Walutowe kontrakty futures
Transakcje futures są porównywalne z transakcjami terminowymi (forward)
Są one prawami do określonego aktywu (w naszym przypadku waluty)
Prawa te podlegają obrotowi na giełdach
Sposób działania kontraktu futures
Kupno - ekwiwalent pozycji długiej na datę rozliczenia kontraktu futures
Sprzedaż - ekwiwalent pozycji krótkiej na datę rozliczenia kontraktu futures
Wartość kontraktu - na giełdach amerykańskich podawana zazwyczaj w kategoriach amerykańskich
Zabezpieczanie wykonania zobowiązania przez system depozytów
depozyt wstępny (initial margin)
depozyt uzupełniający (variation margin)
depozyt minimalny (maintanance margin)
Izba rozliczeniowa
strona wszystkich kontraktów
gwarancja wykonania kontraktu
Zamykanie pozycji w kontrakcie futures
większość pozycji zamykana jest przez transakcje odwrotne
pozycja długa zamykana jest przez sprzedaż kontraktu
pozycja krótka przez kupno
nie zamknięte pozycje podlegają rozliczeniu w określonym terminie (dostawa waluty)
Przyczyny zawierania kontraktów futures
spekulacja na walutach
arbitraż między rynkiem forward i futures
hedging tzn. zabezpieczanie pozycji przez odwrotne pozycje w kontaktach futures
Różnice między kontraktami forward, futures i NDF |
|||
|
Outright forward (rzeczywiste transakcje terminowe) |
Futures |
NDF (non-deliverable forward) |
Rynek |
Międzybankowy |
Giełdowy |
Międzybankowy |
Uczestnicy rynku |
Banki i ich klienci (głównie przedsiębiorstwa) |
Banki, przedsiębiorstwa, inni inwestorzy, również prywatni |
Banki i ich klienci (głównie przedsiębiorstwa) |
Zastosowanie |
Głównie zamykanie pozycji walutowych (hedging) |
Hedging i spekulacja |
Głównie zamykanie pozycji walutowych (hedging) |
Technika zawierania kontraktu |
Systemy transakcyjne (Reuters), telefon, fax etc. |
Na parkiecie giełdy (open outcry) oraz na giełdzie elektronicznej |
Systemy transakcyjne (Reuters), telefon, fax etc. |
Termin końcowego rozliczenia kontraktu |
Ustalany przez strony (ale dostosowany do potrzeb klienta) |
Standardowy, ustalany przez giełdę, ale można zamknąć kontrakt przed terminem rozliczenia |
Ustalany przez strony (ale dostosowany do potrzeb klienta) |
Sposób notowań |
Kwotowania podawane przez bank indywidualnie zależnie od klienta, wielkości kontraktu itp. czynników |
Notowania giełdowe, takie same niezależnie od wielkości kontraktu i ryzyka kredytowego |
Kwotowania podawane przez bank indywidualnie zależnie od klienta, wielkości kontraktu itp. czynników |
|
Outright forward (rzeczywiste transakcje terminowe) |
Futures |
NDF (non-deliverable forward) |
Wielkość kontraktu |
Dostosowana do potrzeb klienta |
Standardowa ale można zawierać wiele kontraktów |
Dostosowana do potrzeb klienta |
Koszty transakcyjne |
Spread między cenami bid/ask (kupna i sprzedaży) |
Prowizja brokera i ewentualnie koszt zamrożenia depozytu (choć zazwyczaj są to oprocentowane papiery skarbowe) |
Spread między cenami bid/ask (kupna i sprzedaży) |
Strony kontraktu/ rozliczeń |
Dwa banki lub bank i jego klient |
Z jednej strony uczestnicy rynku a z drugiej izba rozliczeniowa |
Dwa banki lub bank i jego klient |
Sposób rozliczenia kontraktu |
Poprzez fizyczną dostawę walut na konto |
Poprzez rozliczenie zmian ceny kontraktu w oparciu o depozyt zabezpieczający |
Poprzez rozliczenie różnicy między ceną terminową a kursem referencyjnym |
Ryzyko kredytowe |
Obie strony kontraktu (choć teoretycznie większe ponosi bank) |
Izba rozrachunkowa (większe) i jej klienci (mniejsze) |
Głównie klient banku, gdyż złożył depozyt zabezpieczający |
Sposób zabezpieczania wykonania kontraktu |
Zaufanie handlowe, limit kredytowy, ewentualnie depozyt zabezpieczający |
Depozyt zabezpieczający złożony w Izbie rozrachunkowej |
Depozyt zabezpieczający złożony w banku |
Walutowe transakcje futures na rynkach giełdowych
Międzynarodowa rynek giełd walutowych transakcji pochodnych
CME - Chicago Mercantile Exchange - dominująca instytucja na rynku walutowych transakcji pochodnych
Inne giełdy terminowych transakcji pochodnych
PBOT Philadelphia Board of Trade
NYBOT New York Board of Trade
TIFFE Tokyo International Financial Futures Exchange
eliminacja walutowych kontraktów futures z większości giełd europejskich takich jak
LIFFE
Euronext
MEFF S.A.
