, Dobór do hodowli sztuk najdzielniejszych i czystych rasowo. Hodowla oparta na klaczach, które kryto wyłącznie ogierami czystej krwi
Budowa konia arabskiego: Sylwetka wpisana w kwadrat, Szerokie czoła, Oczy duże i szeroko rozstawione, głowa szczupacza, Cienkie i delikatne nozdrza, Uszy w rogaliki, Długa i łabędzia szyja, Zad horyzontalny, Wysoko osadzony ogon, Dla arabów charakterystyczne jest duże zróżnicowanie wyglądu i zachowanie
w ruchu. Konie te w ruchu nabierają „wyrazu”, głowa jest wtedy . podniesiona, oczy roziskrzone, chrapy rozdęte. Koń porusza się elastycznie i tanecznie, oraz wygina ogon aż na grzbiet
Araby biorą udział w tworzeniu innych ras: Pełna krew angielska, Angloaraby, Rysy kłusaków, Rasa andaluzyjska, lipiańska, Hodowla kuców
Zalety arabów:
1)Uroda,
2)Harmonijna budowa ciała,
3)Dobre wykorzystanie paszy,
4)zdrowie,
5)odporność i wytrzymałość,
6)wesołe,
7)ekspresyjne
8)łagodne usposobienie,
9)dobra źrebność 90-100%,
10)wybitne właściwości wierzchowe,
11)późno dojrzewają,
12)długowieczne( 20-30 lat)
Wady arabów: 1)Krótki wykrok, 2)Częste urazy kończyn, 3)Mały wzrost,
Biometria araba: Wysokość do 155cm, Obwód klatki piersiowej 160-180cm,
Obwód nadpęcia 17,5-19,5cm
2)Konik Polski: Jedyne rodzime rasy w Pol. Wywodzą się z tarpanów leśnych
Budowa: Myszate, Ciężka głowa, Szyja krótka i nisko osadzona, Niski kłąb, Krótki grzbiet, Głęboka klatka piersiowa, masywne kończyny, umaszczenie bielejące na zimę, pręga wzdłuż grzbietu
Zalety: doskonała konstytucja, dobre wykorzystanie paszy gorszej jakości, bardzo dobre zdrowie, dzielne w pracy, wysoka płodność, duża odporność,
Wady: krótka szyja, niski kłąb, stroma łopatka, wysokie chody, silny instynkt stadny .
Wykorzystanie: praca w zaprzęgu, pod siodło, produkcja koni małych i kuców wysokość 135cm, obwód klatki piersiowej 180cm, obwód nadpęcia 17,5 - 18cm, ciężar 350-400kg
Hodowla zachowawcza to około 120 klaczy: PAN Popielno, SO Sieraków, Sk Dobrzeniewo,Sk Kobylniki.
Koniki objęte są programem hodowli zachowawczej
Cel programów hodowlanych: zachowanie i powiększenie populacji koników polskich, utrzymanie na odpowiednim poziomie wewnątrz rasowej zmienności, utrwalenie cech fenotypowych i genotypowych
3)Hucuł:
1)Występowanie początek XVIII w Karpatach Wschodnich, warunki bytowania: surowy klimat górzysty, wychów na górskich halach (koń prymitywny),
2) Pochodzenie: krzyżówki dzikich tarpanów i koni mongolskich, później azjatyckie, noryckie, orientalne, 3)Budowa: krępe, masywne, szlachetna głowa, wyrazisty kłąb, silny grzbiet, dobrze umięśnione lędźwie, silne prawidłowe kończyny, małe twarde kopyta,
4)Umaszczenie: ciemnogniade srokate,
5)Wartość: baza genetyczna, bardzo dobre wykorzystanie paszy, rozrodczość, zdrowie, żywotność, odporność, pojętność, dzielność, łagodne cechy charakteru,
6)Wymiary: wysokość w kłębie 130-140, obwód klatki piersiowej 170-180, obwód nadpęcia 17,4 - 19,
ciężar masy ciała 350-400kg.
7)Wzorzec biometryczny konia huculskiego został ustalony przez kraje członkowskie,
8)Użytkowanie ze względu na swoje zalety - spokojny charakter, niewysoki wzrost, dzielność, odporność, wszechstronnie wykorzystywane pod siodłem i w zaprzęgu.
Znakomicie sprawdzają się pod siodłem i w zaprzęgu, w turystyce konnej w rejonach górskich
4)Zimnokrwiste:
1)To nie jest rasa koni, w Polsce oznacza to typ.
2)Początki hodowli w Polsce to lata 50-te XIXw.
3)Import ogierów ras: Perszeron, Norfolk, Suffolk, Normandy, Ardeny, Belgi.
4)Lata międzywojenne - 3rejony hodowli: . 1)Woj.. Białostockie(Norfolk, breton), 2)Oj.
Wileńskie i nowogródzkie(dole, północno szwedzkie), 3)Pozostałe tereny (Ardeny, Belgi).
