Starożytna Grecja i Rzym - powtórka
Tytuł władcy Persji w okresie wojen z Grecją ,np. Dariusza I, Kserksesa -..............................................
Zwarta formacja bojowa greckiej, macedońskiej i helleńskiej piechoty- ..........................................
Budowniczy potęgi Macedonii w IV p.n.e., ojciec Aleksandra Wielkiego- ...........................................
28- ośmioosobowa Rada Starszych w Sparcie- ..............................................
Data pierwszej olimpiady w Olimpii- ....................................
Uczeń Platona, wychowawca Aleksandra Wielkiego, założył Lykejon, twórca logiki- ...................................
Autor Iliady i Odysei- ..................................
Zwycięska bitwa Aten nad Persami w roku 490 p.n.e.- .................................
Bitwa ze słynnym mottem- „Przechodniu powiedz Sparcie, że leżymy tutaj, posłuszni jej prawom- ...........................
Grecki filozof, autor „wiem że nic nie wiem”- ..........................................
Inaczej ateński sąd skorupkowy, skazujący zagrażających demokracji na 10-letnie wygnanie- ...................................
Pozbawiona praw podbita przez Dorów ludność Sparty, pracująca na rzecz spartiatów- .........................................
Nazwa pierwszej cywilizacji greckiej na Krecie ( Knossos) z królem Minosem- ..................................................
Określenie na okres w dziejach Grecji od XII do połowy VIII w.p.n.e., z którego brak źródeł- .................................
Okręg administracyjny państwa perskiego, następnie imperium Aleksandra- ..............................................
Okres trwania wojny peloponeskiej między Atenami i Spartą: .............................- ..............................
Grecki rzeźbiarz, autor Ateny Promarchos w Partenonie- ....................................................
Wymień trzy style greckiej architektury: ............................................, ........................................, ..............................
Reformator ustroju Aten z roku 508/507 p.n.e., właściwy twórca demokracji ateńskiej- ............................................
Bitwa w roku 338 p.n.e., która zapoczątkowała zależność Grecji od Macedonii- ...........................................
Ateńscy cudzoziemcy osiedleni na stałe, zajmujący się handlem i rzemiosłem- .........................................
Proces osadnictwa greckiego w basenie Morza Śródziemnego i Morza Czarnego od VIII w.p.n.e.- .......................................................................................
Wybierani przez spartańskie Zgromadzenie ludowe ( apella) na rok w liczbie 5, kontrolowali wszystkie organy państwa, pełnili funkcje związane z sądownictwem, finansami, właściwy rząd Sparty- .....................................
Zwycięska w roku 480 p.n.e. bitwa morska floty greckiej ( Temistokles) nad perską- .......................................
Greccy i rzymscy bogowie:
główny bóg, pioruny: .................................................- ........................................................
bóg wojny - ................................................. ( Grecja) - ........................................................( Rzym)
bogini miłości- ...........................................................- ...........................................................
patronka sztuki, rzemieślników- ..................................- .........................................................
bogini ogniska domowego- ..........................................- .........................................................
Do miejsca dopisz właściwą budowlę cudów świata antycznego:
Olimpia- ............................................. Efez- ......................................................
Halikarnas- ......................................... Rodos- ..................................... Faros- ...........................................
Uczony grecki z III w.p.n.e., określił ciężar właściwy ciał, opisał statykę dźwigni, określił wielkość liczby π
........................................................................
Założył w roku 387 p.n.e. Akademię w Atenach- ....................................................
Zasłynął z kodyfikacji bardzo surowych praw w Atenach w roku 621 p.n.e.- ...........................................
Bitwa w roku 479 p.n.e. zakończona klęską Persji w Grecji ( dowódcy- Pauzaniasz i Mardoniusz)- .......................
Do dat bitew Aleksandra Wielkiego przeciw Persji dopisz ich miejsca:
334- ........................................ 333- ....................................... 331- ...................................
Jak nazywały się miasta greckie - ośrodki polityczno-gospodarcze zakładane w imperium Aleksandra Wielkiego
Pierwsza powstała w Egipcie: .....................................................
Do kierunków filozoficznych okresu hellenistycznego dopisz filozofa:
Cynizm- ..................................... Stoicyzm- .......................................... Epikureizm- ..................................
Greckim twórcą bajek był: ...................................
Teren nieudanej ekspansji Aleksandra Wielkiego w latach 329-324 p.n.e.- ..............................
Wybitny polityk ateński, wieloletni strateg w latach 442-428 i twórca potęgi miasta- .......................................
Twierdził ,że człowiek jest miarą wszystkich rzeczy- ..............................................