DTB Deutsche Termin Boerse
Konsolidacja na rynku giełd
Przyczyny konsolidacji
Niewielkie możliwości konkurencji w zakresie produktu (standaryzacja kontraktów terminowych)
Konkurencja w zakresie
Obsługi obrotu
Wydłużanie czasu obrotu
Zwiększanie sprawności obrotu - elektroniczne kojarzenie zleceń zamiast systemu `open out-cry'
Zmniejszone koszty obrotu
Płynności obrotu
Sprawności rozliczeń
Kluczowa rola izby rozliczeniowej
Giełda CME
Dwa systemy notowań
System handlu elektronicznego GLOBEX®
System tradycyjnego handlu na parkiecie tzw. open outcry
Godziny handlu
Globex - prawie całą dobę - od 17 czasu Chicago do 16 dnia następnego
Open outcry - od 7:20 do 14 czasu Chicago
Lista kontraktów futures
kontrakty notowane w dolarze USA
|
kontrakty na kursy krzyżowe (cross-rate currency futures)
|
Futures na index CME$Index - określający konkurencyjność produktów USA na 7 głównych rynkach zagranicznych |
Futures na waluty rynków wschodzących (emerging markets)
|
Giełda CME
Miesiące kontraktów
dla większości kontraktów 6 miesięcy w marcowym systemie kwartalnym tzn.
marcowy system kwartalny to 4 miesiące rozliczenia kontraktów co kwartał poczynając od marca czyli: marzec, czerwiec, wrzesień, grudzień
brazylijski real - 12 kolejnych miesięcy
meksykańskie peso i południowoafrykański rand - 13 kolejnych miesięcy + dwa kolejne terminy w marcowym systemie kwartalnym
kontrakty E-mini dla euro i jena - dwa kolejne miesiące w marcowym systemie kwartalnym
rubel - cztery miesiące w marcowym systemie kwartalnym
Rozliczenie gotówkowe
dla większości kontraktów następuje w 3-ą środę miesiąca kontraktowego w banku wskazanym przez izbę rozliczeniową
inne zasady stosuje się tylko dla reala i rubla
System symbolicznego oznaczania kontraktów
symbole są unikalne dla poszczególnych kontraktów
dla danego kontraktu symbole różnią się w zależności czy kontrakt podlega obrotowi w systemie elektronicznym czy na parkiecie
do symbolu kontraktu dodaje się symbol miesiąca kontraktu oraz rok kontraktu
np. 6EZ04 - to symbol kontraktu futures podlegającego obrotowi w systemie elektronicznym (6E) podlegającego rozliczeniu w grudniu (Z) w roku 2004 (04)
Transakcje specjalne
AON - all or none - zlecenia realizowane w całości lub wogóle
Spready kalendarzowe - krótka pozycja na jeden miesiąc, długa na drugi
EFP exchange for physical - odwrotne pozycje w kontrakcie futures i w kontrakcie rzeczywistym (spot lub forward)
Kontrakt futures na Euro notowany na giełdzie CME |
|
Symbol |
Do rozliczeń=EC; Do notowań=EC; na GLOBEX=6E; AON=UG; |
Przykładowe kwotowanie |
Dolary USA za Euro. Przykładowe kwotowanie = 1.0922. |
Wielkość kontraktu |
125,000 Euro |
Minimalna zmiana ceny |
Parkiet: Normalnie - 0.0001=$12.50; GLOBEX®: Normalnie - 0.0001=$12.50; |
Limity cen |
Parkiet: bez ograniczeń |
Miesiące notowanych kontraktów |
Sześć miesięcy w marcowym cyklu kwartalnym: Marzec (Mar), Czerwiec (Jun), Wrzesień (Sep), Grudzień (Dec) |
Godziny handlu |
GLOBEX®: Pon./Czwart. 5:00 p.m.-4:00 p.m. Niedziela i Święta 5:30 p.m.-4:00 p.m. |
Ostatni dzień obrotu |
Handel kończy się o 9:16 a.m. Central Time drugiego dnia roboczego przed 3-ą środą miesiąca kontraktowego (zazwyczaj jest to poniedziałek) |
Zasada rozliczenia końcowego |
Końcowa cena rozliczenia jest określana przez Komisję ds. obrotu na parkiecie (Trading Floor Pit Committee) Kontrakt jest realizowany przez rzeczywistą dostawę |
