1. Wymień i omów czynniki warunkujące zmiany stosunku do osób niepełnosprawnych i możliwość kształtowania pozytywnych postaw.
Postawy - mój stosunek do np. zjawiska, osoby, rzeczy
Komponenty postawy:
• poznawczy - wiedza, zrozumienie, poznanie
• emocjonalny
• behawioralny - działanie, zachowanie
Poznawczy jest to wiedza wyzwolona w nas, rozumienie, obraz w umyśle, wyzwala w nas określone emocje. W zależności jaki obraz jest, to wtedy jest nasz postawa, albo negatywna albo pozytywna.
Ambiwalentne - nie jestem do końca zdecydowany.
Emocjonalne - pozytywne albo negatywne ( zależy jaki mamy obraz w umyśle)
Behawioralne - określone zachowanie wobec..
-Jeżeli poznanie jest negatywne to postawa jest negatywna.
-Postawa nie jest wrodzona, jest ukształtowana, nabyta.
-Czego nieznany tego się boimy.
-Bycie wspólne z osobą n pełnosprawną, daje nam możliwości poznania. Każdy z nas może kontrolować swoje emocje, ale musi je sobie uświadomić. Każdy z nas powinni swoje emocje wyzwolić poprzez kontakt z osobami niepełnosprawnymi, można je kontrolować.
„Trzeba otworzyć oczy a zamknąć serce”
Postawy są kształtowane - edukacja, prawdziwa wiedza, łamanie lęków - stereotypów, (nie znam to się boję) jak? Przebywając z takimi osobami ( nie izolować, przełamać błędne koło - nieznany ale izolujemy bo nie znamy ich i się boimy)
•Człowiek nie dąży do tego by nazywać rzeczy po imieniu, skrywa w podświadomości. Nasze zachowania są często podświadome.
•Zadaniem pedagoga specjalnego jest uświadamianie sobie własnych emocji ( zarówno pozytywnych jak i negatywnych) Kiedy już znamy swoje emocje łatwiej możemy je kontrolować.
•Ciężko jest odrzucić to co widać na pierwszy rzut oka, różnice i skupiać się na podobieństwach. Zamknąć oczy i patrzeć sercem. Nie porównywać ich ze sobą. Poznawać ich odczucia, spostrzeganie świata ...
2. Omów koncepcje niepełnosprawności (biologiczna, społeczna, biopsychospołeczna) i ich konsekwencje dla organizacji oraz przebiegu procesu rehabilitacji.
BIOLOGICZNA - określona wada wrodzona, choroba lub uraz jest przyczyną uszkodzenia narządów organizm, które powodują obniżenie sprawności ich funkcjonowania - niepełnosprawność funkcjonalna . Uszkodzenie i niepełnosprawność funkcjonalna jest przyczyną niekorzystnej sytuacji danej osoby, to znaczy odczuwanie prze nią utrudnienia, ograniczenia lub uniemożliwienia funkcjonowania w życiu społecznym.
SPOŁECZNA - niepełnosprawność nie może być traktowana tylko jako osobisty ( jednostkowy) problem medyczny. Jest ona raczej efektem relacji między człowiekiem z niepełnosprawnością a przystosowanym fizycznym środowiskiem i negatywnymi , stereotypowymi postawami.
BIOPSYCHOSPOŁECZNA- ICF -międzynarodowa klasyfikacja funkcjonowania - 2002 r)
Koncepcja na opiera się na 3 założeniach:
1.Człowiek jest istotą biologiczną. Stanowi ją organizm człowieka o okreśonej strukturze i wypełniający określone funkcje.
2.Człowiek jest osobą, jednostką działającą i wypełniającą określone czynności i zadania życiowe.
3.Człowiek jest także człowiekiem określonej grupy społecznej, do której przynależy i w życiu której uczestniczy.
Każdy człowiek funkcjonuje na 3 poziomach:
biologicznym
jednostkowym
społecznym , a istota niepełnosprawności, według koncepcji biopsychospołecznej, stanowi odchylenie od normalnego poziomu funkcjonowania na wymienionych 3 poziomach.