Uznał wodę za początek wszechświata, sformułował słynne twierdzenie matematyczne- ..................................
Ciężkozbrojny piechur grecki- ...................................................
Określenie na macedońską falangę- ...........................................
Długie włócznie używane przez macedońską falangę- .................................
Do dzieł teatralnych, dokonań dopisz właściwą postać:
- Persowie, Orestea, Siedmiu przeciw Tebom, wprowadzenie drugiego aktora- ...................................................
- Antygona, Edyp król, Elektra, wprowadził trzeciego aktora- ...........................................
- Medea, Orestes, twórca tragedii psychologicznej- ............................................................
- Pokój, Rycerze, Osy, Ptaki- ........................................................
Do dzieł dopisz pisarzy greckich:
„ojciec historii”, Dzieje wojny grecko- perskiej - ........................................
Historia wojny peloponeskiej- .............................................................
Iliada i Odyseja - ..........................................
Pieśni miłosne i patriotyczne ( kobieta)- ..............................................
Pieśni żałobne, hymny, treny- ..............................................................
Wskaż różnice między demokracją, oligarchią a tyranią
Demokracja- ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Oligarchia- ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Tyrania:
........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Nazwa pokoju, który kończył wojny grecko-perskie w V w.p.n.e.- ( dokładnie 449 r.p.n.e.)- .......................................
Określenie na greckie- państwo miasto- .................................................
Określenie na wszystkich Greków w starożytności- .................................................
Nazwa okresu w dziejach antycznej Grecji ( 1600-1100 p.n.e.) z Achajami, ich władcą Agamemnonem, zdobyciem Troi i potęgą Myken- ..........................................
Plemię greckie, które skolonizowało Attykę i wybrzeża Azji Mniejszej- ........................................
Wskaż na zależność między apoikią a metropolią ?
........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Reformator ustroju Aten w kierunku demokracji w roku 594 p.n.e., zasłynął z wprowadzenia Rady 400, zarządził tzw. strząśnienie długów ( hektemoroj), podzielił Ateńczyków na 4 klasy majątkowe- ................................................
Bohaterski król Sparty, dowodził pod Termopilami- ....................................................
Decydująca o klęsce Aten w wojnie peloponeskiej bitwa z roku 405 p.n.e.- .................................................................
Budowla z czasów Peryklesa łącząca Ateny z portem w Pireusie- ...............................................
Okres między śmiercią Aleksandra Wielkiego w 323 r.p.n.e. i rozpadem jego imperium a upadkiem ostatniej monarchii hellenistycznej w Egipcie Kleopatry w roku 30 n.e.- to okres .....................................................
Następcy Aleksandra Wielkiego, dowódcy jego armii, którzy w wyniku wieloletnich walk stworzyli kilka monarchii hellenistycznych- ......................................................................... ( np. Antygonidzi- Macedonia i Grecja), Ptolemeusze ( Egipt), Selecydzi ( Syria, Azja Mniejsza, Iran)
Określenia na sojusze wojskowe, tzw. symmachie:
- stworzona przez Ateny w czasie wojen z Persami w V w.p.n.e.- Związek .......................................
- stworzona przez Macedonią po podboju Grecji do walki z Persją w IV w p.n.e.- ............................
Urząd ateński, 10 osób, głównie funkcje dowódcza w armii, był nim Perykles- ..........................
Organ państwowy w Atenach, w skład którego wchodzili byli archonci- ....................................
Gdzie mieściła się najsłynniejsza wyrocznia Apollona i jak nazywała się jej kapłanka ?
Wyrocznia mieściła się w ......................................., a kapłanka nazywała się : ................................
Czym było agoge? ..........................................................................................................................................................
Czym były sympozjony ? .....................................................................................................................................................
Starożytny Rzym
Określenie na wojny Rzymu z Kartaginą w III i II w.p.n.e. w hegemonię w basenie M. Śródziemnego
...........................................................
Podaj skład I i II triumwiratu:
I triumwirat: .............................................- .................................................- ...............................................
II triumwirat: ............................................- .................................................- ...............................................
Język używany przez Rzymian to: ..............................................
Podaj datę upadku imperium zachodniorzymskiego, przyjmowaną jako koniec epoki starożytności i początek średniowiecza: ..........................................