Limity pozycji/ |
Osoba posiadająca lub kontrolująca ponad 10.000 kontraktów (w pozycji netto długiej lub krótkiej) we wszystkich miesiącach kontraktowych dostarczy na życzenie informację dotyczącą charakteru pozycji, strategii handlu i informacji dot. zabezpieczeń. W przypadku opcji stosuje się zasadę odpowiedzialności za pozycje w opcjach.
|
Miejsca handlu |
Parkiet, GLOBEX® |
Kontrakt futures na Rubla rosyjskiego notowany na giełdzie CME |
|
Symbol |
Do rozliczeń=RU; Do notowań=RU; GLOBEX=6R; AON=UU; |
Przykładowe kwotowanie |
Przykładowe kwotowanie = .03204 USD/RU |
Wielkość kontraktu |
2,500,000 Rubli rosyjskich |
Minimalna zmiana ceny |
Na parkiecie: Normalna - 0.00001=$25.00; Spread kalendarzowy - 0.00001=$25.00; Wszystko albo nic - 0.00001=$25.00 |
Limit ceny |
Na parkiecie: bez ograniczeń |
Miesiące notowanych kontraktów |
Cztery miesiące w cyklu kwartalnym, Marzec (Mar), Czerwiec (Jun), Wrzesień (Sep) i Grudzień (Dec) |
Godziny handlu |
Parkiet: 7:20 am - 2:00 p.m. LTD(11:00 a.m. Moscow Time)^ |
Ostatni dzień handlu |
Obrót transakcjami futures zakończy się o godz. 11 rano (czasu moskiewskiego) 15 dnia kalendarzowego miesiąca. Jeśli nie jest to dzień roboczy dla Moskiewskiego walutowego rynku międzybankowego obrót zakończy się o tej samej porze następnego dnia roboczego (dla Moskiewskiego walutowego rynku międzybankowego) |
Zasada rozliczenia końcowego |
Końcowa cena rozliczenia kontraktu futures na Rosyjskiego rubla będzie równa odwrotności wyniku osiągniętego w drodze procedury ustalania kursu referencyjnego (dolara w rublach rosyjnskich) stosowanej przez CME /Emerging Markets Traders Association(EMTA) (zasada 3025F) |
Ograniczenia dot. Otwartych pozycji/ |
Jednej osobie nie wolno mieć więcej otwartych kontraktów (netto) długich lub krótkich niż: 6.000 dla dowolnego miesiąca kontraktowego, 10.000 dla wszystkich miesięcy a ponadto w żadnym wypadku nie wolno mieć więcej niż 750 kontraktów dla najbliższego miesiąca w dniu lub po dniu tydzień przed zakończeniem obrotu tym kontraktem. Dla opcji na rubla rosyjskiego wobec powyższych zasad pierwszeństwo ma zasada dotycząca limitów na pozycje spekulacyjne w opcjach. |
Miejsca obrotu |
Parkiet, GLOBEX® |
Przykład transakcji futures na kurs EUR/USD
Transakcja
Kupujemy kontrakt futures na czerwiec 2004 (6EM04) za 1,2254
To oznacza, że jesteśmy gotowi kupić 125.000 euro po kursie 1,2554 USD czyli za 156.925 dolarów
Zmiana ceny o 0,0001 będzie odpowiadała zmianie kwoty dolarów o 12,5$
Terminem wykonania kontraktu będzie 3-a środa czerwca 2004 czyli 17 czerwca
Handel kontraktami zakończy się w poniedziałek 15 czerwca o godz. 9:16 przed południem wg. czasu w Chicago
Jeśli do tego czasu nie odsprzedamy naszego kontraktu na rynku będziemy musieli dostarczyć 156.925 dolarów jako zapłatę za kupione euro
Rozliczenie nastąpi w środę 17 czerwca
Rozliczenia
Pierwsze rozliczenie z Izbą rozrachunkową następuje w momencie kupna kiedy to musimy wnieść pierwotny depozyt zabezpieczający (initial margin)
Wielkość depozytu zależy od zmienności cen waluty
Zazwyczaj może być on wnoszony w postaci gotówki lub wybranych papierów skarbowych (na CME byłyby to amerykańskie treasury bills czyli bony skarbowe)
Między dniem kupna a dniem sprzedaży codziennie Izba rozliczeniowa będzie ustalać wynik na kontrakcie.