5)Po II W.Ś. UNRA - sprowadzono: perszerony, dole, pln szwedzkie, fiordy, bezrasowe mieszańce
(Ameryka, Kanada, Francja).
6)1955r - przepisy regulujące: 1)Zasady wpisu do księgi,
2)Powiększenie rejonu hodowli koni zimnokrwistych i pogrubionych
7)Lata 60-te nowe koncepcje hodowlane (Mechanizacja rolnictwa):
1)Zmniejszenie kalibru, 2)Zwiększenie siły, wytrwałości
8)Obecnie prace nad doskonaleniem genetycznym:
1)Optymalizacja warunków środowiskowych, 2)Uzyskanie lepszych parametrów rozrodu 9)Budowa: ciężka głowa, gruba, krótka szyja, masywny krótki tułów, dobrze umięśnione, obfite owłosienie, „Gruba skóra”, limfatyczność, słaba konstytucja. Obfite owłosienie na kończynach powoduje częste zachorowania.
10)Rozmieszczenie: Polska płn, płn-wsch, centralna, płd-wsch
11)Hodowla: SK Nowe Jankowice (50-60klaczy), SO Kętrzyn, Łobez - hodowla prywatna.
12)Populacja zróżnicowana ukształtowana na bazie koni miejscowych pod wpływem koni ras zachodnioeuropejskich i skandynawskich.
5)Pełna krew angielska: Rasa ta powstała w Anglii na skutek krzyżowania miejscowych koni Galloways z rasami szlachetnymi z Arabii, Afryki i Hiszpanii
Biometria: Wysokość w kłębie 170-180cm, Obwód klatki piersiowej 180-185cm, Obwód nadpęcia 19,5-20,5cm, Ciężar 500-600kg
Budowa: Długie „dźwignie” kości uda i podudzia, Skośny zad, Długa i skośna łopatka, Wysokonożność,
Dość duża sucha głowa, Długa szyja, wydatny i długi kłąb, Głęboka klatka piersiowa, Posuwiste i szybkie chody
Umaszczenie: Gniade, Kasztanowate, siwe, Kare. Konie tej rasy nie są wyrównane w typie za względu na różny materiał wyjściowy, oraz braku selekcji na pokrój. Selekcję robi się głównie na dzielność na torze wyścigowym.
Użytkowanie: Jednostronne tylko wierzchowe, rekreacja
Czynniki wpływające na wytworzenie tej rasy: Krzyżowanie twórcze, Próby dzielności młodych koni, Naturalne warunki środowiskowe wysp brytyjskich żyzne gleby, łagodny klimat, opady, długi okres pastwiskowy(300 dni)
1704 rok - pierwszy kalendarz wyścigowy
1793 rok - oficjalny początek istnienia rasy pełnej krwi angielskiej
W Polsce warunki do hodowli tych koni są nie korzystne, gdyż jest krótki okres wegetacji(150 dni), słaba roślinność uboga w fosforan wapnia. Za to można hodować konie późno dojrzewające.U tej rasy konie nie stosuje się inseminacji
Trudności w hodowli: Duże wymagania paszowe, Podatne na choroby,
Niski wskaźnik rozrodu - 55-65%, ciąże bliźniacze 3,3%,
Niezrównoważony system nerwowy, Częste wady kończyn np. nakostniaki
Hodowle w Polsce: Golejewko, Iwno, Kozienice, Rzeczna, Hodowle prywatne.
Znaczenie tej rasy: Do produkcji ras półkrwi, Ulepszanie cech wierzchowych np. szybkość i wytrzymałość,
W Polsce jest około 1000 klaczy matek tej rasy
6)Kon Przewalskiego:
1)pierwotnym terytorium występowania tego gatunku jest Mongolia, Dżungaria,
2)Obecnie żyje ich ok. 1500 sztuk na świecie,
3)w celu ochrony konia Przewalskiego w 1977 r powstała w Rotterdamie Fundacja na Rzecz Ochrony Konia Przewalskiego,
4) wymiana koni między ogrodami zoo,
5)stymulacja międzynarodowej współpracy pomiędzy hodowcami,
6)plan przywrócenia koni do natury - restytucja i reintrodukcja, zatwierdzona przez Międzynarodowe Stowarzyszenie Ochrony Przyrody
7) I reintrodukcja w 1992, ostatnia w 2000r.