Niepełnosprawność ma 3 wymiary a odchylenie w każdym z nich może przyjąć następujące formy:
na poziomie biologicznym będzie to zniesienie, ograniczenie lub zaburzenie przebiegu funkcji organizmu w zależności od stopnia i zakresu uszkodzenia jego organów
na poziomie jednostkowym ( osobowym ) będzie to ograniczenie aktywności i działania rozwoju
na poziomie społecznym - będzie to ograniczenie uczestnictwa w życiu społecznym i pełnienia ról - funkcjonowania społecznego
3. Podaj definicję niepełnosprawności i wymień rodzaje definicji
Niepełnosprawny to osoba u której istotne uszkodzenie i obniżenie sprawności funkcjonowania organizmu powoduje utrudnienie, ograniczenie czy uniemożliwienie wykonywania zadań życiowych i wypełniania ról społecznych biorąc pod uwagę jej wiek, płeć, czynniki społeczne, środowiskowe i kulturowe.
Definicje niepełnosprawności:
a) definicje ogólne osoby niepełnosprawności
b) definicje dla ściśle określonych celów :
- niepełnosprawność prawna, biologiczna
- bezrobotny, poszukujący pracy
- w stopniu....
- wymagający rehabilitacji społecznej, zawodowej
4. Omów kategorie i stopnie niepełnosprawności.
*NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ FIZYCZNA
- uszkodzenia, zaburzenia, choroby, narząd ruchu
- zaburzenia mowy ( o charakterze motorycznym - porażenie mięśni )
*NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ ZMYSŁOWA
- niewidomi
-niedowidzący
- niesłyszący
-niedosłyszący
*NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ PSYCH ICZNO - UMYSŁOWA
- zaburzenia i choroby psychiczne
- upośledzenie umysłowe
*NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ SPRZĘŻONA, wieloraka ( kompensacja funkcji )
*NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ CHOROBY PRZEWLEKŁE, CHOROBY TERMINALNE
- przewlekłe - nie można wyleczyć = cukrzyca
- fazowe ( remisja - rzut chorobowy ) - psychiczne np. Psychoza maniakalno- depresyjna,
SM -jednocześnie proces i stan - niepełnosprawność niestabilizowana
1.System orzekania do zdolności lub niezdolności do pracy - przewidziany wyłącznie do osób zatrudnionych. Podstawowym kryterium przyznania jest poziom ograniczenia zdolności do pracy.
2. System orzekania o stopniu niepełnosprawności. System za kryterium przyznaje zdolność do samodzielnej egzystencji. Od 16 roku życia utrzymuje się stopień niepełnosprawności.
3. Stopnie niepełnosprawności:
a) stopień znaczny - zalicza się do niego osoby:
- niezdolne do podjęcia zatrudnienia
- z wymagającej niezbędnej stałej i długotrwałej opieki lub pomocy
ze względu na ograniczoną możliwość samodzielnej egzystencji
b) stopień umiarkowany - wymagają w tym celu pełnienia ról społecznych częściowej lub określonej pomocy innej osoby ze względu na ograniczoną możliwość samodzielnej egzystencji
c) stopień lekki - nie wymagają pomocy innej osoby w celu pełnienia ról społecznych
5. Wyjaśnij pojęcie rehabilitacja, omów jej cel i warunki efektywności.
Rehabilitacja - jest to złożony proces obejmujący oddziaływania lecznicze, psychologiczne, społeczne i zawodowe, a w przypadku dziecka - pedagogiczne zmierzające do przywrócenia sprawności i umożliwienia samodzielnego życia w społeczeństwie człowiekowi, który takich możliwości nie miał lub z powodu przebytego urazu czy choroby je utracił.