W razie zysku Izba rozliczeniowa przeleje odpowiednie środki na nasze konto gotówkowe a w razie straty zażąda uzupełnienia depozytu zabezpieczającego (o ile depozyt zabezpieczający zmniejszyłby się do poziomu niższego niż ok. 75% jego początkowej wartości)
Czas |
Operacja |
Rozliczenia |
28 stycznia |
Kupno 1 kontraktu EUJun04 za 1,2554 Wartość kontraktu w euro 125.000 Wartość kontraktu w USD 156.925 Wartość 1 punktu 0,0001*125.000=12,5USD |
Złożenie depozytu zabezpieczającego w wysokości 5% od dolarowej wartości kontraktu (156.925) tj. 7846,25 USD (jeśli strata przekroczy 25% tej kwoty tj. 1961,5$ to inwestor będzie zobowiązany do uzupełnienia depozytu) |
29 stycznia |
Cena ulega zmianie do 1,2534 |
Inwestor ponosi stratę 1,2554-1,2534=0,0020 20punktów*12,5 $=250$ tyle zostanie potrącone z depozytu zabezpieczającego |
30 stycznia |
Cena ulega zmianie do 1,2604 |
Inwestor osiąga zysk 1,2604-1,2534=0,0070 70 punktów*12,5$=875$ z tej kwoty 250 $ uzupełni depozyt zabezpieczający a pozostałe 625 $ może zostać pobrane przez inwestora |
2 luty |
Cena ulega zmianie do 1,2494 Inwestor zamyka pozycję, tzn. sprzedaje na rynku kontrakt za tę cenę |
Inwestor ponosi stratę 1,2494-1,2604= -0,0110 110 punktów*12,5=1375$ Ta kwota zostanie potrącona z depozytu zabezpieczającego inwestora w momencie sprzedaży |
2 luty |
Inwestor kończy inwestycję ze stratą |
Ostateczny wynik na kontrakcie 1,2494-1,2554=-0,0060 60 punktów*12,5=750$ straty |
Pozycja krótka w kontrakcie futures
Przykład transakcji futures na kurs GBP/USD
Pozycja długa vs. pozycja krótka
Depozyt początkowy (initial margin) 3% |
1 340 USD |
|
|
|
|
Wielkość kontraktu GBP (tj. 44.675 USD po kursie |
£25 000,00 |
|
|
|
|
wartość 1 punktu bazowego w USD |
2,5 |
|
|
|
|
Zysk/strata dla pozycji długiej |
Dzień handlu |
Kurs kontraktu |
Dzienna zmiana ceny |
Dzienna zmiana wartości kontraktu |
Zysk/strata dla pozycji krótkiej |
|
|
1,7870 |
|
|
|
50 USD |
1 |
1,7890 |
0,0020 |
20*2,5 |
-50 USD |
38 USD |
2 |
1,7905 |
0,0015 |
15*2,5 |
-38 USD |
-75 USD |
3 |
1,7875 |
-0,0030 |
- 30*2,5 |
75 USD |
-58 USD |
4 |
1,7852 |
-0,0023 |
- 23*2,5 |
58 USD |
-65 USD |
5 |
1,7826 |
-0,0026 |
- 26*2,5 |
65 USD |
Przykład transakcji futures na kurs USD/PLN
Wielkość kontraktu USD |
$10 000,00 |
Wartość punktu bazowego w złotych |
0,0001*10.000 = 1zł |
Depozyt początkowy (initial margin) 3% |
1.175 PLN |
Depozyt minimalny (maintanance margin) |
783,5 |
Cena kontraktu |
3,9175 |
Wartość w złotych po kursie 3,9175 |
39.175 PLN |
Dzień handlu |
Cena zamknięcia |
Dzienna zmiana ceny kontraktu |
Dzienny wynik na pozycji krótkiej |
Depozyt (saldo dla pozycji krótkiej |
Łączny wynik na pozycji krótkiej |
|
3,9175 |
|
|
|
|
1 |