Do kompetencji urzędu rzymskiego okresu republiki dopisz właściwe stanowisko:
....................................................- dwóch, dowodziło armią rzymską, najwyższa władza, ich imieniem określano dany rok, byli namiestnikami prowincji, mieli inicjatywę ustawodawczą
....................................................- zajmowali się administracją finansów państwa i armii
.....................................................- urządzali igrzyska, pilnowali porządku, rozdawali zboże
.....................................................- zajmowali się spisami obywateli, ustalali listy senatorskie
....................................................- pełnili funkcje sądownicze, zarządzali mniej ważnymi prowincjami,
....................................................- oficjalni patroni i obrońcy ludu rzymskiego z prawem veta
.....................................................- powoływany w sytuacjach szczególnego zagrożenia państwa na pół roku
.....................................................- składał się z 300, później 600 dożywotnich członków, przywódców rodów, konsulów, potem także plebejuszy, zatwierdzał ustawy zgromadzenia, wypowiadał się w sprawie kultu, ustalał podatki, prowadził politykę zagraniczną, powoływał i odwoływał dowódców, planował wojny
......................................................- stanowiło prawo, decydowało o wojnie i pokoju, wybierało urzędników w okresie republiki
Legendarny założyciel Rzymu w 753 r. p.n.e. to: ..............................................
Wielkie posiadłości ziemskie arystokracji rzymskiej, utrzymywane głównie dzięki pracy niewolniczej to: ......................................................................
Ostatni władca cesarstwa zachodniorzymskiego, które upadło pod naporem Germanów był : ....................................................................
Do charakterystyki dopisz władcę imperium rzymskiego:
.................................................- niezrównoważony i okrutny władca z I w.n.e., podpalił Rzym, prześladował chrześcijan, uwieczniony w powieści Henryka Sienkiewicza Quo vadis
................................................- dokonał podziału imperium rzymskiego w 395 r. na wschodniorzymską i zachodniorzymską, wyniósł religię chrześcijańską do rangi religii państwowej w 392 r. ( 380 r.p.n.e.)
...............................................- za jego rządów imperium osiągnęło największy obszar na przełomie I i II w.n.e., podbił Arabię, Dację, Armenię, Mezopotamię, Asyrię, wielki budowniczy, słynna kolumna
..............................................- właściwie formalnie pierwszy cesarz, choć sam oficjalnie uważał się za imperatora, a zwłaszcza princepsa, reformator ustroju i armii, rozszerzył granice imparium opierając je w Europie Europie Ren i Dunaj
...............................................- władca imperium na przełomie III/ IV w.p.n.e., zreformował państwo, tworząc scentralizowaną monarchię absolutną- tzw. dominat ;podzielił państwo na 4 okręgi, którymi rządzili 4 władcy 2 augustów i 2 cezarów ( tzw. system tetrarchii)
..............................................- wybitny wódz, podbił Galię, uczestnik pierwszego triumwiratu, po zwycięskiej wojnie domowej dożywotni dyktator państwa, zamordowany przez spiskowców 15 marca 44 r. ( idy marcowe), kalendarz
..............................................- cesarz w IV w.n.e., przeniósł stolicę państwa, dał wolność wyznania chrześcijanom w edykcie mediolańskim z 313 r., reformator ( 4 prefektury, pieniądz solidus, armia barbarzyńska)
Kto wypowiedział/ wypowiadał poniższe słowa:
Kości zostały rzucone ( Alea iacta est), I Ty Brutusie przeciwko mnie- .....................................................
Veni, vidi, vici- przybyłem, zobaczyłem, zwyciężyłem
Carpe diem ( Ciesz się życiem) - ................................................
Ave, Caesar, morituri te salutant-........................................
Festina lente ( Śpiesz się powoli)- .....................................
Historia vitae magistra est ( Historia jest nauczycielką życia), Pieniądze nie śmierdzą ( Pecunie non olet) - ...................................................
Niewolnik walczący na arenie na śmierć i życie to: .................................................... Przywódca największego powstania w roku 73-71 p.n.e. to: ..............................................
Grupy społeczne w starożytnym Rzymie. Do charakterystyki dopisz właściwą grupę:
..................................................- najbogatsza arystokracja rodowa, posiadająca ogromne wpływy w okresie republiki, właściciele latyfundiów, rody senatorskie
................................................- lud rzymski, głównie chłopi i drobni rzemieślnicy, walczący o wpływy z arystokracją
...............................................- zamożni przedsiębiorcy, kupcy
...............................................- byli niewolnicy, którzy stali się wolni
...............................................- zazwyczaj jeńcy wojenni, służba, rzemieślnicy, gladiatorzy
Proces przejmowania kultury i obyczajów rzymskich przez podbitą ludność imperium to proces: ..........................................................
Określenie na rządy Oktawiana Augusta, który przy pozornym zachowaniu ustroju republiki rządził jak monarcha absolutny: .......................................................... lub ...........................................................