Warunki efektywności:
- wczesność
- kompleksowość
- ciągłość
- powszechność
6. Omów model ekologiczny w wyjaśnianiu upośledzenia umysłowego (1992; 2002)
MODEL EKOLOGICZNY UPOŚLEDZENIA UMYS. 1992
MODEL EKOLOGICZNY UPOŚLEDZENIA UMYS. 2002
I Zdolności intelektualne
II Zachowanie adaptacyjne → Wsparcie → Funkcjonowanie
III uczestnictwo, interakcje
IV Zdrowie
V kontekst
7. Co opisują funkcje adaptacyjne - specyfika funkcjonowania osób z upośledzeniem umysłowym.
Funkcje adaptacyjne:
KOMUNIKOWANIE SIĘ: obejmuje umiejętność rozumienia i przekazywania informacji poprzez zachowania symboliczne (np. mowa dźwiękowa, pismo, symbole graficzne, język migowy, alfabet palcowy) jak i nie symboliczne np. mimika twarzy, język ciała, dotyk, postawa.
SAMOOBSŁUGA: umiejętności związane z toaletą, jedzeniem, ubieraniem się, higieną, dbałością o wygląd.
ŻYCIE DOMOWE: umiejętności konieczne do funkcjonowania w domu:
-dbałość o ubranie, utrzymywanie porządku, przygotowanie posiłków i gotowanie, planowanie zakupów i wydatków, zachowanie bezpieczeństwa
USPOŁECZNIENIE: umiejętności ważne przynawiązywaniu i podtrzymywanie relacji z innymi, adekwatność zachowań i relacji do sytuacji, rozpoznawanie emocji, przekazywanie pozytywnych i negatywnych informacji zwrotnych, korekta własnych zachowań
ŻYCIE W SPOŁECZNOŚCI: umiejętności związane z funkcjonowaniem w społeczności i odpowiednim wykorzystaniem jej zasobów, podróżowanie, robienie zakupów w sklepach i supermarketach, korzystanie z dostępnych usług (stacja benzynowa, warsztaty naprawcze, przychodnie lekarskie i dentystyczne, chodzenie do kościoła, wykorzystywanie transportu publicznego i korzystanie ze szkół.
KIEROWANIE SOBĄ: umiejętność dokonywania wyboru, przyswojenia i przestrzegania planu, podejmowania działań adekwatnych do miejsca, warunków, czasu i osobistych zainteresowań, wykonywanie obowiązków, poszukiwanie pomocy kiedy to konieczne
ZRDOWIE I BEZPIECZEŃSTWO: umiejętności związane z dbaniem o własne zdrowie i związane z tym właściwe odżywianie, rozpoznanie choroby, podejmowane leczenie i profilaktyka, udzielenie sobie pierwszej pomocy, dbanie o kondycje fizyczną, seksualność, regularne kontrole lekarskie i dentystyczne.
UMIEJĘTNOŚCI SZKOLNE (AKADEMICKIE): zdolności poznawcze i umiejętności związane z uczeniem się w szkole i mające bezpośrednio aplikacje w życiu.
WYPOCZYNEK: umiejętności związane z organizacją własnego czasu wolnego i wypoczynku, wykorzystaniem zasobów własnych i tych istniejących w społeczności
PRACA: umiejętności ważne przy podejmowaniu zatrudnienia w pełnym lub niepełnym wymiarze godzin w otwartej społeczności (związane z wykonywaną pracą, relacjami społecznymi) kończenie podjętego zadania, świadomość czasu, zdolność do proszenia o pomoc.
8. Omów etiologię (przyczyny) upośledzenia umysłowego.
Genetyczne Egzogenne
Szkodliwe geny: aberracje chromosomalne: przed urodzeniem :
dominujące dotyczące autosomów - kiła wrodzona
- stwardnienie guzowate - zespół Downa - różyczka
- nerwiakowłoknitowatość - trisomia 14-15 - napromieniowanie
- akrocefalsoyndaktylia - trisomia 17-18 - konflikt Rh
- zakażenia
recesywne dotyczące chromosomów płciowych - zatrucia
- fenyloketonuria - zespół Klinfeltera
- gargoilizm - zespół XXX w okresie porodu:
- matołectwo sprzężone z płcią - uraz porodowy
- zespół Lowego * mechaniczny
- moczówka prosta * niedotlenienie
- wodogłowie * zamartwica
po urodzeniu:
- uraz mechaniczny
- zapalenie opon mózgowych
- choroby
- zatrucia zakaźne
9. Niepełnosprawność motoryczna - narząd ruchu (struktura, rodzaje ruchów, klasyfikacja uszkodzeń).
Anatomiczna struktura narządu ruchu:
- kręgosłup
- kończyny górne
- kończyny dolne
Rodzaje ruchów:
•Odruchy niekontrolowane(mruganie oczu,oddech)
•Odruchy kontrolowane
•Ruchy manipulacyjne- wykonywane przy pomocy kończyn górnych ze względu na budowę anatomiczną. Mała motoryka np. ściskanie, chwytanie itd.
