Wykład 17.05.2008, Prawo europejskie


Wykład 17.05.08

Rady Unii Europejskiej

kompetencje:

- wykonuje funkcje prawodawczą

- funkcja kreacyjna

- funkcja kontrolna

- funkcja wewnątrzorganizacyjna

- funkcja międzynarodowa

Rada to organ decyzyjny. Władza podejmowania decyzji.

Ad

Funkcja prawodawcza - Rada stanowi prawo wspólnotowe. Nie może przygotowac projektu lecz czyni to komisja Europejska

Ad

- kreacyjna- Rada mianuje członków najważniejszych instytucji i organów Unii Europejskiej np. Członków Komisji Europejskiej

ad

- kontrolna - Rada wykonuje w ograniczonym zakresie funkcje kontrolne. Dotyczy kontroli innych instytucji i organów składając skargi do Europejskiego Trybunału. Ma uprawnienia kontroli państw członkowskich członkowskich zakresie Unii gospodarczo walutowej

ad

- wewnątrzorganizacyjna - podejmowanie działań wewnętrznych wspólnot. Rada uchwala własny wewnętrzny regulamin, uchwala statut urzędników i warunki zatrudnienia pozostałych pracowników Wspólnot . Określa wysokość uposażenia członków instytucji

ad

- międzynarodowa- występowanie przez Radę w stosunkach międzynarodowych. Negocjacje prowadzące do zawarcia umów międzynarodowych z państwem trzecim lub organizacją międzynarodową. Rada wyraża również zgodę na zawarcie umowy międzynarodowej. Rada wiąże wspólnoty umowami.

Tryb podejmowania decyzji przez Radę Unii Europejskiej art. 205

  1. większością głosów swoich członków( większość za) stosowany co do zasady. W praktyce decyzje merytoryczne inne sposoby

  2. tryb kwalifikowanej większości głosów. Uwzględnia się, że poszczególne kraje Unii nie są ze sobą równe. Poszczególnym krajom przyznaje się różna liczbę „ głosów ważonych” w zależności od liczby mieszkańców kraju . większe kraje 29 głosów np. Niemcy, Francja, Włochy. Polska posiada 27 głosów ważonych, Liczba głosów ważonych :27 kraje - 345 głosów ważonych - większość kwalifikowana gdy zbierze się 255 głosów ważonych, obok tych głosów musi być ½ państw członkowskich musi te głosy oddać ( w chwili obecnej 14 krajów) - projekt z inicjatywy państw członków. 2/3 - projekt z inicjatywy innych organów ( np. Europejskiego Banku Centralnego) można sprawdzić czy 255 głosów oddanych przez ½ daje 62% populacji. „Klauzula weryfikacji demograficznej” system ten będzie działał do końca 2014 roku . system wypracowany w Nicei

  3. system głosowania jednomyślnego. Przy okazji spraw o charakterze konstytucyjnym ( np. zmiana traktatu) . również przy kwestiach finansowych ( przy uwaleniu rozporządzeń finansowych) przy zawieraniu umów międzynarodowych

  4. system zastosowania procedury ostrzegawczej . 4/5 członków- procedura zgodnie z którą rada stwierdza istnienie ryzyka naruszenia przez państwo członkowskie zasad, na których opiera się Unia Europejska. Procedura ta nie zastała zastosowana w praktyce ani razu.

Siedzibą Rady jest Bruksela , w niektórych miesiącach ( kwiecień, czerwiec, październik) Luksemburg

KOMISJA EUROPEJSKA

  1. Powstanie i skład

Powstała w 1967r z połączenia 3 organów Komisji EWG, Komisji EURATOMU i Wysokiej Władzy Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali.

Skład: 27 członków obecnie . każde państwo ma 1 przedstawiciela. Członkowie wybierani są ze względu na kwalifikacje, kompetencje a niezależność nie może budzić wątpliwości. Wyłącznie obywatele państw członkowskich. Głównie są to politycy. Członkowie mają zakaz przyjmowania instrukcji od rządów swoich państw, ma to zagwarantować niezależność, zakaz podejmowania dodatkowej pracy zarobkowej, poza komisja Europejska. Nawet po zakończeniu kadencji członkowie zobowiązani są do rozważnego przyjmowania funkcji, korzyści. Kadencja trwa 5 z możliwością reelekcji.

Po ewentualnym wejściu w życie Traktatu Lizbońskiego Komisja liczyć będzie każdorazowo 2/3 liczby członków Unii (tzn. jeśli UE liczy 27 państw, to komisarzy będzie 18). Sposób wyboru Komisji nie ulegnie zasadniczej zmianie, poza faktem, że rządy wyznaczać będą nie komisarzy, lecz jedynie 3 kandydatów na ten urząd (w tym co najmniej jedną kobietę). Ostatecznego wyboru dokona przewodniczący

Procedura powołania komisji( 3 etapy)

  1. rada w składzie szefów państw lub rządów, działając kwalifikowaną większością głosów wyznacza osobę, która zamierza minować przewodniczącym Komisji. Kandydatura zatwierdzona przez Parlament Europejski . na tym etapie nie mianuje się przewodniczącego ale wyznacza kandydata. Przewodniczący wyznaczony w wyjątkowym trybie niż pozostali komisarze, wynika to z trybu wyborów

  2. Rada działając w porozumieniu z kandydatem przyjmuje listę pozostałych oso, które zamierza mianować członkami komisji. Lista przygotowana w oparciu o propozycje państw członkowskich. 2 etap potwierdza że przewodniczący zajmuje szczególna pozycję. Kandydatury są następnie zatwierdzane przez Parlament Europejski.

