PIELĘGNOWANIE PO USUNIĘCIU PĘCHERZYKA ŻÓŁCIOWEGO(2), Procesy Pielęgnacyjne


Pielęgnowanie po usunięciu pęcherzyka żółciowego

1. Żółtaczka

Żółtaczka ( icterus) oznacza zabarwienie tkanek barwnikiem żółciowym, bilirubiną, widoczne na skórze, twardówkach i błonach śluzowych. Żółtaczka wyraźna w dziennym świetle staje się niewidoczna w świetle sztucznym. Prawidłowe stężenie bilirubiny w surowicy krwi człowieka powinno wynosić 8 - 17 µmol/1 ( 0.5 - 0.9mg%). W żółtaczce wzrasta czasem nawet 20-krotnie.

Można wyróżnić kilka rodzaje żółtaczki:

  1. żółtaczka mechaniczna zaporowa - spowodowana przeszkodą w odpływie żółci do dwunastnicy, najczęściej przeszkodą jest kamień żółciowy lub guz nowotworowy.

  2. Żółtaczka miąższowa - wynikającą z uszkodzenia komórek wątrobowych wywołanego zapaleniem wirusowym, zatruciem lub zaburzeniami metabolicznymi.

  3. Żółtaczka hemolityczna - spowodowana nadmiernym wytwarzaniem bilirubiny wskutek zwiększonego rozpadu krwinek czerwonych w niedokrwistości hemolitycznej lub w okresie wchłaniania rozległych krwiaków śródtkankowych.

Każda żółtaczka oznacza zaburzenie podstawowych procesów metabolicznych i jest poważną chorobą. Leczenie żółtaczki zależy od wywołującej jej przyczyny czyli rodzaju żółtaczki. Do rozpoznania rodzaju żółtaczki służą dane z wywiadu, objawy i badania laboratoryjne.

Żółtaczka mechaniczna, zarówno kamicza jak i nowotworowa, cechują się:

Długotrwała żółtaczka mechaniczna może spowodować uszkodzenia komórek wątroby i wtedy próby wątrobowe mogą ulec pewnemu podwyższeniu.

Można też rozróżnić czy przyczyną zatkania jest kamień czy nowotwór.

Żółtaczka mechaniczna spowodowana kamieniem wyróżnia się tym że:

Żółtaczka mechaniczna spowodowana nowotworem:

Żółtaczka spowodowana wirusowym zapaleniem wątroby:

( podkreślone są podwyższone)

2.Kamica pęcherzyka żółciowego

W naszej strefie geograficznej kamica pęcherzyka żółciowego występuje bardzo często. U kobiet zdarza się 4 - krotnie częściej niżu mężczyzn oraz jej częstość wzrasta z wiekiem ( powyżej 60 roku życia - u połowy populacji).

Kamica żółciowa ( cholelithiasis) jest jednym z najczęstszych schorzeń w obrębie jamy brzusznej. Występuje 3-4 razy częściej u kobiet niż u mężczyzn. Najczęstszym miejscem powstawania kamieni jest pęcherzyk żółciowy, skąd kamienie mogą przemieszczać się do przewodów żółciowych. Kamienie mają różną wielkość i kształt, tworzą się ze składników żółci, m.in. z cholesterolu, bilirubiny i wapnia. Najbardziej typowym objawem kamicy żółciowej jest kolka żółciowa, zwana też kolką wątrobową. Wywołują ją skurcze pęcherzyka i dróg żółciowych spowodowane podrażnieniami przez przesuwający się kamień żółciowy.

OBJAWY:

Kamica przewodowa ( choledocholithiasis)jest następstwem przedostania się drobnych złogów - najczęściej podczas ataku kolki - przez przewód pęcherzykowy do przewodu żółciowego wspólnego. W niewielkiej liczbie przypadków złogi powstają w przewodzie również pierwotnie.

OBJAWY:

Ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego ( cholecystitis acuta) jest następstwem odczynu zapalnego ściany pęcherzyka powstającego pod wpływem zmian biochemicznych żółci, drażnienia kamieniami, wzrostu ciśnienia i rozciągania ściany pęcherzyka, a także bakteryjnego zapalenia żółci, która nie odpływa z powodu przeszkody ( np. zatkanie kamieniem).

OBJAWY:

Ostre zapalenie dróg żółciowych ( cholangitis acuta) to groźne dla życia powikłanie kamicy żółciowej wywołane infekcją bakteryjną, rozwijającą się w drogach żółciowych w przypadku ich niedrożności.

OBJAWY:

3. Leczenie:

Wskazania do operacji:

Zależnie od stopnia rozwoju choroby wykonuje się następujące operacji:

Po operacji wykonuje się zewnętrzny drenaż przewodu żółciowego wspólnego przy użyciu drenu Kehra znanego też pod nazwą T - drenu. Dren Kehra stosuje się zawsze po wykonaniu eksploracji przewodu żółciowego wspólnego. Jest to męka, gumowa rurka w kształcie litery T, której ramię poprzeczne jest umieszczone w przewodzie, a ramie pionowe wyprowadzone przez skórę na zewnątrz i połączone zbiornikiem.