•Ruchy lokomocyjne- wykonywane przy pomocy kończyn dolnych. Duża motoryka np. stanie, chodzenie, bieganie, skakanie, chodzenie po terenie trudnym(górach).
Klasyfikacja uszkodzeń
10. Mózgowe porażenie dziecięce - definicja i postacie, zaburzenia współwystępujące.
Definicja:
MPD- jest to niepostępujące zaburzenie czynności ruchowych i postawy, które są wynikiem uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego powstałe w okresie ciąży, porodu, a także po urodzeniu.
Rodzaje ( postacie)
I. Piramidowe ( spastyczne)
- niedowład połowiczy prawo lub lewo stronny
- niedowład czterokończynowy
- obustronny niedowład kurczowy
II. Pozapiramidowe
- atetyczno-pląsawicze ( drżenie, niekontrolowane ruchy)
- ze sztywnością
III. Postać móżdżkowa
IV. Postać mieszana- najbardziej powszechna
Zaburzenia współwystępujące:
1. Epilepsja (ataki drgawkowe, padaczka skłonowa)
2. Upośledzenie umysłowe
3. Zaburzenia wzroku
4. Zaburzenia słuchu
11.Uszkodzenie rdzenia kręgowego - definicja, przyczyny, typy, epidemiologia, etapy w rehabilitacji osób z uszkodzeniem rdzenia.
Upośledzenie rdzenia kręgowego jest to naruszenie struktury rdzenia, które prowadzi do zaburzeń w dośrodkowym i odśrodkowym przewodzeniu impulsów nerwowych między, częścią powyżej i poniżej uszkodzonego kręgu. (całkowite przerwanie lub częściowe)
Uszkodzenia:
-całkowite
- częściowe
Przyczyny :
- choroby Heinego - Mediny, SM
- Wady wrodzone - skolioza
- urazy 80 - 90% - upadki z wysokości np. do wody 60%
- wypadki komunikacyjne 27%
- inne
Typy uszkodzenia rdzenia:
1. ze względu na stopień:
- całkowite (plegia - porażenie)
- częściowe ( pareza - niedowład)
2. ze względu na lokalizację - paraplegia, parapareza
- tetraplegia , tatraperaza
Etapy rehabilitacji - w zależności od etapów w którym znajduje się osoba
1 ostry - tuż po urazie jeżeli w pierwszych 3 dobach uda się uratować to będzie żył
- szok rdzeniowy - objawy są bardziej rozległe niż uszkodzenie
- działanie medyczne : - stabilizacja kręgosłupa
- opanowanie objawów szoku rdzeniowego
- leczenie powikłań i urazów towarzyszących
Hospitalizacja - utrata kontroli nad własnym ciałem
- deprywacja zmysłowa ( ograniczenie bodźców zewnętrznych
- izolacja od bliskich osób i normalnej aktywności
- utrata poczucia tożsamości
- konieczność dostosowania się do rutyny szpitalnej
- ból, poczucie ogólnego zagrożenia, lęk, obniżenie nastroju.
Psychika - reakcje psychiczne
- zespoły psychopatologiczne
- zespół stresu pourazowego
Potrzebuj intensywnej pomocy on i jego rodzina.
2 etap pod ostry - osoba która opuszcza klinikę, szpital od strony medycznej już niewiele może zrobić, ale oferuje się pobyty w ośrodku rehabilitacyjnym, jest to okres bardzo trudny bo wymaga dużej motywacji bo np., kiedyś mógł sam wykonywać niektóre czynności tj mogł się kiedyś urac a teraz niemoce, teraz się krok po kroku uczy tego..