  3. Rada działając kwalifikowana większością głosów formalnie mianuje członków komisji, w tym przewodniczącego.

2004r powołano obecny skład komisji.

Struktura Komisji

Stanowi organ, który zatrudnia największą liczbę pracowników i urzędników ( 24 - 27 tys osób)

  1. komisja jako kolegium

stanowisko przewodniczącego i jego kompetencje:

  1. związane z podziałem zadań pomiędzy komisarzy

  2. sprawowanie politycznego kierownictwa nad działaniami komisji. Decyduje o kierunkach działalności komisji

  3. może za żądać od komisarza złożenia przez niego rezygnacji

stanowiska wiceprzewodniczących:

- spośród komisarzy wybiera się wiceprzewodniczących

2. komisja jako instytucja stanowiąca

- dyrektoriaty generalne ( odpowiednik resortów)

- departamenty

- służby zewnętrzne, wewnętrzne , horyzontalne( tłumacze, służby prawne), służby polityczne :dyrektoriaty ( rzeczowy zakres działalności komisji)

3. komisja może tworzyć organy dla rozwiązywania konkretnego problemu.

Zadania komisji art. 211 traktatu o wspólnocie

a ) funkcja prawodawcza

b) administracyjna

c) kontrolna

ad a

- przygotowywanie projektów aktów prawnych w zakresie funkcji legislacyjnej. Komisja może przyjmować 2 rodzaje aktów prawnych -( zalecenia i opinie) brak mocy wiążącej

- kompetencje legislacyjne delegowane na komisje przez Rade - przyjmuje akty prawne o charakterze wykonawczym

ad b

komisja jako organ wykonawczy. Funkcja ta widoczna przy wykonaniu budżetu . komisja reprezentuje wspólnoty w krajowym obrocie prawnym

ad c

komisja zapewnia stosowanie postanowień traktatów oraz środków podjętych przez instytucje na ich podstawie

komisja kontroluje czy państwa członkowskie wywiązują się ze zobowiązań traktatów

osoby prawne i fizyczne również SA kontrolowane przez komisje

Trybunał Sprawiedliwości

Składa się z dwóch organów , jako jedna instytucja:

  1. trybunał spraw sensu stricte

  2. sąd I instancji

powołany w 1957r a sąd I instancji 1989r

TS w latach 70 tych był przeciążony sprawami rozpatrywanymi w tym czasie, co wpływało na jakość orzeczeń. Sąd I instancji pierwotnie rozpatrywał niektóre kategorie sporów . Od momentu utworzenia istnie odwołanie do ts ( 2 instancja)

Sąd I instancji przeciążony również i tworzy się Sąd ds. służby cywilnej UE utworzony w 2005 r. ( spory pomiędzy urzędnikami i instytucjami). Możliwość odwołania da sądu I instancji ale do TS już nie ( są wyjątki) , kolejna izba która ma powstać to Europejski sąd patentowy.

Skład organów sądowniczych

W skład Trybunału Sprawiedliwości wchodzi 27 sędziów i 8 rzeczników generalnych. Sędziowie i rzecznicy generalni są mianowani za wspólnym porozumieniem przez rządy Państw Członkowskich na okres sześciu lat, a ich mandat jest odnawialny. Są oni wybierani spośród osób o niekwestionowanej niezależności i mających wymagane w ich państwach kwalifikacje do zajmowania najwyższych stanowisk sądowych, lub są prawnikami o uznanych kompetencjach.

Sędziowie Trybunału wybierają spośród siebie prezesa Trybunału na okres trzech lat. Jego mandat jest odnawialny. Prezes kieruje pracami i administracją Trybunału, a także przewodniczy posiedzeniom i obradom w największych składach orzekających. Rzecznicy generalni wspomagają Trybunał. Ich zadaniem jest przedstawianie, w sposób całkowicie bezstronny i niezależny, opinii prawnej, określanej jako „opinia rzecznika generalnego” w sprawach, które zostaną im przydzielone. Sekretarz pełni rolę sekretarza generalnego instytucji, kierując jej administracją z upoważnienia prezesa Trybunału.Trybunał może obradować w pełnym składzie, w składzie wielkiej izby (trzynastu sędziów) albo w izbach złożonych z pięciu lub trzech sędziów. Trybunał obraduje w pełnym składzie w przypadkach określonych w Statucie Trybunału (między innymi kiedy ma za zadanie zdymisjonować rzecznika praw obywatelskich czy orzec o dymisji członka Komisji, który naruszył ciążące na nim zobowiązania) oraz jeśli Trybunał uzna, że wniesiona sprawa ma wyjątkowe znaczenie. W składzie wielkiej izby Trybunał obraduje na żądanie Państwa Członkowskiego albo instytucji, które są stroną w postępowaniu, a także w sprawach szczególnie ważnych lub skomplikowanych. Inne sprawy są rozpatrywane przez izby składające się z pięciu lub trzech sędziów. Prezesi izb złożonych z pięciu sędziów wybierani są na trzy lata, a prezesi izb złożonych z trzech sędziów na jeden rok..