8)Cechy charakterystyczne: wysokość ok. 135 cm, budowa zawarta, ciężki, krępy, ciemna pręga na grzbiecie, krótka stojąca grzywa, często kończąca się za kłębem, brak grzywki, umaszczenie bułane, bardzo jasny brzuch i podbrzusze, ciemne pręgowania na kończynach i łopatkach, stroma część trzewioczaszki i krótki często garbaty nos, sierść zimowa bardzo długa i gęsta, ogon porośnięty włosiem tylko po bokach, duża wytrzymałość na wysiłek i warunki klimatyczne, bardzo nieufne i płochliwe,
9)ostatnio dziko żyjące w 1968 w Mongolii, Chinach,
10) przyczyny wyginięcia: ciężkie zimy, osiedlanie się ludzi w ujęciach wody, liczne wojny na terenach zamieszkanych przez konie
7)Polska Szlachetna Półkrew: SP
Pochodzenie: konie gorącokrwiste pochodzące z krzyżowania różnych ras pod względem rozrodu nie odpowiadające zasadom wpisu do ksiąg rasy półkrwi prowadzonych w Polsce (małopolski, wlkp, śląski) - 1977r
Za konie SP uznaje się między innymi potomstwo rodziców importowanych do Polski, których księgi stadne nie są w Polsce prowadzone. 1997 r. I Księga Stadna Koni Rasy Szlachetnej Półkrwi
Cel hodowlany - hodowla konia sportowego z udziałem reproduktorów ras odznaczających się wybitną wartością użytkową
Początki hodowli konia wierzchowego - sportowego w Polsce:
1)użycie ogierów z linii Rittensport (XX) - Rumian (XO) SK Posadowo w 1956r. (półbrat Ramzesa),
2)SK Nowielice(do1968r fiordy,od 1968r konie wierzchowe)
i inne stadnini państwowe (Posadowo, Moszna, Racot),
3)hodowla konia o przeznaczeniu sportowym (lata 70-te)
Budowa - kalibrowy, mało wyrównany w typie, o dobrych warunkach motorycznych (długie udźwignie) eksterier uzależniony od kierunku użytkowania.
Wymiary: 160-170/ 195-200/ 22,
Piętno - Px
Hodowane na terenie całego kraju. W hodowli prywatnej znajduje się ok. 2000 klaczy. Hodowla państwowa: SK Pepowo, Racot, Dobrzyniewo(konie przejęte z Posadowa), Nowielice
8)Rasa: Wielkopolska:
Rasa ukształtowana na bazie miejscowych ras z udziałem koni półkrwi angielskiej, pełnej krwi arabskiej, półkrwi pochodzenia niemieckiego
Znaczenie: koń w typie użytkowym, wierzchowo-zaprzęgowy, użytkowany we wszystkich dyscyplinach sportu konnego i rekreacji
Wymiary: wys. w kłębie - 160 -170cm, obwód klatki piersiowej - 190-200cm, nadpęcie - 21-22,5cm. Hodowla na terenie całego kraju, Księgi stadne - VI tomów (PZHK), SK Racot, Pępowo, Liski, Rzeczna. Stan klaczy matek ok. 600 szt
9) Behawior seksualny klaczy:
Zewnętrzne objawy rui: stopnie nasilenia R0-R4, stopień określa się w próbie z ogierem, w stajni.
R0 - brak rui - na widok ogiera obojętna i agresywna, przy obwąchiwaniu lub szczypaniu zębami wierzga, spokojna
R1 - pierwszy stopień - przy próbniku, obojętna lub broni się w sposób niezdecydowany, prawie spokojna,
R2 - drugi stopień - nie broni się przed obwąchiwaniem przez ogiera, nieco podniecona, rży na widok konia
R3 - trzeci stopień - rozstawia tylne nogi, rytmiczne skurcze sromu, otwieranie szpary sromowej z wysunięciem łechtaczki, często oddaje małe ilości moczu i śluzu, podniecona przy dotknięciu boków
R4 - czwarty stopień - z daleka na widok ogiera występują objawy jak przy R3, sama ucieka do ogiera, a doprowadzona nie chce odejść, podniecona
10) Co jest wskaźnikiem wartości użytkowej:
Indeks wartości użytkowej = 100 + b1 ( c1 - x1)+(b2(c2-x2)+….+b16(c16-x16)
B -waga indeksowa cechy, C - wartość w pkt. cechy,
X - średnia arytmetyczna ocen cech dla wszystkich ogierów przechodzących próbę w danym zakładzie
11)Co ma wpływ na masę ciała źrebięcia po urodzeniu: rasy, wieku, żywotności klaczy, stopnia rozwoju fizjologicznego, płci noworodka, długości ciąży ( 311-330 dni ok. 50kg; 331-350-ok. 55kg; 351-370 - ok. 66kg.)
12)Co to jest "mesz”: mesz to mieszanka dla koni w której w skład wchodzi: 1kg owsa0,5kg suszu0,5kg otręby pszenne200g siemię lniane20g sol kuchenna
13)Co to jest konflikt serologiczny: Hemolityczna choroba źrebiąt, żółtaczka hemolityczna, żółtaczka poporodowa.
Przyczyna - niezgodność między genotypem matki i płodu (przejście antygenu płodu do krwioobiegu matki powoduje powstawanie przeciwciał przeciwko erytrocytom płodu) po 2-3 ciążach przeciwciała powstałe w siarze matki mogą wchodzić w reakcje z antygenami źrebaka odziedziczonemu po ojcu i wywołać hemolizę czerwonych ciałek krwi.