- w sferze funkcjonalnej - rekonstrukcja podstawowych czynności życiowych
- w sferze psychicznej - proces przystosowania do n nagłej utraty sprawności fizycznej. Czyli zgoda na to że muszę żyć z tym, to nie jest akceptacja tu trzeba przestać roztrząsać i zadawać pytania dlaczego mi to się stało. Tu trzeba też rozmowy z osobami które to przeszły i które mogą to wytłumaczyć.
Kompensacje - odszukanie w organizmie tych obszarów funkcjonalnych i bazując na nich próbujemy opracować role które pozwolą wrócić lub zacząć na nowo.
Emocje: zaprzeczenie, niedowierzanie, bunt, agresja, negatywizm, apatia, rezygnacja, depresja
3 Etap przewlekły:
- zaczyna się od opuszczenia ośrodka rehabilitacyjnego
- przystosowanie do niepełnosprawności
- powrót do życia w społeczeństwie
12.Dzieci z przepukliną oponowo-rdzeniową - specyfika niepełnosprawności, zakres zaburzeń i ich terapia.
Rozszczep kręgosłupa-przepuklina oponowo-rdzeniowa
Zjawisko:
• występowanie szczelin w kostnych częściach kręgosłupa, z mniejszym lub większym niedorozwojem na poziomie rozszczepu oraz wszystkich tkanek otaczających
•przez ubytki kostne wydostają się na zewnątrz opony lub opony i rdzeń.
Rodzaje:
• rozszczep bez obojów neurologicznych
• przepuklina oponowa
• przepuklina oponowo-rdzeniowa
W Polsce częstość wzrasta(ok.1 na 1000 urodzeń)- rocznie rodzi się kilkaset dzieci z przepukliną
Rodzaje:
•przepuklina otwarta
•wodogłowie
•wtórne zaburzenia układu kostno-stawowego
•zaburzenia krążenia, obrzęki
•problemy z oddawaniem moczu i kału
•obciążenie rozwoju ruchowego, poznawczego, psychicznego
Leczenie i rehabilitacja:
•zamknięcie worka przepuklinowego
•wstawienie zastawki komorowej i odprowadzania płynu do żyły/ jamy otrzewnej
•pielęgnacja związana z wydalaniem, układu ruchu, skórą
•rehabilitacja ruchowa, poznawcza, emocjonalna, psychiczna, społeczna, zawodowa
•pomoc rodzinie (rodzicom, rodzeństwu)
13.Dysplazja stawu biodrowego i stopa końsko-szpotawa jako przyczyny zaburzenia ruchowego u dziecka - zakres potrzeb rehabilitacyjnych.
Dysplazja stawu biodrowego
∆ wszystkie nieprawidłowości anatomiczne w obrębie stawu biodrowego które mogą być wrodzone lub rozwinąć się w okresie noworodkowym lub niemowlęcym.
Problemy, leczenie i rehabilitacja
•ryzyko zwichnięcia biodra i zaburzenia rozwoju motoryki dużej
•ważne wczesne rozpoznanie (USG) i leczenie zachowawcze (np. szerokie pieluchowanie)
Stopa końsko-szpotawa
•najczęściej wrodzona wada stóp
• stopa jest zgięta podeszwowo, w ciężkiej postaci osoba stoi na zewnętrznych bokach stóp
Leczenie i rehabilitacja: dysplazji stawu biodrowego i stopy końsko-szpatowej
•metody operacyjne
•metoda Ponsetiego
•rehabilitacja i kształtowanie prawidłowej czynności ruchowej
•kontrola i profilaktyka nawrotów
14.Współwystąpienie stanu i procesu - niepełnosprawność spowodowana chorobą przewlekłą (ograniczenia w funkcjonowaniu: sfera poznawcza, osobowościowa, emocjonalna).
Za WHO choroba przewlekła- to wszelkie zaburzenia lub odchylnia od normy, które mają jedną z występujących cech.