W skład Sądu Pierwszej Instancji wchodzi co najmniej jeden sędzia z każdego państwa członkowskiego (w 2007 r. 27 sędziów). Sędziowie mianowani są za wspólnym porozumieniem przez rządy państw członkowskich na okres sześciu lat, a ich mandat jest odnawialny. Sędziowie wybierają spośród siebie na okres trzech lat prezesa. Mianują także sekretarza na sześcioletnią kadencję.
Sędziowie pełnią swoje funkcje przy zachowaniu całkowitej bezstronności i niezależności.
W przeciwieństwie do Trybunału Sprawiedliwości w Sądzie nie ma stałych rzeczników generalnych. Rolę tę może w wyjątkowych przypadkach pełnić jeden z sędziów.
Sąd orzeka w izbach złożonych z pięciu lub trzech sędziów, a w niektórych przypadkach w składzie jednego sędziego. Może on również orzekać w składzie wielkiej izby (trzynastu sędziów) albo w pełnym składzie, jeżeli uzasadnia to stopień zawiłości prawnej lub waga sprawy. W ponad 80% spraw wniesionych do Sądu orzekają składy trzyosobowe.
Prezesi izb złożonych z pięciu sędziów wybierani są spośród sędziów na okres trzech lat.
Sąd ma do swojej dyspozycji własny sekretariat, lecz jego obsługę administracyjną i lingwistyczną zapewniają służby Trybunału Sprawiedliwości.

Sąd do spraw Służby Publicznej składa się z siedmiu sędziów, mianowanych przez Radę na okres sześciu lat (z możliwością ponownego mianowania) po wezwaniu do przedstawiania kandydatur i zasięgnięciu opinii siedmiu osobistości wybranych spośród byłych członków Trybunału Sprawiedliwości i Sądu Pierwszej Instancji oraz prawników o uznanej kompetencji. Przy mianowaniu sędziów Rada czuwa nad zapewnieniem zrównoważonego składu Sądu w odniesieniu do obywateli państw członkowskich pochodzących z możliwie najszerszego obszaru geograficznego oraz w odniesieniu do reprezentowanych krajowych systemów sądowniczych. Sędziowie wybierają spośród siebie na okres trzech lat prezesa, którego mandat jest odnawialny. Sąd do spraw Służby Publicznej obraduje w izbach składających się z trzech sędziów. Jednakże gdy przemawia za tym złożoność sprawy, sprawa może zostać przekazana pełnemu składowi. Ponadto w przypadkach które zostaną określone regulaminie, Sąd będzie mógł obradować w składzie pięcioosobowym lub jednoosobowym. Sędziowie mianują sekretarza na okres sześciu lat.
Sąd posiada własny sekretariat, lecz w zakresie pozostałych potrzeb administracyjnych i językowych korzysta z usług służb Trybunału.

Kompetencje TS Aby Trybunał mógł właściwie wywiązywać się ze swoich zadań, przyznano mu ściśle określone uprawnienia do orzekania, które wykonuje w ramach procedury odesłania prejudycjalnego i postępowań w przedmiocie różnego rodzaju skarg.