Najczęstsza przyczyną konfliktu są antygeny Aa, Ca, Pa, Qa
Objawy - w ciągu 12-48 godzin, śmierć po 2-4 dniach, żółte zabarwienie twardówki oka, ospałość, ciężkie przypadki - anemia hemolityczna, przypadki . ostrzejsze - zaburzenia sercowo naczyniowe, niektórzy hodowcy twierdzą że klacz nie ma „świeczek” przed porodem - konflikt
Profilaktyka - podczas istniejącej już ciąży - zbadać miano przeciwciał w surowicy - odsadzić źrebię po porodzie, wskazać konfliktowe kojarzenie, przeprowadzić transfuzję krwi
14)Co to jest ruja źrebięca i czy klacz może być podczas niej pokryta:
Ruja źrebięca jest to pierwsza ruja po wyźrebieniu. Jest najlepsza.
Klacz może być podczas niej pokryta
15)Co to jest quagga: jest to wymarły podgatunek z rodziny koniowatych, wysokość 135 cm, barwa podstawowa szarobrunatna, głowa i szyja pokryte czarnymi i jasnymi pasmami, pasy zanikają w połowie tułowia, na kończynach ślady paskowania, brzuch prawie biały, uszy krótkie, grzywa stojąca, ogon zakończony pędzlem włosów, na stepach Afryki w dużych skupiskach.
Equus quagga: wschodnia Afryka, regularne pasy na tylnej części tułowia spokrewniona z quagga
16)Czynniki pogarszające płodność klaczy: późny wiek dojrzewania, ponowne krycie po porodzie 9-30 dni, zbyt długi cykl rui(21 dni), długi okres rui (6 dni), wystąpienie owulacji 24-48 godzin przed końcem rui, długość życia komórki jajowej 4 h, długość okresu użytkowania 10-20 lat, długość ciąży 340 dni
17)Czy można odsadzać źrebaka od klaczy w wieku 6 miesięcy:
Tak, są 2 sposoby: 1)Stopniowo: mniejszy stres i zasuszanie klaczy, 2)Gwałtownie: poprzez wyprowadzenie klaczy ze stajni, lub wyprowadzenie źrebiąt ze stajni
18)Czy można podawać koniom kiszonkę: Tak można, ale zbyt długie spożywanie kiszonki może powodować kwasicę. Podaje się kiszonkę z kukurydzy i ziemniaków. Dawki: Dla szlachetnych: 5-8kg, zimnokrwiste do 15kg
19)Czy można podawać żyto: Można, ale w ograniczonej ilości(bo zawiera substancje antyżywieniowe i powoduje zaburzenia w trawieniu), ześrutowany. Do żywienia żytem należy konia stopniowo przyzwyczajać
20)Dojrzałość płciowa i hodowlana:
Dojrzałość płciowa: wiek w którym u ogierka rozwinął się proces spermatogenezy i funkcji wewnątrzwydzielniczych jąder a u klaczki dochodzi do owulacji i regularnych rui. Zimnokrwiste 12miesięcy, szlachetne 18miesięcy
Dojrzałość hodowlana: między dojrzałością płciową i fizyczną - użycie klaczy
i ogiera do hodowli. Zimnokrwiste 24-36miesięcy, szlachetne 36-48miesięcy
21)Estradiolu na cykl płciowy czy ciążę klaczy:
Zbyt niski poziom estradiolu - ciche ruje, klacze pierwiastki, ruja źrebięca
22)Ewolucja koniowatych(Przodkowie koniowatych):
1)Protoplastą koni było małe zwierzę ssące Hyracoterium (70mln lat, paleocen, redukcja palcy II,IV,V, rozwój palca III).
2)Orohippus (10 odmian) - . Ameryka Płn. Europa, 50 mln lat, eocen, wzrost 25-51 cm, kończyny przednie pięciopalczaste, kończyny tylne trójpalczaste;
3)Mesohippus - Ameryka Płn. Kończyny trójpalczaste z rozwiniętym palcem środkowym, oligocen ok. 60 cm; 4)Parahippus - forma jednopalczasta - miocen;
5)praprzodek konia właściwego Equus Caballus L, plejstocen - zróżnicowanie na podrodzaje
23)Intensywność eksploatacji rozpłodowej ogiera zależy od:
wieku, stanu zdrowia, wartości hodowlanej, żywienia
24)IWP (Indywiduwalny Współczynnik Powodzenia):
To iloraz sumy wygranej przez danego konia do średniej wygranej przez jednego startującego konia w danej grupie wiekowej i sezonie wyścigowym.