Są trwałe
spowodowane ą nieodwracalnymi zmianami patologicznymi(przyczyny)
doprowadzają do pojawienia się niepełnosprawności
wymagają długotrwałej obserwacji, leczenia,nadzoru, opieki, postępowania rehabilitacyjnego
Definicja
Chorzy przewlekle to specjalna grupa ludzi, którzy odczuwają fizyczne sp i społeczne ograniczenia hamujące w sposób drastyczny realizacją długoterminowych celów i wymagają rehabilitacji( społecznej, psychologicznej, pedagogicznej, zawodowej)
Strefa poznawcza:
•choroba może powodować zmiany w OUN
•zmiany mogą powodować zaburzenia w zachowaniu
•utrudnienie przebiegu procesów poznawczych
•częsta hospitalizacja i obcowanie z otoczeniem- ograniczenie i zaburzenie rozwoju(dzieci)
Strefa osobowości- czynniki wpływające
•właściwości samej choroby(stopień ciężkości, czas trwania, czas powoduje zmiany w OUN)
•Uwarunkowanie środowisko-społeczne(postawy wobec chorych, środowisko socjopsychologiczne instytucji leczniczych) Socjopsychologiczne= leczniczo - rehabilitacyjne
•błędy jatrogenne -błędy organizacyjne które wzmagają w sposób negatywny np. sposób informowania matki o chorobie dziecka, niepełnosprawności(informacja o chorobie, przedmiotowe traktowanie a nie podmiotowe)
•cechy osobowości przed chorobowej( typ układu nerwowego, sposób emocjonalnego reagowania, nastawienie lękowe,stopień złożoności struktur poznawczych-bogactwo zainteresowań, hierarchia wartości, przewaga orientacji prospołecznej nad egocentryczną)
Strefa emocjonalna
• choroba przewlekła(stresor)
• przekształca dotychczasową, w miarę optymalną sytuację życiową w sytuację trudną najczęściej o charakterze frustracyjnym
• zagrożenie jednej z najcenniejszych wartości zdrowia i życia człowieka.
• Siła stresora jest zależna od ciężkości choroby, czasy jej trwania, umiejętności i radzenia sobie osoby oraz stopnia i zakresu wsparcia jakie otrzymuje
Reakcje emocjonalne w chorobie przewlekłej
- emocje o zmieniającej się intensywności treści towarzyszące chorobie przez cały czas
Okoliczności wywołujące silne reakcje
- pogorszenie stanu zdrowia, konieczności zastosowania drastycznych metod leczenia, informacja o konieczności operacji
Reakcje emocjonalne- treść emocji zależy od ceny poznawczej
- strach, smutki niepokój- choroba jako zagrożenie
- gniew, złość - przeszkoda i ograniczenia
- poczucie winy i wstyd- przyczyny przypisują własnemu postępowania lub rodzina doświadcza konsekwencji
- smutek, żal, rozpacz - nieodwracalne straty
- nadzieja, zapał, podniecenie -choroba jako wyzwanie
Formy radzenia sobie z emocjami w chorobie przewlekłej
- Reakcja zaprzeczenia(mechanizmy obronne)
- Adaptacja poznawcza do zagrażających wydarzeń
- poszukiwanie znaczenia(racjonalność)
- uzyskanie poczucia własnej wartości(przewartościowanie)
- ekspresja emocji(wybuchy napadowe,złość, krzyk, płacz, może również polegać na ciągłym mówieniu, opowiadaniu o tym.
15.Niesłyszący, niedosłyszący - wyjaśnij pojęcia; klasyfikacje niesłyszenia; wpływ głuchoty na rozwój mowy dziecka.
Osoba niesłysząca - u której słuch jest uszkodzony ( 70 lub więcej dB) w takim stopniu iż nie może zrozumieć mowy, nawet z użyciem protezy.