Rodzaje postępowań Odesłanie prejudycjalne Trybunał Sprawiedliwości współpracuje ze wszystkimi sądami Państw Członkowskich, które w zakresie prawa wspólnotowego pełnią rolę sądów powszechnych. Aby zapewnić skuteczne i jednolite stosowanie prawa wspólnotowego, a także uniknąć jakichkolwiek rozbieżności w jego wykładni, sądy krajowe mogą, a czasami muszą, zwrócić się do Trybunału Sprawiedliwości o dokonanie wykładni danego zagadnienia prawa wspólnotowego, aby w ten sposób umożliwić na przykład zweryfikowanie zgodności ich ustawodawstwa krajowego z prawem wspólnotowym. Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym może mieć również na celu kontrolę ważności aktu prawa wspólnotowego.Trybunał Sprawiedliwości nie ogranicza się do zwykłego udzielenia opinii, lecz jego odpowiedź ma postać wyroku lub postanowienia z uzasadnieniem. Sąd krajowy będący adresatem orzeczenia jest związany dokonaną wykładnią przy rozstrzyganiu rozpatrywanej przez siebie sprawy. Wyrok Trybunału Sprawiedliwości wiąże w ten sam sposób inne sądy krajowe, które zetkną się z identycznym problemem.To właśnie również w ramach odesłań prejudycjalnych każdy obywatel europejski może uzyskać sprecyzowanie dotyczących go przepisów prawa wspólnotowego. Bowiem chociaż jedynie sąd krajowy może skierować odesłanie, to każdy z występujących przed tym sądem uczestników, Państwa Członkowskie, a także instytucje europejskie mogą brać udział we wszczętym przed Trybunałem Sprawiedliwości postępowaniu. W ten oto sposób, na podstawie pytań prejudycjalnych, przedkładanych niejednokrotnie przez sądy krajowe pierwszej instancji, sformułowanych zostało wiele spośród najważniejszych zasad prawa wspólnotowego. Skarga o stwierdzenie uchybienia Instytucja tej skargi pozwala Trybunałowi sprawować kontrolę nad wypełnianiem przez Państwa Członkowskie zobowiązań, które na nich ciążą na mocy prawa wspólnotowego. Wniesienie sprawy do Trybunału poprzedza wszczynane przez Komisję postępowanie, polegające na umożliwieniu Państwu Członkowskiemu udzielenia odpowiedzi na stawiane mu zarzuty. Jeśli postępowanie to nie doprowadzi do położenia przez Państwo Członkowskie kresu uchybieniu, może wówczas zostać wniesiona do Trybunału skarga o stwierdzenie naruszenia prawa wspólnotowego.Skargę tę może wnieść Komisja — co w praktyce jest najczęściej spotykanym przypadkiem — bądź inne Państwo Członkowskie. Jeżeli Trybunał stwierdzi istnienie uchybienia, dane państwo zobowiązane jest do bezzwłocznego położenia mu kresu. Jeśli wskutek kolejnej skargi Komisji Trybunał Sprawiedliwości stwierdzi, że owo Państwo Członkowskie nie zastosowało się do jego wyroku, może nałożyć na nie karę w postaci ryczałtu lub okresową karę pieniężną. Skarga o stwierdzenie nieważności Instytucja tej skargi pozwala wnieść o stwierdzenie nieważności aktu prawnego wydanego przez jedną z instytucji (rozporządzenia, dyrektywy, decyzji). Dla Trybunału zastrzeżone są sprawy, w których skarga wniesiona została przez Państwo Członkowskie przeciwko Parlamentowi Europejskiemu lub Radzie (z wyjątkiem aktów prawnych Rady z zakresu pomocy państwa, dumpingu i uprawnień wykonawczych) lub przez jedną wspólnotową instytucję przeciwko drugiej. Z kolei Sąd jest właściwy do orzekania 
w pierwszej instancji w pozostałych sprawach tego rodzaju, w tym w szczególności dotyczących skarg wniesionych przez podmioty prywatne. Skarga na bezczynność Umożliwia ona kontrolę legalności zaniechania działania przez instytucje wspólnotowe. Jest ona jednak dopuszczalna tylko wtedy, gdy dana instytucja została uprzednio wezwana do działania. Jeżeli bezprawność zaniechania zostanie stwierdzona, instytucja ta jest zobowiązana do podjęcia właściwych środków zmierzających do położenia kresu owej bezczynności. Uprawnienia do orzekania w przedmiocie skargi na bezczynność podzielone są między Trybunał i Sąd według takich samych kryteriów, jak w przypadku skarg o stwierdzenie nieważności. Odwołanie Trybunał Sprawiedliwości może rozpoznawać odwołania, ograniczone wyłącznie do kwestii prawnych, od wyroków i postanowień Sądu Pierwszej Instancji. Jeżeli odwołanie jest dopuszczalne i zasadne, Trybunał uchyla orzeczenie Sądu Pierwszej Instancji. Jeżeli stan postępowania na to pozwala, Trybunał może sam wydać rozstrzygnięcie. W przeciwnym wypadku przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Pierwszej Instancji, który jest związany orzeczeniem wydanym w postępowaniu odwoławczym. Kontrola Orzeczenia Sądu Pierwszej Instancji wydane w przedmiocie skargi wniesionej przeciwko orzeczeniu Sądu do spraw Służby Publicznej Unii Europejskiej mogą być w drodze wyjątku poddane kontroli Trybunału Sprawiedliwości. Postępowanie Niezależnie od charakteru sprawy postępowanie składa się z procedury pisemnej, a zazwyczaj również z procedury ustnej, która jest jawna. Należy jednak odróżnić procedurę odesłania prejudycjalnego od procedury w pozostałych sprawach, dotyczących tzw. skarg bezpośrednich. Wszczęcie postępowania i procedura pisemna Odwołania prejudycjalne Sąd krajowy przedkłada Trybunałowi Sprawiedliwości pytania dotyczące wykładni albo ważności przepisu prawa wspólnotowego, przeważnie w formie postanowienia wydanego zgodnie z przepisami proceduralnymi danego państwa. Po przetłumaczeniu wniosku przez służby tłumaczeń Trybunału na wszystkie języki Wspólnot sekretarz doręcza je uczestnikom biorącym udział w sprawie przed sądem krajowym, a także wszystkim Państwom Członkowskim i instytucjom. Zapewnia również publikację w Dzienniku Urzędowym komunikatu, zawierającego między innymi informacje na temat stron w sprawie i treści pytań. Uczestnicy, Państwa Członkowskie i instytucje Unii Europejskiej mają dwa miesiące na przedłożenie Trybunałowi Sprawiedliwości swoich uwag na piśmie. Skargi bezpośrednie Skargę wnosi się do Trybunału pismem skierowanym do sekretariatu Trybunału. Sekretarz zapewnia publikację w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej komunikatu dotyczącego skargi, przedstawiając w nim zarzuty i żądania strony skarżącej. Jednocześnie skargę doręcza się stronie pozwanej, która ma miesiąc na wniesienie odpowiedzi na skargę. Skarżący ma prawo do repliki, a pozwany do dupliki, w obu przypadkach w terminie jednego miesiąca. Strony zobowiązane są przestrzegać tych terminów, chyba że prezes Trybunału zgodzi się na ich przedłużenie.W obu rodzajach postępowań do sprawy przydziela się sędziego sprawozdawcę i rzecznika generalnego, których zadanie polega na śledzeniu przebiegu postępowania. Wyznaczają ich odpowiednio prezes oraz pierwszy rzecznik generalny. Środki przygotowawcze i sprawozdanie na rozprawęWe wszystkich rodzajach postępowań po zamknięciu procedury pisemnej wzywa się strony do zadeklarowania, w terminie miesiąca, czy domagają się wyznaczenia rozprawy oraz podania przyczyn jej ewentualnego otwarcia. Na podstawie sprawozdania sędziego sprawozdawcy i po wysłuchaniu rzecznika generalnego Trybunał podejmuje decyzję, czy wymagane jest przeprowadzenie środków dowodowych, jakiemu składowi orzekającemu należy przydzielić rozstrzygnięcie sprawy i czy powinna odbyć się rozprawa, której termin określa prezes. Sędzia sprawozdawca streszcza w sprawozdaniu na rozprawę przedstawiony stan faktyczny i argumenty przytoczone przez strony oraz interwenientów, jeżeli miała miejsce interwencja. Sprawozdanie to jest udostępniane w języku postępowania podczas rozprawy. Rozprawa jawna i opinia rzecznika generalnegoSprawa jest rozpoznawana na rozprawie jawnej w obecności sędziów składu orzekającego i rzecznika generalnego. Sędziowie i rzecznik generalny mogą zadawać uczestnikom pytania, które uznają za celowe. Po kilku tygodniach, również na posiedzeniu jawnym, rzecznik generalny przedstawia przed Trybunałem Sprawiedliwości swoją opinię. Dokonuje on w niej szczegółowej analizy sporu, w szczególności jego kwestii prawnych, oraz w sposób całkowicie niezależny proponuje Trybunałowi właściwe w jego mniemaniu rozwiązanie przedstawionego problemu. W ten sposób procedura ustna dobiega końca. Jeśli Trybunał po wysłuchaniu rzecznika generalnego zdecyduje, że w sprawie nie występuje nowe zagadnienie prawne, może zadecydować o rozstrzygnięciu sprawy bez jego opinii. WyrokiSędziowie przeprowadzają naradę w oparciu o projekt wyroku przygotowany przez sędziego sprawozdawcę. Każdy z sędziów składu orzekającego w danej sprawie może zaproponować zmiany. Wyroki Trybunału zapadają większością głosów, a ewentualne zdania odrębne nie są odnotowywane.
Wyrok podpisują wszyscy sędziowie, którzy brali udział w naradzie, a jego sentencja ogłaszana jest na posiedzeniu jawnym. Wyroki oraz opinie rzeczników generalnych dostępne są na stronie internetowej Trybunału w dniu ogłoszenia lub odczytania. W większości są one następnie publikowane w Zbiorze Orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości i Sądu Pierwszej Instancji. Procedury szczególne Rozstrzygnięcie postanowieniem z uzasadnieniem W przypadku gdy pytanie prejudycjalne jest identyczne jak pytanie, w przedmiocie którego Trybunał już orzekał, lub jeżeli odpowiedź na nie nie pozostawia żadnych uzasadnionych wątpliwości albo można ją wyprowadzić z istniejącego orzecznictwa, Trybunał może, po wysłuchaniu rzecznika generalnego, orzec postanowieniem z uzasadnieniem, zawierającym odesłanie do wcześniej wydanego wyroku dotyczącego tego zagadnienia lub do odpowiedniego orzecznictwa.