3,9175 |
|
|
1 175 |
|
2 |
3,9125 |
-0,0050 |
50*1= 50 |
1 225 |
50 |
3 |
3,9180 |
0,0055 |
-55*1= - 55 |
1 170 |
50-55= - 5 |
4 |
3,9175 |
-0,0005 |
5 * 1= 5 |
1 175 |
- 5 +5=0 |
5 |
3,9300 |
0,0125 |
- 125*1= - 125 |
1 050 |
0-125= - 125 |
6 |
3,9350 |
0,0050 |
- 50*1= - 50 |
1 000 |
- 125- 50= - 175 |
7 |
3,9375 |
|
|
|
|
8 |
3,9325 |
|
|
|
|
9 |
3,9380 |
|
|
|
|
10 |
3,9375 |
|
|
|
|
Przykłady dotyczące kontraktów futures
1. Załóżmy, że mamy długą pozycję -1 kontrakt futures Euro FX na CME (wartość kontraktu 125.000 Euro, cena 1 punktu bazowego 12,5 USD)
Jeśli dzisiejsza cena rozliczeniowa wynosi 1,2200 a stan naszego depozytu przy tej cenie wynosi 1.700 USD to jak się będzie zmieniał depozyt w ciągu trzech następnych dni jeśli cena będzie w tych dniach na poziomie: 1,2180; 1,2195; 1,2230
Dzień handlu |
Cena zamknięcia |
Dzienna zmiana ceny kontraktu |
Wynik na pozycji długiej |
Depozyt (saldo dla pozycji krótkiej |
|
1,2200 |
|
|
1700 |
1 |
1,2180 |
-0,0020 |
-20*12,5=-250 |
1450 |
2 |
1,2195 |
+0,0015 |
+15*12,5=187,5 |
1637,5 |
3 |
1,2230 |
+0,0035 |
+35*12,5=437,5 |
2075 |
2. Załóżmy, że mamy krótką pozycję w 3 kontraktach na funta brytyjskiego na CME (wartość kontraktu 62.500 GBP, cena 1 punktu 6,25$)
Jeśli dzisiejsza cena rozliczeniowa wynosi 1,6500 a stan naszego depozytu przy tej cenie wynosi 2.100 USD to jak się będzie zmieniał depozyt w ciągu trzech następnych dni jeśli cena będzie w tych dniach na poziomie: 1,6520; 1,6495; 1,6513
Dzień handlu |
Cena zamknięcia |
Dzienna zmiana ceny kontraktu |
Wynik na pozycji długiej |
Depozyt (saldo dla pozycji krótkiej |
|
1,6500 |
|
|
2100 |
1 |
1,6520 |
+0,0020 |
+125 |
2225 |
2 |
1,6495 |
-0,0025 |
-156,25 |
2068,75 |
3 |
1,6513 |
+0,0018 |
+112,5 |
2181,25 |
Cena kontraktu futures
Cena kontraktu futures musi kształtować się podobnie jak cena kontraktów terminowych na datę rozliczenia kontraktu futures.
W przypadku rozbieżności wystąpiłby arbitraż
Cena kontraktu futures zależy od:
Kursu spot
Stóp procentowych
Kursu terminowego
Ryzyko bazy
Gdy transakcja zabezpieczana na rynku futures ma inny termin zapadalności niż kontrakt futures występuje ryzyko bazy
Ryzyko to polega na tym, że cena instrumentu bazowego (w tym przypadku waluty na rynku spot) kształtuje się inaczej niż cena kontraktu futures
Ryzyko bazy wynika z możliwości zmian stóp procentowych i ich odmiennego wpływu na cenę waluty na spot i cenę kontraktów futures
Ryzyko zmiany stopy % w kontraktach futures
Firma chce zabezpieczyć należność w USD
100.000 USD
płatną za 1 miesiąc
sprzedając kontrakt futures do rozliczenia za 3 miesiące
Jaka będzie skuteczność zabezpieczenia przy użyciu kontraktu futures w zależności od stóp procentowych ?