Wp=a*∑x / ∑a ,gdzie a to liczebność koni danego rocznika
25)Jakie czynniki maja wpływ na hodowle konia: Czynniki Ekonomiczne- Najważniejsze (wielkość i specjalizacja gospodarstwa, położenie), Klimat(temp, wilgotność, nasłonecznienie, wiatr), Gleba(Roślinność)
Rodzaj wykonywanej pracy(stworzone warunki bytowania, zaprawa do pracy), Psychoetniczne(Tradycje, zamiłowanie do hodowli różnych typów)
26)Jak długo trwa ciąża i od czego zależy:
Na długość ciąży wpływają: cechy indywidualne klaczy, wiek klaczy, płeć źrebaka (ogierki 2-3doby dłużej), czynniki środowiskowe, żywienie, rasa klaczy i ogiera. Długość ciąży u koniowatych: 1)Koń domowy 335dni,
2)Koń Przewalskiego 342dni, 3)Zebry 357-406dni, 4)Osioł 368-372dni
27)Kiedy odsadza sie źrebaki od matki: W wieku 6miesięcy
28)Kiedy można podawać pasze stałą źrebakowi:
W pierwszym tygodniu: od 3-7 dnia życia
29)Koń trójkoronny jakie musiał wygrać zawody: W wieku 3lat zwycięstwa np.:
1)USA Kentucky Derby, Preaknesstakes, Belmont Stakes
2)Anglia: Tory trawiaste, Guineas Stakes, Epsom Derby, St. Leger
3)Polska: 1911r. nagroda Rulera 1600m (czerwiec),
1896r. Derby 2400m(lipiec), 1985r St. Leger 2800m (Wrzesień)
30)Które za znanych met hodowlanych stosuje się w hodowli:
Selekcja - wybór zwierząt do rozpłodu na podstawie ich wartości hodowlanej. Pozytywna, negatywna, różnica selekcyjna (miara intensywności selekcji), postęp hodowlany jest miarą skuteczności selekcji. S. naturalna, sztuczna, następcza, niezależna, indeksowa.
Dobór par do kojarzeń - dobór osobników najlepszych, aby otrzymać pokolenie lepsze od poprzedniego. Dobór naturalny, kierowany (jednorodny, niejednorodny) kojarzenie krewniacze i niekrewniacze
31)Który z bastardów końskich ma największe znaczenie gospodarcze:
Muł 63(Klacz konia 64 *Ogier osła 62),
inne to Osłomuł(Oślik) 63(Klacz osła * Ogier konia), Zebrula, Zebroid, Zonkey.
32)Metody oceny rodowodu:
1) współczynnik pokrewieństwa, 2) inbred
33)Metody oceny rui: u klaczy 1)Badanie manualne - stopień dojrzałości pęcherzyka Graffa, 2)Próba za pomocą ogiera (wtedy ujawniają się ciche ruje).
Co wpływa na długość rui u klaczy: Pora roku i długość dnia. Blisko biegunów sezon kopulacyjny ograniczony, na zwrotniku występują 2 szczyty występowania rui. Zależność pory roku a długości rui: 1)styczeń-kwiecień wzrost 5-8, 2)maj 5,7 3)czerwiec -październik 4-4,8, 4)listopad - grudzień - 5,2.
34)Metody oceny pęcherzyka Graffa:
1)USG -ocena kształtu, liczby, wielkość, rozwój, wykluczenie anomalii, (3,5-4cm średnicy, problem przy inseminacji, rano pęcherzyk jest odpowiedni i wieczorem już nie ze względu na temperaturę)
2)palpitacyjnie - wielkość, fluktuacja płynu, napięcie ścian
35)Mleko klaczy- skład:
1)SM:9,4-10,5
2)Białko: 1,6-2,1,
3)Kazeina: 1,1-1,4,
4)Globuliny i Albuminy: 0,5-0,7,
5)Tłuszcz: 0,4-1,6
6)Laktoza: 6,3-7,1
7)Popiół: 0,3-0,48
8)ph: 6,6-7,2
36) Morzyska u źrebiąt: Morzyska - wpochwienie i skręty jelit-przyczyny -trudności w oddawaniu smółki, stres, wygłodzenie źrebięcia, gwałtowne pobieranie pokarmu
37)Nowe kierunki w hodowli koni: ( hodowla czy użytkowanie)
1)Wykorzystanie robocze:
1989rok konie stanowiły 10 % siły pociągowej w rolnictwie a w 2002 7,8%
2)Wykorzystanie wierzchowe: różne formy jeździectwa i sportów konnych:
- rozwój prywatnych baz sportowych, 10 tyś. Koni użytkowanych sportowo
- rozwój„sportów kwalifikowanych” i dynamika wzrostu koni wpisanych do PZJ
3)Zmiany w latach 1990 - 2004: 1)Jazda konna młodzieży, dzieci,
2)wykorzystanie koni w agroturystyce, 3)policyjne patrole konne: koń wywołuje u ludzi poczucie bezpieczeństwa i spokoju, 4)Hipoterapia
38)Objętość ejakulatu zależy od: masy ciała, typu użytkowego, pory roku, rasy, eksploatacji ogiera. Objętość około 20-150ml (zimnokrwiste-150ml, szlachetne-60-70ml, araby 25-45ml)
Parametry jakości ejakulatu ogiera:
1)Objętość - 36,6 ml ogiery młode
(2-3 lata), 39,9 ml ogiery starsze (5-15 lat),
2)Ruch postępowy % - 71, 77
3)Koncentracja plemników (10do3ciej/1mm3) - 263, 431
4)Liczba plemników w ejakulacie - 8,9, 16,1,
5)Przeżywalność (h) - 122, 165
39)Oznaki zbliżającego się porodu:
1)Rozluźnienie więzadeł krzyżowo-miedniczych,
2)Powiększenie wymienia(2-6tygodni)
3)Pojawienie się siary - świeczka (2-3dni),
4)Zmiany w stanie chemicznym wydzieliny (w ostatnim tygodniu maleje zawartość Na wzrasta Ca i Mg). 5)Zachowanie klaczy,
6)Zmiany ułożenia płodu
40)Posocznica źrebiąt: Posocznica: choroba wywołana obecnością drobnoustrojów patogennych lub ich toksyn, zakażenie ogólnoustrojowe noworodków, brak odporności. Podstawowa przyczyna zachorowań i śmiertelności źrebiąt (25% przeżywalności).