Koszty postępowaniaPostępowanie przed Trybunałem jest wolne od opłat. Trybunał nie pokrywa natomiast kosztów adwokata lub radcy prawnego, uprawnionego do występowania przed sądami jednego z Państw Członkowskich, przez którego strony muszą być reprezentowane. Jeśli jednak dana strona nie jest w stanie w całości lub w części ponieść kosztów postępowania, może ona złożyć wniosek o przyznanie pomocy w zakresie kosztów postępowania, który nie jest objęty przymusem adwokackim. Wniosek powinien zawierać wszelkie informacje, z których wynika, iż istnieje taka potrzeba. System językowyW przypadku skarg bezpośrednich językiem postępowania w danej sprawie, tj. językiem, w którym będzie się ono toczyć, jest język skargi (może to być jeden z 23 języków urzędowych Unii Europejskiej). W przypadku odesłań prejudycjalnych językiem postępowania jest język sądu krajowego, który skierował odesłanie do Trybunału Sprawiedliwości. Wymiana stanowisk w toku rozpraw tłumaczona jest wedle potrzeby symultanicznie na różne języki urzędowe Unii Europejskiej. Sędziowie naradzają się bez tłumaczy w jednym wspólnym języku, którym zgodnie z tradycją jest język francuski.

Kompetencje Sądu I instancji Sąd Pierwszej Instancji jest właściwy do rozpoznawania:

Od orzeczeń wydanych przez Sąd przysługuje ograniczone do kwestii prawnych odwołanie do Trybunału Sprawiedliwości w terminie dwóch miesięcy.

Sąd ma własny regulamin. Zasadniczo postępowanie składa się z procedury pisemnej i ustnej.
Postępowanie wszczyna wniesienie przez adwokata albo radcę prawnego lub pełnomocnika skargi na piśmie skierowanej do sekretariatu. W komunikacie w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej publikowane są we wszystkich językach urzędowych główne punkty tej skargi. Sekretarz doręcza skargę stronie przeciwnej, której przysługuje miesięczny termin na przedstawienie odpowiedzi na skargę. Strona skarżąca może następnie przedstawić w wyznaczonym terminie replikę, a strona pozwana może odpowiedzieć dupliką.
Każda osoba mająca uzasadniony interes w rozstrzygnięciu sprawy przedłożonej Sądowi, jak również państwo członkowskie lub instytucja Wspólnoty może brać udział w postępowaniu w charakterze interwenienta. Interwenient przedkłada uwagi zawierające stanowisko popierające uwzględnienie lub oddalenie żądań jednej ze stron, do których strony mogą następnie się ustosunkować. W niektórych przypadkach interwenient może również przedstawić uwagi w toku procedury ustnej.
W ramach procedury ustnej odbywa się rozprawa jawna. W jej toku sędziowie mogą zadawać pytania przedstawicielom stron. Sędzia sprawozdawca streszcza w sprawozdaniu na rozprawę przedstawiony stan faktyczny i argumenty przytoczone przez strony oraz interwenientów, jeżeli miała miejsce interwencja. Sprawozdanie to zostaje podane do publicznej wiadomości w języku postępowania.
Sędziowie naradzają się następnie w oparciu o projekt wyroku sporządzony przez sędziego sprawozdawcę. Wyrok ogłaszany jest na posiedzeniu jawnym.
Postępowanie przed Sądem Pierwszej Instancji jest wolne od opłat. Sąd nie pokrywa natomiast kosztów adwokata lub radcy prawnego, uprawnionego do występowania przed sądami jednego z państw członkowskich, przez którego strony muszą być reprezentowane. Jeśli jednak dana osoba fizyczna nie jest w stanie w całości lub w części ponieść kosztów postępowania, może ona złożyć wniosek o przyznanie pomocy w zakresie kosztów postępowania. Postępowanie w sprawie wniosku o zastosowanie środków tymczasowych Skarga wniesiona do Sądu nie ma charakteru zawieszającego w stosunku do zaskarżonego aktu prawnego. Jednakże Sąd może zarządzić zawieszenie jego wykonania lub inne środki tymczasowe.
W przedmiocie wniosku w sprawie środków tymczasowych prezes Sądu lub, gdy zajdzie taka konieczność, inny wyznaczony w celu jego rozpatrzenia sędzia wydaje postanowienie z uzasadnieniem.
Środki tymczasowe zarządza się wyłącznie wtedy, gdy spełnione zostaną trzy przesłanki:
1) zasadność skargi musi zostać uprawdopodobniona;
2) wnioskodawca musi wykazać, iż podjęcie tych środków jest pilne, a w ich braku poniósłby on poważną i nieodwracalną szkodę;
3) środki tymczasowe muszą uwzględniać konieczność wyważenia interesu stron oraz interesu ogólnego.Postanowienie ma skutek tymczasowy i nie przesądza o rozstrzygnięciu Sądu co do istoty sprawy. Ponadto przysługuje od niego odwołanie do prezesa Trybunału Sprawiedliwości. Tryb przyspieszony