4. Diagnostyka

  1. Ultrasonografia - badanie, które z 90% dokładnością umożliwia rozpoznanie kamicy pęcherzyka żółciowego, wykrycie pogrubienia ściany pęcherzyka i poszerzenie przewodów żółciowych, uwidacznia również złogi w przewodzie żółciowym wspólnym.

  2. Endoskopia cholangiopankreatografia wsteczna ( ECPW) lub ERCP polega na wprowadzeniu do dwunastnicy duodenoskopu z boczną optyką i przeprowadzenia cewnika polietylenowego do kanału brodawki Vatera. Przez cewnik podaje się środek cieniujący, dzięki któremu uwidaczniają się zewnątrz- i wewnątrzwątrobowe drogi żółciowe, które obserwuje się na ekranie monitora rentgenowskiego. Obraz można zarejestrować wykonując zdjęcie RTG. Badanie to ma szczególne znaczenie w diagnostyce kamicy przewodowej i żółtaczki, umożliwia rozpoznanie umiejscowienia zmian chorobowych i kwalifikacji do leczenia. Wykonanie ERCP może być ściśle powiązanie z jednoczesną terapią rozpoznanych schorzeń, np. jest możliwe wykonanie poszerzenia lub protezowania zwężeń dróg żółciowych w celu zapewnienia odpływu żółci. W przypadku zwężenia dróg żółciowych wykonuje się papillotomię ( nacięcie brodawki Vatera) w celu ułatwienia wykonania tych zabiegów. Podczas wykonywania ECPW można również usunąć kamienie z dróg żółciowych.

  3. Biopsja aspiracyjna cienkoigłowa wątroby pozwala na pobranie materiału do badania histopatologicznego.

  4. Tomografia komputerowa i rezonans magnetyczny pozwalają na dokładne uwidocznienie zmian chorobowych i określenie zakresu i rodzaju operacji.

  5. Cholangiografia przezskórna jest badaniem wykonywanym w ramach radiologii interwencyjnej, polega na wstrzyknięciu środka cieniującego w celu uwidocznienia przewodów żółciowych zewnątrz- i wewnątrzwątrobowych i wykonaniu zdjęcia RTG. W przypadku gdy badania USG i ECPW nie są możliwe do wykonania metoda ta jest użyteczna dla stwierdzenia obecności zewnątrzwątrobowej przeszkody mechanicznej jako przyczyny żółtaczki. W badaniu tym możliwe jest jednoczesne wykonanie zewnętrznego przezskórnego drenażu dróg żółciowych w celu odbarczenia żółtaczki, jak również zakładanie wewnątrzprzewodowych stenów sylikonowych lub nawet metalowych samorozprężalnych z dostępu przezskórnego, przezwątroboego.

  6. Badania laboratoryjne: morfologia, poziom elektrolitów, glukozy, mocznika, bilirubiny, cholesterolu, określenie aktywności enzymów - poziom amylazy, fosfatazy zasadowej, aminotransferazy asparaginowej, alaminowej, gammaglutamylotranspeptydazy, oznaczenia czynników krzepnięcia krwi.

Opieka pielęgniarki nad pacjentem przed zabiegiem operacyjnym.

  1. Zmniejszenia niepokoju i zapewnieni choremu bezpieczeństwa poprzez nawiązanie kontaktu z chorym i wyjaśnienie mu celu pobytu w szpitalu, umożliwienie kontaktu z rodziną,

  2. Informowanie pacjenta o celu i rodzaju wykonywania zabiegów pielęgniarskich.

  3. Dostarczenie pacjentowi informacji na temat zabiegu operacyjnego.

  4. Umożliwienie kontaktu z lekarzem i wyjaśnienie zaproponowanej techniki wykonania zabiegu operacyjnego.

  5. Zmniejszenia dolegliwości bólowych poprzez podawanie środków przeciwbólowych i rozkurczowych zgodnie z kartą zleceń lekarskich i obserwacja pacjęta w kierunku działania podanych leków.

  6. Obserwacja bólu ( charakter, natężenia, czas trwania).

  7. Obserwacja pacjęta w kierunku objawów odwodniania organizmu.

  8. Podanie choremu drogą dożylną płynów infuzyjnych oraz uzupełnienie elektrolitów w zależności od wyników badań laboratoryjnych zgodnie z kartą zleceń.

  9. Wprowadzenie sądy do żołądka na zlecenie i zgodnie z przyjętą procedurą oraz poinformowanie o celowości pozostawienie jej.

  10. Obarczenie przez sondę zalegającej treści żołądkowej, obserwacja ilości i wyglądu.

  11. Prowadzenie karty bilansu płynów.

  12. Zapobieganie nadmiernemu wysychaniu błony śluzowej nosa i jamy ustnej przez natłuszczanie i nawilżanie.

  13. Poinformowanie chorego o zaplanowanych badaniach: USG, badaniach laboratoryjnych krwi wyjaśnienie celu i sposobu ich wykonywania oraz zachowania się w czasie ich wykonywania i po nich zgodnie z przyjętą procedurą.

  14. Przygotowanie chorego do cholangiopankreatografii wstecznej (ECPW):