Objawy: osłabienie, brak łaknienia, letarg, rozpoznanie wymaga potwierdzenia bakteriologicznego
Czynniki ryzyka:
1)przedporodowe: choroby ciężarnych klaczy (morzyska, gorączka, endotoksemia), słabe odżywienie, długotrwały transport w ostatnim miesiącu ciąży, starszy wiek, gubienie siary przed porodem lub jej nie odpowiedni skład.
2)porodowe: ciężki, przedłużony poród, przedwczesne oddzielenie łożyska, anomalie łożyskowe, ciąże mnogie
3)poporodowe: choroby klaczy (tężyczka poporodowa), morzyska,zatrzymanie łożyska, zapalenie macicy, gruczołu sutkowego, ochwat, rozległe uszkodzenie dróg rodnych
4)źrebięce: nienormalny wiek (przedłużenie lub niedojrzałość ciąży), niska masa ciała, źrebięta wymagające reanimacji po porodzie, źrebię zabrudzone ściółką
41)Próba dzielności dla koni półkrwi: Dla młodych ogierów przeprowadzane na całym świecie. Mają na celu szybka wstępną ocenę wartości użytkowej ogierów.
Pierwsze zakłady treningowe w Polsce: PSK Kozienice, Janów Podlaski, Kwidzyn, Łobez, Białka, Racot
Zmiany programów prób dzielności:
a)ocena 3 cech: 1)ogólnej - charakter, zdrowie, wykorzystanie paszy; 2)zaprzęgowej - szybkości w stępie, kłusie, siła uciągu; 3)wierzchowej - wytrzymałość pod siodłem, skoki przez przeszkody
b)skala 100 punktów: 30% cech ogólnych, 30% cech wierzchowych, 40% cech wierzchowych ( 1-% ujeżdżenie, 30% zdolności skokowe)
c)1993-97: 20% ogóln, 15% zaprzęgowe, 65% wierzchow(20% ujeżdżenie, 45% skoki
d)podział 11 miesięcy treningu na 2 okresy:
1)100 dniowy trening zakończony testem, 2)8 miesięczny trening zakończony testem .
Ocena pokroju min. 70 pkt. Bonitacyjnych
Ocena elementów próby: Skoki luzem, praca w stępie, praca w kłusie,
praca w galopie, skoki pod jeźdźcem, tętno i oddech, ocena kierownika
42)Próby dzielności dla klaczy pełnej krwi angielskiej:
Rozpoczęcie treningu 1,5 roku, konie 2 letnie- dystans 1000-1600, klacze 6x, gonitwy klasyczne charakterystyczne dla danej grupy wiekowej.
Klacze 3 letnie - Nagroda Liry - Oaks 2400m
Dla starszych - Nagroda Wielka Warszawska - 2600m
43)Próby dzielności dla klaczy szlachetnej półkrwi:
1)Polowa próba wierzchowa klaczy w wieku 3-6lat.
2)Ocena komisji: A)Skoki wodne w korytarzu, B)Praca w stępie pod jeźdźcem,
C)Praca w kłusie pod jeźdźcem. D)Praca w galopie pod jeźdźcem, E)Przydatność wierzchowa.
3)Za każdy z ww zadań klacz może dostać 1-10punktów.