Do opisu budowli rzymskiej dopisz nazwę:
................................................- rzymskie wodociągi, które dostarczały wodę ołowianymi lub ceramicznymi rurami
................................................- rzymskie łaźnie publiczne, kompleks budowli z ogrodami, basenami, bibliotekami, boiskami, miejsce wypoczynku i rekreacji
...............................................- stawiane na cześć zwycięskich kampanii wodzów rzymskich, później wznoszone ku czci cesarzy, najsłynniejsze to Tytusa i Konstantyna
...............................................- odkryta budowla w kształcie elipsy, koła, miejsce walk gladiatorów. Najsłynniejszy to Koloseum
...............................................- hala sądowa - targowa, z kolumnami, w chrześcijaństwie świątynia
...............................................- centralny punkt miast rzymskich, przecięcie głównych ulic, w kształcie prostokąta, zabudowane najważniejszymi budowlami miasta
................................................- jednostka podziału ludu rzymskiego, miejsce zgromadzeń ludowych, w chrześcijaństwie jednostka pomocnicza biskupa i papieża
................................................- letni dom mieszkalny, zamożnych Rzymian, połączony z ogrodem, obecnie rezydencja zwykle wiejska, wypoczynkowa
Ostatni król rzymski wygnany w roku 509 p.n.e., co przyjmuje się za początek republiki- ...........................................................................
17. Data ostatecznego podboju Italii przez Rzymian po wojnach z Etruskami, Latynami, Samnitami, Celtami i Grekami w III w.p.n.e. i początek zmagań z Kartaginą - ...........................................................
Rok nadania praw obywatelskich wszystkim mieszkańcom imperium przez cesarza Karakallę- ....................
Gwardia przyboczna cesarzy rzymskich, często u schyłku imperium decydowała o obsadzie tronu- ..........................................................
Najstarszy zbiór praw rzymskich z V wieku p.n.e. nosi nazwę prawo : ...................................., natomiast pochodzący z VI w.n.e. to kodeks ..........................................
Armia rzymska to inaczej: ..................................................
Do dzieł pisarzy rzymskich dopisz autora:
..........................................- Żywot Agrykoli, Germania, Dzieje ( Historiae), Roczniki ( Annales)
..........................................- Amores, Sztuka kochania, Przemiany
..........................................- Wojna galicyjska, O wojnie domowej
...........................................- przemowy polityczne i sądowe- Przeciw Katylinie, Filipiki
...........................................- Dzieje ( Ad urbe condita)
............................................- Żywoty cezarów
Dokonaj porównania ustroju cesarskiego Rzymu w okresie pryncypatu ( Komedia republiki) i dominatu
Pryncypat: .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Dominat- ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Wskaż na przyczyny zewnętrzne i wewnętrzne upadku imperium rzymskiego:
Przyczyny wewnętrzne: .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Przyczyny zewnętrzne- .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Do opisu wodza dopisz właściwą postać:
........................................- wódz Kartaginy, który w II wojnie punickiej był bliski zwycięstwa nad Rzymem ( przeprowadzenie armii przez Pireneje, bitwa pod Kannami 216 r.p.n.e.). Ostatecznie przegrał pod Zamą w 202 r. p.n.e. i popełnił samobójstwo
.........................................- wódz plemienia Hunów, który w połowie V w. stworzył ogromne państwo rozciągające się od Renu po Kaukaz, w 451 r. wtargnął do rzymskiej Galii, pokonany przez Aecjusza na Polach Katalunijskich, po jego śmierci w 453 r. państwo upadło.
.........................................- wódz germański w służbie Rzymu, zbuntowany obalił rządy Romulusa Augustulusa w roku 476, odesłał insygnia cesarskie do Konstantynopola, był zarządcą Italii
25. Plemię germańskie , które w 455 r. straszliwie splądrowało Rzym ( stąd określenie na bezmyślne niszczenie), stworzyli państwo w Afryce ( Genzeryk) .......................................................
26. Migracje plemion barbarzyńskich ( Wizygoci, Ostrogoci, Wandalowie, Swebowie, Alanowie, Burgundowie, Sasi, Frankowie) u schyłku starożytności, na terytorium imperium rzymskiego, gdzie zaczęły się osiedlać, przyczyniając się do upadku cesarstwa zachodniorzymskiego to tzw.: ...............................................
27. Pierwszą rzymską prowincją była zdobyta na Kartaginie: ...........................................
28. Wyjaśnij pochodzenia słowa cesarz: ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
29. Kim byli kolonowie ? ...........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
30. Czym były lary i penaty ? ...........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
31. Słynna droga rzymska, prowadząca z Rzymu do Kapui- ..................................................................
32. Czym było rzymskie otium ?
...........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................