Tryb przyspieszony pozwala Sądowi na szybkie orzekanie co do istoty sporu w sprawach uznanych za szczególnie pilne.
O zastosowanie go może wnieść zarówno strona skarżąca, jak i strona pozwana.

Sąd służby cywilnej W ramach wspólnotowej instytucji sądowniczej Sąd do spraw Służby Publicznej zajmuje się sporami z zakresu służby publicznej Unii Europejskiej, w których wcześniej właściwy był Trybunał Sprawiedliwości, a od jego utworzenia w 1989 r. - Sąd Pierwszej Instancji. Sąd jest właściwy do rozpoznawania w pierwszej instancji sporów między Wspólnotami a jej pracownikami na mocy art. 236 traktatu WE, co oznacza około 150 spraw rocznie przy personelu Wspólnot obejmującym około 35 000 osób. Spory te dotyczą nie tylko kwestii związanych ze stosunkiem pracy w ścisłym znaczeniu (wynagrodzenia, przebieg kariery, nabór, środki dyscyplinarne), ale także systemu zabezpieczenia społecznego (choroba, starość, niezdolność do pracy, wypadki przy pracy, zasiłki rodzinne i in.). Sąd jest również właściwy w sporach dotyczących niektórych szczególnych grup pracowników, w szczególności personelu Eurojustu, Europolu, Europejskiego Banku Centralnego i Biura Harmonizacji w ramach rynku Wewnętrznego (OHIM). Nie może on natomiast rozpoznawać sporów między krajowymi organami administracji i ich pracownikami. Od orzeczeń Sądu można w terminie dwóch miesięcy wnieść odwołanie do Sądu Pierwszej Instancji. Odwołanie takie ogranicza się do kwestii prawnych.

Postępowanie

Postępowanie przed Sądem jest uregulowane postanowieniami statutu Trybunału, w szczególności postanowieniami zawartymi w załączniku i do statutu oraz regulaminem postępowania, który wszedł w życie w dniu 1 listopada 2007 r. Zasadniczo postępowanie obejmuje procedurę pisemną oraz procedurę ustną. Faza pisemna
Postępowanie rozpoczyna pisemna skarga sporządzona przez adwokata i skierowana do sekretariatu. Sekretarz doręcza skargę stronie przeciwnej, która dysponuje dwumiesięcznym terminem do wniesienia odpowiedzi na skargę.
Sąd może podjąć decyzję, że niezbędna jest kolejna wymiana pism procesowych. Każda osoba, która uzasadni interes w rozstrzygnięciu sprawy przedłożonej Sądowi, może brać udział w postępowaniu w charakterze interwenienta. Takie samo prawo przysługuje państwom członkowskim i instytucjom Wspólnot. Interwenient składa pismo, w którym popiera żądania jednej ze stron albo opowiada się za ich oddaleniem. Pozostałe strony mogą następnie złożyć odpowiedź na to pismo. Interwenient może również przedstawić swoje uwagi w toku procedury ustnej. Faza ustna
Podczas fazy ustnej zazwyczaj odbywa się rozprawa jawna. W jej trakcie sędziowie mogą zadawać pytania pełnomocnikom stron i ewentualnie samym stronom. Sędzia sprawozdawca sporządza sprawozdanie na rozprawę, obejmujące istotne okoliczności sprawy oraz wskazujące kwestie, na których strony powinny skoncentrować się w swoich wystąpieniach. Dokument zostaje podany do publicznej wiadomości w języku postępowania. Sędziowie naradzają się następnie w oparciu o projekt wyroku sporządzony przez sędziego sprawozdawcę. Wyrok ogłaszany jest na posiedzeniu jawnym. Koszty postępowania
Postępowanie przed Sądem jest wolne od opłat. Sąd nie pokrywa natomiast kosztów adwokata lub radcy prawnego, uprawnionego do występowania przed sądami jednego z państw członkowskich, przez którego strony muszą być reprezentowane. Jeśli jednak dana strona nie jest w stanie w całości lub w części ponieść kosztów postępowania, może ona złożyć wniosek o przyznanie pomocy w zakresie kosztów postępowania. Polubowne rozstrzyganie sporów
W każdym stadium postępowania, już od złożenia skargi, Sąd może dążyć do polubownego rozstrzygnięcia sporów. Postępowanie w sprawie wniosku o zastosowanie środków tymczasowych
Skarga wniesiona do Sądu nie ma charakteru zawieszającego w stosunku do zaskarżonego aktu. Jednakże Sąd może zarządzić zawieszenie jego wykonania lub inne środki tymczasowe. W przedmiocie wniosku w sprawie środków tymczasowych Prezes Sądu lub, gdy zajdzie taka konieczność, inny wyznaczony w celu jego rozpatrzenia sędzia wydaje postanowienie z uzasadnieniem. Środki tymczasowe zarządza się wyłącznie wtedy, gdy spełnione zostaną trzy przesłanki:
1) zasadność skargi musi zostać uprawdopodobniona;
2) wnioskodawca musi wykazać, iż podjęcie tych środków jest pilne, a w ich braku poniósłby on poważną i nieodwracalną szkodę;
3) środki tymczasowe muszą uwzględniać konieczność wyważenia interesu stron oraz interesu ogólnego. Postanowienie ma skutek tymczasowy i nie przesądza o rozstrzygnięciu Sądu co do istoty sprawy. Ponadto przysługuje od niego odwołanie do Prezesa Sądu Pierwszej Instancji. System językowy
Język skargi, którym może być jeden z 23 języków urzędowych Unii Europejskiej, staje się językiem postępowania w sprawie. Wymiana stanowisk w toku procedury ustnej tłumaczona jest wedle potrzeby symultanicznie na różne języki urzędowe Unii Europejskiej. Sędziowie naradzają się bez tłumaczy w języku francuskim, który jest językiem wspólnym