4)Wyniki punktowe: 40-50 ocena wybitna, 35-39,5 bdb, 30-34,5 db, 25-29,9 dst, <25 ndst
44)Przebieg porodu u klaczy:
1)0,5 - 10h,
2)pozycja grzbietowa głowy i kończyny do drogi rodnej,
3)pozycja pośladkową,
4)pomoc - przytrzymywanie warg sromowych klaczy (rozszerzanie) oraz pomoc podczas parć 5)klacz wstaje po około 10-15 minutach, źrebię wstaje do 1,5 h,
6)wypicie siary do 2hl
7)wydalenie smółki,
8)wydalenie łożyska przez klacz do 6 h
45)Rasy koni hodowanych w Polsce w czystości rasy:
Rasa koni małopolskich, wielkopolskich, śląskich, polska rasa koni szlachetnych półkrwi, zimnokrwistych, huculskich, konik polski
46)Rodzina Equide: Equide - (koniowate):
1)Zebry: Zebra górska, Zebra Grewiego, Zebra Chapmana, Zebra kwaga
2)Osły: Osioł domowy, Somalijski,
3)Półosły
47)Struktura populacji koni w Polsce:
1)65% zimnokrwiste,
2)15% wielkopolskie,
3)15% małopolskie,
4)4,5% śląskie,
5)0,2% pełnej krwi angielskiej, czystej krwi arabskiej,
6)0,2% hucuł, koniki polskie,
7)0,1% konie małe
48)Systematyka koniowatych:
1)Klasa: SSAKI,
2)Gromada: KOPYTNE,
3)Rząd: NIEPARZYSTOKOPYTNE,
4)Rodzina: KONIOWATE - EQUIDAE,
5)Rodzaj: KOŃ - EQUUS,
6)Podrodzaj: a)KOŃ WŁAŚCIWY - E. CABALLUS
b)Konie pasiaste - E. hipotigrus, c)Osły, d)Półosły
49)Warunki otrzymania licencji na ogiera:
1)Ocena eksterieru (wyjątek XX)
2)Ocena wartości użytkowej,
3)Sprawdzenie jakości nasienia, określenie libido
50)Wpływ progesteronu na cykl płciowy u klaczy:
odpowiada za przygotowanie macicy na przyjęcie zarodka i rozwój ciąży - zmiany w organizmie klaczy
51)Wpływ światła na regulację cyklu płciowego:
Światło spełnia istotna rolę w występowaniu rui u klaczy. Działa poprzez nerw wzrokowy na przysadkę mózgową i powoduje cykliczną sekrecje hormonów gonadotropowych regulujących rytm płciowy
52)Zachowania seksualne u ogierów:
Ocena zachowania -libido (wzrok, powonienie)
1)L0 - brak zainteresowania klaczą, ogier zachowuje się obojętnie, do kopulacji nie dochodzi,
2)L1 - ogier zdradza mierne zainteresowanie klaczą, wzwód prącia następuje po stosunkowo długim okresie czasu 9 do 20 minut)
3)L2 - wyższy stopień pobudliwości, wzwód występuje w ciągu 10 min od chwili doprowadzenia do klaczy,
4)L3 - bezpośrednio po doprowadzeniu ogiera następuje wzwód prącia i wspięcie się na klacz, jednak ogier spokojnie . się zachowuje (najlepszy stopień libido),
5)L4 - ogier zachowuje się gwałtownie wzwód następuje już w pewnej odległości od klaczy, jeden człowiek z trudem może utrzymać ogiera
53) Zadania PZH: Celem PZH jest reprezentowanie interesów i ochrona praw handlowców koni, członków federacji a w szczególności:
1)szkolenie kadry udzielenie pomocy w sprzedaży i kupnie,
2)reprezentowanie interesów polskich hodowców w kraju i za granicą,
3)inicjowanie badań i programów
4)obrona interesów hodowców koni w konfliktach z administracją
5)nadzór i kontrola nad sprawami organizacyjnymi, merytorycznymi Związków i sekcji, pomoc,
6)doskonalenie chowu koni, wpis do ksiąg hodowlanych, ocena wartości hodowlanej i użytkowej, rejestracja, selekcja źrebiąt, prowadzenie i wydawanie drukiem ksiąg i rejestrów
7)współudział w opracowaniu aktów prawnych dotyczących hodowli i chowu koni,
8)współdziałanie w opracowaniu i realizacji planów i programów hodowlanych , regulowaniu liczebności pogłowia
54)Zadania Stadnin Koni i Stad Ogierów:
Stadniny Koni: jest to miejsce gdzie znajdują się konie, co najmniej 5 klaczy
1)hodowla materiału zarodowego (klaczy) na remont własnego stada, sprzedaż, prywatnie, państwowe.
2)Racot, Pępowo, Iwno, Golejewko, Gładyszów
Stada ogierów: ich zadaniem jest utrzymywanie najlepszych reproduktorów, polepszenie cech użytkowych pogłowia. Powinny być centrami kultury hodowlanej. Rozsyłanie ogierów na punkty kopulacyjne - w formie dzierżawy. W Polsce ok. 13.