RYZYKO BAZY |
|||||
|
spot |
3,8950 |
|
|
|
|
kurs terminowy za 3 M |
3,9304 |
|
|
|
|
kurs terminowy za 1 M |
3,9068 |
|
|
|
|
|
Stopy bez zmian |
Wzrost stopy w Polsce |
Spadek stopy w Polsce |
|
pozycja rzeczywista |
długa pozycja w USD na 1 M |
100 000 |
100 000 |
100 000 |
|
|
kurs spot za 1 Miesiąc |
3,9068 |
3,9068 |
3,9068 |
|
|
wartość pozycji w złotych |
390 680 |
390 680 |
390 680 |
|
|
kurs spot za 1 M (po którym eksporter sprzeda USD) |
3,9068 |
3,9068 |
3,9068 |
|
|
przychód w złotych |
390 680 |
390 680 |
390 680 |
|
pozycja w kontrakcie futures |
kurs sprzedaży futures |
3,9304 |
3,9304 |
3,9304 |
|
|
kurs forward za 2 M |
3,9305 |
3,9370 |
3,9240 |
|
|
kurs kupna kontraktu futures |
3,9305 |
3,9370 |
3,9240 |
|
|
wynik na pozycji futures |
-11 |
-660 |
639 |
|
|
wynik ogółem |
-11 |
-660 |
639 |
|
wynik
Pozycja długa
Kupiony kontrakt futures USD/PLN
Kurs 29 stycznia 1,2534
zysk
30.01
strata 29.01
Kurs 2 lutego 1,2494
strata 02.02
Wynik na
kontrakcie
Kurs EUR/USD
Kurs 30 stycznia 1,2604
Kurs kupna 28 stycznia
1,2554
Wynik na kontrakcie
Kurs waluty/ cena kontraktu
Strefa straty,
gdy cena rośnie
Strefa zysku,
gdy cena spada
Cena sprzedaży
kontraktu
Strefa zysku pozycji długiej
Strefa zysku pozycji krótkiej
cena kontraktu (USD/PLN)
Cena 4,0000 USD/PLN
Cena wykonania kontraktu
3,8600
Pozycja krótka
Sprzedaż kontraktu futures USD/PLN
Wykres pozycji walutowej po zawarciu kontraktu futures
Cena 3,7000 USD/PLN
Sprzedaż waluty
w planowanym
terminie
Odkupienie
kontraktu futures
Ryzyko bazy w kontrakcie futures
Spadek stopy =
zysk na futures
Wzrost stopy =
Strata na futures
Stopa bez zmian
3,9370
3,9240
3,9304
3,9068
Sprzedaż kontraktu
futures
Pozycja długa na termin
(należność w dolarach)
Wynik na kontrakcie
Stopa bez zmian
3,9370
+0,00500
Ryzyko bazy w kontrakcie futures - sytuacja wyjściowa
Ryzyko bazy w kontrakcie futures
(gdy rośnie cena waluty w dacie zamknięcia pozycji walutowej)
Sprzedaż waluty
w planowanym
terminie
Spadek stopy =
zysk na futures
Odkupienie
kontraktu futures
Wzrost stopy =
Strata na futures
3,9304
3,9068
Sprzedaż kontraktu
futures
Pozycja długa na termin
(należność w dolarach)
Wynik na kontrakcie
3,9240 + 0,0050
3,9304+0,0050
3,9068 + 0,0050
Sprzedaż kontraktu
futures
Pozycja długa na termin
(należność w dolarach)
Wynik na kontrakcie
Pozycja długa w kontrakcie futures
kwiecień -zamknięcie pozycji przez zawarcie transakcji odwrotnych
marzec
sprzedaż
kupno
Wrzesień `04
Czerwiec `04
Pozycja skorelowana (spread czasowy)
sprzedaż
kupno
Wrzesień `04
Czerwiec `04
Wyszukiwarka