Osoba niedosłysząca - osoba u której słuch jest uszkodzony w takim stopniu (zwykle 35 do 69 db) że zrozumienie przez nią mowy drogą słuchową bez protezy lub z nią sprawia jej trudności lecz jest możliwe (zwykle 70 lub więcej dB)
Klasyfikacja uszkodzeń słuchu
-ze względu na stopień
* klasyfikacja wg BIAP
- ze względu na miejsce
*uszkodzenie przewodzeniowe
*uszkodzenie odbiorcze-
*uszkodzenie ślimakowe, mieszane, centralne
-ze względu na czas
*uszkodzenie prewerbalne
* || intrawerbalne
* || postwerbalne
-charakter uszkodzenia słuchu
*uszkodzenie postępujące
* || stabilne
16.Wyjaśnij pojęcia: osoba niewidoma, niedowidząca, ociemniała,
Osoba niewidoma - osoba u której ostrość wzroku wynosi nie więcej niż 0,05 lub pole widzenie jest nie większe niż 20 stopni, niezależnie od ostrości wzroku
Osoba słabo widząca/niedowidząca - osoba u której ostrośc wzroku wynosi 0,05 - 0,3
Osoba ociemniała- uszkodzenie wzroku po 5 rż
17.Widzenie człowieka (funkcje fizjologiczne, percepcja wzrokowa, rodzaje uszkodzeń wzroku).
Rodzaj uszkodzenia
-zaburzenia czynności motorycznych
*zez
*oczopląs
-zaburzenia czynności optycznych
*wady refrakcji (krótkowzroczność, dalekowzroczność, astygmatyzm)
*choroby
-zaburzenia czynności wzrokowych
*choroby i uszkodzenia siatkówki i nerwu wzrokowego
*zaburzenia widzenia centralnego, wzrokowego …
18.Kształcenie integracyjne uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi - zasady, mity, bariery.
Kształcenie integracyjne- oznacza, że każde dziecko w wieku szkolnym bez względu na swoje zdolności ma możliwość uczenia się w odpowiedniej dla swojego wieku klasie, w szkole masowej, zlokalizowanej w sąsiedztwie i ma ono, jego rodzice i nauczyciele, zapewnione wsparcie, które stanowi gwarancję efektywnego uczestnictwa w szkole.
Kształcenie integracyjne nie jest ( mity) :
Pozwoleniem uczniowi niepełnosprawnemu na naukę w szkole masowej tylko wtedy, gdy jest ono w stanie podążyć za klasą w realizacji materiału
Wrzuceniem niepełnosprawnego ucznia do klasy w szkole masowej bez zapewnienia mu koniecznego wsparcia
Pozbawieniem ucznia możliwości korzystania ze specjalnych metod nauczania
Organizowaniem klasy specjalnej w szkole masowe
Warunki tworzenia klas integracyjnych ( zasady):
Przy doborze dzieci niepełnosprawnych obowiązuje zasada pełnej tolerancji zarówno pod względem różnorodności schorzeń jak i stopnia niepełnosprawności
Grupy integracyjne mają charakter środowiskowy i są wiernym odbiciem socjalnym otoczenia, czyli ogarniać te dzieci, które mieszkają w pobliżu
Im wcześniej dzieci sprawne i niepełnosprawne spotykają się razem, tym łatwiej przebiega proces wzajemnego przyzwyczajania się, zrozumienia, zaufania i akceptacji
Integracja rozpoczęta w okresie przedszkolnym powinna trwać przez okres szkoły podstawowej i o ile to możliwe w szkole średniej, a nawet wyższej
Nie wystarczy samo przebywanie dzieci ze sobą. Muszą być rozeznane ich potrzeby i zabezpieczone sposoby realizacji( bariery architektoniczne, komunikacyjne itd.)
Do integracji nie można zmusić ani dzieci, ani rodziców, ani nauczycieli
Małe grupy- przedszkolne nie więcej niż 15 dzieci ( 2-4 dzieci niepełnosprawne), w szkole nie więcej niż 20 uczniów( elastyczna liczba uczniów niepełnosprawnych)
Grupę prowadzi 2 pedagogów w tym 1 z przygotowaniem specjalnym
Bariery:
tkwiące w warunkach organizacyjnych szkolnictwa powszechnego
-przeładowanie klasy
- system wielozmianowy
-brak pomocy dydaktycznych
-bariery architektoniczne
tkwiące w nauczycielu zarówno szkół specjalnych jak i masowych
-braki w przygotowaniu merytorycznym
-bloki psychiczne(stosunek do osób niepełnosprawnych, lęki o kompetencję- czy podołam?)
tkwiące w społeczności
-sprzeciw rodziców dzieci sprawnych
19.Rehabilitacja społeczna osób niepełnosprawnych, etapy reakcji grupy na niepełnosprawność jej członka.