Trybunał Obrachunkowy- zwany też Trybunałem Rewizyjnym, Trybunałem Audytorów lub Trybunałem Rewidentów Księgowych - instytucja Unii Europejskiej, kontrolująca wykonanie budżetu oraz wpływy i wydatki Wspólnot Europejskich. Działa od 18 października 1977 roku. Siedziba w Luksemburgu. Powołany na mocy tzw. II traktatu budżetowego z 22 lipca 1975 roku.
Składa się z 27 rewidentów powoływanych na okres 6 lat przez Radę UE. Ponowne mianowanie jest możliwe. Członkowie ze swojego składu wybierają prezesa Trybunału Obrachunkowego na okres 3 lat. Oprócz zwykłego zastąpienia lub śmierci członek Trybunału przestaje pełnić swój obowiązek jedynie z chwilą rezygnacji lub dymisji orzeczonej przez Trybunał Sprawiedliwości. Trybunał zatrudnia 250 kontrolerów, a liczba wszystkich pracowników wynosi ok. 760.Kontroluje rachunki wszystkich ciał Wspólnot. Trybunał przekłada Parlamentowi i Radzie oświadczenia o wiarygodności dokumentów księgowych, a także zgodność z prawem i prawidłowość wszelakich transakcji. Trybunał w każdej chwili może przedstawić uwagi w formie sprawozdań, ma również moc kontroli poszczególnych zrzeszonych członków. Trybunał sporządza roczne sprawozdania po zamknięciu każdego roku obrachunkowego. Sprawozdanie to zostaje przedstawione innym instytucjom Wspólnot i jest publikowane razem z odpowiedziami tych instytucji na uwagi Trybunału w dzienniku urzędowym UE

Europejski Bank Inwestycyjny (EBI)- to działająca od 1 stycznia 1958 roku na mocy Traktatu Rzymskiego z 1957 roku o utworzeniu EWG, instytucja finansowa Unii Europejskiej. Jego akcjonariuszami są państwa członkowskie Wspólnoty. Siedziba mieści się w Luksemburgu. Europejski Bank Inwestycyjny jest niezależny od budżetu Unii, posiada osobowość prawną i własne organy decyzyjne (Rada Gubernatorów, Rada Administracyjna, Dyrektorium).Rada Gubernatorów składa się z ministrów finansów państw członkowskich.Bank udziela kredytów (lub je gwarantuje) zarówno publicznym, jak i prywatnym podmiotom z państw-akcjonariuszy, a nadrzędnym celem jego działań jest przyczynianie się do harmonijnego rozwoju Wspólnoty. EBI może uczestniczyć w realizacji polityki UE w zakresie pomocy państwom AKP (na podstawie konwencji z Lome), 12 państwom obszaru Morza Śródziemnego (układy o współpracy), a także krajom wschodniej i środkowej Europy (od 1990 z kredytów EBI korzysta Polska).

Europejski Bank Centralny- to bank centralny UE, a także bank emisyjny w odniesieniu do waluty euro, przyjętej przez 15 krajów Unii. Siedzibą EBC jest Frankfurt nad Menem. EBC odpowiada za nadzorowanie systemów bankowych w krajach Unii, zbieranie danych statystycznych potrzebnych dla prowadzenia polityki monetarnej, funkcjonowanie systemów płatniczych (zwłaszcza systemu TARGET), zapobieganie fałszerstwom banknotów, współpracę z innymi organami w zakresie regulacji rynków finansowych.W węższym zakresie, EBC jest bankiem emitującym wspólną walutę euro i prowadzącym politykę monetarną w Strefie euro. W tym zakresie EBC jest wspierany przez 15 banków centralnych krajów UE, które przyjęły walutę euro - tworzą one ściślej współpracującą grupę w ramach ESBC, zwaną Eurosystemem.Władza EBC jest sprawowana przez 3 organy:
-Rada Prezesów jest naczelnym organem władzy. W jej skład wchodzi 21 członków, z czego 6 jest członkami Zarządu EBC, a 15 to prezesi banków centralnych krajów UE, które przyjęły euro. Są wybierani na 8-letnią kadencję i są w tym czasie nieodwoływalni. Formą działalności są spotkania organizowane co najmniej 10 razy w roku.
-Zarząd składa się 6 członków którymi są prezes, wiceprezes oraz 4 członków mianowanych przez rządy państw Eurosystemu po konsultacjach z Parlamentem Europejskim i Radą Prezesów. Zarząd jest organem wykonawczym, zajmuje się administrowaniem i organizacją pracy EBC. Realizuje politykę pieniężną Strefy euro.
-Rada Ogólna skupia w sobie prezesa i wiceprezesa EBC oraz 27 prezesów banków centralnych państw członkowskich UE (Strefa euro i kraje spoza jej obszaru). Do kompetencji Rady Ogólnej należy udział w działaniach doradczych EBC, zbieranie statystyk, sporządzanie raportów rocznych EBC oraz ustalanie warunków zatrudnienia personelu EBC.