SO: Sieraków, Gniezno, Łobez, Biały Bór, Stargard Gdański, Kętrzyn, Łąck
55) Zasady odsadzania źrebaków: Wiek ok. 6 miesięcy - 2 sposoby:
1)Stopniowo - mniejszy stres i zasuszanie klaczy,
2)Gwałtownie - poprzez wyprowadzenie klaczy ze stajni, lub wyprowadzenie źrebiąt ze stajni, źrebięta nie chcą jeść, rżą, pozostawić je w biegalniach bo z padoków mogą pouciekać
56)Zaraza stadnicza: 1)Zwalczana z urzędu, 2)Tylko drogą płciową, 3)Świdrowiec koński, 4)Inkubacja 20tygodni, 5)Objawy: wyciek z pochwy i cewki moczowej, obrzęk narządów płciowych, utrata kondycji, osłabienie, porażenie, 6)Zapobieganie: Wyłączenie z krycia
57)Znaczenie gospodarcze konia: 1)Praca - żywa siła pociągowa, środek lokomocji, 2)Produkty uboczne - skóra, włosie, mleko, mięso
58)Znaczenie siary dla zwierząt: Odporność - Immunoglobuliny - co najmniej 1litr w ciągu 8godzin. Najlepiej w ciągu 2-3godzin
59)Żywienie osieroconego źrebięcia:
Jeżeli źrebię nie jest w stanie pobrać siary od matki, to:
1)zdoić - podąć przez sondę,
2)podać surowicę klaczy (dożylnie),
3)zamrozić,
4)w ostateczności podać siarę bydlęcą
W pierwszym tygodniu:
1)Karmienie co 1-2 h ( przez pierwsze 2 dni dzienna dawka powinna odpowiadać 10-15% masy ciała,
2)3-7 dzień - 25% masy ciała źrebięcia: temperatura 35-38 st. C + dobrej jakości siano + owies + lizawka i woda
Pokarm zastępujący mleko matki powinien być podgrzany 37 st. C, przyrządy czyste, jak najszybciej przyzwyczajać do picia z wiadra, garnuszka. Podaje się: mleko innej klaczy, pokarm na bazie mleka krowiego lub koziego, preparaty mleko zastepsze, odżywki dla niemowląt,
- mleko krowy rozcieńczone (2% z dodatkiem laktozy i glukozy w ilości 20g/l)
- 2litry mleka (świeże) + 1litr wody + 2-3 łyżeczki cukru/ litr
Do 3 tygodnia życia: 2/3 mleka krowiego, 1/3 kaszki owsianej na wodzie, 1 łyżka glukozy/l
Od 3 tygodnia życia: 1/3 mleka krowiego, 1/3 kaszki dla niemowląt bebiko 2, 1/3 przegrzanej wody, 1 łyżka glukozy/ l, dodatkowo do 2 karmień w ciągu doby - żółtko jaja kurzego i 2x w tygodniu po 2 ml Wit A+D3
1)Rasa arabska:
2)Konik Polski:
3)Zimnokrwiste:
4)Pełna krew angielska:
5)Hucuł:
6)Kon Przewalskiego:
7)Polska Szlachetna Półkrew: SP
8)Rasa: Wielkopolska:
9)Bechawior seksualny klaczy:
10)Co jest wskaźnikiem wartości użytkowej:
11)Co ma wpływ na masę ciała źrebięcia po urodzeniu
12)Co to jest "mesz”:
13)Co to jest konflikt serologiczny:
14)Co to jest ruja źrebięca i czy klacz może być podczas niej pokryta:
15)Co to jest quagga:
16)Czynniki pogarszające płodność klaczy:
17)Czy można odsadzać źrebaka od klaczy w wieku 6 miesięcy:
18)Czy można podawać kiszonkę:
19)Czy można podawać żyto:
20)Dojrzałość płciowa i hodowlana:
21)Estradiolu na cykl płciowy czy ciążę klaczy:
22)Ewolucja koniowatych(Przodkowie koniowatych):
23)Intensywność eksploatacji rozpłodowej ogiera zależy od:
24)IWP (Indywiduwalny Współczynnik Powodzenia):
25)Jakie czynniki maja wpływ na hodowle konia:
26)Jak długo trwa ciąża i od czego zależy:
27)Kiedy odsadza sie źrebaki od matki:
28)Kiedy można podawać pasze stałą źrebakowi:
29)Koń trójkoronny jakie musiał wygrać zawody:
30)Które za znanych met hodowlanych stosuje się w hodowli:
31)Który z bastardów końskich ma największe znaczenie gospodarcze:
32)Metody oceny rodowodu:
33)Metody oceny rui: u klaczy
34)Metody oceny pęcherzyka Graffa:
35)Mleko klaczy- skład:
36) Morzyska u źrebiąt:
37)Nowe kierunki w hodowli koni: ( hodowla czy użytkowanie)
38)Objętość ejakulatu zależy od:
39)Oznaki zbliżającego się porodu:
40)Posocznicę źrebiąt:
41)Próba dzielności dla koni półkrwi:
42)Próby dzielności dla klaczy pełnej krwi angielskiej
43)Próby dzielności dla klaczy szlachetnej półkrwi:
44)Przebieg porodu u klaczy
45)Rasy koni hodowanych w Polsce w czystości rasy
46)Rodzina Equide
47)Struktura populacji koni w Polsce:
48)Systematyka koniowatych:
49)Warunki otrzymania licencji na ogiera:
50)Wpływ progesteronu na cykl płciowy u klaczy:
51)Wpływ światła na regulację cyklu płciowego:
52)Zachowania seksualnue u ogierów:
53)Zadania PZH:
54)Zadania Stadnin Koni i Stad Ogierów:
55) Zasady odsadzania źrebaków:
56)Zaraza stadnicza:
57)Znaczenie gospodarcze konia:
58)Znaczenie siary dla zwierząt:
59)Żywienie osieroconego źrebięcia:
10