1.Rehabilitacja społeczna- działania mające na celu umożliwienie osobom niepełnosprawnym uczestnictwa w życiu społecznym.
2.Realizowana jest ona przez:
wyrabianie zaradności osobistej i pobudzenie aktywności społecznej osoby niepełnosprawnej
wyrabianie umiejętności samodzielnego wypełniania ról społecznych
likwidacja barier w szczególności architektonicznych, urbanistycznych, transportowych, technicznych, w komunikowaniu się i dostępie do informacji
kształtowanie w społeczeństwie właściwych postaw i zachowań sprzyjających integracji z osobami niepełnosprawnymi
3.Etapy przystosowania grupy do osoby niepełnosprawnej:
1 Etap- szok, niepokój, niepewność. Pytania: Jak to się stało?, Co teraz będzie? . Im silniejsza więź emocjonalna i funkcjonalna jej członków tym silniejsze emocje
2 Etap- współczucie wyrażane najczęściej czynnie( a nie werbalnie), a więc chęć pomagania, ułożenia, widoczne odruchy opiekuńcze.
3 Etap- osłabienie współczucia, powolne oswajanie się z niepełnosprawnością osoby, rezygnacja z intensywnej wielorakiej pomocy, ograniczenie się do świadczeń niezbędnych. Możliwość wyłączenia przez grypę lub bycie w niej w inny sposób, na innych prawach.
4 Etap- określenie przez grupę nowej roli, przypisanie nowych obowiązków i praw, wyrażanie nowych oczekiwań.
20.Rehabilitacja zawodowa osób niepełnosprawnych - założenia i przebieg.
Rehabilitacja zawodowa- ma na celu ułatwienie osobie niepełnosprawnej uzyskania
i otrzymania odpowiedniego zatrudnienia i awansu zawodowego przez umożliwienie jej korzystania z poradnictwa zawodowego, szkolenia i poradnictwa pracy.
Założenia
Prekursor rehabilitacji osób niepełnosprawnych w Polsce prof. Aleksander Hulek w jednej ze swoich wypowiedzi stwierdził, że :
każda osoba niepełnosprawna pomimo uszkodzenia organizmu zachowuje pewne sprawności
i dyspozycje, które po ich zidentyfikowaniu, ukierunkowaniu i usprawnianiu( przy zastosowaniu odpowiednich środków oraz odpowiednich warunków) stają się podstawą umożliwiającą podjęcie szkolenie, a później pracy zawodowej
żadna praca nie wymaga od osoby niepełnosprawnej, która ją wykonuje wszystkich jej sprawności, zarówno fizycznych i psychicznych( w tym intelektualnych i in.) jak
i społecznych, w takim samym zakresie
Realizacja powyższego celu dokonuje się poprzez ( przebieg) :
dokonanie oceny zdolności do pracy czyli:
- przeprowadzenie badań lekarskich i psychologicznych umożliwiających określenie sprawności fizycznej, psychicznej i umysłowej do wykonywania zawodu oraz ocenę możliwości zwiększenia tej sprawności
- ustalenie kwalifikacji, doświadczeń zawodowych, uzdolnień i zainteresowań
prowadzenie poradnictwa zawodowego uwzględniającego ocenę zdolności do pracy oraz umożliwiającego wybór odpowiedniego zawodu i szkolenie
przygotowanie zawodowe z uwzględnieniem perspektyw zatrudnienia
dobór odpowiedniego miejsca pracy i jego wyposażenie
określenie środków technicznych umożliwiających lub ułatwiających wykonywanie pracy,
a w razie potrzeby- przedmiotów ortopedycznych, środków pomocniczych i sprzętu rehabilitacyjnego itd.