Komitet Ekonomiczny i Społeczny- Powołany Traktatem Rzymskim w 1957 roku, jest organem doradczym reprezentującym pracodawców, związki zawodowe, rolników, konsumentów oraz pozostałe grupy interesu. Liczy 344 członków, przy czym liczba członków z poszczególnych krajów w przybliżeniu odzwierciedla ich liczbę ludności. Członkowie Komitetu są nominowani przez rządy państw Unii i są całkowicie niezależni politycznie. Powoływani są na odnawialną kadencję trwającą cztery lata.
Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny realizuje trzy podstawowe zadania:

Komitet Regionów- Powołany na mocy Traktatu o Unii Europejskiej w 1994 roku, jest organem doradczym składającym się z przedstawicieli władz regionalnych i lokalnych w krajach członkowskich. Liczy 344 członków. Liczba członków z poszczególnych państw w przybliżeniu odzwierciedla ich liczbę ludności. Członkowie Komitetu są członkami wybieralnych władz regionalnych lub lokalnych, często zwierzchnikami władz regionalnych, burmistrzami czy prezydentami miast.Nominują ich rządy państw Unii, jednak w ramach Komitetu są całkowicie niezależni politycznie. Powoływani są przez Radę Unii Europejskiej na czteroletnią, odnawialną kadencję. Zadaniem Komitetu Regionów jest wyrażanie poglądów na temat aktów prawnych UE z perspektywy lokalnej i regionalnej. Komitet czyni to poprzez wydawanie opinii dotyczących wniosków legislacyjnych Komisji.Komisja i Rada mają obowiązek konsultacji z Komitetem Regionów zagadnień mających bezpośrednie znaczenie dla władz lokalnych i regionalnych. Mogą jednak również zwracać się o jego opinię w dowolnej sprawie. Ze swojej strony, Komitet może też z własnej inicjatywy wydawać opinie i przedstawiać je Komisji, Radzie i Parlamentowi.

Komitet Europejski Rady Ministrów- rozstrzyga ewentualne spory międzyresortowe powstałe przy wypracowywaniu stanowiska prezentowanego przez przedstawicieli Rządu RP w pracach instytucji UE.
Obsługą prac KERM zajmuje się Urząd Komitetu Integracji Europejskiej.
Skład:
-Przewodniczący (Prezes RM),
-Wiceprzewodniczący (Sekretarz Komitetu Integracji Europejskiej),
-Członkowie KERM (sekretarze lub podsekretarze stanu w ministerstwach, do zakresu działań których należą sprawy integracji europejskiej,
-Sekretarz (Dyrektor Departamentu Polityki Integracyjnej Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej).10) Urząd Komitetu Integracji Europejskiej-

Zadania:
- udział w tworzeniu prawa europejskiego, - wdrażanie prawa europejskiego, - koordynację przygotowań projektów instrukcji na posiedzenia Rady UE, COREPER-u I i COREPER-u II, - monitorowanie prac w komitetach i grupach roboczych UE, - reprezentacja przed Europejskim Trybunałem Sprawiedliwości, - zarządzanie funduszami członkowskimi, - analizę nowych zjawisk, strategii i tendencji w UE, np. Strategia Lizbońska, Nowa Perspektywa Finansowa, i in., - opiniowanie prawa i dokumentów programowych, - współpraca z Sejmem wg ustawy z dn. 11.03.2004 r. o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkostwem Rzeczypospolitej Polskie w Unii Europejskiej, - dalsze szkolenie administracji, - dokończenie nadzoru nad funduszem PHARE, - programowanie tzw. Transition Facility, - kontynuowanie gromadzenia dokumentacji i publikowanie materiałów informacyjnych,
- proces korygowania wykonanych tłumaczeń Raport Spaaka- został zaprezentowany w 1956 roku sześciu ministrom spraw zagranicznych państw członkowskich Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali. Był on rezultatem prac Komitetu, powołanego na konferencji w Messynie w czerwcu 1955 roku, pod przewodnictwem belgijskiego ministra spraw zagranicznych Paula Spaaka. Zadaniem Komitetu było rozszerzenie dotychczasowej częściowej integracji gospodarczej sześciu państw EWWiS o inne płaszczyzny, w tym pokojowe wykorzystanie energii jądrowej. Raport Spaaka, zawierający projekty powołania Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej, uzupełniony opinią "Trzech Mędrców", stał się podstawą kilkumiesięcznych negocjacji, które zostały uwieńczone podpisaniem 25 marca 1957 roku Traktatów Rzymskich. Raport Spaaka w znaczącym stopniu przyczynił się więc do powstania istniejących obok siebie trzech Wspólnot Europejskich.


Wyszukiwarka